2. Communities Gebaseerd op het artikel: ‘Kennismanagement stimuleren en faciliteren met het Kennisportaal’ Drs. R.M. Filius & drs. F.J. Kresin Handboek Effectief Opleiden Juni 2006
4. Situatieschets Aanleiding: meer ICT in het onderwijs Als middel is gekozen voor een community voor docenten Er zijn inmiddels bijeenkomsten georganiseerd en er is een platform ontwikkeld Er wordt gewerkt aan de content
5. Centrale vraag Hoe zorgen we dat veel docenten de community vinden, blijven bezoeken en actief bijdragen?
6. Communities of Practice Groepen met mensen die dezelfde passie of zorg delen voor iets dat zij doen en waarbij ze leren hoe ze dit beter kunnen doen, en hier regelmatig met elkaar contact over hebben Deelnemers leren gelijktijdig op drie terreinen: inhoudelijk, sociaal en procesmatig Dit levert winst op op drie termijnen: kenniswerk (intellectueel), arbeidsvreugde en samenwerking (emotioneel) en efficiëntie en tijdwinst (economisch).
7. Het virtuele platform van een CoP Is bedoeld om: Toegang geven tot informatie uit allerlei verschillende bronnen Communicatie faciliteren Samenwerking faciliteren En uiteindelijk kennis te creëren en toe te passen
8. Functies van het platform Toegang geven tot informatie uit verschillende bronnen: Definitieve versies, aantekeningen, voorbeelden, nieuwtjes, links, etc. Maak en bewerk verschillende versies, zoekmogelijkheden, categoriseren, annoteren, notificatie. Communicatie stimuleren Bied toegang tot collega’s, experts en studenten Maak gebruik van e-mail, mailinglists, fora, blogs, WIKI’s, Instant Messaging, Voice over IP Samenwerking stimuleren Maak en organiseer groepen en subgroepen, on-line creatie, bewerken en delen van documenten, digitale mindmapsystemen, wie is online, digitale whiteboardsystemen
9. Hoe maak je een succesvolle CoP? Zorg dat docenten komen kijken Help docenten om het platform te gebruiken Stimuleer docenten om ‘lid’ te worden Stimuleer docenten een actieve bijdrage te leveren Stimuleer en beloon herhaaldelijke bezoeken
10. 1A. Zorg dat docenten komen kijken Maak duidelijk waar de CoP over gaat en voor wie het bedoeld is (specifieker dan ‘docenten’) Maak duidelijk wat de voordelen zijn voor de individuele bezoeker Praat over hoe de CoP helpt om echte vraagstukken op te lossen of echt voordeel oplevert Verwijs off-line naar de online mogelijkheden Noem de CoP waar mogelijk (interne nieuwsbrieven, mail, bijeenkomsten) Demonstreer het platform waar mogelijk
11. 1B. Zorg dat docenten komen kijken Techniek: Kies een geschikte naam, plaats en URL voor het platform Kies een simpele interface Maak ‘deep linking’ mogelijk naar andere plaatsen op WebCT die door docenten al worden gebruikt
12. 2A. Help docenten het platform te gebruiken Maak duidelijk welke andere docenten participeren (naam, foto’s, tags, links persoonlijke pagina en bijdragen) Maak duidelijk wat verwacht wordt van nieuwe deelnemers, zoals informatie opzoeken, toevoegen of beiden Vraag deelnemers hun doelen en verwachtingen te expliciteren op de community (aparte plek) Techniek: Zorg dat nieuwe items extra aandacht krijgen Zorg dat nieuwe deelnemer onder de aandacht worden gebracht (individueel en totale aantal)
13. 3. Stimuleer docenten om ‘lid’ te worden Nodig docenten persoonlijk (en offline) uit Stuur nieuwe deelnemers een welkomsmail met toelichting Techniek: Zorg zo goed mogelijk voor goede zoekmogelijkheden (taxonomieën, full-text, metadata, tagging) Maak gebruik van filters en feedbackmogelijkheden (‘ranking’) Maak het bezoekers zo makkelijk mogelijk om te dragen (templates, invulvlak) Geef docenten persoonlijke, afgeschermde ruimten
