Boleibola
- 1. BOLEIBOLA OINARRIZKO ARAUTEGIA JOKOAREN AZALPENA 6 jokalariko 2 taldek jokatzen dute elkarren aurka 18x9 m-ko zelai batean. Zelai erdiko sareak bi taldeak banatzen ditu. Sake batez ematen zaio hasiera jokoari. Baloia, sake eremutik jaurti eta sare gainetik pasa ondoren beste taldearen zelaira sartu behar dugu. Bi taldeek 3 ukitu izango dituzte baloia beste aldera pasatzeko. Jokalari batek ezin du bi bider jarraian ukitu baloia, baina 3 ukituen barruan 2 egin ditzake (1. eta 3. ukituak adibidez). Bi taldeen estrategia baloia beste taldearen zelaian lurra jotzea eta norberarenean hori ekiditean datza. JOKOAREN BEREZITASUNAK Boleibolak, beste kiroletatik bereizten duten ezaugarri propioak ditu: 1. Zelai erdiko sareak bi taldeak banatzen ditu. Beraz, ez dago kontaktu fisikorik. 2. Jokalariek errotazioa egin behar dute, zelaian duten posizioa aldatuz, sakea berreskuratzen duten bakoitzean. Beraz, posizio guztietan jokatzen jakin behar dute. 3. Taldeak 3 ukitu ditu baloia sarearen beste aldera botatzeko. Beraz, baloia ezin da eskuekin hartu. 4. Ukituak oso zehatzak izango dira baloia lurrera erortzea nahi ez badugu. Beraz, baloia airean mantendu behar dugu. Ezaugarri horiek guztiek, egoki bideratuta, boleibolean aritzen direnen alderdi fisikoa, motorea, teknikoa, taktikoa, psikologikoa eta soziala garatuko dute. ZELAIA ETA MATERIALAREN EZAUGARRIAK 1. ZELAIA Zelaiak 18 m-ko luzera eta 9 m-ko zabalera ditu. Sarearekin bananduta 9x9 m-ko bi zelai lortzen ditugu. Zelai hauek mugatzen dituzten marren artean alboko marrak, atzeko marrak, erdiko marra eta sakerako marratxoak daude. Joko akzioen arabera zelaiaren 3 eremu bereiziko ditugu: sake eremua, defentsa eremua eta eraso eremua. Bestalde, jokalarien aldaketa egiteko esparrua ere zehazten du arautegiak. Joko akzioen arabera zelaiaren 3 eremu bereiziko ditugu: sake eremua, defentsa eremua eta eraso eremua. Bestalde, jokalarien aldaketa egiteko esparrua ere zehazten du arautegiak.
- 2. 2. SAREA Sareak 9,5 m-ko luzera eta 1m-ko zabalera ditu. Sarearen altuera, berriz, jokalarien adin mailari eta sexuari egokitua da: 2,43 m mutil nagusiak. 2,24 m neska nagusiak. Zelaiko alboko marrak eta sareak bat egiten duten lekuan, alboko bi banda zuri ipintzen zaizkio sareari. Banda horietan jokoaren zabalera mugatuko duten bi antenak jarriko ditugu (Ikusi irudia). JOKALARIAK 1. TALDEAREN OSAKETA Talde bat, gehienez, 12 jokalariz osatua dago. Horietatik 6 hasiko dira jokatzen, 3 aurrelari gisa eta beste 3rak atzelari. Horietako bat kapitaina izango da. Beste 6ak ordezko jokalariak dira eta ordezkoen aulkian itxoin behar dute. Talde bakoitzak 6 jokalari izan beharko ditu beti jokoan. Horrela ez denean, partida edo seta galdutzat ematen zaio talde osatugabeari. 2. ALDAKETAK Talde bakoitzak 6 aldaketa egin ditzake set bakoitzean. Aldaketa hauek egiteko, epaimahai aurrean dagoen aldaketa eremua erabili behar da. Aldatua izan den jokalari bat berriro zelairatzeko, bi baldintza bete behar dira: 1.- Set bakoitzean behin egitea. 2.- Jokalaria kaleratu edo lesionatzen denean bakarrik egin daiteke beste aldaketa bat. 3.- Ordezkatu duen jokalariaren partez zelairatzea.
