ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Bleikja
Vetrarstarf veiðimanna

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

1
Bleikja
Heimkynni
 Lífsferill
 Veiðitölur

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

2
Bleikja (Salvelinus alpinus, Arctic char(r))
• Heimkynni:
– N-Atlantshaf, nyrst í Kyrrahafinu = TÚNDRA
– Nokkuð margar nátengdar tegundir/stofnar
– Kulda kær tegund, í mið Evrópu finnst hún einungis í köldum háfjallavötnum (Alpinus)

Útbreidd um allt Ísland, algengust N. og A. lands

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

3
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

4
Eyjafjarðará
Fnjóská
Hörgá
Svarfaðardalsá

25-30% af sjóbleikju
á Íslandi

50-60% með Ólafsfjarðará, Héðinsfjarðará, Fljótaá, Flókadalsá, Hvalvatnsfjarðará

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

5
Bleikja
 Heimkynni

Lífsferill
 Veiðitölur

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

6
Bleikja (Salvelinus alpinus, Arctic char)

• Lífshættir:
•
•
–
–
–

Alla tíð í vötnum og ám (vatnableikja) eða..
Fæðugöngur í sjó (sjóbleikja eða sjóreyður) líkt og laxinn
Lífsferill sjóbleikjunar er svipaður sjóbirtings
Heldur sig grunnt og dvelur mest 2 mánuði í sjó í einu
Lífshættir vatnableikju mjög fjölbreyttir, fljót að laga sig að aðstæðum

Sjóbleikja

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

7
•Kemur aftur sem geldfiskur um haust

•Hrygnir í ágúst-október á möl
(Oft á grunnu vatni og litlum straumi – viðkvæm fyrir hita)

•Hrognin klekjast út að vori
( viðkvæm fyrir hita)

•Seiði í ánni í 3-4 ár
(grunnt vatn, mjög gróf möl- afræningar?, samkeppni við
urriða)

•Fyrst ætisganga í sjó í apríl / júní
(20-25 cm – afræningjar, sjúkdómar, fæðuskortur, hitastig)

(30-35 cm, ekki sést síðustu árin)

•Árlega í sjó á vorin, í árnar á haustin til
hrygningar (35-75 cm)
•Árlegur vöxtur 4-6 cm
•75 cm fiskur , 10-15 ára, hrygnt 5-7 sinnum
•Stærri fiskur = stærri hrogn = betri lifun á
hrjóstrugari svæði
(Stærð: 3-5 mm, magn: 10-25% af þyngd hrygnu, fjöldi: 5-15 þ.
hrogn í lítra)

Hoplax
Gönguseiði
Urriði

Sjóganga

Gönguseiði
Bleikja
apríl

Maí

Gönguseiði
Júní
Tveggja ára+

Ferskvatn
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

Júlí
LAX

Ágúst
eins árs fiskur
Hrygningarurriði
Hrygningarbleikja

September

Október

Ókynþroska urriði
Ókynþroska bleikja
8
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

9
Bleikja (Salvelinus alpinus, Arctic char)

• Fæða:
– Fjölbreytt

• Stofnstærð:
– Óþekkt

• Veiðar:
– Mikill nytjafiskur í gamla daga
– Nú aðallega sportfiskur einnig mikilvæg í eldi hér á landi.
– Núverandi stangaafli (sem er tilkynntur) svipaður og hjá urriða eða um
38.000 fiskar, nánast sami fjöldi veiddur í net og á stöng.
– Afli á vatnaurriða óþekktur, en væntanlega talsverður
– Árlegur afli því senilega um helmingi meiri en hjá urriða (um 100.000
fiskar), en þar sem bleikjan er minni er afli svipaður að tonnatölu.