14. 4. Stimuleer docenten om een actieve bijdrage te leveren Vraag ‘bekende mensen’ of experts offline of ze een online bijdrage willen leveren Vraag anderen persoonlijk om op die bijdrage te reageren Geef positieve feedback op elke bijdrage Geef voldoende ruimte om content in te brengen Organiseer zowel online als offline bijeenkomsten Stimuleer een veilige leeromgeving (fouten maken mag) Check de content en interactie regelmatig met individuele doelen en verwachtingen
15. 5A. Stimuleer en beloon herhaaldelijke bezoeken Zorg dat er regelmatig interessante informatie op het platform verschijnt Zorg dat er regelmatig interessante nieuwe mensen op het platform komen (eenmalig of als lid) Maak gebruik van RSS en nieuwsbrieven of andere notificatiesystemen Wijs deelnemers op de notificatiemogelijkheden, help hen waar mogelijk
16. 5B. Stimuleer en beloon herhaaldelijke bezoeken Moedig de deelnemer aan door ELKE feedback HEEL serieus te nemen Evalueer de CoP en het gebruik regelmatig. Formuleer duidelijke doelstellingen, meet de resultaten en pas het platfom waar nodig aan Het effect zit vooral in de mix: zowel on- als offline activiteiten om het netwerk en het plaform levendig te houden
18. 1. Rol: Initiatiefnemer Kiest het onderwerp en de doelstellingen van de CoP Vertaalt doelen in korte termijnacties Verduidelijkt de voordelen van de CoP Verzamelt mensen met een soortgelijke interesse Interesseert de sponsor(s) Zorgt voor een virtueel platform waarbinnen de communicatie plaatsvindt Ontwikkelt een implementatiestrategie
19. 2. Rol: Sponsor Meestal management, zorgt voor breder draagvlak Verbindt CoP met organisatiestrategie Zorgt dat al de juiste mensen worden betrokken; Voorziet van hulp(bronnen) wanneer deze nodig zijn (en beschikt daarom over financiële ruimte). Laat de naam van de community regelmatig vallen om meer bekendheid te genereren. Stimuleert de dialoog tussen alle betrokken partijen, ook buiten de CoP.
20. 3A. Rol: Trekker De trekker is een cruciale succesfactor voor de CoP. De trekker is verantwoordelijk voor het leiden en modereren van het virtuele platform van de CoP. Managen: Geeft aan wanneer hulp(bronnen) nodig zijn Kiest de focus van de groep Zorgt dat de juiste mensen de CoP weten te vinden Zorgt dat het platform de juiste doelgroep blijft aanspreken Zorgt dat er voldoende en waardevolle content en feedback te krijgen is Zorgt dat de CoP wordt geëvalueerd (zowel de inhoud, groep deelnemers, platform, functionaliteiten)
21. 3B. Rol: Trekker Modereren: Zorgt dat het platform up-to-date blijft Zorgt voor structuur op het platform (bijvoorbeeld doordat er gedragen thema’s worden geformuleerd) Kiest de tools van het platform Zorgt voor verwijzingen naar en van andere relevante sites
22. 3C: Trekker Adviezen: Vraag deelnemers specifieke taken op zich te nemen. Help mensen om deelnemer te worden: Houd de sponsor betrokken. Stimuleer de onderlinge communicatie. Voorkom dat het virtuele platform een persoonlijk weblog van jezelf of enkele personen wordt. Vraag deelnemers desnoods persoonlijk om op elkaar te reageren. Wees geduldig, durf los te laten als je merkt dat deelnemers zich meer verantwoordelijk gaan voelen.
23. 4. Rol: Deelnemer Neemt deel aan de CoP, bezoekt het platform, voegt informatie toe, gebruikt tools voor samenwerking en communicatie (Geef hen) adviezen: Sta open voor ideeën van anderen en om de kennis van de community verder te ontwikkelen Maak een persoonlijke pagina aan, zorg dat je zichtbaar bent, vertel over jezelf en je drijfveren, doelstellingen en verwachtingen Maak duidelijk wat voor jou voordelen zijn en voor welke anderen de CoP voordelen biedt
24. Vragen Wat wil je bereiken met de CoP? Wie behoren tot de doelgroep? Wat zijn de behoeften en mogelijkheden van de doelgroep? Welke voordelen wil je de doelgroep bieden? Welke energie wil jij er in steken? Wanneer evalueer je het succes van je CoP? (maand, half jaar, jaarlijks)