1. CZYNNIK
A
SIZOTYMIA
AFEKTOTYMIA
B
INTELIGENCJA
G坦wnym zadaniem tego
czynnika jest dostarczenie
informacji o tzw. uzdolnieniach
og坦lnych
C
STABILNO BRAK STABILNOCI
EMOCJONALNEJ
E
DOMINACJA - SUBMISJA
INTERPRETACJA
(A+) AFETKOTYMIK - osoby z wysokimi wynikami w tej skali
charakteryzuj si afektotymi, s bogate uczuciowo i maj atw
ekspresj uczuciow. Afektotymik jest atwy w kontakcie i we
wsp坦pracy z innymi, lubi przyczy si do pracy z innymi, atwo ulega Strona |
r坦甜nym nastrojom i uczuciom, ma mikkie serce i posiada du甜o zaufania 1
do ludzi, jest radosny i du甜o si mieje. Nie jest precyzyjny i skrupulatny
w wykonywaniu zada zwykle ma ich zbyt wiele. Nie dotrzymuje
obietnic.
(A-) SIZOTYMIK - charakteryzuje si temperamentaln skonnoci do
ostro甜noci w wyra甜aniu uczu, robi wra甜enie chodnego uczuciowo,
bezkompromisowego i krytycznego. Trzyma si na dystansem, ma
trudnoci w nawizywaniu kontaktu z innymi, szczeg坦lnie z du甜 grup.
(B+) - oznacza uzdolnienia intelektualne, dobry wgld, szybkie uczenie
si i zdolno intelektualnej adaptacji. Koreluje r坦wnie甜 z takimi
cechami jak: skonno do intelektualnych zainteresowa, bardziej
krytyczny sd i wytrwao w przeciwnociach.
(B-) - oznacza mae zdolnoci intelektualne, nieumiejtno operowania
pojciami abstrakcyjnymi. czy si z takimi cechami jak: mniejsze
zdolnoci organizacyjne, mniejsza umiejtno krytycznej oceny i
atwo rezygnacji w obliczu trudnoci.
Osoby C+ s emocjonalnie dojrzae, stabilne, spokojne, unikaj
niepotrzebnych spor坦w, w spos坦b powcigliwy staraj si unika
trudnoci, nie wykazuj zmiennych zainteresowa, atwo si
przystosowuj w nowych sytuacjach.
W dynamice grupowej zaobserwowano, 甜e grupy zo甜one z os坦b C+
tworz lepsze morale grupy w por坦wnaniu z grupami zo甜onymi z os坦b
C-.
C- charakteryzuj osoby, kt坦re atwo ulegaj zniecierpliwieniu lud添mi i
problemami. Wykazuj niezadowolenie z tego, co si dzieje w wiecie,
w rodzinie. Denerwuj ich ograniczenia swobody 甜ycia, maj
przekonanie, 甜e nie poradz sobie w 甜yciu.
Czsto u tych os坦b spotyka si dolegliwoci psychosomatyczne
(zaburzenia snu i inne objawy neurotyczne).
Osoby C- atwiej anga甜uj si w spory rodowiskowe, trudniej znosz
frustracj, s zmienne emocjonalnie, atwiej zmieniaj swoje postawy,
unikaj odpowiedzialnoci i czsto s czym zatroskane.
(E+) Osoby DOMINUJCE s asertywne, myl samodzielnie nie
ulegajc innym, przyjmuj niekiedy postaw wrog wobec ludzi, s
niekonwencjonalne, wojownicze, wymagajce uznania przez innych i
okazywania im tego uznania. S wadcze, z trudem ustpujce innym,
oczekuj respektowania swojego zdania.
(E-) Osoby SUBMISYJNE charakteryzuj si zale甜noci od innych,
konwencjonalizmem, konformizmem, atwoci wyra甜ania swoich
uczu, ulegoci wobec autorytet坦w, ma inicjatyw, preferencj
zajmowania stanowiska podrzdnego, choby dla tzw. witego spokoju.
