Interview met Vastgoed magnaat Cor van Zadelhoff
- 1. business amsterdam ontmoet Business Amsterdam en Huib van Santen (VAZO) ontmoeten: Vastgoedmagnaat Cor van Zadelhoff Tekst: Marlou Visser Fotografie: Business Amsterdam Cor van Zadelhoff doet het de laatste jaren dan wel iets rustiger aan, maar de oprichter van bedrijfsmakelaar DTZ Zadelhoff heeft nog steeds volop idee谷n over de vastgoedmarkt. We spreken met hem over de crisis, ondernemen, Amsterdam Zuidoost en het pas heropende Stedelijk Museum, waar hij zich jaren hard voor heeft gemaakt. In september ging het verbouwde Stedelijk Museum feestelijk open. Jaren later dan gepland, maar met een moderne aanbouw en veelbelovende expositie is er weer een museum voor moderne kunst in de hoofdstad. Wie in het museum iets wil drinken, kan terecht in het Zadelhoff caf辿, vernoemd naar de bekende bedrijfsmakelaar. Hij heeft zich dan ook jaren ingezet voor de heropening van het museum. De gemeente kreeg de provincie niet mee, ik heb ze er van kunnen overtuigen dat het museum voor heel Noord-Holland belangrijk is. Ook Schiphol kon ik zo ver krijgen. De musea trekken toeristen en die komen via Schiphol. In drie maanden kon ik, samen met de Stichting Fondsenwerving Stedelijk, meer dan 25 miljoen euro ophalen voor de verbouwing. Ondanks alle hobbels, met een failliete aannemer en dergelijke, staat het er nu. Over een jaar is iedereen alle problemen al weer vergeten. Het museum is, ook in economisch opzicht, ontzettend belangrijk voor de stad. Dat zie je ook in Amsterdam Zuidoost, zegt Van Zadelhoff. In het beginstadium heb ik me beziggehouden met de ontwikkeling van de Amsterdam Arena en nu zie je dat alle bedrijven zich rond het stadion hebben geconcentreerd. Nu heb je er bijvoorbeeld ook de Ziggo Dome, die doet hetzelfde. Dat soort dingen mogen best wat kosten, want dat trekt het hele gebied 28 op. Kijk, je moet wel oppassen dat je niet te veel gaat concurreren met de binnensteden, want dan maak je die kapot. Ik vind die enorme winkelcentra in het weiland bijvoorbeeld echt verschrikkelijk. Maar het gebied rond de Amsterdam Arena is wel echt kwalitatief hoogwaardig geworden. Wico Geldof, partner bij DTZ Zadelhoff, kan dat beamen. Er is nu een heel hoogwaardig bedrijventerrein dat ook goed loopt. Het tien jaar oude gebouw van ABN AMRO is voor ongeveer 20 miljoen euro opgeknapt om het geschikt te maken voor Deutsche Bank. Ook in het gebouw van Nieuw Amsterdam, waar Nuon komt, wordt flink ge誰nvesteerd. Terecht, de locatie is het waard en dat komt vooral door de Arena. Daar is VAZO-directeur Huib van Santen het helemaal mee eens. Slechte kantoren Lange tijd zijn er wel kwalitatief slechte gebouwen in het stadsdeel Zuidoost neergezet. Mijn bedrijf is er mede de motor van geweest dat bedrijven hun eigen pand gingen verkopen en gingen huren. Ik schaam me er wel een beetje voor dat daardoor in de jaren zeventig en tachtig zo veel slechte panden zijn neergezet, vertelt Van Zadelhoff. Projectontwikkelaars gingen bouwen voor de verhuur en dachten alleen aan de korte termijn. Beleggers hadden ook geen aandacht voor duurzaamheid en huurders keken alleen amsterdam business | nummer 6 | december 2 0 1 2 naar huisvestingskosten. Na tien of vijftien jaar merk je ineens dat er van alles niet deugt. In Zuidoost is veel rotzooi neergezet. Dat hele gebied tussen het centrum en het AMC moet eigenlijk gewoon worden teruggegeven aan de natuur, zoals