際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Bota E Miqve Tane Te Vegjel Milingonave
First published May 2001
                                 Goodword Books, 2001

                                       Distributed by
                                          Al-Risala
                                    The Islamic Centre
                     1, Nizamuddin West Market, New Delhi 110 013
                     Tel. 462 5454, 461 1128 Fax. 469 7333, 464 7980
                                 e-mail: skhan@vsnl.com
                                  http:/ /www.alrisala.org

                                   www.harunyahya.org

                                   ISBN 81-7898-010-X

                                  Distributed in U.S.A. by

The Bestsellers                                               Crescent Books
61-38, 168 St. P.O. Box: 650654                               2221 Peachtree Road,
Fresh Meadows, NY 11365-00654                                 Suite D109, Atlanta,
Tel. 718-359 4861                                             GA 30309
Fax. 718-359 4446                                             Tel. 770-662 6970
e-mail: akhan72252@aol.com                          Fax. 404-351 2832

                             Distributed in U.K. and Europe by

IPCI: Islamic Vision                                Alif International
481, Coventry Road,                                            109 Kings Avenua, Watford,
Birmingham B10 OJS                                             Hertfordshire WDI 7SB
Tel. 0121-773 0137                                  Tel. 01923-240 844
Fax. 0121-766 8577                                  Fax. 01923-237 722
e-mail: info@ipci-iv.co.uk                                     e-mail: bandali@alif.co.uk

                                  Distributed in U.A.E. by

Dubai Library Distributors                                   Al Patra Bookshop
P.O. Box 1526                                                P.O. Box 21235
Dubai                                                        Sharjah
Tel. 04-211949                                               Tel. 06-353499
Fax. 04-225137                                               Fax. 06-352795
                                                             e-mail:
salabbai@emirates.net.ae
                                      Printed in India
Bota E Miqve Tane Te Vegjel Milingonave
MIR SE VINI
               N BOTN
            E MILINGONAVE!
   Gjat谷 rrug谷s p谷r n谷 shkoll谷, Omeri ec谷n pran谷
kopshtit t谷 nj谷 sht谷pie matan谷 rrug谷s dhe qendron aty
pak谷z.
   N谷 k谷t谷 kopsht jeton nj谷 mik i tij i veqant. Askush
nuk e njeh k谷t谷 mik por Omeri e don shum谷.
   Omeri asnj谷her谷 nuk harron ta vizitoj mikun e tij dhe
k谷naqet shum谷 me miq谷sin谷 e tyre.Mbi t谷 gjitha ai ka
nj谷 mik i cili 谷sht谷 m谷 inteligjent se t谷 gjith谷 t谷 tjer谷t.
   Edhe pse shum谷 i vog谷l, miku i tij mund t谷 b谷j
shum谷 gj谷ra t谷 r谷nd谷sishme. Ai madje 谷sht谷 pun谷tor i
madh谷.
                            4
Ai i kryen t谷 gjitha pun谷t e tij shum谷 mir谷 dhe
n谷 koh谷 t谷 caktuar, sikur t谷 ishte ushtar谷 n谷
ndonj谷 ushtri. Edhe pse nuk shkon n谷 shkoll谷
       si Omeri, ai me sukses mban shum谷
           detyra q谷 duhet ti kryej n谷 jet谷n e
            tij.
           Ju me siguri pyesni se kush 谷sht谷 ky
               mik i vog谷l, apo jo?




                    5
Miku i fsheht谷 i Omerit 谷sht谷 nj谷 milingon谷 e vog谷l
e cila mund t谷 b谷j shum谷 gj谷ra t谷 mrekullueshme.




Ndoshta ju kurr nuk keni ndegjuar se sa t谷 shkath谷ta
dhe inteligjente jan谷 milingonat e vog谷la. Disa prej
juve madje mund ti keni shikuar ato si insekte t谷
thjeshta q谷 bredhin gjith谷 dit谷n pa b谷r谷 asgj谷. Por ata
q谷 kan谷 menduar keshtu, kan谷 gabuar shum谷, sepse
milingonat, si edhe shum谷 gjallesa tjera, gjithashtu
kan谷 nj谷 jet谷 t谷 tyre. Omeri ka rastin ti m谷soj detajet
e k谷saj jete nga miku i tij. Kjo edhe 谷sht谷 nj谷ra prej
arsyeve pse Omerit nuk i shp谷ton asnj谷 vizit dhe
k谷naqet aq shum谷 gjat谷 bisedave me t谷. Omeri
habitet aq shum谷 me gjerat q谷 i m谷son nga miku i tij
p谷r bot谷n e milingonave. Ai d谷shiron tu tregoj t谷
tjer谷ve gjithqka q谷 m谷son rreth talentit, intelegjenc谷s
dhe veqorive tjera superiore t谷 mikut t谷 vet.ka,
at谷her谷, e b谷n Omerin aq t谷 emocionuar? Pse ai
谷sht谷 aq i fascinuar me bot谷n e milingonave. Edhe
juve ndoshta ju intereson PSE. Pra vetem vazhdoni e
lexoni




                         6
Milingonat kan谷 m谷 shum谷 banor谷 se 巽do gjalles谷
tjet谷r n谷 k谷t谷 bot谷. P谷r 巽do 700 milion milingona t谷
ardhura n谷 k谷t谷 bot谷, ka vet谷m 40 foshnje t谷 q谷nies
njerzore. Me fjal谷 tjera, numri i milingonave n谷 bot谷
谷sht谷 shum谷 m谷 i madh se i q谷njeve njerzore.Familjet e
milingonave jan谷 gjithashtu shum谷 t谷 m谷dha. P谷r
shembull, ju ndoshta keni nj谷 familje me 4-5 an谷tar谷.
Megjithat谷 n谷 familjen e milingonave ndonj谷her谷 ka me
miliona milingona. Tani mendo vetem nj谷 minut谷: sikur
ti, t'i kishe me miliona v谷llez谷r dhe motra, a do t谷 ishit
n谷 gjendje t谷 jetoni n谷 nj谷 sht谷pi t谷 vetme? Sigurisht jo!
Tiparet mahnit谷se t谷 milingonave nuk p谷rfundojn谷 k谷tu.
P谷rkund谷r faktit q谷 me miliona prej tyre jetojn谷 bashk谷,
ato nuk kan谷 probleme me njera tjetr谷n, nuk kan谷
p谷rleshje dhe parregull谷si. Ato jetojn谷 nj谷 jet谷 tep谷r t谷
planifikuar mir谷 ku qdonj谷ri i bindet rregullave. Disa
familje milingonash merren me rrobaqep谷si, t谷 tjerat
kultivojn谷 ushqimin e vet sikur buqjit, dhe akoma t谷
tjer谷t mbajn谷 ferma t谷 vogla ku rrisin disa kafsh谷 m谷 t谷
vegj谷l. Ashtu siq njerzit mbajn lop谷 dhe ua marrin
qum谷shtin, ashtu edhe milingonat mbajn bim谷 (afide)
dhe p谷rdorin quot;qum谷shtinquot; e tyre.




                              7
Tani t谷 shohim se 巽'ka p谷r t谷 th谷n谷 Omeri rreth
      bot谷s s谷 milingonave.



 Milingonat end谷se jan谷
rrobaqep谷s t谷 shkath谷ta.
  Ato i nd谷rthurin gjethet
duke i terhequr nga t谷 dy
   an谷t dhe duke qepur
  gjethet s谷 bashku. N谷
     k谷t谷 m谷nyr谷 ato
  nd谷rtojn谷 nj谷 sht谷pi t谷
    mrekullueshme p谷r
          veten.




                             8
Milingonat rojtar谷 ruajn谷
 strofull谷n. Ato e b谷jn谷 k谷t谷 pun谷
     me shum谷 sukses谷. Edhe
    milingonat tjera jan谷 poshtu
    pun谷tor谷 t谷 zellsh谷m. Ato i
kryejn谷 t谷 gjitha pun谷t e strofull谷s.




9
Omeri: S谷 pari e v谷rejta kok谷n e tij t谷 voc谷rr
duke dalur nga toka. Koka e tij ma t谷rheqi
v谷mendjen pasi q谷 ishte paksa m谷 e madhe se
trupi i tij. Pyesja veten, pse koka e tij ishte ashtu
dhe fillova ta shikoj k谷t谷 mik timin t谷 voc谷rr. Koka e
madhe n谷 trupin e tij t谷 vog谷l i ndihmonte q谷 t谷
sh谷rben si roje n谷 hyrje t谷 strofull谷s. A doni ta dini
si? Ai kontrollonte milingonat q谷 donin t谷 hynin,
n谷se ishin nga familja e tij apo jo, dhe nuk i linte
mbrenda n谷se ato ishin t谷 huaja.S谷 shpejti pasi q谷
e pash谷, un谷 u takova me t谷 dhe e luta t谷 m谷 tregoj
se 巽ka po ndodhte mbrenda. Miku im i vog谷l e
kuptoi kuriozitetin tim dhe filloi t谷 m谷 shpjegoj. Mua
m谷 tep谷r m谷 interesonte se si milingonat me kok谷
t谷 madhe i njohin banor谷t e strofull谷s s谷 tyre dhe i
l谷n ata brenda.
Milingona: Omer, m谷 ler t谷 t谷 tregoj se ne
familjet tona i quajm koloni. Me fjal谷 tjera ne jetojm
n谷 bashk谷si t谷 quajtura koloni. Nj谷 milingon谷
shum谷 leht谷 e din n谷se milingona tjet谷r i takon
kolonis谷 s谷 saj apo jo. K谷t谷 e b谷n duke prekur
trupin e milingon谷s tjet谷r me antenat e veta,
(shkopinj谷t e vegj谷l n谷 maje t谷 kok谷s s谷 vet) t谷 cilat
i ndihmojn ta dalloj t谷 huajin, duke iu falenderuar
arom谷s koloniale q谷 kan谷 ata. N谷se milingona
谷sht谷 e huaj nuk mund ta lejojm谷 t谷 hyj谷 n谷
sht谷pin谷 ton谷. Ndonj谷her谷 e p谷rdorim edhe forc谷n
p谷r ta shporrur nga atje.
                       10
Milingonat duke biseduar me
       njera tjetr谷n duke u prekur.

