Callao 1866
- 1. SPISTRECI Wstp ............................................ 5 .,Ekspedycja naukowa" floty hiszpaskiej do Peru ......... 7 Kr坦tka historia Peru ................................ 14 Wojna o wyspy Chincha 1865-1866 .................. 120 Dos de Mayo .................................... 159 Zakoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Zacznik ....................................... 201 Bibliografia ..................................... 207 Wykaz map...................................... 209 Wykaz ilustracji .................................. 210 http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl
- 2. WST~P Wojna narzucona przez Hiszpani Peru i jego ssiadom w 1865 r. nie bya dzieem przypadku. Podczas walk o nie足 podlego pastw Ameryki aciskiej (1810-1825) ta najbogatsza ze wszystkich kolonii hiszpaskich do koca pozostaa bastionem rojalist坦w wAmeryce, Madryt za nie chcia straci jej legendarnych bogactw. Pr坦ba oswobodze足 nia Peru podjta przez argentyskiego wyzwoliciela gene足 raa Jose de San Martina w 1820 r. nie przyniosa trwaych rezultat坦w. a rzdy hiszpaskie zostay obalone dopiero w 1824 r. Decydujce zwycistwo nad siami rojalistycz足 nymi odnieli jednak 9 grudnia 1824 r. na wysokog坦rskiej r坦wninie Ayacucho nie Peruwiaczycy, lecz przybya z p坦足 nocy armia kolumbijska generaa Jose Antonio de Sucre. Sucre wyzwoli r坦wnie甜 tzw. G坦rne Peru, gdzie w 1825 r. ogoszono republik Boliwii. Jeszcze wczeniej zostao wy足 zwolone Chile przez ochotnik坦w argentyskich pod wodz San Martina, kt坦rzy w 1817 r. przekroczyli Andy i rozbili wojska hiszpaskie pod Chacabuco (1817) iMaipu (1818). Ludno Chile pod kierunkiem generaa Bernardo O'Hig足 ginsa 12 lutego 1818 r., w pierwsz rocznic bitwy pod Chacabuco, tak甜e proklamowaa niezale甜n republik. Bitwa pod Ayacucho zadecydowaa nie tylko o niepod足 legoci Peru, lecz przypiecztowaa tak甜e rozpad systemu kolonialnego Hiszpanii wAmeryce. W akcie kapitulacji http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl
- 3. 6 (Capitulaci坦n de Ayacucho), podpisanym przez ostatniego wicekr坦la Peru generaa Jose de la Sern, wyzwoliciele Pe足 ru zobowizali si jednak do spacenia Hiszpanii pewnych dug坦w, zwizanych z konfiskat majtk坦w jej obywate足 li, i opuszczeniem Peru przez wojska kr坦lewskie. Rosz足 czenia te nigdy nie zostay zaspokojone. co byo jednym z powod坦w tego, 甜e Hiszpania nie uznaa niepodlegoci Peru, chocia甜 z biegiem lat zaakceptowaa suwerenno wszystkich swoich byych kolonii. Przez par dziesicioleci niepodlege pastwo peruwiaskie okrzepo i nabrao siy. ale Hiszpania nadal traktowaa Peru inaczej ni甜 pozostae pastwa powstae na gruzach jej imperium kolonialnego i 甜adn miar nie chciaa si wyrzec jego licznych bogactw naturalnych: srebra, miedzi, a od 1840 r. tak甜e saletry i gu足 ana. Za panowania kr坦lowej Izabeli II Hiszpania znacznie rozbudowaa siy morskie i staa si czwart potg morsk wiata. Wykorzystujc wojn secesyjn w Stanach Zjed足 noczonych, Hiszpania odzyskaa Santo Domingo. kt坦re w 1861 r. stao si ponownie koloni hiszpask. Rozpo足 czta na pocztku 1862 r. interwencja francuska w Meksyku zachcia wadze hiszpaskie do dalszych dziaa. tote甜 podjy one pr坦b odzyskania dawnych kolonii ameryka足 skich w sojuszu z siami monarchistycznymi w Meksyku. Ekwadorze i Boliwii. http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl
- 4. "EKSPEDVCJA NAUKOWA" FLOTY HISZPASKIEJ DO PERU Jak:.e r坦:ne s intencje, kt坦re w Peru przypisuje si Hisz足 panii, ta wyprawa tchnie bratersk mioci, a my wierzy足 limy, :.ejestecie egoistami i ciemi甜ycielami. !Dr Buenaventura Sroane, wysannik rzdu peruwiaskiego imi足 nister penomocny wUrugwaju. po spotkaniu z kontradmiraem Pinzonem wMontevideo. listopad 1862 r.) W 1859 r. rzd peruwiaslci marszaka Ramona de Ca足 stilli wyda zgod bogatym posiadaczom ziemskim (ha足 cjenderom), Ramonowi Azcarate i Manuelowi de Salcedo, na sprowadzenie tysica kolonist坦w hiszpaskich do pracy wrolnictwie i na plantacjach baweny na wybrze甜u Peru. Pierwsza grupa imigrant坦w, kt坦ra pochodzia z prowincji baslcijskich, skadaa si zszedziesiciu rodzin, liczcych cznie 95 m甜czyzn, 49 kobiet i 125 dzieci obojga pci. Zgodnie zzawartym kontraktem, ludzie ci mieli obowizek wiadczenia przez osiem lat pracy wnale甜cej do Salceda hacjendzie Talambo wLambayeque, wp坦nocnej prowincji Chepen, w departamencie La Libertad. Rzd hiszpaski odni坦s si do tego projektu z rezerw i zacz mno甜y trudnoci, motywujc to wzgldami bezpieczestwa swoich obywateli, ale oficjalnie mu si nie sprzeciwia. Aby omi足 n hiszpaskie przepisy emigracyjne, baskijscy kolonici http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl
- 5. 8 opucili kraj i odpynli do Peru z francuskiego portu Bor足 deaux. Kiedy 19lipca 1860 r. kolonici przybyli do Callao. pojawiy si problemy na tle wynagrodzenia (Salcedo bez uzgodnienia obni甜y pac dzieciom poni甜ej jedenastego roku 甜ycia). Niekt坦re rodziny ucieky zotrzyman zaliczk. gdy tylko zeszy na ld, i wkr坦tce z blisko 300 Bask坦w za足 kontraktowanych do pracy wTalambo pozostao zaledwie 175. W cigu nastpnych trzech lat kolonici hiszpascy zajmowali si upraw warzyw i baweny. Tymczasem 甜dny zysku waciciel hacjendy wci甜 powiksza area plantacji i zmusza ich do coraz ci甜szej pracy bez podnoszenia im wynagrodzenia, tote甜 midzy nim a Baskarni zaczo do足 chodzi do k坦tni. a nawet zdarzay si rkoczyny. 4 sierpnia 1863 r. kolonista Marcia Miner wda si przypadkiem w ostr sprzeczk z przeje甜d甜ajcym konno Salcedo, starajc si wyjani istniejce midzy nimi niepo足 rozumienia. Arogancki waciciel plantacji ani myla wy足 sucha wyjanie Minera i zanim ten zdoa przedstawi swoje 甜dania, w zoci wychosta go biczem. Kolonista zareagowa gro添bami i rzuci w swego pana kamieniem. Rozwcieczony Salcedo, wr坦ciwszy do domu. poleci swe足 mu zarzdcy schwyta Minera, aby go przykadnie ukara i wten spos坦b spacyfikowa buntownicze nastroje Bask坦w. Kiedy zarzdca zgrup uzbrojonej su甜by przyby po Mine足 ra, wjego obronie solidamie stanli inni kolonici. oburzeni na Salcedo za ich ze traktowanie. W rezultacie doszo do og坦lnej bijatyki, wtrakcie kt坦rej mier poni坦s jeden z Ba足 sk坦w. nazwiskiem Juan Miguel Ormazabal, adw坦ch innych. Juan Ignacio Sorazu i Julian Fano, odnioso rany. W b坦jce zgin tak甜e jeden Peruwiaczyk. a drugi zosta ranny. Sdzia zChepen, powiadomiony o incydencie wTalanl足 bo, poleci umieci rannych wszpitalu, a pozostaych ko足 lonist坦w kaza zamkn wareszcie i postawi przed sdem. Sd pierwszej instancji wChepen uzna dw坦ch Bask坦w za winnych przestpstwa i skaza na kar wizienia. Nastpnie http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl
- 6. 9 jednak regionalny sd drugiej instancji departamentu La Libertad wTrujillo (Corte Superiorde La Libertad) wyrok anulowa, wydajc wzamian nakaz aresztowania i ukarania Salcedo. Zapowiedzia tak甜e wycignicie sankcji dyscy足 plinarnych wobec sprzyjajcego mu sdziego z Chepen. Wwyniku apelacji, zo甜onej tym razem przez Salcedo do Sdu Najwy甜szego w Limie, wyrok sdu w Trujillo zo足 sta anulowany i przywr坦cono poprzedni, niekorzystny dla kolonist坦w. Sdowe rozstrzygnicie w sprawie incydentu wTalambo zbiego si zpojawieniem na wodach peruwia足 skich eskadry okrt坦w hiszpaskich. Rok przed wydarzeniami wTalambo, lOsierpnia 1862 r., liberalny rzd hiszpaski generaa Leopoldo O'Donnella, ksicia Tetuan, wysa pod pretekstem wyprawy naukowej do zachodnich brzeg坦w Ameryki Porudniowej ma eskadr okrt坦w wojennych. Jej dow坦dc by kontradmira Luis Hemandez de Pinzon y Alvarez, w prostej linii potomek braci Martina i Vicente Pinzon坦w, kt坦rzy towarzyszyli Kolumbowi wpierwszej wyprawie do Ameryki w 1492 r. Wysana za zgod kr坦lowej Izabeli II z Kadyksu eskadra hiszpaska skadaa si z nowoczesnych drewnianych fre足 gat parowych (zbudowanych w 1861 r.), flagowej "Resolu足 ci坦n揃揃, pod dow坦dztwem komandora Manuela de la Rigady yLeala, i"Nuestra Seiiora del Triunfo" dowodzonej przez komandora Enrique Cr坦quera y Pavf. Trzecim okrtem przeznaczonym do udziau w ekspedycji by uzbrojony szkuner "Virjen de Covadonga" pod komend kapitana marynarki Evaristo Cesariego yGarcfi, kt坦ry mia do niej doczy u wschodnich brzeg坦w Ameryki Poudniowej. Chocia甜 dla pozoru na pokadzie"Resoluci坦n" byo kilku czonk坦w tzw. Komisji Naukowej Pacyfiku (Comisi坦n Cientffica del Pacffico), celem wyprawy byo wistocie za足 demonstrowanie siy Kr坦lestwa Hiszpanii oraz wsparcie finansowych i prawnych roszcze obywateli hiszpaskich zamieszkaych wAmeryce aciskiej. http://grzbiet.pl/ksiazki/callao-1866 Przykadowy rozdzia ksi甜ki: Callao 1866 Ksi甜ki historyczne, wydawnictwo: Bellona Uwaga! Pr坦bka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo mo甜e wyglda inaczej. Internetowa ksigarnia historyczna Grzbiet.pl