Mobile World Congress bu sene 21-25 Şubat tarihlerinde Barselona’da gerçekleşti ve biz BPN İstanbul olarak tüm yenilikleri takip etmek için tabi ki oradaydık. Bu sene kongrenin 204 ülkeden 100.000’i aşkın ziyaretçisi oldu. Etkinlik kapsamına konferans, teknoloji sergileri, lansmanlar ve workshoplar dahildi. 4 günlük konferans programında tüketici markaları, mobil şirketler, teknoloji üreticileri, operatörler, pazarlama / reklam, finans, medya, içerik, sağlık, eğlence ve eğitim sektörlerinde mobil teknolojiler ile iş yapanlar dahil olmak üzere bir çok konuda uzman olan 374 konuşmacı vardı. 4 gün boyunca görüp öğrendiklerimizi sizinle paylaşmak üzere mobil trendleri özetleyen bir rapor hazırladık. Keyifli okumalar.
2. Nasıl bir etkinlik?
• Mobile World Congress senelik bir mobil teknoloji
fuarı
• Her sene Şubat ayında Barselona’da gerçekleşiyor
• Bu sene 21-25 Şubat tarihlerinde gerçekleşti
• MWC’in bu sene 204 ülkeden 100.000’i aşkın
ziyaretçisi oldu
• Etkinlik kapsamına konferans, teknoloji sergileri,
lansmanlar ve workshoplar dahildi
• 4 günlük konferans programında tüketici markaları,
mobil şirketler, teknoloji üreticileri, operatörler,
pazarlama / reklam, finans, medya, içerik, sağlık,
eğlence ve eğitim sektörlerinde mobil teknolojiler ile
iş yapanlar dahil olmak üzere bir çok konuda uzman
olan 374 konuşmacı vardı
• Sergi alanında bu sene Türk adasında çeşitli Türk
teknoloji ÅŸirketleri de olduÄŸu gibi, konferansta da
Türk konuşmacılar mevcuttu
3. Kongre alanında çeşitli aktiviteler arasında
Google’ın Android Garden’ı dikkat çekti
• Lansmanlar, konferans konumaları ve networking dışında
birçok eğlenceli aktiviteyi de içinde barındıran MWC’te bu
sene en çok dikkati Android Garder çekti
• Androidify alanında kendi Android tipini yaratıp baskısını
alan ziyaretçiler networking alanında eğlendiler
• Vakti olan ziyaretçiler Andorid tiplerini metal su
mataralarına bastırabildiler
• Aynı zamanda Google iş ortaklarının standlarında bulunan
87 farklı Andorid rozetlerini toplayan ziyaretçiler rozet
değiş-tokuşu yaptı
• Google ve Andorid’in bu seneki sloganı «Be Together. Not
the Same.» idi
• Diğer eğlenceli aktiviteler arasında ziyaretçiler arasında
kongre boyunca kim en çok adım attı yarışması olan
Garmin Health Band Challenge yer alıyordu
4. MWC bizim için neden önemli?
• Pazarlamacılar olarak kongrenin bizim için ayrı bir
önemi var çünkü mobil gitgide pazarlamanın kalbine
oturan teknolojilerle beraber son zamanlarda yapılan
çoğu pazarlama faaliyetlerinin bir parçası haline geldi
• Bu anlamda özellikle mobil reklam ve reklam bloklama
konuları bu sene konferansta konuşulan konular
arasında önemli yer aldı, hatta IAB ve Dmexco’nun
konferansta uzun süren panelleri mevcuttu
• Daha genel olarak konferansta Sir Martin Sorrell, Laura
Desmond ve Pete Blackshaw gibi pazarlamanın önemli
isimleri de panelist olarak karşımıza çıktı
• İkinci Cannes olarak tabir edilen CES’teki kadar çok
pazarlama olmasa da MWC da, özellikle pazarlama için
kullanılabilecek yeni teknolojilerin tanıtımıyla beraber
pazarlamacıların daha çok beslenebileceği bir etkinlik
haline geliyor
5. Akıllı cihazlar kongrenin odağıydı
• Bu sene de birçok mobil cihaz
lansmanı vardı, ancak hiçbir ana
üretici akıllı saat lansmanı yapmadı
• Kongrede sergilenen akıllı cihazlar
arasında cep telefonları ve phabletler
yaygındı ancak tabletler hiç yoktu
• Apple her zaman olduğu gibi bu sene
de kongreye katılmadı
• Apple’ın ana rakipleri Samsung ve LG
her birinin önemli flagship
lansmanları oldu (Galaxy S7 & S7
Edge ve G5)
6. Cihazlarda multi-fonksiyon ön planda:
Merhaba, modüler cihazlar!