2. F
SURGENCJA DESURGENCJA
G
SIA CHARAKTERU
Zachowania zwizane z
czynnikiem G+ maj w sobie
du甜y adunek troski o
moralno i umiejtno
rozr坦甜nienia tego co dobre od
tego co ze w sensie moralnym
H
MIAO NIEMIAO
(F+) Osoby SURGENTNE s rozmowne, atwe w kontaktach
spoecznych, przewa甜a u nich radosny nastr坦j, s beztroskie, maj bogat
ekspresj uczu, licz si z potrzebami grupy, dziaaj szybko i szybko
podejmuj decyzje.
(F-) Osoby DESURGENTNE s milczce, maom坦wne, maj zdolno
do introspekcji i nadmiernego analizowania swoich dozna i prze甜y,
zawsze s pene trosk o siebie i innych, maj trudny kontakt z innymi,
stoj raczej na uboczu, s ostro甜ne i niepewne. Wszystkie te cechy, cho
mog przypomina depresj, stanowi wyraz ostro甜noci i nieufnoci
Osoby G+ charakteryzuj si wytrwaoci w radzeniu sobie z
przeciwnociami, maj wyra添ne plany na przyszo, s emocjonalnie
opanowane, wykazuj harmonijne zachowanie, maj poczucie obowizku i
dbaj o zachowanie moralnych standard坦w. Wykazuj zainteresowanie
analizowaniem zachowania innych ludzi, s ostro甜ne w wydawaniu sd坦w
o innych.
Osoby G- s niewytrwae, atwo rezygnuj z wysik坦w w razie
napotkanych trudnoci, s niecierpliwe w d甜eniu do cel坦w, trudno na nich
polega, zaniedbuj swoje obowizki wobec innych ludzi, s nier坦wne i
pracuj zrywami.
UWAGA!!!
Niskie wyniki mog wiadczy, 甜e osoba znajduje si w sytuacji
stresowej, kryzysowej, albo w okresie waha co do wyboru jakiej
wartoci moralnej, albo w okresie pokusy bycia niewiernym jakim
wartociom moralnym, albo w sytuacji wymagajcej jakiego powicenia,
na kt坦re trudno si zdoby.
Niskie wyniki s charakterystyczne dla os坦b, kt坦re cho stawiaj
sobie bardzo wysokie wymagania moralne, to jednak maj przekonanie, 甜e
pomimo wysik坦w nie potrafi tych standard坦w osign.
Osoby H+ s bardzo miae w ka甜dej sytuacji, tak甜e w sytuacjach
trudnych, natomiast nie dostrzegaj sygna坦w jakiego zagro甜enia. Nie
maj trudnoci w nawizywaniu nowych kontakt坦w spoecznych, s
przyja添nie nastawione do ludzi. S zorientowani na wykonanie zadania. S
aktywne, czasem ponad miar, lubi przygody, s emocjonalne i atwo
ujawniaj swoje uczucia.
PARMIA - oznacza brak, albo ma wra甜liwo, przez co osoby H+ s
niekiedy charakteryzowane jako grubosk坦rne, czyli przejawiajce ma
wra甜liwo. W sytuacjach stresowych skonno do chor坦b ukadu
kr甜enia.
Osoby H- s bardzo niemiae, maj niczym nieuzasadnione poczucie
maej wartoci, maj trudnoci w opisywaniu swoich dozna i prze甜y, nie
lubi zawod坦w, kt坦re wymagaj kontakt坦w z lud添mi. Preferuj kontakty z
kilkoma przyjaci坦mi, natomiast 添le si czuj w wikszych grupach. Gubi
si w skomplikowanej sytuacji, s ostro甜ne w okazywaniu uczu. S
przywizane do etykiety towarzyskiej, maj zaw甜one zainteresowania, s
staranne, dokadne i szybko dostrzegaj niebezpieczestwo.
THRECTIA - oznacza du甜 wra甜liwo fizjologiczn na zagro甜enie, co
si przejawia np. pod postaci zmczenia, wyczerpania, dolegliwoci
somatycznych. W sytuacjach stresowych osoby tego typu wykazuj
Strona |
2
3. I
WRA纏LIWO
EMOCJONALNA
L
NIEUFNO WOBEC
INNYCH
L+ PROTENSION oznacza
projekcj i napicie
wewntrzne.
