Đặc điểm tâm lý người hiến máu
- 1. §Æc ®iÓm t©m lý cña Ngêi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn Việ n Huyế t họ c - Truyề n máu TW
- 2. Kh¸i niÖm §Æc ®iÓm t©m lý cña ngêi HM lµ: - C¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é - Nhu cÇu, mong muèn - Cö chØ, hµnh ®éng cña ngêi hiÕn m¸u ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn do ho¹t ®éng hiÕn m¸u cña hä t¹o nªn National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 3. T¹i sao ph¶i t×m hiÓu t©m lý cña ngêi HM? V× chØ khi hiÓu hä: - V§HM hiÖu qu¶ - Tæ chøc tèt ®iÓm HM - T vÊn ®îc cho ngêi HM - Kh¸m tuyÓn chän ngêi HM - TiÕn hµnh tèt viÖc lÊy m¸u - Ch¨m sãc chu ®¸o cho hä - Chóng ta míi cã thÓ hoµn thµnh tèt ®îc nhiÖm vô National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 4. C¸c ®Æc ®iÓm chung §Æc ®iÓm vÒ c¶m xóc: - Håi hép, lo l¾ng ®an xen víi niÒm vui, niÒm tù hµo. - Sù ngì ngµng ®an xen víi e ng¹i. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 5. C¸c ®Æc ®iÓm chung Nhu cÇu, mong muèn: 7 nhãm nhu cÇu, gåm 1. §îc ghi nhËn, biÓu d¬ng vµ t«n vinh. 2. §îc quan t©m, ®éng viªn, ch¨m sãc. 3. §îc híng dÉn, gi¶i thÝch, t vÊn. 4. §îc ®¶m b¶o an toµn vÒ søc khoÎ. 5. §îc biÕt vÒ t×nh h×nh søc khoÎ. 6. §îc cam kÕt lµ viÖc HM sÏ kh«ng bÞ lîi dông. 7. §îc b¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n. TÊt c¶ ®Òu chÝnh ®¸ng vµ cÇn ®îc ®¸p øng National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 6. C¸c ®Æc ®iÓm chung §Æc ®iÓm vÒ cö chØ, hµnh vi: - Quan s¸t kü c¸c nh©n viªn, tuyÓn truyÒn viªn. - Quan s¸t nh÷ng ngêi hiÕn m¸u kh¸c. - C¸c cö chØ thÓ hiÖn: håi hép, lo l¾ng, vui, tù hµo. - C¸c cö chØ biÓu hiÖn e ng¹i, xÊu hæ. - C¸c hµnh vi thÓ hiÖn sù tù tin, tho¶ m¸i hoÆc ngîc l¹i. - C¸c cö chØ, hµnh ®éng thÓ hiÖn sù hµi lßng hay kh«ng hµi lßng. chóng ta ®Òu cã thÓ nhËn biÕt ®îc National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 7. CÁC GIAI ĐOẠN KHI THAM GIA HIẾN MÁU Giai đoạn 1: Trước khi đến điểm hiến máu. Giai đoạn 2: Khi bắt đầu đến điểm hiến máu. Giai đoạn 3: Khi đăng ký hiến máu. Giai đoạn 4: Khi khám LS và XN Giai đoạn 5: Khi hiến máu. Giai đoạn 6: Sau khi hiến máu. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 8. §Æc ®iÓm ®Æc trng ë c¸c giai ®o¹n Tríc khi ®Õn ®iÓm HM: - Tr¶i qua giai ®o¹n “tù lùa chän” - Tëng tîng ra buæi HM. Khi b¾t ®Çu ®Õn ®iÓm HM: - Quan s¸t toµn c¶nh, dÔ t¹o tr¹ng th¸i t©m lý míi. - Cã nhu cÇu ®îc chµo ®ãn, h íng dÉn. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 9. §Æc ®iÓm ®Æc trng ë c¸c giai ®o¹n Khi ®¨ng ký hiÕn m¸u: - Lóng tóng tríc c¸c c©u hái. - Nhu cÇu gi¶i thÝch, t vÊn. Khi kh¸m LS vµ XN: - Håi hép, lo l¾ng (mét sè), sî ®au khi chäc ven, sî m×nh bÞ bÖnh. - Nhu cÇu vÒ chia sÎ c¶m xóc vµ ®îc t vÊn, ®îc b¶o mËt. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 10. §Æc ®iÓm ®Æc trng ë c¸c giai ®o¹n Khi hiÕn m¸u: - Sî ®au. - CÇn ®îc ®éng viªn, biÓu d¬ng. - Quan s¸t kü nh©n viªn y tÕ. - Mét sè cã biÓu hiÖn “tù ¸m thÞ”. Sau khi hiÕn m¸u: - Vui, nhÑ nhâm, l©ng l©ng. - Muèn ®îc chia sÎ, quan t©m. - Tr¶i qua giai ®o¹n “tù kiÓm ®Þnh”. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 11. Nh÷ng ngêi bÞ lo¹i - Lo l¾ng, cho r»ng m×nh bÞ bÖnh, m×nh “yÕu”. - Nhu cÇu t vÊn, b¶o mËt, ®éng viªn rÊt cao. - Buån. - Mét sè tiÕp tôc ®i kh¸m bÖnh ë c¸c c¬ së y tÕ kh¸c. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 12. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi t©m lý cña ngêi HM NhËn thøc cña ngêi HM Tæ chøc ®iÓm hiÕn m¸u. Kü n¨ng cña nh©n viªn, TTV. Một số người có tâm lý yếu. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 13. Tãm l¹i NhËn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm t©m lý cña ngêi HM lµ kh«ng khã, c¸i khã lµ ë chç lµm sao ®Ó nh©n viªn, TTV chñ ®éng nhËn biÕt nã. NhËn biÕt møc ®é cña c¸c ®Æc ®iÓm ®ßi hái ph¶i thùc sù quý mÕn, quan t©m, chia sÎ víi ng êi hiÕn m¸u. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 14. Kü n¨ng giao tiÕp víi Ngêi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn
- 15. Vai trß cña kü n¨ng giao tiÕp - Lµ mét trong nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n nhÊt. - ChØ cã giao tiÕp tèt víi ngêi HM th× míi cã thÓ lµm viÖc hiÖu qu¶, ®¶m b¶o ATTM. - NhiÒu nh©n viªn truyÒn m¸u coi träng thao t¸c kü thuËt y sinh häc nhiÒu h¬n lµ kü n¨ng giao tiÕp víi ngêi HM. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 16. Nguyªn t¾ c chung 1. Ngêi HM lµ nh©n vËt quan träng nhÊt. 2. Ngêi HM ph¶i ®îc ca ngîi vÒ hµnh ®éng hiÕn m¸u cøu người cña hä. 3. Ngêi HM ph¶i ®îc quan t©m ch¨m sãc. 4. Ngêi HM ph¶i ®îc ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu, mong muèn chÝnh ®¸ng. 5. Ngêi HM ph¶i ®îc giao tiÕp b»ng sù chuyªn nghiÖp vµ ch©n thµnh. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 17. Mét sè kü n¨ng cô thÓ TiÕp ®ãn niÒm në, híng dÉn tËn t×nh chu ®¸o: - Lu«n ë t thÕ “c hó ng t« i ® a ng c hê ® ã n B¹ n, c ¶ ¬ n m B¹ n ® · HM !”. - Lêi chµo víi th¸i ®é niÒm në, tr©n träng vµ th©n thiÖn. - Híng dÉn ®Çy ®ñ, chu ®¸o: c hó ng t« i vui m õ ng ® îc p hô c vô B¹ n, c hó ng t« i c ã thÓ hiÓ u ® îc … - H·y b¾t ®Çu mçi c«ng ®o¹n b»ng c©u “x in m ê i” vµ kÕt thóc b»ng “c ¶ ¬ n”. m - H·y ®¸p øng vît møc nhu cÇu cña ngêi HM. National Institute ofkiÓm and Blood Transfusion lßng 04.868 5582 Lu ý: Hematology tra sù hµi Tel/fax: cña ngêihttp://www.NIHBT.org.vn thóc HM khi kÕt