      Milingonat nuk duan q谷 t谷 huajt
        t谷 hyjn谷 ne strofull谷n e tyre
        ngase kjo do ta k谷rc谷nonte
     sigurin谷 e tyre. Ato nuk ngurrojn谷
      t谷 futen n谷 luft谷 p谷r t谷 mbrojtur
        strofull谷n dhe shok谷t e tyre.




11
Omeri ishte i befasuar kur nd谷gjoi p谷r sistemin e
tyre t谷 p谷rsosur t谷 siguris谷 dhe pyeste se si t谷 huajt谷
q谷 provonin t谷 hynin n谷 strofull guxonin ta b谷nin at谷.
   Kur ai e ndau k谷t谷 mendim me shok谷t e tij, ai
buz谷qeshi me ta dhe tha q谷 kishte edhe shum谷 gj谷ra
t谷 tjera q谷 do ta befasonin at谷.
   Pastaj milingona tha: Do t谷 tregoj p谷r mbrend谷sin谷
e strofull谷s, p谷r t谷 cil谷n je i quot;eturquot; t谷 dish.
   Kolonit谷 tona p谷rb谷hen nga mbret谷resha
milingon谷, meshkujt谷 milingona, ushtar谷t dhe
pun谷tor谷t milingona.


                         12
Milingonat kan谷
       detyra t谷
   ndryshme. Ato
   punojn谷 shum谷
     pa pushuar
        aspak.


           Mbret谷resha dhe meshkujt谷
 kujdes谷n p谷r shumimin e llojit ton谷.
  Mbret谷resha 谷sht谷 me e madhe se
     t谷 gjith谷 ne. Detyra e meshkujve
   谷sht谷 q谷 ta b谷jn谷 mbret谷resh谷n t谷
 lind milingona t谷 reja. Ushtar谷t jan谷
  p谷rgjegj谷s p谷r mbrojtjen e kolonis谷
son谷, gjuajtje, dhe gjetjen e vendeve
 t谷 reja p谷r strofull. Grupin e fundit e
    p谷rb谷jn谷 milingonat pun谷tor谷. T谷
       gjith谷 milingonat pun谷tor谷 jan谷
               milingona femra sterile.




                               13
Q谷 don t谷 thot谷 se ato nuk mund t谷 lindin
    asnj谷 milingon谷 t谷 re. Ato kujdesen p谷r
mbret谷resh谷n dhe foshnjet e saja duke i pastruar
dhe ushqyer ato. P谷rve巽 k谷saj ato duhet ti
kryejn谷 t谷 gjitha pun谷t tjera n谷 koloni. Ato
nd谷rtojn谷 koridore t谷 reja n谷 strofull, k谷rkojn谷
ushqim dhe e pastrojn谷 strofull谷n. Milingonat
pun谷tor谷 dhe ushtar谷 gjithashtu ndahen n谷 grupe
t谷 vogla nd谷rmjet tyre. Disa prej tyre jan谷
shumues, disa nd谷rtues dhe disa k谷rkues t谷
ushqimit. do grup ka nj谷 pun谷 tjet谷r. P谷rderisa
nj谷 grup lufton armiqt谷 apo gjuan, grupi tjet谷r
nd谷rton strofull谷n, dhe akoma tjetri kujdes谷t p谷r
   pastrimin dhe meremetimin e strofull谷s. Derisa
  miku i tij i vog谷l tregonte t谷 gjith谷 k谷t谷, Omari
 nd谷gjonte me habi dhe e pyeti at谷: A nuk
merziteni kurr谷 duke pritur n谷 hyrje t谷 strofull谷s
  gjat谷 gjith谷 koh谷s? Cila 谷sht谷 detyra e jote n谷
      k谷t谷 strofull? Milingona u p谷rgjigj: Un谷 jam
     gjithashtu pun谷tor, dhe detyra ime 谷sht谷 q谷 t谷
      sh谷rbej k谷tu si rojtar. Siq po e sheh koka ime
      谷sht谷 mjaft e madhe p谷r ta mbuluar vrim谷n
       hyr谷se t谷 strofull谷s. Jam i k谷naqur q谷 kam
        k谷t谷 mund谷si, dhe e kryej pun谷n time me
       k谷naq谷si t谷 madhe. Jam shum i k谷naqur q谷 i
   mbroj谷 shok谷t nga rreziqet.




                      14
Pun谷tor谷t e
     zelsh谷m n谷
     pun谷t e tyre.




15
Omari ishte shume i habitur nga pergjigj谷ja.
   Milingonat po punonin t谷r谷 koh谷n p谷r tu ndihmuar
te tjer谷ve, duke mos menduar p谷r veten dhe pa
asnj谷 problem-diqka q谷 madje as njerzit nuk mund ta
b谷jn谷 n谷 t谷 shumten e rasteve. Prej asaj 巽ka
tregonte miku i tij i vog谷l, ai me leht谷si mund ta
kuptonte q谷 puna e strofull谷s ishte e ndar谷 n谷
m谷nyr谷 t谷 p谷rsosur nd谷rmjet milingonave. Ishte e
qart谷 se jeta e milingonave ishte shum谷 mir谷 e
rregulluar dhe t谷 gjith谷 milingonat duhej t谷 ishin
bujare. Pastaj ai pyeti se mos vall谷 kishte ndodhur
ndonj谷 p谷rleshje ndonj谷her谷 ngase disa prej tyre
pretendonin t谷 ishin m谷 t谷 m谷dha dhe m谷 t谷
fuqish谷m se t谷 tjer谷t. Miku i tij tha se asgj谷 e till谷 nuk
kishte ndodhur ndonj谷her谷 dhe shtoi:Ne jemi familje
e madhe Omer. Nuk ka xhelozi, konkurenc谷 apo
ambicie nd谷rmjet nesh. Ne gjithmon谷 ndihmojm谷
njeri-tjetrin dhe mundohemi q谷 sa m谷 mir谷 ti
sh谷rbejm谷 kolonis谷. Gjith巽ka n谷 koloni 谷sht谷 e
bazuar ne sakrific谷. do milingon谷 s谷 pari mendon
p谷r t谷 mir谷n e shokut t谷 vet e pastaj p谷r veten.




                         16
Do ta jap nj谷 shembull. Kur nuk ka ushqim t谷
mjaftuesh谷m n谷 koloni, milingonat pun谷tore menj谷her谷
sh谷ndrrohen n谷 milingona ushqyese dhe ushqejn谷 t谷
tjerat me ushqimin rezerv谷 nga stomaku i tyre. Kur ka
ushqim t谷 mjaftuesh谷m n谷 koloni, ato p谷rs谷ri b谷hen
milingona pun谷tore.
      I kam nd谷gjuar njerzit duke th谷n谷 se ekziston
konkurenc谷 nd谷rmjet gjallesave n谷 natyr谷. Kurr mos u
beso atyre. Ne e dim谷 shum谷 mir谷 q谷 duhet t谷
bashk谷punojm谷 q谷 t谷 jemi t谷 sukses谷sh谷m.
     Omeri thot se ai q谷 i tregoi p谷r vet谷veten dhe
kolinin谷 e tij, ishte nj谷 shembull i mir谷 p谷r k谷t谷. Ai ishte
shum谷 i k谷naqur ta dinte se Zoti e kishte krijuar aq
bujar谷, ndihm谷tar谷 dhe aq t谷 dashur p谷r shok谷t e tij.
Pas asaj q谷 nd谷gjoi, ai vendosi t谷 b谷hej i kujdes谷sh谷m
p谷r t谷 tjer谷t s谷 paku aq sa milingonat dhe t谷 b谷hej nj谷
person t谷 cilin e don Zoti.
      Ishte b谷r谷 goxha von谷 dhe atij i duhet t谷 nisej p谷r
n谷 shkoll谷. I tha mikut se duhet t谷 shkoj谷 por, pa
dyshim do ta vizitonte t谷 nes谷rmen.




                            17
T谷 nes谷rmen Omeri shkoi n谷 vendin e njejt谷 dhe priti
mikun e tij t谷 vog谷l. Pas disa minutash ai u paraqit. Ai i
tregoi se me padurim kishte pritur t谷r谷 nat谷n q谷 ta takonte
p谷rs谷ri. Pastaj e p谷rkujtoi p谷r premtimin q谷 kishte dh谷n谷
p谷r ti treguar Omerit rreth mbrend谷sis谷 s谷 strofull谷s.
K谷shtu q谷 milingona filloi t'i tregonte p谷r sht谷pin谷 e saj:
Ndon谷se ne jemi kafsh谷 t谷 im谷ta, strofulla e jon谷 谷sht谷
mahnitsh谷m e madhe, sikurse shtabi i p谷rgjithsh谷m i nj谷
ushtrie t谷 madhe. N谷se je i huaj kurr nuk do t谷 mund t谷
hysh brenda. Sepse, siq e din, n谷 portat tona q谷ndrojn谷
rojtar谷t si un谷. Mbrenda 谷sht谷 nj谷 aktivitet i vazhduesh谷m
dhe jashtzakonisht i organizuar. Me mij谷ra, madje me
miliona, milingona ushtar谷 dhe pun谷tor谷 kryejn谷 detyrat e
veta n谷 m谷nyr t谷 organizuar. Nd谷rtesat tona jan谷 t谷
p谷rshtatshme p谷r pun谷 t谷 brendshme. P谷r 巽do pun谷 ka
departament t谷 veqant, dhe k谷to departamente jan谷 t谷
parapara n谷 at谷 m谷nyr谷 q谷 milingonat ushtar谷 dhe
milingonat pun谷tor谷, si un谷, ta kryejn谷 pun谷n e tyre n谷
m谷nyr谷n m谷 t谷 leht谷. Ve巽 k谷saj ne i parashikojm谷 t谷 gjitha
nevojat p谷rderisa i ndertojm nd谷rtesat. P谷r shembull
nd谷rtesa jon谷 ka kate n谷ntok谷sore t谷 cilat lejojn谷 vet谷m
nj谷 sasi t谷 caktuar t谷 rrezeve t谷 diellit t谷 futen brenda. Por
gjithashtu ka disa departamente ku energjia e diellit 谷sht谷
e nevojshme. K谷to departamente i ndertojm谷 n谷 katet e
larta ku mund ti marrin rrezet e diellit n谷 k谷nde t谷 gjera.
Madje ka edhe departamente q谷 duhet t谷 q谷ndrojn n谷
lidhje konstante me departamentet e tjera.

