�ݺ�ߣ

Cell and Structure of cellCell and Structure of cell
1KWS : Biology

ทฤษฎีเซลล์ทฤษฎีเซลล์ (Cell theory)(Cell theory)
Matthias Schleiden
ค.ศ.1837
Theodor Schwann
ค.ศ.1838
“สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย
ประกอบด้วยเซลล์
และผลิตภัณฑ์ของเซลล์” 2KWS : Biology

Rudolf Virchow ค.ศ.
1855
“สิ่งมีชีวิตทั้งหลายประกอบด้วย
เซลล์ และผลิตภัณฑ์ของเซลล์
โดยเซลล์ทุกชนิดมีกำาเนิดมาจาก
เซลล์ 3KWS : Biology

สรุปทฤษฎีเซลล์สรุปทฤษฎีเซลล์
1. สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย อาจมีเพียงเซลล์
เดียวหรือหลายเซลล์ ที่มีสาร
พันธุกรรมและกระบวนการเมตาบอลิ
ซึมจึงดำารงชีวิตอยู่ได้
2. เซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุด
ของสิ่งมีชีวิตที่มีการจัดระบบการ
ทำางานภายในโครงสร้างของเซลล์
3. เซลล์มีกำาเนิดมาจากเซลล์แรกเริ่ม
หรือเซลล์เพิ่มจำานวนขึ้นมาได้จาก 4KWS : Biology

ชนิดของเซลล์ชนิดของเซลล์
1. Prokaryotic cell
- ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear
membrane)
- ไม่มีเยื่อหุ้มออร์แกเนลล์
(organelles membrane)
2. Eukaryotic cell
- มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear
membrane) 5KWS : Biology

ProkaryoticProkaryotic
cellcell
6KWS : Biology

EukaryoticEukaryotic
cellcell
7KWS : Biology

สรุปแล้วการจำาแนกชนิดของ
เซลล์จำาแนกจากการ
มี /ไม่มี
เยื่อหุ้มนิวเคลียสและเยื่อหุ้ม
ออร์แกเนลล์
8KWS : Biology

Cell StructureCell Structure
1.Nucleus
2.Cytoplasm
3.Cell
membrane
9KWS : Biology

NucleusNucleus
• หมายถึง Organelle ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด
ภายในเซลล์ ส่วนใหญ่มีรูปร่างทรงกลม
หรือเป็นรูปไข่ ภายใน Nucleus จะมี
หน่วยพันธุกรรมที่เราเรียกว่ายีน (Gene)
บรรจุอยู่ ซึ่งจะทำาหน้าที่ควบคุมการ
ทำางานและการแสดงลักษณะโครงสร้าง
ของเซลล์
10KWS : Biology

เยื่อหุ้มนิวเคลียสเยื่อหุ้มนิวเคลียส
(nuclear membrane(nuclear membrane หรือหรือ nuclearnuclear
envelope)envelope)
• เยื่อหุ้มนิวเคลียสเป็นเยื่อบางๆ สองชั้นอยู่รอบ
นิวเคลียส มีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน
• เยื่อชั้นนอกมีไรโบโซมเกาะติดอยู่ดังภาพหน้า
ต่อไป
12KWS : Biology

นิวคลีโอลัสนิวคลีโอลัส (nucleolus)(nucleolus)
• เป็นโครงสร้างที่ไม่มีเยื่อหุ้ม ประกอบด้วยกรดนิว
คลีอิก ชื่อ กรดไรโบนิวคลีอิก กับสารอื่นที่เป็น
องค์ประกอบของไรโบโซม
• นิวคลีโอลัสมีหน้าที่ในการสังเคราะห์ RNA
ชนิดต่างๆ และถูกนำาออกทางรูของเยื่อหุ้ม
นิวเคลียส เพื่อสร้างเป็นไรโบโซมต่อไป ดังนั้น
นิวคลีโอลัสจึงมีความสำาคัญต่อการสร้างโปรตีน
เป็นอย่างมาก เนื่องจากไรโบโซมทำาหน้าที่สร้าง
โปรตีน
13KWS : Biology

โครมาทินโครมาทิน (chromatin)(chromatin)
• โครมาทินเป็นเส้นใยของโปรตีนหลายชนิด และ
กรดนิวคลีอิกชนิดกรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก
(deoxyribonucleic acid : DNA) เป็นสาร
พันธุกรรมที่มีหน้าที่ควบคุมการทำางานของเซลล์
และควบคุมการถ่ายทอดลักษณะของสิ่งมีชีวิต
หากมีการหดตัวจะถูกเรียกว่าโครโมโซม
(Chromosome)
14KWS : Biology

ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์
• เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane
หรือ plasma membrane หรือ
plasma lemma)
• ผนังเซลล์ (cell wall)
16KWS : Biology

• โครงสร้าง ประกอบด้วย ไขมันพวกฟอสโฟลิ
พิดเรียงตัวเป็น 2 ชั้น (lipid bilayer)
• หน้าที่ ควบคุมปริมาณและชนิดของสารที่ผ่าน
เข้าออกจากเซลล์ จึงมีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน
(semipermeable membrane หรือ
differentially permeable membrane)
18KWS : Biology

• โครงสร้าง ประกอบด้วย เซลลูโลส
(cellulose) และมีคิวทิน (cutin) ซูเบอริน
(suberin) เพกทิน (pectin) ลิกนิน (lignin)
• หน้าที่ เพิ่มความแข็งแรงและป้องกันอันตราย
ให้แก่เซลล์พืช และยอมให้สารเกือบทุกชนิด
ผ่านเข้าออกอย่างสะดวก
20KWS : Biology

cytoplasmcytoplasm
22KWS : Biology

CytoplasmCytoplasm
• ไซโทซอล (cytosol)
• ออร์แกเนลล์ (organells)
23KWS : Biology

cytosolcytosol
• เป็นส่วนของไซโทพลาสซึมมีลักษณะเป็นสารกึ่ง
ของเหลว มีอยู่ประมาณร้อยละ 50 – 60 ของ
ปริมาตรเซลล์ทั้งหมด บริเวณด้านนอกที่อยู่ติด
กับเยื่อหุ้มเซลล์ เรียกว่า เอ็กโทพลาซึม
(ectoplasm) บริเวณด้านใน เรียกว่า เอนโด
พลาสซึม (endoplasm) เป็นที่อยู่ของออร์
แกเนลล์ต่างๆ เช่น แวคิวโอล ไมโทรคอนเดรีย
และเอนโดพลาสมิกเรติคูลัม เป็นต้น นอกจากนี้
ในไซโทซอลยังอาจพบโครงสร้างอื่นๆ เช่น
ก้อนไขมัน เม็ดสีต่างๆ เป็นต้น 24KWS : Biology

CyclosisCyclosis
• เซลล์บางเซลล์มีการไหลของไซโทพลาสซึมไป
รอบๆเซลล์ เรียกการไหลนี้ว่า ไซโคลซิส
(cyclosis)
• เกิดจากการหดและคลายของไมโครฟิลาเมนท์
บริเวณเอนโดพลาซึมซึ่งมีลักษณะ ค่อนข้าง
เหลวเป็นที่อยู่ของออร์แกเนลล์ต่างๆ ทำาให้เกิด
การเคลื่อนที่ของออร์แกเนล์ต่างๆ
Cyclosis
25KWS : Biology

organellsorganells
• เป็นโครงสร้างที่กระจายอยู่ตามตำาแหน่งต่างๆ
ในไซโทพลาซึม
• ออร์แกเนลล์แต่ละชนิดมีโครงสร้าง และหน้าที่
แตกต่างกัน
26KWS : Biology

เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัม
(endoplasmic reticulum :
ER)
• ลักษณะเป็นเยื่อบางๆ สองชั้นเหมือนเป็นท่อแบน
ใหญ่เรียงทบไปทบมา
• มีรูเป็นทางติดต่อกันเอง และเชื่อมกับเยื่อหุ้ม
นิวเคลียส มี 2 ชนิด คือ
– เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัมชนิดผิวขรุขระ
(rough endoplasmic reticulum : RER)
– เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัมชนิดผิวเรียบ
(smooth endoplasmic reticulum : SER)
27KWS : Biology

rough endoplasmic
reticulum : RER
• มีไรโบโซมเกาะติดที่ผิว
• ทำาหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนส่งออกไปนอกเซลล์
ผ่านกอลไจคอมเพลกซ์ไปยังส่วนอื่นของ
ร่างกาย
28KWS : Biology

smooth endoplasmic
reticulum : SER
• ไม่มีไรโบโซมเกาะที่ผิว
• ทำาหน้าที่สร้างไขมันพวกสเตอรอยด์ (steroid)
เช่น ฮอรร์โมนเพศ คอเลสเทอรอล
29KWS : Biology