• İlk modüler cihaz projesi Project Ara birkaç
sene önce Google tarafından lanse edildi
• Bu sene MWC’de LG ilk modüler cihazını
tanıttı
• LG’nin G5 cihazının iki ana ek modülü
bulunuyor: B&O Play ile birlikte geliÅŸtirilen Hi-
Fi Plus ve Cam Plus
• Bunlara ek olarak hafıza, batarya, hız gibi
modüller de cihaza eklenebiliyor ve esasında
hayallerindeki cihaza ulaşılabiliyor
• Modülleri cihaza eklemek için teknik desteğe
ihtiyaç duyulmuyor, her kullanıcı kendi
istediği gibi cihazını modifiye edebiliyor
7. Cihaz üreticilere yeni şaşırtıcı isimler
katıldı
• Bu sene yeni cihazlar arasında yeni
üreticiler de boy gösterdi
• Bunun en çarpıcı örneği de CAT, yani
bildiÄŸimiz iÅŸ makineleri devi Caterpillar
oldu
• CAT’in S60 model cihazında şantiye
sahaları gibi özel alanlarda gerekli
olabilecek fonksiyonlar dikkat çekiyor:
• Artırılmış suya dayanıklılık
• İnfrared ön kamera
• Büyük 3800 mAh pil
8. Akıllı cihazlar dışında kongrede ne vardı?
• Tüm cihaz üreticileri birçok pazarın
doyum noktasına ulaştığını
hissederek, mobil cihazların dışında
içinde farklı fonksiyonları barındıran
cihazlarını da bu sene tanıttı
• Bu cihazlar ikiye ayrılıyor: akıllı
cihazların fonksiyonlarını artıran
aksesuarları ve akıllı cihazlardan
bağımsız ama connected ürünler
• Bundan sonraki slidelarda bu
cihazlardan ve özelliklerinden
bahsedeceÄŸiz
9. Akıllı cihaz aksesuarları arasında Sony
Xperia ailesi dikkat çekti
• Sony son zamanlarda cihaz konusunda ilk akla gelen
marka olmasa da fuarda bu sene gerçekten hala önemli
bir oyuncu ve innovasyon gücü olduğunu kanıtladı
• Xperia X ve Xperia X Performance cihazlarına ek olan
Ear, Eye ve Projector aksesuarları fuarda çok beğeni
topladı
• Xperia Ear, trafikve hava durumunu, takvimindeki
önemli olayları ve arama / mesajlarını bildirebilen bir
sesli kişisel asistanı olarak çalışıyor
• Xperia Eye, giyilebilir ve hayatını kaydeden bir kamera
• Xperia Projector ise telefondaki görüntüyü interaktif ve
dokunabilir olarak duvara yansıtan, telefondaki çağrılara
cevap verilebilen ve takvim, saat, akıllı ev fonksiyonları
gibi verileri kontrol edebilen akıllı bir aksesuar
Ear
Eye
Projector
10. Akıllı cihazların en iyi arkadaşı: artırılmış
gerçeklik cihazları
• Bu sene MWC’de artırılmış gerçeklik (AG) cihazların odağı,
kullanıcıları içeriğe tamamen daldırmak idi
• Bu sene ilk defa AG’nin (Playstation) oyun konsolları ve
bilgisayarlarımızdan önce akıllı telefonlarımıza geleceğini
anladık
• Samsung lansmanı yaptığı S7 ve S7 Edge cihazlarını ön sipariş
veren kişilere AG gözlüğü olan Gear VR’ı hediye ediyor. Lansman
eventine katılan tüm gazetecilere de birer Gear VR hediye edildi. Bu
arada Samsung sunumuna sürpriz bir şekilde katılan Mark
Zuckerberg Facebook-Samsung VR işbirliğini anlattı
• Biraz önce bahsettiğimiz LG G5 cihazına aksesuar olan LG 360 VR