                             18
K谷to i nd谷rtojm pran谷 njera
tjetr谷s, k谷shtu q谷 milingonat
mund ta arrijn谷 m谷 leht谷 njera
tjetr谷n. Depoja p谷r mbajtjen e
ushqimit t谷 tep谷rt, 谷sht谷 e
ndertuar si departament i veqant
n谷 nj谷 an谷 t谷 nd谷rtes谷s. Depot谷
e ushqimit ku ne i mbajm
  furnizimet tona, jan谷 n谷 vende
   ku leht谷 mb谷rrihen. Gjithashtu
     kemi nj谷 sall谷 t谷 madhe n谷
    qend谷r t谷 nd谷rtes谷s ku
mblidhemi n谷 raste t谷 caktuara.




                  Anash shohim nj谷
                  qytet n谷ntok谷sor谷 t谷
                  nd谷rtuar nga
                  milingonat.
                  Pamvarsisht nga
                  imt谷sia e tyre, ato
                  mund t谷 nd谷rtojn谷
                  qytete aq t谷 m谷dha
                  mahnit谷se.
    19
1.Sistemi i mbrojtjes s谷 ajrit. 2.Serr谷. 3.Hyrja kryesore dhe hyrjet an谷sore.
4.Ndarjet e gatshme. 5.Depoja. 6.Dhoma e rojtar谷ve. 7.Mburoja e jashtme.
8.Dhoma e infermier谷ve. 9.Depoja e mishit. 10.Depoja e drithit. 11.Dhoma e
kujdesit t谷 f谷mij谷ve. 12.Dhoma e dim谷rimit. 13.Reparti i nxemjes qendrore.
14.Dhoma e lindjes. 15.Dhoma mbret谷rore
Nuk ka dyshim q谷 milingonat nuk mund ti planifikojn谷 dhe shpikin t谷 gjitha k谷to
detaje. Ato jan谷 t谷 inspiruara nga Zoti.
                                   20
Kur Omari e degjoi k谷t谷 e pyeti mikun e tij t谷 vog谷l: Me
t谷 v谷rtet ju i b谷ni t谷 gjitha k谷to? Nuk e kam ditur q谷
milingonat mund t谷 punojn si inxhinier谷 dhe arkitekt谷 t谷
shkolluar. Njerzit duhet t谷 kalojn谷 shum谷 vite n谷 shkoll谷
dhe t谷 punojn shum谷 p谷r t谷 nd谷rtuar nd谷rtesa aq t谷
p谷rsosura. A kryeni edhe ju trajnime t谷 tilla
Si p谷rgjigje, milingona vazhdoi me tregime
marramend谷se rreth shok谷ve t谷 vet:



Jo Omer, ne k谷to dituri i kemi n谷 vete.
K谷to kurr nuk na jan谷 m谷suar neve por,
ne sakt谷sisht e dim谷 se 巽ka dhe kur
duhet b谷r谷.


 Sht谷pin谷 q谷 milingonat
kan谷 nd谷rtuar, 谷sht谷 gati
  si k谷shtjell谷 p谷r ato.

                            21
Dhe kjo nuk 谷sht谷 e t谷ra. Kjo 巽ka do ta tregoj tani do t谷 t谷
befasoj edhe m谷 shum谷.Siq t谷 tregova, nd谷rtesa e jon谷
谷sht谷 shum谷 e madhe krahasuar me madh谷sin谷 ton谷.
Por, edhe p谷rkund谷r k谷saj, ajo prapseprap, ngrohet mir谷.
N谷 strofull谷n ton谷 谷sht谷 nj谷 sistem shum谷 i p谷rparuar i
nxemjes q谷ndrore. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 temperatura q谷ndron
konstante gjat谷 gjith谷 dit谷s. P谷r ta siguruar k谷t谷 ne e
mbulojm siperfaqen e jashtme t谷 nd谷rtes谷s son谷 me
materiale t谷 ndryshme t谷 cilat nuk e lejojn谷 nxeht谷sin谷 t谷
dep谷rtoj brenda. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 ne e ndalojm ajrin e
ftoht谷 t谷 hyj mbrenda gjat谷 dimrit dhe t谷 nxehtin gjat谷
ver谷s. Kjo mund谷son q谷 ta mbajm temperatur谷n n谷 nivel
t谷 njejt谷.Nuk ka dyshim q谷 Omeri po mos ta kish takuar
k谷t谷 mik t谷 vog谷l, v谷shtir谷 q谷 do t谷 besonte q谷 milingonat
mund ti b谷jn谷 k谷to gjera. Ai i tha milingon谷s: Sikur, para
se t谷 m谷 tregoje ti, t谷 m谷 tregonte dikush p谷r detajet e
                   strofull谷s suaj dhe t谷 m谷 pyeste se kush
                mund ta nd谷rtoj nj谷 gj谷 t谷 till谷, do ta kisha
                 v谷shtir谷 t谷 p谷rgjigj谷sha.




                           22
Do t谷 thosha q谷 nj谷 strofull e till谷 mund t谷
nd谷rtohet vet谷m me mjete te mira dhe me
njer谷z t谷 shkolluar shum谷. Po t谷 m谷 thoshte
dikush se kjo nd谷rtes谷 nuk 谷sht谷 nd谷rtuar nga
njer谷z t谷 shkolluar por nga milingonat, ta them
t谷 v谷rtet谷n, nuk do ti besoja. P谷rderisa
miku i tij i vog谷l i tregonte t谷
gjitha k谷to, atij shum谷 gj谷ra
i kalonin n谷 mend. Ai mendonte se
ato jan谷 m谷 t谷 shkolluara se njerzit dhe filloi t谷
mendonte ndryshe p谷r k谷to instekte. Ai e
kuptoi se Zoti i kishte krijuar milingonat dhe Ai
i inspironte 巽do moment p谷r sjelljet e tyre.
P谷rndryshe ato nuk do t谷 ishin n谷 gjendje ti
b谷nin t谷 gjith谷 k谷to gjera me sukses.




                     23
P谷rderisa t谷 gjitha k谷to i kalonin n谷p谷r mend,
miku i tij vazhdonte t谷 tregonte. P谷rderisa ai
vazhdonte, Omari m谷 tep谷r u b谷nte kurioz dhe
donte ta pyest p谷r gjithqka q谷 i binte nd谷rmend.
Ai e b谷ri pyetjen e par谷 q谷 i ra nd谷rmend. Ai m谷
her谷t nd谷gjoi se milingonat sillen si fermer
k谷shtu q谷 pyeti mikun se si mund ta b谷jn k谷t谷.
       Si mundet nj谷 milingon谷, aq e vog谷l, ta
        punoj tok谷n pa asnj谷 mjet, diqka q谷 edhe
              njeriu do ta b谷nte me v谷shtir谷si?
             Milingona tha: Do t谷 tregoj edhe nj谷
            gj谷 p谷r ne. K谷shtu do t谷 mund t谷 t谷
                 p谷rgjigjem me leht谷si. Edhe pse
                  dukemi t谷 njejta, ne ndahemi n谷
                  shum谷 grupe t谷 veqanta sipas
                       m谷nyr谷s q谷 jetojm dhe
                        dukemi. Ekzistojn谷 rreth
                       8.800 lloje t谷 ndryshme t谷
                      milingonave. T谷 gjitha k谷to
                    milingona kan谷 tipare t谷
                   veqanta. Milingona fermer 谷sht谷
                   nj谷ra prej k谷tyre llojeve. Tani do
                   t谷 tregoj p谷r milingonat q谷
                  merren me bujq谷si. Ato quhen
                   attas, apo milingonat
               gjeth谷-prer谷se.

                    24
Karakteristika kryesore e attas-eve 谷sht谷 prirja e tyre
e bartjes s谷 kok谷s s谷 copave t谷 gjethit q谷 ato i
presin. P谷r k谷t谷 q谷llim, ato s谷 pari e l谷mojn谷 shtegun
e tyre, q谷 t谷 l谷vizin m谷 leht谷 n谷p谷r t谷. Rruga e tyre
p谷r n谷 strofull duke bartur gjethet e prera, duket mu
sikur nj谷 autostrad谷 e vog谷l. Milingonat hecin ngadal
n谷p谷r k谷t谷 shteg, duke mbledhur t谷 gjith谷 pengesat,
cop谷za t谷 vogla t谷 barishteve, zhavorrin dhe bim谷t e
egra dhe duke menjanuar ato. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷, ato
pastrojn shtegun p谷r vet谷veten.




                                 Attas谷t presin gjethet me
                                  shkath谷t谷si dhe shum谷
                                          kujdes.



          25
Pas nj谷 pune t谷 gjat谷 dhe t谷 mundimshme,
  autostrada b谷het e drejt谷 dhe e l谷mueshme sikur
     t谷 ishte rrafshuar me ndonj谷 mjet special.
       Attas-谷t hecin n谷p谷r k谷t谷 shteg p谷r t谷 shkuar
           n谷 strofull, duke u fshehur n谷n cop谷zat e
           m谷dha t谷 gjetheve t谷 cilat i mbajn谷 me
                   nofullat e tyre t谷 shtr谷nguara fort谷.

                    Omari: A mos the q谷 fshehen n谷n
                    gjethe? Pse attas-谷t ndihen t谷
                         nevojsh谷m p谷r tu fshehur n谷n
                      gjethe?