- 18. Mét sè kü n¨ng cô thÓ §éng viªn, khÝch lÖ, biÓu d¬ng ngêi HM: - L¾ng nghe vµ hëng øng l¹i víi sù ®ång c¶m. - Gi¶i thÝch nh÷ng ®iÒu sÏ xÈy ra víi ngêi HM. - Khen ngîi ngêi hiÕn m¸u. Lu ý: kh«ng ¸p ®Æt c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vµo ngêi hiÕn m¸u, kh«ng khen ngîi mét c¸ch s¸o rçng. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 19. Mét sè kü n¨ng cô thÓ Thµnh thôc c¸c quy tr×nh, kü thuËt vµ gi¶i quyÕt c¸c trôc trÆc mét c¸ch døt kho¸t: - T¸c phong tèt, tù tin, kü n¨ng tèt. - Kh«ng ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm, kh«ng lóng tóng. - N¾m v÷ng quy tr×nh lµm viÖc. - Trang thiÕt bÞ, dông cô ph¶i s¹ch sÏ, ng¨n n¾p. Lu ý: Tr¸nh c¸c ®éng t¸c th« b¹o,tr¸nh m¹nh tay ®Ó dông cô kªu to hoÆc ®æ vì. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 20. §¶m b¶o bÝ mËt riªng t cña ngêi HM - Khi hiÕn m¸u, ngêi HM ®· béc lé nhiÒu th«ng tin c¸ nh©n. - NÕu kh«ng b¶o mËt ngêi HM sÏ tr¶ lêi sai lÖch, kh«ng hiÕn m¸u, ng¨n c¶n ngêi th©n HM,… - ViÖc b¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n ngêi HM ®· ®îc luËt ph¸p quy ®Þnh. §¶m b¶o bÝ mËt riªng t cña ngêi HM lµ mét yªu cÇu b¾t buéc mäi nh©n viªn, TTV ph¶i thùc hiÖn. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 21. Nh÷ng sai sãt thêng gÆp - Kh«ng cã n¬i ®ãn tiÕp ngêi hiÕn m¸u. - N¬i trao quµ vµ giÊy chøng nhËn HM ®Æt ë n¬i thiÕu trang träng. - Kh«ng c¨n dÆn, kh«ng chµo t¹m biÖt ngêi HM tríc khi hä rêi ®iÓm HM. - Kh«ng cã nh÷ng c©u “xin mêi”, “c¶m ¬n”, “xin lçi”. - VÎ mÆt thê ¬, l¹nh lïng, nãi chuyÖn riªng víi nhau cña nh©n viªn khi ®ang tiÕp xóc víi ngêi HM. - Bá qua nh÷ng nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña ngêi HM. - Trang phôc kh«ng s¹ch ®Ñp, dông cô bÈn vµ x¾p xÕp lén xén. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 22. Tãm l¹i Giao tiÕp víi ngêi hiÕn m¸u lµ mét kü n¨ng c¬ b¶n cña mäi nh©n viªn vµ tuyªn truyÒn viªn. Giao tiÕp víi ngêi hiÕn m¸u cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o ATTM cña mçi nh©n viªn. Giao tiÕp tèt víi ngêi hiÕn m¸u lµ mét kü n¨ng rÊt dÔ cã thÓ thùc hiÖn ®îc nhng hay bÞ bá qua. Ngay tõ b©y giê, mçi ngêi trong chóng ta h·y quyÕt t©m ®Ó c¶i thiÖn kh¶ n¨ng giao tiÕp cña m×nh víi ngêi HM. Ngêi HM rÊt cÇn ®iÒu ®ã ë chóng ta gièng nh chóng ta cÇn hä tham gia hiÕn m¸u. National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn
- 23. Xin tr©n träng c¶m ¬n!