ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
CED 2016 Begrijpend Lezen en Onlinegeleterdheid
geletterdheid
onlinegeletterdheid
• informatieomgeving: veranderend, rijp en groen,
gigantisch, ongeordend, ..
• tekstsoorten: niet lineair, hypertekst, multimediaal,
interactief
• informatiemiddelen veranderen: blog, website,
apps, games,
• complexere (taal)taken in en buiten school:
Locate, Evaluate, Synthesize, Communicate &
participate
Digital natives
Kinderen moeten leren hoe ze computers
en internet het best kunnen gebruiken en
hoe ze informatie opzoeken en
beoordelen. 

Anders dan vaak gedacht, kunnen veel
kinderen dat niet, ook al zijn ze vanaf hun
geboorte vertrouwd met tablets.
Volkskrant, 19 sept. 2015 Aleid Truijens
• sommige leerlingen goed in traditioneel
tekstbegrip en slecht in online tekstbegrip
(Coiro, 2007)
• online tekstbegrip niet altijd te verklaren uit
voorkennis en traditionele tekstbegriptoets
(Coiro, 2011)
• strategieën die 'appeared to have no
counterpart in traditional reading' (Afflerbach & Cho, 2010)
nieuwe (taal)vaardigheden
Diataal (Haquebord)
ORCA Nederlands (Clemens)
De Praktijk
stand van zaken
• Eindtermen/ Kerndoelen nog niet aangepast
• Methoden/ lesmateriaal niet aangepast
• SLO in beweging
• Leraren in beweging: docentontwikkelteams,
workshops http://jeroenclemens.nl
• Overheid neemt onlinegeletterdheid serieus
taalvaardigheid: nederlands
Ook kritisch teksten lezen en bespreken

en leren omgaan met het steeds grotere aantal
informatiebronnen verdienen meer aandacht.
Digitale teksten en beelden komen steeds
vaker in de plaats van papieren tekstvormen en
ook daar moeten leerlingen vaardig mee
kunnen omgaan. Een digitale tekst lees en
schrijf je anders dan een tekst op papier en om
via filmpjes informatie te kunnen verwerven
moet je begrijpend kunnen kijken en luisteren.
Informatievaardigheden
Door de digitalisering van bronnen (…) kan
iedereen wereldwijd snel informatie publiceren
en vinden. (…) is het belangrijk dat leerlingen
kunnen beoordelen of informatie betrouwbaar
is. Om een leven lang
te kunnen leren, is het essentieel informatie
beredeneerd te kunnen selecteren en te
gebruiken en grote hoeveelheden data te
kunnen beheren en verwerken.
CED 2016 Begrijpend Lezen en Onlinegeleterdheid
samen aan het werk
• Betekenisvol maken, koppelen leertaken
• Integreren in Nederlands, geen nieuwe cursus
geletterdheid omvat onlinegeletterdheid
• Integreren met taken andere vakken, bv werkstukken
• Start bij innovators, m.n. Nederlands
uitgangspunten
aanpak
• Uitbreiden vanuit methode/ lesplan:
• paragraaf (zoek)strategieën schoolboek, ook online
• kritisch lezen offline en online
• synthese-opdracht
• Aansluiten
• gevoeld probleem: bronnen bij werkstuk
• Veranderen didactiek
• opdrachten aanpassen: bronnen aanvullen & verantwoorden
• modellen en samen achter computer hardop denken
• Leesstrategieën bv zoekstrategieën, zoekwoorden,
zoekmachines
• Actief, gericht lezen op internet in hyperteksten
• Begrijpen: zoekpagina, multimediale tekst
• Evalueren / kritisch lezen (deugdelijkheid en bruikbaarheid)
• Synthetiseren: meerdere online bronnen > eigen tekst
uitbreiden vakdoelen
Praktijkvoorbeelden
MBO Koning Willem I College Middelbare Horeca School
Manager	/Ondernemer	Horeca,	leerjaar	3	Tonnie	van	Dijk	
Contekst (breed)
In examenjaar werkstuk over leidinggeven (in het kader
van Kerntaak 2). (..) theorie koppelen aan de
toepassing en dit beargumenteren.
(Vanuit gevoeld probleem): Bijna alle studenten nemen
één site, maken hier een samenvatting van (theorie) en
vervolgens baseren zij de toepassing op slechts één
bron.
Leerdoelen
De student verwerkt online-informatie uit minimaal drie
bronnen. Nadruk ligt op synthetiseren.
VO Vathorstcollege Ne/Gs Klas 2 /
Femke Pool
Integratie Nederlands - andere vakken
Contekst
Je maakt bij geschiedenis een toets over de Industriële
Revolutie. (..) Je bestudeert een schoolboektekst. Maar dit is
een moeilijke schoolboektekst.

