Περιγραφή της δομής του ατόμου. Οι σύγχρονες απόψεις μέχρι τον Bohr
1 of 45
Downloaded 17 times
More Related Content
ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ - ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΤΥΠΑ - Bohr
1. Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
ΙI. ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΤΥΠΑ - Bohr
Από τον Δηµόκριτο µέχρι το σύγχρονο κβαντικό άτοµο.
2. Η συνέχιση της διερεύνησης
της δοµής του ατόµου
Κλειδί στην παραπέρα διερεύνηση της δοµής του
ατόµου είναι η ερµηνεία της φύσης του φωτός
και ιδιαίτερα
του µηχανισµού που εκπέµπει ακτινοβολία η ύλη.
4. Τι είναι το φӬς;
Η διατύπωση της ερώτησης κατ' αυτό τον τρόπο, απεικονίζει τον
αιτιοκρατικό τρόπο σκέψης που συνεπάγει ότι κάτι δεν µπορεί να
είναι συγχρόνως δύο τελείως διαφορετικά πράγµατα.
5. Τι είναι το φӬς;
Η διατύπωση της ερώτησης κατ' αυτό τον τρόπο, απεικονίζει τον
αιτιοκρατικό τρόπο σκέψης που συνεπάγει ότι κάτι δεν µπορεί να
είναι συγχρόνως δύο τελείως διαφορετικά πράγµατα.
και όµως…
6. Τι είναι το φӬς;
Η διατύπωση της ερώτησης κατ' αυτό τον τρόπο, απεικονίζει τον
αιτιοκρατικό τρόπο σκέψης που συνεπάγει ότι κάτι δεν µπορεί να
είναι συγχρόνως δύο τελείως διαφορετικά πράγµατα.
και όµως…
η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι ότι οι γνώσεις µας για το
φως είναι τα αποτελέσµατα των πειραµάτων, όπου µερικά
πειράµατα δείχνουν ότι το φως συµπεριφέρεται σαν κύµα και άλλα
αποκαλύπτουν ότι το φως είναι ένα ρεύµα σωµατιδίων .
7. Η σωµατιδιακή-κβαντική φύση του φωτός
συχνότητα
ενέργεια
φωτονίου
Η ακτινοβολία εκπέµπεται ασυνεχώς
σε διακριτές "δέσµες" ενέργειας
τα κβάντα φωτός ή φωτόνια.
σταθερά
Planck
Μαx Planck
(1900) Eφωτονίου = h·f
h = 6,626·10-34 J·s = 4,136·10-15 eV·s
8. Το φως έχει διπλή φύση
Όλα τα φαινόµενα που συνδέονται µε το φως δεν µπορούν να εξηγηθούν
µόνο από την κυµατική ή µόνο η σωµατιδιακή φύση του φωτός.
Το φως έχει διπλή υπόσταση όπου συνυπάρχουν και οι δύο φύσεις του,
χωρίς η µία φύση του φωτός να αναιρεί την άλλη.
9. Το φως έχει διπλή φύση
Όλα τα φαινόµενα που συνδέονται µε το φως δεν µπορούν να εξηγηθούν
µόνο από την κυµατική ή µόνο η σωµατιδιακή φύση του φωτός.
Το φως έχει διπλή υπόσταση όπου συνυπάρχουν και οι δύο φύσεις του,
χωρίς η µία φύση του φωτός να αναιρεί την άλλη.
Η εξίσωση της ενέργειας του φωτονίου από µόνη της εµπεριέχει και την
σωµατιδιακή φύση που φαίνεται στο µέγεθος «ενέργεια Ε φωτονίου» και
την κυµατική φύση που φαίνεται στο µέγεθος «συχνότητα f του
φωτονίου», µέγεθος κατ’ εξοχήν κυµατικό.
Eφωτονίου = h·f
10. Οι δυνατές συχνότητες των ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων
Το ορατό φως καλύπτει µόνο µια µικρή περιοχή µηκών κύµατος των
ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων περίπου από 400nm έως 750nm.
11. Ανάλυση φωτός - φάσµατα
Μία ακτίνα φωτός µπορεί να περιέχει κύµα µίας µόνο συχνότητας οπότε
ονοµάζεται µονοχρωµατική ακτίνα φωτός ή
κύµατα πολλών συχνοτήτων οπότε ονοµάζεται
πολυχρωµατική (σύνθετη) ακτίνα φωτός.
Ανάλυση φωτός είναι η διαδικασία που επιτυγχάνει
τον διαχωρισµό µιας πολυχρωµατικής ακτίνας φωτός και φάσµα του φωτός
είναι η απεικόνιση του αποτελέσµατος της ανάλυσης.
Τα φάσµατα διακρίνονται
στα συνεχή, στα γραµµικά και στα
απορροφήσεως.