boeren het zouden zeggen. Gewoon afbreken. Nu wordt er wel kwalitatief goed gebouwd, bijvoorbeeld op de Zuidas. Zelfs de slechtste gebouwen qua fraude zijn w辿l goed gebouwd. Het is een kwalitatief hoogwaardig gebied. De enorme leegstandsproblematiek in de bedrijfsvastgoedwereld wijt Van Zadelhoff aan het veel te veel bouwen, ook op slechte locaties. Al twintig jaar geleden zei ik dat bedrijven in de buurt van openbaar vervoer moesten komen. Maar men wilde per se naast elke rijksweg een kantorenpark bouwen. Dat werkt dus niet. Bedrijven willen het liefst in die gebieden zitten waar een mix is van wonen, werken en recre谷ren. Daarom is Zuid nog steeds het meest succesvolle gebied van Amsterdam en het gebied rond de Amsterdam ArenA is ook veelbelovend. Alle steden hebben de fout gemaakt van bouw op verkeerde plekken. Je moet bedrijventerreinen nu eigenlijk verdelen in kansarm en kansrijk en de kansarme gewoon afbreken. Maar ik vind het gebied rond Amsterdam Sloterdijk dus niet kansarm. De opnamecijfers zijn wel heel laag, zegt Geldof. Toch is het een goed gebied, prima qua bereikbaarheid, zegt Van Santen. Er is nog niet zoveel te doen als in Zuidoost en wellicht moeten er meer woningen en winkels komen, maar het is een goed verkeersknooppunt, zeker als er straks een tweede Coentunnel komt. Nieuw werken Wat kantoren betreft, hebben bedrijven ook steeds minder ruimte nodig, signaleert Van Zadelhoff. Philips is een trendsetter. Zij hebben twee locaties in Amsterda m met ieder zeven honderd werkplekken. Nu gaan de 1.400 werknemers in 辿辿n van de gebouwen, namelijk de Breitnertoren naast het Amstelstation. In het nieuwe gebouw zijn in totaal maar zevenhonderd plekken. Dat komt gewoon door het nieuwe werken, dat vind ik een hele goede ontwikkeling. Maar het werkt alleen als het management ook geen eigen kamer meer heeft, je moet het goede voorbeeld geven. Daar zou ik echt gek van worden, zegt Van Santen. Maar het werkt wel goed, zegt Van Zadelhoff. Ik wilde ook nooit dat mijn makelaars in hun eigen kamer gingen zitten. In het kantoor moet je communiceren, het is een marktplaats. Dat klopt, voegt Van Santen toe. Af en toe moet je elkaar in de ogen kijken. Al hoeft dat niet de hele tijd. Soms moet je rapporten maken, en dat kan ook prima thuis, zegt Van Zadelhoff. Wat dat betreft vind ik het nieuwe werken een hele goede ontwikkeling. De bedrijfsmakelaar houdt zelf al 40 jaar kantoor in een mooie villa aan de Apollolaan en niet in het hoofdkantoor van DTZ Zadelhoff, even verderop. Oud-premier Wim Kok en Karel Vuursteen deelden het kantoor lange tijd, nu hebben bij- voorbeeld oud Fugro-topman Gert-Jan Kramer, Ton Risseeuw en advocaat Peter Wakkie hier een kamer. Tussen de middag eten we vaak samen een broodje en hebben we gesprekken, daar leer ik nog heel veel van. Rob Hazelhoff kwam hier ook na zijn vertrek bij ABN, hij wilde zijn opvolgers niet voor de voeten lopen en vond het heel gezellig aan het einde van de dag samen iets te drinken. Mensen die nu gaan ondernemen moeten ook vooral niet vergeten dat ze gezelschap moeten opzoeken en niet thuis moeten blijven zitten. Al die bedrijfsverzamelgebouwen en flexplekken die je nu ziet vind ik ook een hele goede ontwikkeling. Je moet elkaar opzoeken en van elkaar leren, alleen zo word je succesvol, wil Van Zadelhoff beginnende ondernemers en zelfstandigen graag meegeven. 鐃 amsterdam business | nummer 6 | december 2 0 1 2 29