ไรโบโซม (ribosome)
• ประกอบด้วยโปรตีนและกรดไรโบนิวคลีอิก
(ribonucleic acid : RNA)
• ไรโบโซมประกอบด้วย 2 หน่วยย่อย คือ
– หน่วยย่อยขนาดเล็ก (small subunit)
– หน่วยย่อยขนาดใหญ่ (large subunit)
• ทำาหน้าที่เป็นแหล่งสร้างโปรตีน
30KWS : Biology

กอลไจคอมเพลกซ์หรือ กอลไจ
บอดี
หรือ กอลไจแอปพาราตัส
(golgi complex หรือ golgi
bodies หรือ golgi apparatus)
• ประกอบด้วยส่วนที่เป็นถุงแบนๆ คล้ายจาน เรียง
ซ้อนกันเป็นชั้นๆ หลายชั้น
• ทำาหน้าที่สร้างสารคาร์โบไฮเดรตที่รวมกับ
โปรตีนที่สร้างจาก RER เป็นไกลโคโปรตีน
(glycoprotein) แล้วส่งออกไปใช้ภายนอกเซลล์
32KWS : Biology

ไมโทคอนเดรีย
(mitochondria)
• มีลักษณะยาวรีและยืดหยุ่นได้
• ประกอบด้วยเยื่อสองชั้น ชั้นนอกผิวเรียบทำา
หน้าที่ เป็นเยื่อเลือกผ่าน ชั้นในพับซ้อนไปมา
แล้วยื่นเข้าไปข้างใน เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการสร้าง
พลัง-งานให้แก่เซลล์
• ทำาหน้าที่สร้างหรือเปลี่ยนพลังงานจากอาหาร
อื่นให้เป็นเอทีพี
34KWS : Biology

ไลโซโซม (lysosome)
• เป็นเวสิเคิล (vesicle) ที่สร้างจากกอลไจคอม
เพลกซ์ มีลักษณะคล้ายถุงเล็กๆ มีเยื่อหุ้มชั้น
เดียว
• หน้าที่ย่อยเชื้อโรคต่างๆ ที่เป็นสิ่งแปลกปลอมที่
เข้าสู่เซลล์
36KWS : Biology

แวคิวโอล (vacuole)
• แซปแวคิวโอล (sap vacuole) ทำาหน้าที่สะสม
สารละลายต่างๆ รวมทั้งกลิ่นของพืช
• คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล (contractile
vacuole) ทำาหน้าที่รักษาสมดุลของนำ้าและเก็บ
ของเสีย
• ฟูดแวคิวโอล (food vacuole) ทำาหน้าที่ย่อย
อาหารภายในเซลล์
38KWS : Biology

พลาสทิด (plastid)
• คลอโรพลาสต์ (chloroplast)
• โครโมพลาสต์ (chromoplast)
• ลิวโคพลาสต์(leucoplast)
40KWS : Biology

chloroplast
• เป็นพลาสทิดที่มีสีเขียว เนื่องจากมีสารพวกคลอ
โรฟิลล์ (chlorophyll)ภายใน
41KWS : Biology

chromoplast
• เป็นพลาสทิดที่มีสารที่ทำาให้เกิดสีต่างๆ ยกเว้นสี
เขียว เนื่องจากมีสารพวกแคโรทีนอยด์ ซึ่งทำาให้
เกิดสีแดง สีส้ม และสีเหลือง
43KWS : Biology

leucoplast
• เป็นพลาสทิดที่ไม่มีสี ทำาหน้าที่สะสมเม็ดแป้งที่
ได้จากการสังเคราะห์
ด้วยแสง พบในมันแกว กล้วย เผือก มันเทศ มัน
ฝรั่ง และข้าว
44KWS : Biology

เซนทริโอล (centriole)
• เซนทริโอลเป็นออร์แกเนลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้ม มี
ลักษณะคล้ายท่อทรงกระบอก 2 อัน ตั้งฉากกัน
• แต่ละอันประกอบด้วยหลอดเล็กๆ เรียกว่า
ไมโครทิวบูล (microtubule) เรียงตัวกันเป็นก
ลุ่ม 9 กลุ่ม กลุ่มละ 3 หลอด
45KWS : Biology

• ไมโครทิวบูล ควบคุมการเคลื่อนไหวของไซ
โทพลาซึมในเซลล์ ซิเลีย แฟลเจลลัม และลำา
เลียงออร์แกเนลล์ภายในเซลล์ ไมโครทิวบูล
เรียงตัวกันเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2 หลอด ล้อมรอบ
ตรงกลางมี 2 หลอด
47KWS : Biology

�ݺ�ߣ

Cell and structure of cell

More Related Content

Cell and structure of cell