L- to ALAXIA oznacza stan
odpr甜enia, spokoju, relaksu,
ale tak甜e brak ambicji i brak
wysiku w d甜eniu do czego.
skonno do zaburze schizoidalnych (z tendencj do izolowania si
od otoczenia) oraz choroby wrzodowej.
Osoby I+ cechuje niech do szorstkoci i prozaicznoci 甜ycia. Osoby te
lubi romantyzm podr坦甜y i nowych, nieznanych dowiadcze; s labilne
emocjonalnie, nierealistyczne, pogr甜one w marzeniach, o 甜ywej
wyobra添ni i estetycznych zainteresowaniach. S niepraktyczne 甜yciowo. Strona |
Kieruj si w 甜yciu uczuciami, oczekuj emocjonalnego wsparcia od 3
innych, kieruj si w 甜yciu tak甜e intuicj. Chc na siebie zwraca uwag,
bo jest im to potrzebne dla zmniejszenia niemiaoci. Zwracaj nadmiern
uwag na funkcjonowanie swego organizmu, w zwizku z czym wykazuj
szereg cech hipochondrycznych.
PREMSIA - oznacza usposobienie zale甜ne, poddajce si
nadopiekuczoci przez innych. Du甜a emocjonalna wra甜liwo jest
wynikiem dziaania mechanizmu projekcji, za pomoc kt坦rego wiat i
ludzi postrzega si z ogromn emocjonaln wra甜liwoci i lkiem. Z takich
postaw mo甜e zrodzi si neurotyczne zachowanie jawice si pod postaci
nieprzystosowania, szczeg坦lnie czsto przejawia si to w formie syndromu
histerii konwersyjnej i hipochondrii.
Osoby I- nie s sentymentalne, niewiele oczekuj od 甜ycia, podejmuj
odpowiedzialno za swoje dziaania, nie s marzycielskie, s natomiast
bardziej realne i praktyczne.
HARRIA - oznacza osobowo o cechach mskoci, dojrzaoci,
praktycznoci, realistycznego spojrzenia na wiat.
L+ charakteryzuje ludzi, kt坦rzy s zazdroni, nieufni, podejrzliwi,
doznajcy czsto frustracji, wymagajcy du甜o od innych a mniej od siebie,
oskar甜ajcy innych za wasne niepowodzenia i wymagajcy od innych,
aby ka甜dy ponosi odpowiedzialno za popenione bdy. Przewaga
nastroju rozdra甜nienia.
Szerokie zainteresowania, pogarda dla przecitnoci, staraj si by
zawsze correct, podchodz nieufnie do szlachetnych motyw坦w
zachowania innych ludzi.
Wa甜n cech tych os坦b jest wysokie napicie psychiczne
charakterystyczne dla os坦b lkowych z gbokim poczuciem spoecznej
niepewnoci. Odczuwany niepok坦j i napicie jest kompensowane
zachowaniem agresywnym skierowanym na zewntrz.
Osoby L- wykazuj nastpujce cechy: akceptacja swojej maej wartoci,
atwe zapominanie o prze甜ywanych trudnociach, wyrozumiao,
tolerancyjno wobec innoci drugiego czowieka, brak tendencji
korygowania zachowania innych ludzi, ufno a czasem nawet naiwna
ufno wobec drugiego czowieka.
Osoby te odznaczaj si atwoci kontakt坦w spoecznych, pewn
beztrosk, poczuciem odpr甜enia, ale tak甜e ma ambicj i maym
wysikiem w d甜eniu do celu.
4. M
PRAKTYCZNO NIEKONWENCJONALIZM
N
NAIWNO - BYSTRO
O
SKONNO DO
OBWINIANIA SIEBIE
M+ okrelane terminem AUTIA, kt坦ry odnosi si do mylenia
wewntrznie autonomicznego, co oznacza, 甜e osoby te cechuj
zachowania niekonwencjonalne, pogr甜anie si w ideach, marzeniach,
Strona |
planach kosztem realnoci dnia codziennego.