gözlüğü ise G5’in c-tipi soketine bağlanabiliyor
• HTC’nin Vive cihazı da fuardaydı: cihazla yürüyebiliyorsun, engellere
takılmamak için ise önünü görmeye yardımcı olan bir ön kamera
mevcut
11. Fakat AG cihazların en önemli handikapı,
yeterince AG içeriğinin olmaması
• Bu sene MWC’de markalar bu soruna çözümlerle geldiler
• İlk çözüm, içeriği kullanıcılar tarafından oluşturulabilen 360’
kameralar
• Akıllı cihaz üreticileri kendi 360’ kameralarını tanıttı: mesela içinde
kendi mini tripodu olan Samsung Gear 360 ve en yakın rakibi LG 360
VR
• Giroptic 360cam suya dayanıklı özelliğiyle kullanıcılara ve markalara
suyun içinde bile 360’ video, fotoğraf ve time-lapse video çekme ve
post prodüksiyon gerektirmeden AG cihazlarında olanağı sunuyor
• İkinci çözüm ise AG kullanıcıları için bir sosyal ağ
• vTime’da kolektif bir AG deneyimi yaşayan kullanıcılar için markalar da
özgün alanlar ve deneyimler yaratabilir
• Fuarda ise standlarında markalar ziyaretçileri AG
deneyimletmeye çağırdılar: Güney Korea’lı SK Telecom
ziyaretçileri sanal bir deniz altıyla su altı sanal turu
yaptırırken, Samsung ziyaretçileri sanal lunapark treniyle
gezdirirken heyecanı dorukta tuttu
12. Görüntüye sanal bir katman:
Sanal Gerçeklik
• AG cihazları daha sanal gerçeklik (SG) cihazları da fuarda
revaçtaydı
• SG sistemleri mevcut fiziki dünya görüntüsüne ek sanal bir
katman ekleyip, dünyayı anlamlandırıyor
• Bu alandaki en önemli lansmanlardan biri Epson’dan geldi:
• Moverio BT-300 Akıllı Gözlükler küçük, ince, hafif ve dolayısıyla
çok pratik, aynı zamanda ayrı bir akıllı cihaza ihtiyaç duymayan
ve bir uzaktan kumanda ile kendi kendine çalışan bir sistem
• Moverio’nun birçok fonksiyonu var: oklarla yön gösteriyor, bir
sanat eseri hakkında daha fazla bilgi edinmeye yardımcı oluyor,
vs
• Google’in Project Tango’su ise SG’nin bir diğer önemli ürünü
çünkü SG’e akıllı cihazlarda işe yarar fonksiyon yüklüyor
• Dış navigasyonu için Google Maps ne yaptıysa iç alan
navigasyonu için Tango aynısını yapacak: kalabalıkta veya bir
binada arkadaşlarını aramak, konser salonunda yerini bulmak;
ve bu özellik önümüzdeki yaz Lenovo’nun bir cihazında yüklü
gelecek
13. Fuarda hayat bulan diÄŸer bir sanal olgu ise
hologramlar oldu
• Hayatımıza henüz girmese de 5G ile
birlikte daha çok yaygınlaşacak olan
hologramlar MWC’de tanıtıldı
• Amerikan startup’ı Leia Inc fuarda,
tablet ekranın üzerinde uçan görüntü
sistemini tanıttı
• Güney Kore’li SK Telecom‘un standına
ise şekilleri içindeymiş gibi gösteren
yeşil ışık teknolojisi tanıtıldı
14. Giyilebilir teknolojiler hayatımıza yavaş
yavaş penetre olmaya başladı
• Giyilebilir teknolojiler (GT) Nesnelerin İnterneti olgusunun ana elemanları olarak bu sene de MWC’de bolca boy
gösterdi
• Bu sene odak noktası gerçek fayda ve gerçekten işe yarayan fonksiyonellik idi