In deze opdracht leer hoe je op internet betrouwbare bronnen
kunt vinden die extra informatie geven over de toetsstof.
Leerdoelen
Na deze opdracht:.
• Kan je hoofdzaken van bijzaken onderscheiden.
• Kan je van hoofdzaken zoektermen maken.
• Ben je je bewust van jouw manier om betrouwbare informatie
op het internet te vinden.
• Weet je wat een betrouwbare bron is.
VO Vathorstcollege Ne/Gs Klas 2 / Femke Pool
Piter Jelles !mpulse Onderwerp: informatie zoeken op internet
Klas: leerjaar 1 (mavo, havo, vwo) Ymkje Visser
Zoekmachines leren gebruiken
CED 2016 Begrijpend Lezen en Onlinegeleterdheid
Docentontwerpteams: 

ontwerpen en onderzoeken
• lessen ontwerpen (gebruik materiaal anderen)
• test vooraf - lessen geven - test achteraf
• experiment- en controleklassen
• gesprekken docenten en leerlingen
• verbetercyclus
Hoe kunnen we aan de
slag
CED 2016 Begrijpend Lezen en Onlinegeleterdheid
we doen het zelf: innovatie op de werkvloer
• in school: leraren ontwerpen en onderzoeken
samen
• landelijk/ regionaal: ontwerpgroep leraren: open
inschrijving; online en meet-ups
• lerarenopleidingen: studenten mee-ontwerpen
en onderzoeken
• workshops/ meetups; conferenties, bv HSN
2016
Wat wil je zelf?
Bedankt
http://jeroenclemens.nl
contact@jeroenclemens.nl
@jeroencl