                    Milingona: Attas-谷t duhet t谷 jen谷 t谷
                         kujdes谷sh谷m ndonj谷her谷 Omar.
                          P谷r shembull, pun谷tor谷t attas
                        me madh谷si t谷 mesme e kalojn谷
                           gati t谷r谷 dit谷n larg nga
                             strofulla, duke bartur gjethe.
                          sht谷 v谷shtir谷 p谷r ato q谷 ta
                          mbrojn veten ngase ato i bartin
                          gjethet me nofull谷n e vet e cila
                            normalisht p谷rdoret p谷r
                              vet谷-mbrojtje.

                            Omari: Po pasi q谷 ato nuk
                           kan谷 mund谷si ta mbrojn谷
                            veten, kush i mbron ato?
1-Milingonat
     cop谷tojn谷 gjethet e
     sjellura n谷 strofull n谷
     grimca.2-K谷to grimca
     i p谷rtypin duke i b谷r谷
     mas谷.3-Ato e
     vendosin k谷t谷 mas谷
     mbi gjethet e thara n谷
     dhom谷za t谷
     reja.4-Mbi k谷t谷 mas谷 i
     vendosin grimcat e
     k谷rpurdhave t谷
     sjellura nga dhom谷zat
     e tjera.5-Nj谷 grup i
     angazhuar i
     milingonave e pastron
     kopshtin duke hequr
     materialet e
     panevojshme.




27
Milingona: Milingonat
  gjethe-prer谷se gjithmon谷
 shoq谷rohen nga pun谷tor谷
           m谷 t谷 vegj谷l. K谷ta
pun谷tor谷 ngjiten n谷 maje t谷
         gjetheve q谷 attas-谷t
mbajn谷 dhe v谷shtrojn谷. N谷
    rast t谷 ndonj谷 sulmi nga
armiq谷t ata mbrojn谷 shok谷t
 e tyre pamvarsisht q谷 jan谷
                aq t谷 vegj谷l.


  Omeri: Kjo 谷sht谷 edhe nj谷 shembull habit谷s i
  vet-sakrifikimit. Por dua ta di edhe nj谷 gj谷. P谷rse i
  p谷rdorin attas-谷t k谷to gjethe? Pse attas-谷t i bartin
  k谷to gjethe gjat谷 gjith谷 dit谷s?

  Milingona: Ata i p谷rdorin ato p谷r bujq谷sin谷 e
  tyre. Attas-谷t i p谷rdorin k谷to gjethe p谷r t谷 kultivuar
  k谷purdha. Milingonat nuk mund ti han谷 gjethet.
  K谷shtu q谷 milingonat pun谷tore pasi q谷 ti ken谷
  p谷rtypur k谷to gjethe, b谷jn谷 nj谷 grumbull dhe i fusin
  n谷n tok谷 n谷 dhom谷zat e strofull谷s s谷 tyre. N谷 k谷to
  dhom谷za, ato i kultivojn谷 k谷purdhat n谷 gjethe dhe




                          28
e sigurojn谷 ushqimin e tyre nga filizat e
k谷purdhave.
   Tani me siguri pyetesh se si milingonat e
voc谷rra mund t谷 b谷jn谷 aq gj谷ra t谷
mrekullueshme?

Omari: Po. Me t谷 v谷rtet po perpiqem ta kuptoj
se si milingonat arrisin ti b谷jn t谷 githa k谷to. P谷r
shembull n谷se m谷 thua t谷 kultivoj k谷rpurdha, do
t谷 ishte shum谷 v谷shtir谷 p谷r mua. S谷 paku duhej
t谷 lexoja disa libra dhe t谷 k谷rkoja ndihm谷 prej
njerz谷ve q谷 din谷 k谷t谷 pun谷. Por e di q谷 attas-谷t
nuk trajnohen nga dikush.Tani m谷 mir谷 e kuptoj
                             se 巽ka ju b谷n juve dhe
                               miq谷ve tuaj milingona
                                   aq t谷 talentuar谷. Ju
                                  jeni t谷 programuara
                                     ta b谷ni
                                      pun谷n tuaj.




                       29
P谷r shembull attas-谷t arrijn谷 n谷 bot谷 duke ditur p谷r
bujq谷sin谷. Pa dyshim, Zoti, Krijuesi i t谷 gjith谷
gjallesave, iu dha attas谷ve k谷t谷 dituri. Zoti 谷sht谷 Ai i
Cili t谷 krijoi ty dhe t谷 gjith谷 shok谷t e tu me gjith谷
k谷to tipare mahnit谷se.


Milingona: Ke t谷 drejt谷 Omar. Ne i dim谷 k谷to
gj谷ra prej natyr谷s. Zoti, Krijuesi yn谷 na i dha k谷to si
bekim.

Omari p谷rs谷ri u vonua. Ai e falenderoi mikun dhe u
nis p谷r n谷 shkoll谷. P谷rderisa ecte, gj谷rat q谷 ia
tregoji milingona mike, i jehonin n谷 vesh谷. Nd谷rkaq
ai vazhdon t谷 mendoj谷. Milingonat veprime diturish谷
t谷 drejtuara n谷 nj谷 urt谷si t谷 madhe. Por kjo urt谷si
nuk mund t'u takoj vet谷 milingonave. Ato megjithat谷
ishin krijesa t谷 im谷ta. Pastaj e gjith谷 dituria e
milingonave duhet ti tregoj谷 njer谷zve menqurin谷 e
Zotit. P谷r t谷 treguar madh谷shtin谷 e ekzistenc谷s s谷
Tij dhe artin e krijimit. Zoti, krijuesi i milingonave, i
b谷ri k谷to krijesa t谷 im谷ta t谷 kryejn谷 gj谷ra q谷 kurr
nuk do t谷 mund ti b谷nin me menqurin dhe deshir谷n
e tyre. Miku i tij, urt谷sin谷 e lindur q谷 kishte, aft谷sin谷
dhe natyr谷n e sakrifikimit ia kishte borxh inspirimit
t谷 Zotit. do gj谷 q谷 b谷nte ishte argument jo i tij por i
fuqis谷 dhe menquris谷 s谷 Zotit.

                         30
Duke menduar p谷r k谷t谷 ai e
              kuptoi se disa gjera q谷 i
        imaxhiononte ndryshe tani u
 zavend谷suan me fakte t谷 v谷rteta.
         Ai edhe nj谷 her谷 e kuptoi se
     tregimet p谷r gjallesat, se si ato
erdh谷n ne ekzistenc谷 rast谷sisht谷,
           se si i fituan aft谷sit谷 e tyre
       rast谷sisht me kalimin e koh谷s
  ishin g谷njeshtra. Si mund t谷 jen谷
        t谷 v谷rteta? Vet谷m mendo, si
   mund t谷 flasin milingonat nj谷ra
      me tjetr谷n aq mir谷 po t谷 kishin
   ardhur n谷 bot谷 rast谷sisht? Si do
   t谷 mund t谷 kontaktonin njera me
tjetr谷n pa kurrfar谷 巽rregullimi, dhe
           t谷 nd谷rtonin aq strofulla t谷
    persosura? P谷rve巽 k谷saj, edhe
    sikur t谷 gjitha k谷to milingonat t谷
         kishin ardhur ne ekzistenc谷
       rast谷sisht dhe sikur t谷 jetonin
        vet谷m p谷r ta mbrojtur veten,
   at谷her谷 si mund t谷 jet谷 q谷 ato t谷
      b谷jn aq sakrifica t谷 m谷dha p谷r
     njera tjetr谷n? Ai mendonte p谷r         Attas谷t duke bartur gjethet e
                                                       prera.
      k谷to gjera gjat谷 gjith谷 dit谷s n谷
                                 shkoll谷.
                                 31
Kur arriti n谷 sht谷pi vendosi ta lexonte Kuranin, t谷 cilin
Zoti ua zbriti t谷 gjith谷 njer谷zve. Strof谷n e par谷 q谷 e lexoi
ishte kjo:
N谷 krijimin e qiejve e t谷 tok谷s, n谷 ndryshimin e
nat谷s dhe t谷 dit谷s, ka argumente t谷 qarta p谷r
ata q谷 kan谷 arsye dhe intelekt. P谷r ata q谷
All-llahun e p谷rmendin me p谷rkujtim kur jan谷 n谷
k谷mb谷, kur jan谷 ulur, kur jan谷 t谷 shtrir谷 dhe
thellohen n谷 mendime rreth krijimit t谷 qiejve e
t谷 tok谷s (duke th谷n谷): Zoti yn谷, k谷t谷 nuk e
krijove kot, i lart谷suar qofsh, ruana prej d谷nimit
t谷 zjarrit! (Ali Imran 190-191).
Ai ishte plot谷sisht i bindur q谷 vet谷 Zoti krijoi milingonat,
at谷, n谷n谷n dhe babain e tij, v谷llaun e tij dhe gjith巽ka n谷
univers. Miku i tij e p谷rkujtoi p谷r gj谷-n谷 m谷 me r谷nd谷si n谷
bot谷: quot;Q谷 nuk ka krijues tjet谷r pos Zotit.quot;




                           32
Besoj q谷 kur i lexoni k谷to
rreshta, t谷 gjith谷 ju do ta
kuptoni t谷 v谷rtet谷n, sikurse
Omari, dhe ta dini se Zoti
谷sht谷 Ai i cili krijoi gjith巽ka.
Pastaj do t谷 thoni: Darvini,
i cili tha qeniet e gjalla nuk
u krijuan por erdhen n谷
ekzistenc谷 rastesisht, ishte
nj谷 g谷njeshtar i madh谷. Kur jemi t谷 rrethuar me krijesa
me aq aft谷si fascinuese, 谷sht谷 e pamundur t谷 mendojm谷
q谷 ato erdh谷n n谷 ekzistenc rast谷sisht.
Prandaj, n谷se edhe ju takoheni me ndonj谷 mik t谷 mir谷
sikurse Omari, mos harroni q谷 keni shum巽ka t谷 m谷soni
prej tij. Hulumtoni dhe mendoni p谷r persosurin谷 e artit t谷
Zotit, i cili e krijoi at谷. Dhe n谷se ndonj谷her谷 takoni
g谷njeshtar谷 si Darvini, tregoni atyre p谷r tiparet e miq谷ve
tuaj t谷 vegj谷l dhe thuani se kurr nuk do tu besoni
g谷njeshtarve t谷 tyre                   t谷 pakumptimta.