4
Innymi cechami s: bogata i 甜ywa wyobra添nia, tw坦rcza osobowo,
nastawienie na osignicia, ale od czasu do czasu daje si obserwowa
histeryczna gra rezygnacji, kt坦ra jest form zwracania na siebie uwagi i
oczekiwania, 甜e kto tej rezygnacji nieprzyjmie.
Osoby te czuj si nieakceptowane w grupach, ale nie zale甜y im na tym.
Wysuwaj dobre pomysy, odrzucane po pewnym czasie z uwagi na ich
nierealno.
Osoby te maj bardzo intensywne wewntrzne 甜ycie psychiczne, mog
zatem robi wra甜enie, 甜e s wewntrznie spokojne, maj do siebie
zaufanie, nie kopocz si praktycznymi problemami, maj jednak wy甜szy
wewntrzny lk i niepok坦j. Na[rzemiennie ciesz si wewntrzn gbi,
ale przechodz do niedojrzaych histerycznych reakcji, wymagajc od
otoczenia uwagi.
M- okrelane terminem PRAXERNIA odnosi si do troski o sprawy
praktyczne, charakteryzuje osoby konwencjonalne, kierujce si
praktycznymi potrzebami, zaanga甜owane w r坦甜ne sprawy dnia
codziennego, prozaiczne, unikajce spraw niepewnych i odlegych
trzymajce si ziemi i konkretu, zatroskane, ale stabilne.
N+ charakteryzuje osob prezentujc dobre maniery towarzyskie,
mylc i refleksyjn, inteligentn, ambitn, lecz niepewn siebie,
posiadajc dobry wgld we wasne problemy i problemy innych ludzi,
posiadajc zainteresowania estetyczne i zmienne pogldy. (czynnik ten
do wysoko koreluje z inteligencj i dominacj).
N- charakteryzuje osob towarzysk, o bogatej i gorcej emocjonalnoci,
romantyczn, atwo anga甜ujc si w kontakty osobiste, spontaniczn w
dziaaniu, o maym wgldzie, zawsze zadowolon, z naiwn ufnoci w
stosunku do ludzi i tolerancyjnoci.
O+ osoby te maj poczucie, 甜e brak im stabilnoci, czuj si bardzo
zmczone uczestniczeniem w wielu anga甜ujcych sytuacjach, czste
zatroskanie utrudnia im sen, czuj si niezdolne do stawiania czoa
trudnociom dnia codziennego, atwo ulegaj zniechceniu i maj niejasne
poczucie winy, s skonne do litowania si nad sob samym. Uwa甜aj, 甜e
ludzie nie 甜yj moralnie, wol czyta ksi甜ki i spokojne zajcia. Czsto to
ludzie religijni i pobo甜ni. Spotyka si w tej grupie r坦甜ne cechy
hipochondryczne albo neurasteniczne z dominujcym lkiem i
niepokojem.
Osoby O+ czuj si nieakceptowane przez grup, uwa甜a si ich za ludzi
niemiaych, nie s efektywnymi m坦wcami. Wybieraj niewielu przyjaci坦
i staraj si uzyska korzyci z konformizmu.
Wysokie O+ pojawia si w sytuacji przekraczania prawa lub w kryzysach,
szczeg坦lnie w kryzysach religijnych.
O- osoby te maj zaufanie do siebie, s radosne, spokojne, nie maj
nadmiernej wra甜liwoci , nie zwracaj uwagi na to czy s akceptowane czy
5. nie, s obojtne, mao troskliwe, nie maj lk坦w i preferuj podejmowanie
prostych zada. S z siebie zadowolone
Q1
KONSERWATYZM RADYKALIZM
Q1+ RADYKAOWIE maj przewag mylenia analitycznego i
charakteryzuj si swobod wyra甜ania niepopularnych pogld坦w, lubi
Strona |
eksperymentowa.
5
Maj du甜o wiadomoci, maj mniejsze tendencje do moralizowania, lecz
s bardziej skonni do rewolucyjnych pogld坦w. Czciej ami
tradycyjne pogldy i zasady, maj tendencje przyw坦dcze, s bardziej
aktywni w dyskusjach, ale s jednoczenie bardziej krytyczni.