• GT’ler arasında fonksiyonellik genellikle iki ana temaya ayrıldı: sağlıklı yaşam ve eğlence
• Sağlıklı yaşam tarafında dikkat çekenler arasında spor saatleri ve ayakkabılar vardı
• Bu sene akıllı cihaza bağlı olmadan da çalışan saatler sergilendi: mesela Motorola 360 Sport saati GPS teknolojisi sayesinde aktivitelerini track
ediyor ve kendi içinde raporlayabiliyor
• Ayakkabı tarafında en parlak ürün Samsung’un da desteklediği Iofit Smart Balance spor ayakkabıları: içerisindeki sensörler sayesinde vücut
basınç ve postür analizi yapıyor ve çeşitli spor alanlarında iyileştirmiş performans sağlıyor, aynı zamanda kablosuz şarj özelliği de var
• Eğlence tarafında ise ana oyuncular giyilebilir multimedya cihazlar olarak karşımıza çıktı
• Bu alanda da Avegant Glyph öncü cihazlar arasındaydı: esasında AG ile kulaklığın arasında olan bu cihazdan tüm multimedya arşivinizi – mobil
oyunlar ve Netflix dahil – deneyimletebilirsiniz
15. Yeni nesil cihazlara yeni nesil ÅŸarj
teknolojileri
• Akıllı cihaz teknolojileri hızla geliştikçe, ne yazık ki şarj teknolojileri
çoğunlukla aynı hızda gelişmediği gibi, en büyük handikaplar heline
dönüşebiliyor
• Bu sorunu çözmek için MWC’de bu sene dikkat çeken ürünler arasında
yeni nesil şarj teknolojileri de vardı
• Yeni akıllı cihazların çoğu kablosuz şarj özelliğiyle geliyor
• Buna ek olarak, şarj etme eylemini hızlandıran teknolojiler de bolca
sergilendi
• En çarpıcı örneklerinde biri Oppo’nun yeni Super VOOC pil teknolojisiydi
– bu teknoloji sayesinde cihazınızın bataryasını fullemek sadece 15
dakika gerektiriyor
• Henüz prototip fazında olan bu teknoloji sabit 5V akımıyla şarj ettiği için
ekstra ısı sorunu ortadan kalkıyor ve aynı zamanda pil ömrünü de
kısaltmıyor
• Ortalama bir 2500mAh batarya bu teknoloji sayesinde sadece 5 dakikada
%45 oranında şarj doluyor
• Şarj cihazların en sık sorunu olan «çabuk dağılmaya» karşı ise bu cihaz
askeri tip malzemelerle üretildiği için ekstra dayanıklıdır
16. Akıllı evler
• Ortalama bir insanın evi akıllı hale gelmesine daha birkaç sene olsa da,
bu alandaki teknolojiler hızla gelişiyor, yaygınlaşıyor ve ulaşılabilir hale
geliyor
• Bu sene de kongrede özellikle ev güvenliği ve koruma alanında birçok
yeni ürün ve sistem tanıtıldı
• Bu sistemler arasında kameralar, akıllı anahtarlar, tüm cihazları kontrol
eden sistemler de dahildi ancak bu senenin odağı ev için tasarlanan
robotlardı
• LG’nin Rolling Bot’u bu senenin en gözde ürünlerinden bir tanesiydi. Bu
robot evinizi gezen bir güvenlik kamerası olarak çalışıyor ve içerisinde
mikrofon, hopörlör ve yüksek çözünürlüklü kamera mevcut. Bu robot
LG’nin fuarda lanse ettiği modüler G5 cihazının ana aksesuarlarından
olarak LG ailesinin en önemli üyelerinden biri olmaya şimdiden aday.