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

10
Heilbrigt kerfi við allsnægtir.....
 Hrygningarstofn
 Hrogn

18.02.2013

 Seiði

 Veiðistofn

©erlendursteinar@gmail.com

 Hrogn

 Seiði

11
 Heimkynni
 Lífsferill

Veiðitölur

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

12
http://www.veidimal.is/Files/Skra_0056656.pdf
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

13
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

14
2500

Fnjóská-Bleikja
Svarfaðardalsá-Bleikja
Hörgá-Bleikja

2000

Fljótaá - Bleikja
Flókadalsá - Bleikja

1500

1000

500

0
15
1990 1992 1994 ©erlendursteinar@gmail.com 2002 2004 2006 2008 2010 2012
1996 1998 2000

18.02.2013
2000

Veiðitölur bleikju í völdum ám í Eyjafirði
Eyjafjarðará-Bleikja

1800

4000

Svarfaðardalsá-Bleikja
Hörgá-Bleikja

1600
1400

3500
3000

Fnjóská-Bleikja

1200

2500

1000

2000

800

1500

600

1000

400

500

200
0

0
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
Láréttur ás =ártal / Lóðréttur ás hægra megin = fjöldi í Eyjafjarðará /Lóðréttur ás vinstra megin =fjöldi í öðrum ám

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

16
Hlýnun jarðar?
Ofveiði?
Minkur, selur, stangveiðimenn?
Malartekja?
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

17
Heimur versnandi fer.....?
 Hrygningarstofn
 Hrogn

18.02.2013

 Seiði

 Veiðistofn

©erlendursteinar@gmail.com

 Hrogn

 Seiði

18
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

19
Urriði/(Bleikja+Urriði) - Eyjafjörður
70%
Eyjafjarðará
60%

Svarfaðardalsá

50%

Hörgá

40%

Fnjóská

30%
20%

10%
0%
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

20
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

21
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

22
120

140

Urriði

2009

2010

2011

2012

100

120

Urriði

2009

2010

2011

2012

100

80

80
60
60
40

40

20

20

0

0
Hörgá 1

Hörgá 2

Hörgá 3

Hörgá 4a

Hörgá 4b

Hörgá 5a

Hörgá 5b

400

Svarfaðardalsá 1 Svarfaðardalsá 1 Svarfaðardalsá 2 Svarfaðardalsá 3 Svarfaðardalsá 4 Svarfaðardalsá 5

250

Bleikja

350

2009

2010

2011

Bleikja

2012

2009

2010

2011

2012

200

300
250

150

200
100

150
100

50

50
0

0
Hörgá 1

Hörgá 2

18.02.2013

Hörgá 3

Hörgá 4a

Hörgá 4b

Hörgá 5a

Hörgá 5b

©erlendursteinar@gmail.com

Svarfaðardalsá 1 Svarfaðardalsá 1 Svarfaðardalsá 2 Svarfaðardalsá 3 Svarfaðardalsá 4 Svarfaðardalsá 5

23
1.jún
5.jún
9.jún
13.jún
17.jún
21.jún
26.jún
30.jún
4.júl
8.júl
12.júl
16.júl
20.júl
24.júl
28.júl
1.ágú
5.ágú
9.ágú
13.ágú
17.ágú
21.ágú
25.ágú
29.ágú
3.sep
7.sep
11.sep

20.maí
25.maí
31.maí
6.jún
12.jún
17.jún
23.jún
30.jún
6.júl
11.júl
16.júl
21.júl
26.júl
31.júl
5.ágú
10.ágú
15.ágú
20.ágú
25.ágú
30.ágú
4.sep
9.sep
14.sep
19.sep
24.sep
29.sep

Veiði í Hörgá eftir dögum 2009-2012
Bleikja

Urriði

Veiði í Svarfaðardalsá eftir dögum
2009-2012
Bleikja

Urriði

18.02.2013
©erlendursteinar@gmail.com
24
Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum

Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum

300

100%

Bleikja 2012

200

5

4

70%

Bleikja 2011

90%
80%

Bleikja 2010
250

3

60%

150

2

50%
40%

0

20%

50

1

30%

100

Pollur

10%
0

0%
Pollur

0

1

2

3

4

5

Bleikja 2010

Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum

Bleikja 2011

Bleikja 2012

Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum

300

100%

Urriði 2012

200

5

4

70%

Urriði 2011

90%
80%

Urriði 2010
250

3

60%
150

2

50%
40%

0

20%

50

1

30%

100

Pollur

10%
0

0%
Pollur

0

1

2

3

4

5

Urriði 2010

Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum
400

Samtals 2010

Samtals 2011

Samtals 2012

Urriði 2011

Urriði 2012

Eyjafjarðará, skipting veiði eftir svæðum
100%

5

4

70%

300

90%
80%

350

3

250

60%

200

50%

150

40%

1

30%

0

20%

Pollur

100
50
0

2

10%

18.02.2013
Pollur

0

1

2

©erlendursteinar@gmail.com
3
4
5

0%
Samtals 2010

Samtals 2011

Samtals 2012

25
Rannsókn á bleikju í Eyjafjarðará

18.02.2013
©erlendursteinar@gmail.com

26
•

Hlýnandi loftslag áhrif á..
•
•
•
•
•
•

•
•

18.02.2013

Hrygningu
Klak
Seiðavöxt
Sjógöngu
Fæðuframboð í hafi
Fæðuframboð í ánni
Samkeppnistegundir
Sjúkdómar

©erlendursteinar@gmail.com

• Ofveiði - afrán
•
•
•

•
•

Hrygningarfiskur
Veitt ofan af stofninu
Sjógönguseiði
Minkur
Selur, stangveiðimenn?

• Malartekja?

27
Breyting í veiðistjórnun

Áður:
Óheft veiði en neðstu svæðunum lokað á haustin

Núna (frá 2008):
Kvóti – 2 fiskar/dag/stöng og stuttur veiðitímí á efsta svæðinu
Minkur upprættur
Stjórn á malartekju?

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

28
Markmið
Hvert fer fiskurinn?
Árlegur vöxtur?
Virkar veiða og sleppa?
Hrygning í lagi?
Umhverfisbreytur

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

29
2008

Margir að merkja
Niðarstaðan: Litlar heimtur á
merkjum árið eftir (3%)

2009
Færri menn við merkingar + fiskur
veiddur í net til merkinga
Niðurstaða: Betri heimtur (8%)
2010
Lítið merkt – en til stóð að ná 200
fiskum vegna kvarnalestur

2011
100 fiskar merktir

2012
100 fiskar merktir
18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

30
Fyrstu niðurstöður:
 Fiskurinn fer ekki á milli vatnasvæða
 4-6 cm vöxtur á ári
 Veiða og sleppa virkar…?
 Heldur meira af stórum fiski en áður?

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

31
Tafla 13 Vísitala meðalþéttleika seiða í seiðamælingum á fiskgengum hluta í Eyjafjarðará árin 2001, 2007, 2008 og 2011
(Eik Elfarsdóttir, Bjarni Jónsson og Friðþjófur Árnason, 2001; Eik Elfarsdóttir, Bjarni Jónsson og Karl Bjarnason, 2008).

Fjöldi veiðistaða

Stærð svæðis (m2)

Heildar
þéttleiki

Aldur
0+

1+

2+

Laxaseiði
2001

4

1108

2007

4

1100

2008

6

1324

2011

5

765

2001

4

1108

13,03

3,4

0,61

17,04

2007

4

1100

4,86

1,05

0,16

6,07

2008

6

1324

11,24

3,14

0,58

14,96

2011

5

765

15,12

2,97

0,67

18,76

2001

4

1108

0

2007

4

1100

0

2008

6

1324

7,16

2,88

2011

5

765

3,44

0,68

0
0,06
0,1

0,06
0,1

0,2
0

Bleikjuseiði

Urriðaseiði

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

0,1

10,13
4,12
32
Næstu skref - rannsókn

 Gera ánna að lykilá í vinnslu
 Halda merkingum áfram já – en takmarkað
 Greina veiðitölur og sókn - langt aftur í tímann í vinnslu
 Lesa úr kvörnum og lengd við aldur í vinnslu

Ná kvörnum úr 200 fiskum – með aðstoð veiðimanna


(Lengd, þyngd, kyn og hausinn)

 Radíómerkja fisk og fylgjast með ferðum hans í vinnslu
 Setja upp fiskiteljara ATH í vinnslu

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

33
Næstu skref - áin
 Gera foss við Brúsahvamm fiskgengan –

bætir við 8,5 km
 Óbreytt veiðistjórnun

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

34
Spá – von?
4000
Hrygning heppnast
á efsta svæði

3500

Fyrsti árgangur úr
hrygningu 2010
kemur í veiði

3000

2500

2000

1500

1000

500

18.02.2013

©erlendursteinar@gmail.com

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

0

35

More Related Content

Bleikja erindi hjá svak 2013_02_18