2. BỐ CỤC
01
02
03
04
Các khía cạnh tiêu cực trên
thị trường chứng khoán
Giải pháp
Cơ sở lý thuyết.
Nguyên nhân .
3. Khái niệm
Chứng khoán là gì?
Bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp
của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ
chức phát hành.
Thể hiện bằng hình thức chứng chỉ, bút toán ghi
sổ hoặc dữ liệu điện tử.
4. Thị trường chứng khoán?
Là thị trường diễn ra các hoạt động phát hành, giao dịch mua
bán chứng khoán, việc mua bán này được diễn ra ở thị trường sơ
cấp, khi người mua mua được chứng khoán lần đầu từ những
người phát hành chứng khoán, và ở thị trường thứ cấp khi có sự
mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành từ thị trường
sơ cấp.
5. ĐẶC ĐIỂM TTCK
Hàng hóa giao dịch là các loại chứng khoán.
Đặc trưng bởi hình thức chuyển giao tài chính trực tiếp
Hoạt động mua bán chủ yếu được thực hiện qua người môi giới.
Thị trường chứng khoán gần với thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
Thị trường chứng khoán về cơ bản là thị trường liên tục.
6. PHÂN LOẠI
TTCK tập trung
TTCK phi tập trung
TTCK sơ cấp
TTCK thứ cấp
TTCK giao ngay
TTCK giao sau
Phương diện pháp lý Quá trình luân chuyển Phương thức giao dịch
7. CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ
CHỨC NĂNG
Tập trung huy động vốn đầu tư
cho nền kinh tế.
Điều tiết các nguồn vốn trong
nền kinh tế.
VAI TRÒ
Huy động, luân chuyển vốn linh
Kích thích cạnh tranh, nâng cao
sản xuất.
Đa dạng hóa đầu tư và hoạt động
vốn.
Phản ánh thực trạng và tương lai
của doanh nghiệp
Công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh
tế.
Thúc đẩy quá trình hội nhập kinh
tế quốc tế.
8. CÁC KHÍA CẠNH TIÊU CỰC
Thao túng thị trường
Là những hành vi cố ý gây tác động đến thị trường bằng cách vận dụng quy
luật cung- cầu hoặc các hành vi nhân tạo khác tác động đến giá cả chứng
khoán, nhằm đạt mục tiêu có lợi cho riêng mình.
Giao dịch nội gián
Người trong nội bộ tổ chức phát hành, hoặc những người do trong quá trình
thực hiện những nhiệm vụ nào đó có được những thông tin chưa công bố ra
công chúng, đã sử dụng hoặc trao cho người khác sử dụng những thông tin này
để đầu tư, tham gia giao dịch có lợi cho mình.
Các hành vi tiêu cực khác
Bán khống
Kinh doanh chụp giật kiểu “rải đinh”.
9. Thao túng
thị trường
Cá lớn nuốt
cá bé
Đầu cơ
chứng
khoán
Truyền tin
đồn không
chính xác
Cố ý gây sai
lệch về hoạt
động giao
dịchỔn định
mức giá, tạo
lợi thế chào
bán
Thực hiện
giao dịch
giả
Bán giả
Thu hút
Hùn vốn
THAO TÚNG THỊ TRƯỜNG
10. Bán giả:
Năm 2006, phát hiện vụ cổ phiếu
lừa của Lý Hữu Hoàng tại Hải
Phòng.
Lấy danh nghĩa công ty CP Việt
Toàn Cầu Nam Định phát hành 95
sổ cổ phiếu giả V5G trị giá 95 tỷ
đồng, cùng nhiều giấy tờ giả.
Các hình thức đầu cơ
Là những hành động có giao dịch
mua bán chứng khoán nhưng
không có việc chuyển giao sở hữu
chứng khoán.
11. Chèn ép cá lớn nuốt cá bé
Những thương gia lớn thường đẩy giá lên
hoặc gim giá xuống để thu lợi, gây nên những
thiệt hại cho những người có số lượng chứng
khoán ít ỏi.
Năm 2007 Bibica bắt tay với Lotte với 30% vốn.
Cuối 2013, Lotte chiếm 43,56% cổ phiếu BBC.