- 3. 3. LIBEROA Defentsa lanerako dohain bereziak dituen jokalaria da eta, batez ere, defentsa eremuan jokatuko duena. Arautegi berezia jarraitu behar du: 1.- Kamiseta ezberdina eramango du. 2.- Ezin du sakerik egin. 3.- Ezin du blokeora joan. 4.- Ezin du eraso ukiturik egin (pilota beste zelaira bota) pilota sarea baino gorago dagoenean. 5.- Nahi beste aldaketa aukera ditu. PUNTUAZIOA (Puntua, Seta, Partida) 1. PUNTUA NOLA IRABAZI Boleibolean puntu zuzenera jokatzen da. Jokaldi guztietan egin daiteke punturen bat. Puntua egiteko era ezberdinak daude, ia guztiak arautegiari lotuak: 1.- Baloia zelai eremutik kanpora bota, sarera bota, sareko barailatxoa ukitu eta lurra ukitzen duenean (baloia eta esparrua). 2.- Baloia ukitzerakoan araua betetzen ez denean (jokalaria eta baloia). 3.- Jokalariak sarea ukitu, beste taldearen zelaira sartzen denean edo errotazioan bere posiziotik kanpo dagoenean (esparrua eta jokalaria). 2. SET BAT ETA PARTIDA NOLA IRABAZI Boleibolean 25 puntu lortzen dituen taldeak set bat irabazten du. Horrez gain, 2 puntuko aldearekin irabazi behar da (25- 23 adibidez). 24-24 puntuko berdinketa gertatuko balitz, partidak aurrera jarraituko luke 2 tantoko aldea talde batek lortu arte (30-28 adibidez). Partida batek 5 set ditu gehienez. Partida bat irabazteko, talde batek hiru set irabazi behar ditu (3-1 adibidez). Bina seteko berdinketa (2-2) dagoenean, azken
- 4. seta (bosgarrena) 15 puntutara jokatuko da eta, beste setetan bezala, 2 puntuko aldearekin irabazi behar da. 3. ZELAIKO POSIZIOAK Zelaia sei posiziotan banatzen da: II-III-IV posizioak aurrelarienak dira, I-VI-V posizioak, berriz, atzelarienak. Sakea egingo duen jokalariaren posizioari I posizioa deituko diogu, bere aurrekoari II eta horrela laukia zarratu arte (III-IV-V-VI). 4. JOKALARIEN POSIZIOA ZELAIAN Entrenatzaileak, set hasiera bakoitzean, jokalariek izango dituzten hasiera posizioen berri eman behar dio mahaiko epaileari. Horretarako bereziki dagoen orritxoa bete behar du. Posizio horiek set guztirako errotazio ordena zehaztuko dute. Sake bat dagoenean, bi taldeetako jokalariak sake posizioan jarriko dira, errotazio ordena egokia aldatu barik. Bestela, puntu bat galduko dute. Sakea egin eta gero, jokalariek beraien posizioak alda ditzakete, beraien joko posizioak hartuz, baina aurrelari edo atzelari izaten jarraituko dute. Errotazioa falta, jokalarien posizio aldaketa txarto eginda edo egin gabe duen taldeari seinalatuko diote epaileek. Sakea egiten duen momentuan hain zuzen ere. Errotazio sistema hau duen kirol bakarra boleibola dugu. Arau honek, posizio guztietan jokatzeko aukera ematen die jokalariei. 6. SAKE POSIZIOKO FALTAK
- 5. Sakea defendatu behar duen taldeak sistema ezberdinak erabiltzen ditu, harrera sistema moduan ezagutzen direnak, baloia altxa eta beste zelaira bidaltzeko. Sistema hauetan, jokalariek, zelaia defendatzeko posizio ezberdinak hartzen dituzte errotazio ordena apurtu barik. Harrera sistema hauetan, arautegia ondo ezagutzen ez bada, sake posizioko faltak egin ditzakegu; ia denak errotazio ordena errespetatzen ez delako. 1. araua: Atzeko jokalariek ezin izango dute beraien lerroko aurrelarien aurrean edo parean egon. 1. araua: Erdiko jokalariek ezin izango dute alboko ezker eta eskumako jokalariak baino kanporago edo parean egon. Egoera hauetan, posizioa zuzenduko da eta beste taldeak puntu bat lortuko du. 2 ATZEKO JOKALARIEN AURREKOEKIKO FALTA Oinak, bere lerroko aurrelariaren parean edo aurretik ipintzen dituen atzelariak egindako falta. AURRELARIEN ARTEKO FALTA Oinak alboko ezker edo eskumako jokalarien parean edo kanporago ipintzen dituen erdiko jokalariak egindako falta. ATZELARIEN ARTEKO FALTA Oinak alboko ezker edo eskumako jokalarien parean edo kanporago ipintzen dituen erdiko jokalariak egindako falta. JOKO EKINTZAK ETA FALTA EGOERAK
- 6. 1. SAKEA Jokoari hasiera ematen dion ekintza da sakea. Zelaiko 1 posizioan dagoen jokalariak egiten du sakea (eskumako atzelariak). Jokalari hau sake eremuan jarriko da eta, epailearen sake baimena jaso eta gero, baloiari esku batekin eta airean dagoela emango dio. Sakea ona izateko, baloiak sarea gainditu behar du, nahiz eta sarea ukitu, eta beste zelai barrura sartu. SAKE FALTAK 1. SAKE UNEAN  Sakea egitea errotazioa txarto egin ostean.  Sake eremutik kanpo egitea.  Zelaiko marra zapaltzea.  Baloia jotzerakoan eskuekin hartzea berriro.  Eskua eta besoaren ordez, beste gorputzeko atal batez ateratzea.  8 segundo baino gehiago erabiltzea. 2. SAKEA ETA GERO  Baloiak taldeko bat jotzen du.  Ez du sarea gainditzen.  Baloia zelai eremutik kanpo doa.  Baloiak jokalarien pantaila bat zeharkatzen du. PANTAILA bat, sakea duen taldeko aurrelariek (sarean daudenek) beste taldekoei baloia edo sakea egiten doan jokalaria ikusten uzten ez dietenean gertatzen da. BALOIA KANPORA edo BARRURA JOATEA BALOIA BARRUAN