14. Γραµµικά φάσµατα ατόµων
Τα γραµµικά φάσµατα
διαφορετικών στοιχείων είναι διαφορετικά µεταξύ τους
δηλαδή το γραµµικό φάσµα του κάθε στοιχείου
είναι χαρακτηριστικό του είδους του στοιχείου
και αποτελεί ταυτότητα για το στοιχείο αυτό.
H
He
Na
15. Φάσµα απορρόφησης ατόµων υδρογόνου
434nm 486nm 656nm410nm
σχισµή αέριο
υδρογόνο
πρίσµα
λαµπτήρας
πυράκτωσης
Νόµος του Kirchoff
Τα στοιχεία απορροφούν µόνο τις συχνότητες
που µπορούν να εκπέµπουν.
16. Το πρότυπο του Bohr
(το 1ο κβαντισµένο άτοµο)
Ο Bohr διατύπωσε δύο συνθήκες που σκιαγραφούν ένα νέο
πρότυπο του ατόµου.
Οι δύο συνθήκες είναι γνωστές ως µηχανική και οπτική
συνθήκη.
Οι συνθήκες αυτές αντιβαίνουν σε θεωρίες της φυσικής και γι’
αυτό χαρακτηρίστηκαν αυθαίρετες.
Οι συνθήκες έγιναν δεκτές, γιατί µπόρεσαν και εξήγησαν το
γραµµικό φάσµα εκποµπής και απορρόφησης του
υδρογόνου.
18. 1η µηχανική συνθήκη του Bohr
Τα ηλεκτρόνια των ατόµων έχουν την
δυνατότητα να κινούνται µόνο σε αυστηρά
καθορισµένες κυκλικές τροχιές γύρω από
τον πυρήνα µε καθορισµένη
(κβαντισµένη) ενέργεια. Κ
L
M
N
n=1
n=2
n=3
n=4
n=∞
19. 1η µηχανική συνθήκη του Bohr
Τα ηλεκτρόνια των ατόµων έχουν την
δυνατότητα να κινούνται µόνο σε αυστηρά
καθορισµένες κυκλικές τροχιές γύρω από
τον πυρήνα µε καθορισµένη
(κβαντισµένη) ενέργεια.
Κάθε επιτρεπόµενη τροχιά που ονοµάζεται
στιβάδα ή φλοιός, συµβολίζεται µε τα
κεφαλαία γράµµατα Κ, L, Μ, N, … και
αντιστοιχεί στην τιµή ενός ακέραιου
αριθµού n (n=1,2,3…) που ονοµάζεται
πρώτος ή κύριος κβαντικός αριθµός.
Κ
L
M
N
n=1
n=2
n=3
n=4
n=∞
20. Ειδικότερα µόνο για το άτοµο του υδρογόνου η στροφορµή
και η ενέργεια του ηλεκτρονίου δίνονται από τις σχέσεις:
n (1ος κβαντικός αριθµός) = 1,2,3… , Ε1= -13,6 eV = -2,18⋅10-18 J
Στροφορµή ηλεκτρονίου
Ενέργεια ηλεκτρονίου
1η µηχανική συνθήκη του Bohr
m·υ·r = n·
h
2π
En =
E1
n2
21. E∞ = 0
Οι στάθµες ενέργειας
ατόµου υδρογόνου
στο πρότυπο Βohr
ενέργεια
E1
E4
E2
E3
-2,18⋅10-18J
1η µηχανική συνθήκη του Bohr
22. Η θεµελιώδης και οι διεγερµένες καταστάσεις
στο άτοµο του υδρογόνου
Tο άτοµο στη θεµελιώδη του κατάσταση έχει την µικρότερη
δυνατή ενέργεια όπου το ηλεκτρόνιο είναι στην 1η (n=1) στιβάδα.
Tο άτοµο είναι δυνατόν να απορροφήσει ενέργεια (διεγερµένη
κατάσταση) οπότε το ηλεκτρόνιο µεταβαίνει σε στιβάδα µε n≥2.
Η ενέργεια που απορροφάται είναι ίση µε την διαφορά των
ενεργειών της αρχικής και της τελικής στιβάδας µετάβασης.
Εαπορροφάται = Ετ - Εα
32. ιοντισµός
E∞ = 0
E4
E2
E3
E1
ενέργεια
Ιοντισµός ατόµου υδρογόνου
στο πρότυπο Βohr
Ενέργεια 1ου ιοντισµού είναι η ελάχιστη
ενέργεια που πρέπει να πάρει το άτοµο
για να χάσει ένα ηλεκτρόνιο.
Ε1ου ιοντισµού = Ε∞-Ε1
Ε1ου ιοντισµού = -Ε1
Ε1ου ιοντισµού = 2,18⋅10-18J θεµελιώδης
κατάσταση
-2,18⋅10-18J
33. 2η συνθήκη του Bohr
(οπτική συνθήκη)
Tο άτοµο δεν εκπέµπει ακτινοβολία όταν το ηλεκτρόνιο
κινείται στην ίδια στιβάδα.