BBC nhờ SSI (35%cp BBC) để chống bị Lotte thâu
tóm, nhưng rất có khả năng bị “bán đứng”.
Xuất hiện cty Đường Mặt Trời liên tục mua vào cổ
phiếu BBC mà không bán. (21,09%cp)
Đầu 2015, cty TNHH quản lý quỹ SSI bán hơn 3
triệu cp BBC (gần 20%), rất có thể sẽ rơi vào tay
Lotte, khi đó Lotte sẽ có quyền quyết định tại BBC.
(zing.vn)
12. Truyền tin đồn không chính xác
Đưa ra ý kiến thông qua phương tiện đại chúng về một loại,
một tổ chức chứng khoán, nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của
loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm
giữ vị thế với loại chứng khoán đó.
Nhiều nhà đầu tư tung tin Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai
(HAG) nộp đơn phá sản.
Tin đồn khiến giá cổ phiếu giảm khá mạnh, một số cty
chứng khoán ngừng cung cấp margin với các hợp đồng
hết hạn vào cuối năm.
Thực tế tập đoàn vẫn dư sức duy trì các kế hoạch phát
triển bất chấp các tình huống xấu, xếp thứ 4 trong Top 10
công ty còn nhiều tiền mặt trên TTCK.
(CafeF.vn)
13. Cố ý gây sai lệch hoạt động giao dịch
Công bố thông tin không đầy đủ hoặc làm sai lệch
thông tin, gây hiểu nhầm trên thị trường chứng
khoán.
2007-2010, SBS (Sacombank) luôn có mức lãi
“khủng”, đứng thứ 3 về thị phần môi giới.
2011, SBS bất ngờ công bố lỗ tới 788 tỷ đồng.
Sang quý I, 2012 SBS tiếp tục lỗ 660 tỷ đồng, đưa
lỗ lũy kế lên 1.424,14 tỷ đồng, vượt quá vốn đầu tư
chủ sở hữu.
SBS bị điều tra về nghi vấn “Cố ý công bố thông
tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong giao dịch
chứng khoán, thao túng giá chứng khoán”.
(dantri.com.vn)
14. Thực hiện giao dịch giả
Lê Văn Dũng đã mở 12 tài khoản
tại các cty chứng khoán để tiến
hành mua, bán cổ phiếu DVD.
Các tài khoản được dùng để giao
dịch ảo, tăng tính thanh khoản,
tăng giá, tạo giá trị ảo cho cổ
phiếu DVD thu hút nhà đầu tư.
(CafeF.vn)
16. 11/2008 cổ phiếu KSH của CTCP
Tập đoàn Khoáng sản Hà Nam chỉ
dao động từ 14000-20000 đồng/cp,
không thu hút được nhà đầu tư.
8/2009 giới môi giới xôn xao tin
KSH tìm được mỏ vàng.
Giá cổ phiếu tăng không ngừng 35
phiên liên tiếp từ 18000-93000
đồng/cp, tăng trưởng 516%.
(dddn.com.vn)
Giao dịch nội gián
17. Bà Đào Thị Kiều đã tiết lộ
thông tin dự án khai thác mỏ
vàng Sa Khoáng cho 2 cá nhân
khác để trục lợi trước khi công
bố lên sở GDCK
Nhà đầu tư nhỏ lẻ trở thành nạn
nhân của trò chơi thao túng giá
mà không biết dòng tiền thực
thu phải mất 5-10 năm hoặc
không có.
(dddn.com.vn)
Giao dịch nội gián
18. Giao dịch nội gián
Theo luật Hình sự, điều 181b có hiệu lực từ 1/1/2010:
Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán phạt từ 100 –
500 triệu đồng, phạt từ 6 tháng – 3 năm.
Nếu lớn hơn, nghiêm trọng hoặc tái phạm sẽ phạt tù từ 2 – 7 năm.
Người phạm tội sẽ phạt từ 10 – 150 triệu động, cấm đảm nhiệm chức
vụ, hành nghệ 1 – 5 năm.
19. Bán khống
1. Naked short selling
Còn gọi là bán khống vô căn cứ, là việc
người bán bán cổ phiếu mà anh ta
không sở hữu, không có cổ phiếu nào
trong tay để thanh toán cho giao dịch.