                           33
GJITHASHTU NGA HARUN JAHJA
           N GJUHN SHQIPE




  Than谷: quot;Ti je i pa t谷 meta, ne nuk kemi dije
tjet谷r p谷rve巽 at谷 q谷 na e m谷sove Ti. V谷rtet谷, Ti
           je i gjithdijsh谷mi, i urti!quot;
                   (Bekare, 32)

More Related Content

Bota E Miqve Tane Te Vegjel Milingonave

  • 2. First published May 2001 Goodword Books, 2001 Distributed by Al-Risala The Islamic Centre 1, Nizamuddin West Market, New Delhi 110 013 Tel. 462 5454, 461 1128 Fax. 469 7333, 464 7980 e-mail: skhan@vsnl.com http:/ /www.alrisala.org www.harunyahya.org ISBN 81-7898-010-X Distributed in U.S.A. by The Bestsellers Crescent Books 61-38, 168 St. P.O. Box: 650654 2221 Peachtree Road, Fresh Meadows, NY 11365-00654 Suite D109, Atlanta, Tel. 718-359 4861 GA 30309 Fax. 718-359 4446 Tel. 770-662 6970 e-mail: akhan72252@aol.com Fax. 404-351 2832 Distributed in U.K. and Europe by IPCI: Islamic Vision Alif International 481, Coventry Road, 109 Kings Avenua, Watford, Birmingham B10 OJS Hertfordshire WDI 7SB Tel. 0121-773 0137 Tel. 01923-240 844 Fax. 0121-766 8577 Fax. 01923-237 722 e-mail: info@ipci-iv.co.uk e-mail: bandali@alif.co.uk Distributed in U.A.E. by Dubai Library Distributors Al Patra Bookshop P.O. Box 1526 P.O. Box 21235 Dubai Sharjah Tel. 04-211949 Tel. 06-353499 Fax. 04-225137 Fax. 06-352795 e-mail: salabbai@emirates.net.ae Printed in India
  • 4. MIR SE VINI N BOTN E MILINGONAVE! Gjat谷 rrug谷s p谷r n谷 shkoll谷, Omeri ec谷n pran谷 kopshtit t谷 nj谷 sht谷pie matan谷 rrug谷s dhe qendron aty pak谷z. N谷 k谷t谷 kopsht jeton nj谷 mik i tij i veqant. Askush nuk e njeh k谷t谷 mik por Omeri e don shum谷. Omeri asnj谷her谷 nuk harron ta vizitoj mikun e tij dhe k谷naqet shum谷 me miq谷sin谷 e tyre.Mbi t谷 gjitha ai ka nj谷 mik i cili 谷sht谷 m谷 inteligjent se t谷 gjith谷 t谷 tjer谷t. Edhe pse shum谷 i vog谷l, miku i tij mund t谷 b谷j shum谷 gj谷ra t谷 r谷nd谷sishme. Ai madje 谷sht谷 pun谷tor i madh谷. 4
  • 5. Ai i kryen t谷 gjitha pun谷t e tij shum谷 mir谷 dhe n谷 koh谷 t谷 caktuar, sikur t谷 ishte ushtar谷 n谷 ndonj谷 ushtri. Edhe pse nuk shkon n谷 shkoll谷 si Omeri, ai me sukses mban shum谷 detyra q谷 duhet ti kryej n谷 jet谷n e tij. Ju me siguri pyesni se kush 谷sht谷 ky mik i vog谷l, apo jo? 5
  • 6. Miku i fsheht谷 i Omerit 谷sht谷 nj谷 milingon谷 e vog谷l e cila mund t谷 b谷j shum谷 gj谷ra t谷 mrekullueshme. Ndoshta ju kurr nuk keni ndegjuar se sa t谷 shkath谷ta dhe inteligjente jan谷 milingonat e vog谷la. Disa prej juve madje mund ti keni shikuar ato si insekte t谷 thjeshta q谷 bredhin gjith谷 dit谷n pa b谷r谷 asgj谷. Por ata q谷 kan谷 menduar keshtu, kan谷 gabuar shum谷, sepse milingonat, si edhe shum谷 gjallesa tjera, gjithashtu kan谷 nj谷 jet谷 t谷 tyre. Omeri ka rastin ti m谷soj detajet e k谷saj jete nga miku i tij. Kjo edhe 谷sht谷 nj谷ra prej arsyeve pse Omerit nuk i shp谷ton asnj谷 vizit dhe k谷naqet aq shum谷 gjat谷 bisedave me t谷. Omeri habitet aq shum谷 me gjerat q谷 i m谷son nga miku i tij p谷r bot谷n e milingonave. Ai d谷shiron tu tregoj t谷 tjer谷ve gjithqka q谷 m谷son rreth talentit, intelegjenc谷s dhe veqorive tjera superiore t谷 mikut t谷 vet.ka, at谷her谷, e b谷n Omerin aq t谷 emocionuar? Pse ai 谷sht谷 aq i fascinuar me bot谷n e milingonave. Edhe juve ndoshta ju intereson PSE. Pra vetem vazhdoni e lexoni 6
  • 7. Milingonat kan谷 m谷 shum谷 banor谷 se 巽do gjalles谷 tjet谷r n谷 k谷t谷 bot谷. P谷r 巽do 700 milion milingona t谷 ardhura n谷 k谷t谷 bot谷, ka vet谷m 40 foshnje t谷 q谷nies njerzore. Me fjal谷 tjera, numri i milingonave n谷 bot谷 谷sht谷 shum谷 m谷 i madh se i q谷njeve njerzore.Familjet e milingonave jan谷 gjithashtu shum谷 t谷 m谷dha. P谷r shembull, ju ndoshta keni nj谷 familje me 4-5 an谷tar谷. Megjithat谷 n谷 familjen e milingonave ndonj谷her谷 ka me miliona milingona. Tani mendo vetem nj谷 minut谷: sikur ti, t'i kishe me miliona v谷llez谷r dhe motra, a do t谷 ishit n谷 gjendje t谷 jetoni n谷 nj谷 sht谷pi t谷 vetme? Sigurisht jo! Tiparet mahnit谷se t谷 milingonave nuk p谷rfundojn谷 k谷tu. P谷rkund谷r faktit q谷 me miliona prej tyre jetojn谷 bashk谷, ato nuk kan谷 probleme me njera tjetr谷n, nuk kan谷 p谷rleshje dhe parregull谷si. Ato jetojn谷 nj谷 jet谷 tep谷r t谷 planifikuar mir谷 ku qdonj谷ri i bindet rregullave. Disa familje milingonash merren me rrobaqep谷si, t谷 tjerat kultivojn谷 ushqimin e vet sikur buqjit, dhe akoma t谷 tjer谷t mbajn谷 ferma t谷 vogla ku rrisin disa kafsh谷 m谷 t谷 vegj谷l. Ashtu siq njerzit mbajn lop谷 dhe ua marrin qum谷shtin, ashtu edhe milingonat mbajn bim谷 (afide) dhe p谷rdorin quot;qum谷shtinquot; e tyre. 7
  • 8. Tani t谷 shohim se 巽'ka p谷r t谷 th谷n谷 Omeri rreth bot谷s s谷 milingonave. Milingonat end谷se jan谷 rrobaqep谷s t谷 shkath谷ta. Ato i nd谷rthurin gjethet duke i terhequr nga t谷 dy an谷t dhe duke qepur gjethet s谷 bashku. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 ato nd谷rtojn谷 nj谷 sht谷pi t谷 mrekullueshme p谷r veten. 8
  • 9. Milingonat rojtar谷 ruajn谷 strofull谷n. Ato e b谷jn谷 k谷t谷 pun谷 me shum谷 sukses谷. Edhe milingonat tjera jan谷 poshtu pun谷tor谷 t谷 zellsh谷m. Ato i kryejn谷 t谷 gjitha pun谷t e strofull谷s. 9
  • 10. Omeri: S谷 pari e v谷rejta kok谷n e tij t谷 voc谷rr duke dalur nga toka. Koka e tij ma t谷rheqi v谷mendjen pasi q谷 ishte paksa m谷 e madhe se trupi i tij. Pyesja veten, pse koka e tij ishte ashtu dhe fillova ta shikoj k谷t谷 mik timin t谷 voc谷rr. Koka e madhe n谷 trupin e tij t谷 vog谷l i ndihmonte q谷 t谷 sh谷rben si roje n谷 hyrje t谷 strofull谷s. A doni ta dini si? Ai kontrollonte milingonat q谷 donin t谷 hynin, n谷se ishin nga familja e tij apo jo, dhe nuk i linte mbrenda n谷se ato ishin t谷 huaja.S谷 shpejti pasi q谷 e pash谷, un谷 u takova me t谷 dhe e luta t谷 m谷 tregoj se 巽ka po ndodhte mbrenda. Miku im i vog谷l e kuptoi kuriozitetin tim dhe filloi t谷 m谷 shpjegoj. Mua m谷 tep谷r m谷 interesonte se si milingonat me kok谷 t谷 madhe i njohin banor谷t e strofull谷s s谷 tyre dhe i l谷n ata brenda. Milingona: Omer, m谷 ler t谷 t谷 tregoj se ne familjet tona i quajm koloni. Me fjal谷 tjera ne jetojm n谷 bashk谷si t谷 quajtura koloni. Nj谷 milingon谷 shum谷 leht谷 e din n谷se milingona tjet谷r i takon kolonis谷 s谷 saj apo jo. K谷t谷 e b谷n duke prekur trupin e milingon谷s tjet谷r me antenat e veta, (shkopinj谷t e vegj谷l n谷 maje t谷 kok谷s s谷 vet) t谷 cilat i ndihmojn ta dalloj t谷 huajin, duke iu falenderuar arom谷s koloniale q谷 kan谷 ata. N谷se milingona 谷sht谷 e huaj nuk mund ta lejojm谷 t谷 hyj谷 n谷 sht谷pin谷 ton谷. Ndonj谷her谷 e p谷rdorim edhe forc谷n p谷r ta shporrur nga atje. 10