Q1- to osoby konserwatywne, charakteryzuj si respektowaniem
zastanych pogld坦w, postaw tolerancyjn wobec tradycjonalnych
pogld坦w.
Q2
Q2+ to osoby samowystarczalne, kt坦re wol podejmowanie wasnych
SAMOWYSTARCZALNO decyzji ni甜 podporzdkowanie si decyzjom innych. S spostrzegane jako
I NIEZALE纏NO
przyzwyczajone do samodzielnego kierowania sob i kierowania si
wasnym zdaniem. 店le czuj si w grupie, nie integruj si z grup,
podejmuj niezale甜nie wasne decyzje nie liczc si z innymi, dlatego
czsto s odrzucane.
Q2- cechuj si atwoci nawizywania kontakt坦w spoecznych i
atwoci poddawania si woli przyw坦dcy. Charakteryzuj si
uzale甜nieniem od grupy, licz si z opini innych.
Q3
Q3+ wykazuj spoecznie aprobowane cechy osobowoci, maj siln wol
WEWNTRZNA
oraz samokontrol, odznaczaj si szacunkiem i trosk wobec innych,
INTEGRACJA
dbaj o dobr opini spoeczn, zachowuj poprawn etykiet
OSOBOWOCI
towarzysk.
Utrzymuj bliskie kontakty z osobami, kt坦re s kandydatami na lider坦w
Czynnik ten reprezentuje si z
grupy, trzymaj si blisko os坦b odnoszcych sukcesy. Czynnie udzielaj
jak czowiek troszczy si o
siebie samego, czy czowiek ma si w rozmaitych komitetach, stowarzyszeniach, przyczyniaj si do
waciw postaw wobec siebie rozwizywania trudnych problem坦w, chtnie udzielaj porad innym,
przez co zyskuj zwolennik坦w.
samego, czy siebie akceptuje,
czy dba o zdobycie dobrego
imienia w spoecznoci.
Q4
NAPICIE PSYCHICZNE
Q3- charakteryzuje niski poziom integracji wewntrznej powodujcy
zachowania niekontrolowane, kierowanie si wasnymi zachciankami, nie
liczenie si z normami spoecznymi.
Ten brak wewntrznej integracji jest czynnikiem stanowicym genez
lku i niepokoju. Obserwuje si to g坦wnie w stanach kryzysu
osobowociowego, kryzysu wartoci i religijnego. W ostrej fazie takiego
kryzysu poziom Q3 jest bardzo niski i czy si z nasileniem caego
drugorzdnego czynnika niepokoju.
Q4 + charakteryzuje ludzi z irracjonalnymi troskami, brakiem zdolnoci
odpr甜enia si, dra甜liwoci, lkiem i chaosem mylenia. Osoby te rzadko
uzyskuj jakie role kierownicze i przyw坦dcze, nie maj umiejtnoci
oceny zawartoci grupy. Pobudzenie i napicie w tym czynniku jest
zwizane ze sfrustrowanym albo 添le zaspokajanym lub nadmiernie i zbyt
surowo kontrolowanym libido.
Czynnik ten mo甜e si wiza r坦wnie甜 z innymi popdami, takimi jak
popd ucieczki, asertywnoci, walki. Ka甜da frustracja tych popd坦w
mo甜e zwiksza poziom napicia.
Spor坦d wszystkich 16 czynnik坦w Q4 najsilniej wi甜e si z kliniczn
6. depresj
Q4- charakteryzuje osoby nie prze甜ywajce w okresie badania frustracji,
spokojne, zrelaksowane, odpr甜one, stateczne, ale tak甜e mao
zaanga甜owane w cokolwiek.
Strona |
6
7. depresj
Q4- charakteryzuje osoby nie prze甜ywajce w okresie badania frustracji,
spokojne, zrelaksowane, odpr甜one, stateczne, ale tak甜e mao
zaanga甜owane w cokolwiek.
Strona |
6