Tο άτοµο εκπέµπει ακτινοβολία µόνο όταν ηλεκτρόνια
µεταπηδήσουν από στιβάδα µεγάλης ενέργειας σε στιβάδα
χαµηλότερης ενέργειας..
34. n = 1
n = 2
n = 3
e-
Πυρήνας
n = 4
Για κάθε ένα “άλµα”
ηλεκτρονίου από στιβάδα nα
µεγάλης ενέργειας Εα , σε
στιβάδα ητ χαµηλότερης
ενέργειας Ετ, εκπέµπεται ένα
φωτόνιο.
2η συνθήκη του Bohr
(οπτική συνθήκη)
35. n = 1
n = 2
n = 3
e-
Πυρήνας
φωτόνιο
n = 4
Για κάθε ένα “άλµα”
ηλεκτρονίου από στιβάδα nα
µεγάλης ενέργειας Εα , σε
στιβάδα ητ χαµηλότερης
ενέργειας Ετ, εκπέµπεται ένα
φωτόνιο.
2η συνθήκη του Bohr
(οπτική συνθήκη)
36. n = 1
n = 2
n = 3
e-
Πυρήνας
φωτόνιο
n = 4
Για κάθε ένα “άλµα”
ηλεκτρονίου από στιβάδα nα
µεγάλης ενέργειας Εα , σε
στιβάδα ητ χαµηλότερης
ενέργειας Ετ, εκπέµπεται ένα
φωτόνιο.
Η συχνότητα του
φωτονίου είναι:
Eφ = Εα - Ετ => f·h = Εα - Ετ => f =
Εα - Ετ
h
2η συνθήκη του Bohr
(οπτική συνθήκη)
38. E1
E2
E3
E4
E5
E6
Ενέργεια
A B C D E
Lyman (UV)
UV
656 nm
486 nm
434 nm
410 nm
ιοντισµός
Οι αποδιεγέρσεις στο άτοµο του υδρογόνου
(Bohr)
39. E1
E2
E3
E4
E5
E6
Ενέργεια
A B C D E
Lyman (UV)
UV
656 nm
486 nm
434 nm
410 nm
ιοντισµός
Οι αποδιεγέρσεις στο άτοµο του υδρογόνου
(Bohr)
A B C D
Balmer
ορατή περιοχή
40. E1
E2
E3
E4
E5
E6
Ενέργεια
A B C D E
Lyman (UV)
UV
656 nm
486 nm
434 nm
410 nm
ιοντισµός
Οι αποδιεγέρσεις στο άτοµο του υδρογόνου
(Bohr)
A B C D
Balmer
ορατή περιοχή
IR
A B C
Paschen
41. Ερµηνεία του γραµµικού φάσµατος εκποµπής
και απορρόφησης των ατόµων υδρογόνου
434 486 656 nm410
σχισµή πρίσµα
λυχνία υδρογόνου
Οι ενέργειες των στιβάδων είναι
κβαντισµένες (καθορισµένες).
Έτσι και οι συχνότητες των
εκπεµπόµενων ή απορροφούµενων
φωτονίων είναι καθορισµένες αφού
είναι ίσες µε την τιµή :
434 486 656 nm410
λαµπτήρας πυράκτωσης
f =
|Εα - Ετ|
h
43. Οι αδυναµίες του προτύπου του Bohr
Λειτουργεί µόνο για τα άτοµα του υδρογόνου ή τα
υδρογονοειδή (µονοηλεκτρονικά) ιόντα π.χ. 2Ηe+, 3Li2+ και έτσι
δεν µπόρεσε να ερµηνεύσει το φάσµα των ακτινοβολιών που
εκπέµπουν τα πολυηλεκτρονικά άτοµα.
44. Οι αδυναµίες του προτύπου του Bohr
Λειτουργεί µόνο για τα άτοµα του υδρογόνου ή τα
υδρογονοειδή (µονοηλεκτρονικά) ιόντα π.χ. 2Ηe+, 3Li2+ και έτσι
δεν µπόρεσε να ερµηνεύσει το φάσµα των ακτινοβολιών που
εκπέµπουν τα πολυηλεκτρονικά άτοµα.
Δεν έχει την δυνατότητα να εξηγήσει τον χηµικό δεσµό.
45. Οι αδυναµίες του προτύπου του Bohr
Λειτουργεί µόνο για τα άτοµα του υδρογόνου ή τα
υδρογονοειδή (µονοηλεκτρονικά) ιόντα π.χ. 2Ηe+, 3Li2+ και έτσι
δεν µπόρεσε να ερµηνεύσει το φάσµα των ακτινοβολιών που
εκπέµπουν τα πολυηλεκτρονικά άτοµα.
Δεν έχει την δυνατότητα να εξηγήσει τον χηµικό δεσµό.
Είναι και αυτό σε αντίθεση µε την ηλεκτροµαγνητική θεωρία
(όπως και το πρότυπο του Rutherfond).