  • 11. Milingonat duke biseduar me njera tjetr谷n duke u prekur. Milingonat nuk duan q谷 t谷 huajt t谷 hyjn谷 ne strofull谷n e tyre ngase kjo do ta k谷rc谷nonte sigurin谷 e tyre. Ato nuk ngurrojn谷 t谷 futen n谷 luft谷 p谷r t谷 mbrojtur strofull谷n dhe shok谷t e tyre. 11
  • 12. Omeri ishte i befasuar kur nd谷gjoi p谷r sistemin e tyre t谷 p谷rsosur t谷 siguris谷 dhe pyeste se si t谷 huajt谷 q谷 provonin t谷 hynin n谷 strofull guxonin ta b谷nin at谷. Kur ai e ndau k谷t谷 mendim me shok谷t e tij, ai buz谷qeshi me ta dhe tha q谷 kishte edhe shum谷 gj谷ra t谷 tjera q谷 do ta befasonin at谷. Pastaj milingona tha: Do t谷 tregoj p谷r mbrend谷sin谷 e strofull谷s, p谷r t谷 cil谷n je i quot;eturquot; t谷 dish. Kolonit谷 tona p谷rb谷hen nga mbret谷resha milingon谷, meshkujt谷 milingona, ushtar谷t dhe pun谷tor谷t milingona. 12
  • 13. Milingonat kan谷 detyra t谷 ndryshme. Ato punojn谷 shum谷 pa pushuar aspak. Mbret谷resha dhe meshkujt谷 kujdes谷n p谷r shumimin e llojit ton谷. Mbret谷resha 谷sht谷 me e madhe se t谷 gjith谷 ne. Detyra e meshkujve 谷sht谷 q谷 ta b谷jn谷 mbret谷resh谷n t谷 lind milingona t谷 reja. Ushtar谷t jan谷 p谷rgjegj谷s p谷r mbrojtjen e kolonis谷 son谷, gjuajtje, dhe gjetjen e vendeve t谷 reja p谷r strofull. Grupin e fundit e p谷rb谷jn谷 milingonat pun谷tor谷. T谷 gjith谷 milingonat pun谷tor谷 jan谷 milingona femra sterile. 13
  • 14. Q谷 don t谷 thot谷 se ato nuk mund t谷 lindin asnj谷 milingon谷 t谷 re. Ato kujdesen p谷r mbret谷resh谷n dhe foshnjet e saja duke i pastruar dhe ushqyer ato. P谷rve巽 k谷saj ato duhet ti kryejn谷 t谷 gjitha pun谷t tjera n谷 koloni. Ato nd谷rtojn谷 koridore t谷 reja n谷 strofull, k谷rkojn谷 ushqim dhe e pastrojn谷 strofull谷n. Milingonat pun谷tor谷 dhe ushtar谷 gjithashtu ndahen n谷 grupe t谷 vogla nd谷rmjet tyre. Disa prej tyre jan谷 shumues, disa nd谷rtues dhe disa k谷rkues t谷 ushqimit. do grup ka nj谷 pun谷 tjet谷r. P谷rderisa nj谷 grup lufton armiqt谷 apo gjuan, grupi tjet谷r nd谷rton strofull谷n, dhe akoma tjetri kujdes谷t p谷r pastrimin dhe meremetimin e strofull谷s. Derisa miku i tij i vog谷l tregonte t谷 gjith谷 k谷t谷, Omari nd谷gjonte me habi dhe e pyeti at谷: A nuk merziteni kurr谷 duke pritur n谷 hyrje t谷 strofull谷s gjat谷 gjith谷 koh谷s? Cila 谷sht谷 detyra e jote n谷 k谷t谷 strofull? Milingona u p谷rgjigj: Un谷 jam gjithashtu pun谷tor, dhe detyra ime 谷sht谷 q谷 t谷 sh谷rbej k谷tu si rojtar. Siq po e sheh koka ime 谷sht谷 mjaft e madhe p谷r ta mbuluar vrim谷n hyr谷se t谷 strofull谷s. Jam i k谷naqur q谷 kam k谷t谷 mund谷si, dhe e kryej pun谷n time me k谷naq谷si t谷 madhe. Jam shum i k谷naqur q谷 i mbroj谷 shok谷t nga rreziqet. 14
  • 15. Pun谷tor谷t e zelsh谷m n谷 pun谷t e tyre. 15
  • 16. Omari ishte shume i habitur nga pergjigj谷ja. Milingonat po punonin t谷r谷 koh谷n p谷r tu ndihmuar te tjer谷ve, duke mos menduar p谷r veten dhe pa asnj谷 problem-diqka q谷 madje as njerzit nuk mund ta b谷jn谷 n谷 t谷 shumten e rasteve. Prej asaj 巽ka tregonte miku i tij i vog谷l, ai me leht谷si mund ta kuptonte q谷 puna e strofull谷s ishte e ndar谷 n谷 m谷nyr谷 t谷 p谷rsosur nd谷rmjet milingonave. Ishte e qart谷 se jeta e milingonave ishte shum谷 mir谷 e rregulluar dhe t谷 gjith谷 milingonat duhej t谷 ishin bujare. Pastaj ai pyeti se mos vall谷 kishte ndodhur ndonj谷 p谷rleshje ndonj谷her谷 ngase disa prej tyre pretendonin t谷 ishin m谷 t谷 m谷dha dhe m谷 t谷 fuqish谷m se t谷 tjer谷t. Miku i tij tha se asgj谷 e till谷 nuk kishte ndodhur ndonj谷her谷 dhe shtoi:Ne jemi familje e madhe Omer. Nuk ka xhelozi, konkurenc谷 apo ambicie nd谷rmjet nesh. Ne gjithmon谷 ndihmojm谷 njeri-tjetrin dhe mundohemi q谷 sa m谷 mir谷 ti sh谷rbejm谷 kolonis谷. Gjith巽ka n谷 koloni 谷sht谷 e bazuar ne sakrific谷. do milingon谷 s谷 pari mendon p谷r t谷 mir谷n e shokut t谷 vet e pastaj p谷r veten. 16
  • 17. Do ta jap nj谷 shembull. Kur nuk ka ushqim t谷 mjaftuesh谷m n谷 koloni, milingonat pun谷tore menj谷her谷 sh谷ndrrohen n谷 milingona ushqyese dhe ushqejn谷 t谷 tjerat me ushqimin rezerv谷 nga stomaku i tyre. Kur ka ushqim t谷 mjaftuesh谷m n谷 koloni, ato p谷rs谷ri b谷hen milingona pun谷tore. I kam nd谷gjuar njerzit duke th谷n谷 se ekziston konkurenc谷 nd谷rmjet gjallesave n谷 natyr谷. Kurr mos u beso atyre. Ne e dim谷 shum谷 mir谷 q谷 duhet t谷 bashk谷punojm谷 q谷 t谷 jemi t谷 sukses谷sh谷m. Omeri thot se ai q谷 i tregoi p谷r vet谷veten dhe kolinin谷 e tij, ishte nj谷 shembull i mir谷 p谷r k谷t谷. Ai ishte shum谷 i k谷naqur ta dinte se Zoti e kishte krijuar aq bujar谷, ndihm谷tar谷 dhe aq t谷 dashur p谷r shok谷t e tij. Pas asaj q谷 nd谷gjoi, ai vendosi t谷 b谷hej i kujdes谷sh谷m p谷r t谷 tjer谷t s谷 paku aq sa milingonat dhe t谷 b谷hej nj谷 person t谷 cilin e don Zoti. Ishte b谷r谷 goxha von谷 dhe atij i duhet t谷 nisej p谷r n谷 shkoll谷. I tha mikut se duhet t谷 shkoj谷 por, pa dyshim do ta vizitonte t谷 nes谷rmen. 17
  • 18. T谷 nes谷rmen Omeri shkoi n谷 vendin e njejt谷 dhe priti mikun e tij t谷 vog谷l. Pas disa minutash ai u paraqit. Ai i tregoi se me padurim kishte pritur t谷r谷 nat谷n q谷 ta takonte p谷rs谷ri. Pastaj e p谷rkujtoi p谷r premtimin q谷 kishte dh谷n谷 p谷r ti treguar Omerit rreth mbrend谷sis谷 s谷 strofull谷s. K谷shtu q谷 milingona filloi t'i tregonte p谷r sht谷pin谷 e saj: Ndon谷se ne jemi kafsh谷 t谷 im谷ta, strofulla e jon谷 谷sht谷 mahnitsh谷m e madhe, sikurse shtabi i p谷rgjithsh谷m i nj谷 ushtrie t谷 madhe. N谷se je i huaj kurr nuk do t谷 mund t谷 hysh brenda. Sepse, siq e din, n谷 portat tona q谷ndrojn谷 rojtar谷t si un谷. Mbrenda 谷sht谷 nj谷 aktivitet i vazhduesh谷m dhe jashtzakonisht i organizuar. Me mij谷ra, madje me miliona, milingona ushtar谷 dhe pun谷tor谷 kryejn谷 detyrat e veta n谷 m谷nyr t谷 organizuar. Nd谷rtesat tona jan谷 t谷 p谷rshtatshme p谷r pun谷 t谷 brendshme. P谷r 巽do pun谷 ka departament t谷 veqant, dhe k谷to departamente jan谷 t谷 parapara n谷 at谷 m谷nyr谷 q谷 milingonat ushtar谷 dhe milingonat pun谷tor谷, si un谷, ta kryejn谷 pun谷n e tyre n谷 m谷nyr谷n m谷 t谷 leht谷. Ve巽 k谷saj ne i parashikojm谷 t谷 gjitha nevojat p谷rderisa i ndertojm nd谷rtesat. P谷r shembull nd谷rtesa jon谷 ka kate n谷ntok谷sore t谷 cilat lejojn谷 vet谷m nj谷 sasi t谷 caktuar t谷 rrezeve t谷 diellit t谷 futen brenda. Por gjithashtu ka disa departamente ku energjia e diellit 谷sht谷 e nevojshme. K谷to departamente i ndertojm谷 n谷 katet e larta ku mund ti marrin rrezet e diellit n谷 k谷nde t谷 gjera. Madje ka edhe departamente q谷 duhet t谷 q谷ndrojn n谷 lidhje konstante me departamentet e tjera. 18