2. Covered short selling
Còn gọi là bán khống có bảo chứng
thường bao gồm hàng loạt các giao
dịch.
Phan Thiên Hậu - nguyên trưởng phòng môi giới Công ty
chứng khoán Viễn Đông - đã câu kết với một số nhân viên
môi giới dưới quyền thực hiện hàng loạt phi vụ bán khống
chứng khoán để chiếm đoạt tiền bỏ túi riêng.
Dù không có chứng khoán nhưng Hậu vẫn lưu ký 50.000 cổ
phiếu ACB vào một tài khoản được ủy quyền.
Với chiêu “tay không bắt giặc” này, Hậu và đồng bọn đã lần
lượt bán khống và mua bù đối với một loạt cổ phiếu khác
như EIB, PMC, DIG, PNJ và SSI để trục lợi.
(24h.com.vn)
20. Kinh doanh chụp giật kiểu “rải đinh”
Lợi dụng sự sơ hở trong quản lý tài khoản, những kẻ đầu
cơ đã tạo ra nhiều tài khoản riêng đứng tên những người
khác nhau. Khi thực hiện lệnh mua hoặc bán, họ đặt giá ở
nhiều cấp độ khác nhau.
Đầu 3/2007 hang loạt cổ phiếu từ bluechip đến
pennystock đồng loạt tang giá kịch trần và trở nên khan
hiếm.
Tuy nhiên, từ 13-15/3 hàng loạt cổ phiếu niêm yết giảm
giá kịch sàn, xuất hiện cuộc “tháo chạy” chưa từng có ở
Việt Nam
Người đầu cơ tạo giao dịch giả khiến lệnh không thể
thực hiện cũng không thể khớp lệnh.
(An ninh thế giới online)
21. Tiêu cực
1. Đầu cơ chứng khoán:
Đầu cơ có thể làm lũng đoạn, biến động khó lường cho thị trường, gây ảnh hưởng
tiêu cực cho các nhà đầu tư. Điều đó có tác hại không nhỏ cho TTCK còn non trẻ,
cần sự ổn định và động lực của Việt Nam.
2. Giao dịch nội gián:
Giao dịch nội gián có thể gây nên những biến động giá và khối lượng giao dịch bất
thường trên TTCK, gây thiệt hại nặng nề cho những nhà đầu tư biết thông tin sau làm
giảm lòng tin của nhà đầu tư tham gia thị trường.
22. Nguyên nhân
Người mua có rất ít thông tin và điều kiện để thẩm định giá trị của loại cổ
phiếu mình mua.
Sự tham gia của những nhà đầu tư có tổ chức trên thị trường rất ít.
Hoạt động của thị trường phi tập trung (OTC) lớn hơn nhiều lần so với thị
trường chính thức.
Chiến lược phát triển thị trường vốn của chính phủ và khuôn khổ pháp lý liên
quan còn có nhiều bất cập.
Quy mô và mức độ công khai thị trường thấp.
23. Giải pháp
Về phía Nhà nước:
Đưa ra khung pháp lý về bảo vệ quyền lợi cổ đông thiểu số.
Đưa ra các quy định về chế độ thuế đối với nhà đầu tư.
Đưa ra các chuẩn mực kế toán, kiểm toán.
Các thông tin phải được công khai minh bạch.
24. Giải pháp
Về phía nhà đầu tư
- Cần phải có những hiểu biết cơ bản về thị trường chứng khoán.
- Có hiểu biết về cổ phiếu của các công ty muốn đầu tư
- Xác định mức độ chính xác, mức độ tin cậy của thông tin khi đầu tư.
25. Giải pháp
Về phía các công ty chứng khoán:
Cần đưa ra thông tin chính xác và minh bạch để tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư có thể phân tích
các thông số kỹ thuật để có thể đầu tư chứng khoán một cách chính xác hơn và không như hiện
nay, đầu tư theo phong trào, điều này làm cho thị trường chứng khoán Việt Nam thành “ thị
trường chứng khoán bong bóng” , sẽ rất nguy hiểm với nền kinh tế.