More Related Content

CED 2016 Begrijpend Lezen en Onlinegeleterdheid

  • 4. • informatieomgeving: veranderend, rijp en groen, gigantisch, ongeordend, .. • tekstsoorten: niet lineair, hypertekst, multimediaal, interactief • informatiemiddelen veranderen: blog, website, apps, games, • complexere (taal)taken in en buiten school: Locate, Evaluate, Synthesize, Communicate & participate
  • 6. Kinderen moeten leren hoe ze computers en internet het best kunnen gebruiken en hoe ze informatie opzoeken en beoordelen. 
 Anders dan vaak gedacht, kunnen veel kinderen dat niet, ook al zijn ze vanaf hun geboorte vertrouwd met tablets. Volkskrant, 19 sept. 2015 Aleid Truijens
  • 7. • sommige leerlingen goed in traditioneel tekstbegrip en slecht in online tekstbegrip (Coiro, 2007) • online tekstbegrip niet altijd te verklaren uit voorkennis en traditionele tekstbegriptoets (Coiro, 2011) • strategieën die 'appeared to have no counterpart in traditional reading' (Afflerbach & Cho, 2010) nieuwe (taal)vaardigheden
  • 10. stand van zaken • Eindtermen/ Kerndoelen nog niet aangepast • Methoden/ lesmateriaal niet aangepast • SLO in beweging • Leraren in beweging: docentontwikkelteams, workshops http://jeroenclemens.nl • Overheid neemt onlinegeletterdheid serieus
  • 11. taalvaardigheid: nederlands Ook kritisch teksten lezen en bespreken
 en leren omgaan met het steeds grotere aantal informatiebronnen verdienen meer aandacht. Digitale teksten en beelden komen steeds vaker in de plaats van papieren tekstvormen en ook daar moeten leerlingen vaardig mee kunnen omgaan. Een digitale tekst lees en schrijf je anders dan een tekst op papier en om via filmpjes informatie te kunnen verwerven moet je begrijpend kunnen kijken en luisteren. Informatievaardigheden Door de digitalisering van bronnen (…) kan iedereen wereldwijd snel informatie publiceren en vinden. (…) is het belangrijk dat leerlingen kunnen beoordelen of informatie betrouwbaar is. Om een leven lang te kunnen leren, is het essentieel informatie beredeneerd te kunnen selecteren en te gebruiken en grote hoeveelheden data te kunnen beheren en verwerken.
  • 14. • Betekenisvol maken, koppelen leertaken • Integreren in Nederlands, geen nieuwe cursus geletterdheid omvat onlinegeletterdheid • Integreren met taken andere vakken, bv werkstukken • Start bij innovators, m.n. Nederlands uitgangspunten
  • 15. aanpak • Uitbreiden vanuit methode/ lesplan: • paragraaf (zoek)strategieën schoolboek, ook online • kritisch lezen offline en online • synthese-opdracht • Aansluiten • gevoeld probleem: bronnen bij werkstuk • Veranderen didactiek • opdrachten aanpassen: bronnen aanvullen & verantwoorden • modellen en samen achter computer hardop denken
  • 16. • Leesstrategieën bv zoekstrategieën, zoekwoorden, zoekmachines • Actief, gericht lezen op internet in hyperteksten • Begrijpen: zoekpagina, multimediale tekst • Evalueren / kritisch lezen (deugdelijkheid en bruikbaarheid) • Synthetiseren: meerdere online bronnen > eigen tekst uitbreiden vakdoelen
  • 18. MBO Koning Willem I College Middelbare Horeca School Manager /Ondernemer Horeca, leerjaar 3 Tonnie van Dijk Contekst (breed) In examenjaar werkstuk over leidinggeven (in het kader van Kerntaak 2). (..) theorie koppelen aan de toepassing en dit beargumenteren. (Vanuit gevoeld probleem): Bijna alle studenten nemen één site, maken hier een samenvatting van (theorie) en vervolgens baseren zij de toepassing op slechts één bron. Leerdoelen De student verwerkt online-informatie uit minimaal drie bronnen. Nadruk ligt op synthetiseren.
  • 19. VO Vathorstcollege Ne/Gs Klas 2 / Femke Pool Integratie Nederlands - andere vakken Contekst Je maakt bij geschiedenis een toets over de Industriële Revolutie. (..) Je bestudeert een schoolboektekst. Maar dit is een moeilijke schoolboektekst.
 In deze opdracht leer hoe je op internet betrouwbare bronnen kunt vinden die extra informatie geven over de toetsstof. Leerdoelen Na deze opdracht:. • Kan je hoofdzaken van bijzaken onderscheiden. • Kan je van hoofdzaken zoektermen maken. • Ben je je bewust van jouw manier om betrouwbare informatie op het internet te vinden. • Weet je wat een betrouwbare bron is.
  • 20. VO Vathorstcollege Ne/Gs Klas 2 / Femke Pool
  • 21. Piter Jelles !mpulse Onderwerp: informatie zoeken op internet Klas: leerjaar 1 (mavo, havo, vwo) Ymkje Visser Zoekmachines leren gebruiken
  • 23. Docentontwerpteams: 
 ontwerpen en onderzoeken • lessen ontwerpen (gebruik materiaal anderen) • test vooraf - lessen geven - test achteraf • experiment- en controleklassen • gesprekken docenten en leerlingen • verbetercyclus
  • 24. Hoe kunnen we aan de slag
  • 26. we doen het zelf: innovatie op de werkvloer • in school: leraren ontwerpen en onderzoeken samen • landelijk/ regionaal: ontwerpgroep leraren: open inschrijving; online en meet-ups • lerarenopleidingen: studenten mee-ontwerpen en onderzoeken • workshops/ meetups; conferenties, bv HSN 2016
  • 27. Wat wil je zelf?