  • 19. K谷to i nd谷rtojm pran谷 njera tjetr谷s, k谷shtu q谷 milingonat mund ta arrijn谷 m谷 leht谷 njera tjetr谷n. Depoja p谷r mbajtjen e ushqimit t谷 tep谷rt, 谷sht谷 e ndertuar si departament i veqant n谷 nj谷 an谷 t谷 nd谷rtes谷s. Depot谷 e ushqimit ku ne i mbajm furnizimet tona, jan谷 n谷 vende ku leht谷 mb谷rrihen. Gjithashtu kemi nj谷 sall谷 t谷 madhe n谷 qend谷r t谷 nd谷rtes谷s ku mblidhemi n谷 raste t谷 caktuara. Anash shohim nj谷 qytet n谷ntok谷sor谷 t谷 nd谷rtuar nga milingonat. Pamvarsisht nga imt谷sia e tyre, ato mund t谷 nd谷rtojn谷 qytete aq t谷 m谷dha mahnit谷se. 19
  • 20. 1.Sistemi i mbrojtjes s谷 ajrit. 2.Serr谷. 3.Hyrja kryesore dhe hyrjet an谷sore. 4.Ndarjet e gatshme. 5.Depoja. 6.Dhoma e rojtar谷ve. 7.Mburoja e jashtme. 8.Dhoma e infermier谷ve. 9.Depoja e mishit. 10.Depoja e drithit. 11.Dhoma e kujdesit t谷 f谷mij谷ve. 12.Dhoma e dim谷rimit. 13.Reparti i nxemjes qendrore. 14.Dhoma e lindjes. 15.Dhoma mbret谷rore Nuk ka dyshim q谷 milingonat nuk mund ti planifikojn谷 dhe shpikin t谷 gjitha k谷to detaje. Ato jan谷 t谷 inspiruara nga Zoti. 20
  • 21. Kur Omari e degjoi k谷t谷 e pyeti mikun e tij t谷 vog谷l: Me t谷 v谷rtet ju i b谷ni t谷 gjitha k谷to? Nuk e kam ditur q谷 milingonat mund t谷 punojn si inxhinier谷 dhe arkitekt谷 t谷 shkolluar. Njerzit duhet t谷 kalojn谷 shum谷 vite n谷 shkoll谷 dhe t谷 punojn shum谷 p谷r t谷 nd谷rtuar nd谷rtesa aq t谷 p谷rsosura. A kryeni edhe ju trajnime t谷 tilla Si p谷rgjigje, milingona vazhdoi me tregime marramend谷se rreth shok谷ve t谷 vet: Jo Omer, ne k谷to dituri i kemi n谷 vete. K谷to kurr nuk na jan谷 m谷suar neve por, ne sakt谷sisht e dim谷 se 巽ka dhe kur duhet b谷r谷. Sht谷pin谷 q谷 milingonat kan谷 nd谷rtuar, 谷sht谷 gati si k谷shtjell谷 p谷r ato. 21
  • 22. Dhe kjo nuk 谷sht谷 e t谷ra. Kjo 巽ka do ta tregoj tani do t谷 t谷 befasoj edhe m谷 shum谷.Siq t谷 tregova, nd谷rtesa e jon谷 谷sht谷 shum谷 e madhe krahasuar me madh谷sin谷 ton谷. Por, edhe p谷rkund谷r k谷saj, ajo prapseprap, ngrohet mir谷. N谷 strofull谷n ton谷 谷sht谷 nj谷 sistem shum谷 i p谷rparuar i nxemjes q谷ndrore. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 temperatura q谷ndron konstante gjat谷 gjith谷 dit谷s. P谷r ta siguruar k谷t谷 ne e mbulojm siperfaqen e jashtme t谷 nd谷rtes谷s son谷 me materiale t谷 ndryshme t谷 cilat nuk e lejojn谷 nxeht谷sin谷 t谷 dep谷rtoj brenda. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 ne e ndalojm ajrin e ftoht谷 t谷 hyj mbrenda gjat谷 dimrit dhe t谷 nxehtin gjat谷 ver谷s. Kjo mund谷son q谷 ta mbajm temperatur谷n n谷 nivel t谷 njejt谷.Nuk ka dyshim q谷 Omeri po mos ta kish takuar k谷t谷 mik t谷 vog谷l, v谷shtir谷 q谷 do t谷 besonte q谷 milingonat mund ti b谷jn谷 k谷to gjera. Ai i tha milingon谷s: Sikur, para se t谷 m谷 tregoje ti, t谷 m谷 tregonte dikush p谷r detajet e strofull谷s suaj dhe t谷 m谷 pyeste se kush mund ta nd谷rtoj nj谷 gj谷 t谷 till谷, do ta kisha v谷shtir谷 t谷 p谷rgjigj谷sha. 22
  • 23. Do t谷 thosha q谷 nj谷 strofull e till谷 mund t谷 nd谷rtohet vet谷m me mjete te mira dhe me njer谷z t谷 shkolluar shum谷. Po t谷 m谷 thoshte dikush se kjo nd谷rtes谷 nuk 谷sht谷 nd谷rtuar nga njer谷z t谷 shkolluar por nga milingonat, ta them t谷 v谷rtet谷n, nuk do ti besoja. P谷rderisa miku i tij i vog谷l i tregonte t谷 gjitha k谷to, atij shum谷 gj谷ra i kalonin n谷 mend. Ai mendonte se ato jan谷 m谷 t谷 shkolluara se njerzit dhe filloi t谷 mendonte ndryshe p谷r k谷to instekte. Ai e kuptoi se Zoti i kishte krijuar milingonat dhe Ai i inspironte 巽do moment p谷r sjelljet e tyre. P谷rndryshe ato nuk do t谷 ishin n谷 gjendje ti b谷nin t谷 gjith谷 k谷to gjera me sukses. 23
  • 24. P谷rderisa t谷 gjitha k谷to i kalonin n谷p谷r mend, miku i tij vazhdonte t谷 tregonte. P谷rderisa ai vazhdonte, Omari m谷 tep谷r u b谷nte kurioz dhe donte ta pyest p谷r gjithqka q谷 i binte nd谷rmend. Ai e b谷ri pyetjen e par谷 q谷 i ra nd谷rmend. Ai m谷 her谷t nd谷gjoi se milingonat sillen si fermer k谷shtu q谷 pyeti mikun se si mund ta b谷jn k谷t谷. Si mundet nj谷 milingon谷, aq e vog谷l, ta punoj tok谷n pa asnj谷 mjet, diqka q谷 edhe njeriu do ta b谷nte me v谷shtir谷si? Milingona tha: Do t谷 tregoj edhe nj谷 gj谷 p谷r ne. K谷shtu do t谷 mund t谷 t谷 p谷rgjigjem me leht谷si. Edhe pse dukemi t谷 njejta, ne ndahemi n谷 shum谷 grupe t谷 veqanta sipas m谷nyr谷s q谷 jetojm dhe dukemi. Ekzistojn谷 rreth 8.800 lloje t谷 ndryshme t谷 milingonave. T谷 gjitha k谷to milingona kan谷 tipare t谷 veqanta. Milingona fermer 谷sht谷 nj谷ra prej k谷tyre llojeve. Tani do t谷 tregoj p谷r milingonat q谷 merren me bujq谷si. Ato quhen attas, apo milingonat gjeth谷-prer谷se. 24
  • 25. Karakteristika kryesore e attas-eve 谷sht谷 prirja e tyre e bartjes s谷 kok谷s s谷 copave t谷 gjethit q谷 ato i presin. P谷r k谷t谷 q谷llim, ato s谷 pari e l谷mojn谷 shtegun e tyre, q谷 t谷 l谷vizin m谷 leht谷 n谷p谷r t谷. Rruga e tyre p谷r n谷 strofull duke bartur gjethet e prera, duket mu sikur nj谷 autostrad谷 e vog谷l. Milingonat hecin ngadal n谷p谷r k谷t谷 shteg, duke mbledhur t谷 gjith谷 pengesat, cop谷za t谷 vogla t谷 barishteve, zhavorrin dhe bim谷t e egra dhe duke menjanuar ato. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷, ato pastrojn shtegun p谷r vet谷veten. Attas谷t presin gjethet me shkath谷t谷si dhe shum谷 kujdes. 25
  • 26. Pas nj谷 pune t谷 gjat谷 dhe t谷 mundimshme, autostrada b谷het e drejt谷 dhe e l谷mueshme sikur t谷 ishte rrafshuar me ndonj谷 mjet special. Attas-谷t hecin n谷p谷r k谷t谷 shteg p谷r t谷 shkuar n谷 strofull, duke u fshehur n谷n cop谷zat e m谷dha t谷 gjetheve t谷 cilat i mbajn谷 me nofullat e tyre t谷 shtr谷nguara fort谷. Omari: A mos the q谷 fshehen n谷n gjethe? Pse attas-谷t ndihen t谷 nevojsh谷m p谷r tu fshehur n谷n gjethe? Milingona: Attas-谷t duhet t谷 jen谷 t谷 kujdes谷sh谷m ndonj谷her谷 Omar. P谷r shembull, pun谷tor谷t attas me madh谷si t谷 mesme e kalojn谷 gati t谷r谷 dit谷n larg nga strofulla, duke bartur gjethe. sht谷 v谷shtir谷 p谷r ato q谷 ta mbrojn veten ngase ato i bartin gjethet me nofull谷n e vet e cila normalisht p谷rdoret p谷r vet谷-mbrojtje. Omari: Po pasi q谷 ato nuk kan谷 mund谷si ta mbrojn谷 veten, kush i mbron ato?
