2. BIODIVERSITEIT
VAN TUINVOGELTELLING
TOT DNA BARCODING
Inhoud
Bekende dieren in een bekende leefomgeving
Waarneming.nl
Biodiversiteit in Nederland
Van tuinvogelteller tot specialist-taxonoom
Wat definieert een soort?
Onbeschreven biodiversiteit
Arriverende biodiversiteit
Onzichtbare biodiversiteit
4. BEKENDE DIEREN IN EEN BEKENDE LEEFOMGEVING
Biodiversiteitsonderzoek dicht bij huis:
- we inventariseren vaak naar het bekende.
- we weten veelal te voorspellen waar
wat zit.
- wat moeilijk is, dat laten we vaak
voor wat het is.
5. WAARNEMING.NL
Waarneming.nl
Invoerportaal voor planten en dieren in Nederland:
- determineerhulp op een forum.
- Invoeren van waarnemingen, voor diverse doeleinden.
> priv辿
> bescherming en beleid
> verspreiding en aantallen
- Beoordeling door specialisten.
12. BIODIVERSITEIT IN NEDERLAND
Nederlands Soortenregister (2005
Jaar van de Biodiversiteit (2010)
De Nederlandse Biodiversiteit (2010)
Elk jaar: 1000-Soortendag
Steeds meer aandacht naar totale
soortenlijst in 辿辿n gebied, bijv.
Biodiversiteit van NP de Meinweg (2013)
18. VAN TUINVOGELTELLER TOT SPECIALIST-TAXONOOM
Wat doe ik?
Nachtvlinderonderzoek heel Nederland
V坦坦ral de allerkleinste soorten.
Wereldwijd de vlinderfamilie Tineidae (kleding,- hout- en zwammenmotten).
3.000 soorten.
Momenteel determineer ik meegenomen vlinders uit Papua Nieuw Guinea
uit deze familie voor een biodiversiteitsproject.
20. WAT DEFINIEERT EEN SOORT?
Pammene fasciana (gewone dwergbladroller)
Pammene herrichiana 1854 als aparte soort
P. fasciana f. herrichiana (kleurvorm)
Wat is het nou?
21. WAT DEFINIEERT EEN SOORT?
Soort = elementaire rang in de taxonomie van de levende natuur
Sinds 2003, DNA barcode-methode ontdekt aan de Universiteit van Guelph.
Fragment van 650 baseparen van ieder levend genoom.
Opgeslagen in internetdatabank (Barcoding of Life Data Systems).
Ondersteund met beeldmateriaal en verspreidingsinformatie.
CCTATACCTAATCTTCGGAGCATGAGCGGGCATGGTAGGC....
26. ONBESCHREVEN BIODIVERSITEIT
Hoe kom je op een nieuwe soort?
Plaatsing in een genus of groep: dit helpt bij het zoeken.
Als een exemplaar niet overeen komt met een holotype in een
van de diverse musea.
Toetsing aan de hand van DNA barcoding.
27. ONBESCHREVEN BIODIVERSITEIT
Hoe kom je op een nieuwe soort?
Plaatsing in een genus of groep: dit helpt bij het zoeken.
Als een exemplaar niet overeen komt met een holotype in een
van de diverse musea.
Toetsing aan de hand van DNA barcoding.
Voorwaarden beschrijven van een soort
Materiaal dient verzameld te worden (tastbaar referentiemateriaal).
Nauwkeurige documentatie/beschrijving van het eerste exemplaar
(= holotype exemplaar).
Beschrijving dient te gebeuren in een tijdschrift.
29. ARRIVERENDE BIODIVERSITEIT
Exoten?
Verrijking van een lokale biodiversiteit?
1245 exoten in Nederland
46600 niet-exotisch in Nederland
Niet te verwarren met migranten
Maken deel uit van het niet-exotisch bestand
Veelal gevleugeld (erg mobiel)
35. ONZICHTBARE BIODIVERSITEIT
Effici谷nte meetbaarheid van soorten is afhankelijk van
- seizoen (rust of actief?).
- generaties (voltinisme; soms gekoppeld aan stadia).
- abiotische factoren van tijd (temperatuur, vocht%, wind, enz.).
- mate waarin voedsel aanwezig is.
36. VERHAAL OP ZN EIND
Biodiversiteitsonderzoek:
- Een specialist-taxonoom verifieert het aantal geldige soorten.
- Het is veelal aan anderen, van bijv. een monitor (teller) en
inventarisator (milieus onderzoeken naar soorten) om de relaties
en algemeenheid vast te stellen van deze soorten.
- Voor- en achteruitgang & niches zijn zo goed in kaart te brengen!