• Sharp’ın RoBoHon prototipi ise daha çok insan görünümlü ve daha sevimli
bir ev tipi robotu olarak karşımıza çıkıyor. RoBoHon aynı zamanda bir akıllı
telefon ve kamera olarak çalışabiliyor, ama ana özelliği tam teşekküllü
kişisel asistan olarak hizmet veriyor olması.
17. Akıllı arabalar
• Akıllı cihazlar, akıllı evler, akıllı ayakkabılar derken, mobil
teknolojiler odaklı bir fuarda akıllı arabaları görmek
şaşırtıcı olsa da bu sene MWC’de onlar da vardı
• Fuar alanında Ford’un büyük bir standı vardı ve
konferansta CEO’su Mark Fields bir keynote konuşması
yaptı – bu iki alanda da şirket kendini bir otomobil
üreticsi olarak değil bir mobilite ve connectivite lideri
olarak pozisyonlamaya çalıştı ve başarılı oldu da
• AT&T ise araba ön panoları için uygulama geliştirmek
için tasarlanan bir API olan Drive ürünü fuarda tanıttı
• Fransız Xee ürünü ise her türlü arabayı connected hale
getiren akıllı bir teknoloji
18. NFC yeni bir teknoloji olmasa da bu sene
kongrede bolca boy gösterdi
• Near Field Communication, yani kısa
mesafeli kablosuz bağlantı teknolojisi uzun
zamandır var ancak bu sene tekrar güçlü bir
şekilde gündeme geldi
• NFC teknolojisi kullanılarak pazarlama
alanında çalışmalar sürdüren Thinfilm Leo
Burnett’in aktivasyon ajansı olan Arc ile
yaptığı anlaşması ile gündeme geldi ve bu
sene MWC’de ürünleriyle boy gösterdi
• «Akıllı telefonunla bir ürüne dokun ve ürünle
ilgili sanal bir dünya açılsın» hayali artık
resmen bir gerçek
19. Ödeme sistemleri
• Geçen sene MWC’de Samsung mobil ödeme
sistemini tanıtırken, Visa standında duran
BMW aracından Pizza Hut pizzasının
arabanın ön panosundan ödenebileceğini
göstermişti.
• Bu sene ödeme sistemleri alanında farklı
teknolojiler ve geliÅŸmeler sergilendi, mesela
MasterCard’ın ödeme yapabilen gözlükleri,
hatta şirket bu sene içerisinde farklı
giyimlere de bu özelliği ekleyeceğini açıkladı
• Benzer bir şekilde Visa da ödeme yapabilen
ceketini tanıttı
20. Bulut teknolojileri hayatın her alanına
penetre oluyor
• Bulut teknolojileri bugüne kadar son tüketici tarafında
belki de sadece bir hatıra depolama aracı olarak
kullanılmış olsa da, bu teknolojiler aslında Nesnelerin
İnternetiyle de birlikte hayatın her alanına penetre
olmaya başlamış ve iş yapma biçimini değiştirmeye
aday
• MWC’de bu sene sergilenen bu gamebraker
teknolojilere örnek olan Jasper tam da bu, bir IoT
(Internet of Things) bulut platformu. Jasper bu bulut
platfomuyla birlikte çalışacak fiziki ürünler de
geliÅŸtiriyor.