  • 27. 1-Milingonat cop谷tojn谷 gjethet e sjellura n谷 strofull n谷 grimca.2-K谷to grimca i p谷rtypin duke i b谷r谷 mas谷.3-Ato e vendosin k谷t谷 mas谷 mbi gjethet e thara n谷 dhom谷za t谷 reja.4-Mbi k谷t谷 mas谷 i vendosin grimcat e k谷rpurdhave t谷 sjellura nga dhom谷zat e tjera.5-Nj谷 grup i angazhuar i milingonave e pastron kopshtin duke hequr materialet e panevojshme. 27
  • 28. Milingona: Milingonat gjethe-prer谷se gjithmon谷 shoq谷rohen nga pun谷tor谷 m谷 t谷 vegj谷l. K谷ta pun谷tor谷 ngjiten n谷 maje t谷 gjetheve q谷 attas-谷t mbajn谷 dhe v谷shtrojn谷. N谷 rast t谷 ndonj谷 sulmi nga armiq谷t ata mbrojn谷 shok谷t e tyre pamvarsisht q谷 jan谷 aq t谷 vegj谷l. Omeri: Kjo 谷sht谷 edhe nj谷 shembull habit谷s i vet-sakrifikimit. Por dua ta di edhe nj谷 gj谷. P谷rse i p谷rdorin attas-谷t k谷to gjethe? Pse attas-谷t i bartin k谷to gjethe gjat谷 gjith谷 dit谷s? Milingona: Ata i p谷rdorin ato p谷r bujq谷sin谷 e tyre. Attas-谷t i p谷rdorin k谷to gjethe p谷r t谷 kultivuar k谷purdha. Milingonat nuk mund ti han谷 gjethet. K谷shtu q谷 milingonat pun谷tore pasi q谷 ti ken谷 p谷rtypur k谷to gjethe, b谷jn谷 nj谷 grumbull dhe i fusin n谷n tok谷 n谷 dhom谷zat e strofull谷s s谷 tyre. N谷 k谷to dhom谷za, ato i kultivojn谷 k谷purdhat n谷 gjethe dhe 28
  • 29. e sigurojn谷 ushqimin e tyre nga filizat e k谷purdhave. Tani me siguri pyetesh se si milingonat e voc谷rra mund t谷 b谷jn谷 aq gj谷ra t谷 mrekullueshme? Omari: Po. Me t谷 v谷rtet po perpiqem ta kuptoj se si milingonat arrisin ti b谷jn t谷 githa k谷to. P谷r shembull n谷se m谷 thua t谷 kultivoj k谷rpurdha, do t谷 ishte shum谷 v谷shtir谷 p谷r mua. S谷 paku duhej t谷 lexoja disa libra dhe t谷 k谷rkoja ndihm谷 prej njerz谷ve q谷 din谷 k谷t谷 pun谷. Por e di q谷 attas-谷t nuk trajnohen nga dikush.Tani m谷 mir谷 e kuptoj se 巽ka ju b谷n juve dhe miq谷ve tuaj milingona aq t谷 talentuar谷. Ju jeni t谷 programuara ta b谷ni pun谷n tuaj. 29
  • 30. P谷r shembull attas-谷t arrijn谷 n谷 bot谷 duke ditur p谷r bujq谷sin谷. Pa dyshim, Zoti, Krijuesi i t谷 gjith谷 gjallesave, iu dha attas谷ve k谷t谷 dituri. Zoti 谷sht谷 Ai i Cili t谷 krijoi ty dhe t谷 gjith谷 shok谷t e tu me gjith谷 k谷to tipare mahnit谷se. Milingona: Ke t谷 drejt谷 Omar. Ne i dim谷 k谷to gj谷ra prej natyr谷s. Zoti, Krijuesi yn谷 na i dha k谷to si bekim. Omari p谷rs谷ri u vonua. Ai e falenderoi mikun dhe u nis p谷r n谷 shkoll谷. P谷rderisa ecte, gj谷rat q谷 ia tregoji milingona mike, i jehonin n谷 vesh谷. Nd谷rkaq ai vazhdon t谷 mendoj谷. Milingonat veprime diturish谷 t谷 drejtuara n谷 nj谷 urt谷si t谷 madhe. Por kjo urt谷si nuk mund t'u takoj vet谷 milingonave. Ato megjithat谷 ishin krijesa t谷 im谷ta. Pastaj e gjith谷 dituria e milingonave duhet ti tregoj谷 njer谷zve menqurin谷 e Zotit. P谷r t谷 treguar madh谷shtin谷 e ekzistenc谷s s谷 Tij dhe artin e krijimit. Zoti, krijuesi i milingonave, i b谷ri k谷to krijesa t谷 im谷ta t谷 kryejn谷 gj谷ra q谷 kurr nuk do t谷 mund ti b谷nin me menqurin dhe deshir谷n e tyre. Miku i tij, urt谷sin谷 e lindur q谷 kishte, aft谷sin谷 dhe natyr谷n e sakrifikimit ia kishte borxh inspirimit t谷 Zotit. do gj谷 q谷 b谷nte ishte argument jo i tij por i fuqis谷 dhe menquris谷 s谷 Zotit. 30
  • 31. Duke menduar p谷r k谷t谷 ai e kuptoi se disa gjera q谷 i imaxhiononte ndryshe tani u zavend谷suan me fakte t谷 v谷rteta. Ai edhe nj谷 her谷 e kuptoi se tregimet p谷r gjallesat, se si ato erdh谷n ne ekzistenc谷 rast谷sisht谷, se si i fituan aft谷sit谷 e tyre rast谷sisht me kalimin e koh谷s ishin g谷njeshtra. Si mund t谷 jen谷 t谷 v谷rteta? Vet谷m mendo, si mund t谷 flasin milingonat nj谷ra me tjetr谷n aq mir谷 po t谷 kishin ardhur n谷 bot谷 rast谷sisht? Si do t谷 mund t谷 kontaktonin njera me tjetr谷n pa kurrfar谷 巽rregullimi, dhe t谷 nd谷rtonin aq strofulla t谷 persosura? P谷rve巽 k谷saj, edhe sikur t谷 gjitha k谷to milingonat t谷 kishin ardhur ne ekzistenc谷 rast谷sisht dhe sikur t谷 jetonin vet谷m p谷r ta mbrojtur veten, at谷her谷 si mund t谷 jet谷 q谷 ato t谷 b谷jn aq sakrifica t谷 m谷dha p谷r njera tjetr谷n? Ai mendonte p谷r Attas谷t duke bartur gjethet e prera. k谷to gjera gjat谷 gjith谷 dit谷s n谷 shkoll谷. 31
  • 32. Kur arriti n谷 sht谷pi vendosi ta lexonte Kuranin, t谷 cilin Zoti ua zbriti t谷 gjith谷 njer谷zve. Strof谷n e par谷 q谷 e lexoi ishte kjo: N谷 krijimin e qiejve e t谷 tok谷s, n谷 ndryshimin e nat谷s dhe t谷 dit谷s, ka argumente t谷 qarta p谷r ata q谷 kan谷 arsye dhe intelekt. P谷r ata q谷 All-llahun e p谷rmendin me p谷rkujtim kur jan谷 n谷 k谷mb谷, kur jan谷 ulur, kur jan谷 t谷 shtrir谷 dhe thellohen n谷 mendime rreth krijimit t谷 qiejve e t谷 tok谷s (duke th谷n谷): Zoti yn谷, k谷t谷 nuk e krijove kot, i lart谷suar qofsh, ruana prej d谷nimit t谷 zjarrit! (Ali Imran 190-191). Ai ishte plot谷sisht i bindur q谷 vet谷 Zoti krijoi milingonat, at谷, n谷n谷n dhe babain e tij, v谷llaun e tij dhe gjith巽ka n谷 univers. Miku i tij e p谷rkujtoi p谷r gj谷-n谷 m谷 me r谷nd谷si n谷 bot谷: quot;Q谷 nuk ka krijues tjet谷r pos Zotit.quot; 32
  • 33. Besoj q谷 kur i lexoni k谷to rreshta, t谷 gjith谷 ju do ta kuptoni t谷 v谷rtet谷n, sikurse Omari, dhe ta dini se Zoti 谷sht谷 Ai i cili krijoi gjith巽ka. Pastaj do t谷 thoni: Darvini, i cili tha qeniet e gjalla nuk u krijuan por erdhen n谷 ekzistenc谷 rastesisht, ishte nj谷 g谷njeshtar i madh谷. Kur jemi t谷 rrethuar me krijesa me aq aft谷si fascinuese, 谷sht谷 e pamundur t谷 mendojm谷 q谷 ato erdh谷n n谷 ekzistenc rast谷sisht. Prandaj, n谷se edhe ju takoheni me ndonj谷 mik t谷 mir谷 sikurse Omari, mos harroni q谷 keni shum巽ka t谷 m谷soni prej tij. Hulumtoni dhe mendoni p谷r persosurin谷 e artit t谷 Zotit, i cili e krijoi at谷. Dhe n谷se ndonj谷her谷 takoni g谷njeshtar谷 si Darvini, tregoni atyre p谷r tiparet e miq谷ve tuaj t谷 vegj谷l dhe thuani se kurr nuk do tu besoni g谷njeshtarve t谷 tyre t谷 pakumptimta. 33
  • 34. GJITHASHTU NGA HARUN JAHJA N GJUHN SHQIPE Than谷: quot;Ti je i pa t谷 meta, ne nuk kemi dije tjet谷r p谷rve巽 at谷 q谷 na e m谷sove Ti. V谷rtet谷, Ti je i gjithdijsh谷mi, i urti!quot; (Bekare, 32)