• Akıllı otomatına entegre sensörler otomattaki nesneleri
tanıyabiliyor ve bulutta stok tutup uyarı verebiliyor
• Bu firmanın dikkat çekici teknolojiler arasında bir de yüz
tanıma özelliği olan ve kişiye özel indirim kuponları /
promosyonları kişiselleştirebilen satış noktası sistemi
bulunuyor
21. Mobil reklamcılık alanında en çok konuşulan
konulardan biri: performance marketing
• MWC’de bu sene mobil reklam teknolojileri
etrafındaki konuşmalar daha çok tıklama
sonrası performans odaklıydı. Yani app’i
download ettirmeye yarayan tıklamadan
sonra asıl app’i kullandırmaya yönelik
çalışmalar ön plandaydı.
• «Post-click engagement» alandaki kaslarını
gösteren şirketler arasında PubMatic, xAd,
Teads, OpenX, AppNexus, Rubicon, Criteo,
hatta AOL ve Google da vardı. Engagement
tracking ve optimizasyon teknolojilerinin
yanında bir de retargeting opsiyonları
alanında yeni gelişmeler sergilendi.
22. Mobil reklamcılıkla ilgili diğer önemli konu:
Ad blocking
• Bu seneki konferansta operatör seviyesindeki reklam
engelleme konusunda odaklı bir panel vardı.
• Panelde reklam endüstri devlerinin üst düzey yöneticileri,
Google ve operatör seviyesindeki reklam engelleme şirketi
Shine yöneticisi vardı. Bu panel en çok dikkat çekenler arasında
yer aldı.
• Panelde çarpıcı veriler paylaşıldı: kullanıcıların data hattı
haklarının %5 ile %50 arasındaki oranı mobil reklamlar
tarafından tüketiliyor.
• Buna kökten çözüm getiren startup Shine, şimdiden birkaç
operatör ile anlaşmış bile (Three ve Digicel)
• Ancak masanın diğer tarafındaki yöneticiler ise, mobil
reklamcılığın evrim geçirdiğini ve zamanla daha az rahatsız
edici bir hal alacağını savunurken (ki mesele geçen sene
Youtube’daki en çok seyredilen 10 videonun 4’ü reklam idi), bu
tür reklam engelleme modellerinin reklam gelirlerinden
beslenen ücretsiz içerik ekosistemini bozacağına da dikkat
çekti
23. Veri, güvenlik ve gizlilik konuları tabi ki
kongrenin odağındaydı
• Bu sene fuarda veri etrafındaki konuşmalar özellikle
yapılandırılmamış veri ve veri gizliliği etrafında
gerçekleşiyordu.
• IBM; video ve fotoğraftan surat ifadeden duygu
anlama ve sosyal medya yazılarından kişilik anlama
verileri gibi yapılandırılmamış veri tarafında
geliştirdiği tool’larını tanıttı.
• Emotion Research Labs ise dijital panolara bakan
kiÅŸilerin surat ifadelerinden engagement ve genel
tepkiyi ölçen teknolojiyi tanıttı.
• Nesnelerin İnterneti yaygınlaşırken veri gizliliği en çok
konuşulan konular arasında yer almaya başladı. Bu
soruna çözüm bulan ürün ve hizmetler bu sene
fuarda bolca sergilendi. Mesela Intel’in McAfee ile
yaptığı ortaklık ile geliştirilen giyilebilir
teknolojilerdeki verilerin güvenliğine odaklanan bir
sistem geliÅŸtirildi.
24. 5G
• Verizon gibi bazı operatörlerin 5G testlere
başladığını, ancak 5G’nin 2020’ye kadar
dünyada yaygınlaşmayacağını bilmekle
birlikte, bu sene kongrede konuyla ilgili hem
sergi alanında 5G uyumlu telefonlar
yardımıyla deneyimletme aktiviteleri hem de
konferansta konuşmalar vardı.
• Mesela Samsung lansmanında konuşan
Mark Zuckerberg 5G ile birlikte kullanıcıların
mobil video tüketimlerinin değişeceğinden
bahsetti.