Ceramah ringkas - GIGI SENSITIF, DENTINE HYPERSENSITIVITY
- 2. ISI KANDUNGAN • PENGENALAN • PUNCA • TANDA & GEJALA • RAWATAN • PENCEGAHAN
- 3. PENGENALAN • Gigi sensitif = satu keadaan yg mana gigi merasa sakit, ngilu, berpunca dari pendedahan lapisan dentin yg terdapat pada struktur gigi ; disebabkan oleh rangsangan dari faktor-faktor seperti haba, kimia, rangsangan mekanikal & sebagainya • Istilah lain yg sering digunakan : ‘Dentin hipersensitif’
- 5. Lapisan dentin • Lapisan yg ke-2 pada tisu gigi • Diselaputi oleh lapisan : enamel (korona gigi) simentum (akar gigi) *apa-apa kerosakan yg berlaku lapisan enamel atau simentum gigi boleh menyebabkan lapisan dentin terdedah • Mengandungi banyak saluran-saluran halus yg dipanggil sbg ‘tubul’ • Saluran-saluran halus (tubul) ini mengandungi unjuran sel odontoblas • Unjuran sel odontoblas ini dikelilingi oleh banyak deria saraf
- 9. Teori saintifik yg berkaitan dengan gigi sensitif • ‘Neural theory’ • ‘Odontoblastic transduction theory’ • ‘Odontoblast movement theory’ • ‘Hydrodynamic theory’ (teori yg paling diterima pakai secara meluas)
- 10. Teori ‘Hydrodynamic’ • Teori yg berkaitan dgn pergerakan cecair di dalam saluran dentin • Mekanisme : Lapisan dentin yg terdedah akan menerima rangsangan dalam bentuk haba, mekanikal & kimia Rangsangan tadi menyebabkan berlakunya pergerakan cecair di dalam saluran- saluran halus (tubul) yg terdapat pada dentin Pergerakan cecair menerusi saluran dentin akan merangsang deria saraf yg berada di sekeliling unjuran sel odontoblas Isyarat akan dihantar ke otak bagi memberikan tindak balas kesakitan pada gigi
- 12. PUNCA • 2 punca utama yg menyebabkan gigi sensitif : 1.Hakisan atau kerosakan yg berlaku pada lapisan enamel @ simentum gigi 2.Kemerosotan gusi, tulang & tisu penyokong gigi Lapisan dentin gigi terdedah GIGI SENSITIF
- 13. 1.Hakisan atau kerosakan yg berlaku pada lapisan enamel gigi • Penyebab : Karies atau kerosakan gigi Kecederaan (trauma) pada gigi (eg : gigi retak, patah, pecah) Pemakanan (eg : air berkarbonat, jeruk, buah-buahan yg masam, alkohol) Penyakit ‘Bulimia nervosa’ Pemberusan gigi (eg : penggunaan berus gigi yg berbulu keras, teknik memberus gigi yg tidak betul, menggunakan daya yg berlebihan ketika memberus gigi) Tabiat melaga-lagakan gigi (‘bruxism’) Penyakit GERD (‘Gastro-esophagus reflux disease’)
- 14. 2.Kemerosotan gusi, tulang & tisu penyokong gigi • Kemerosotan pada struktur gusi, tulang alveolus & tisu penyokong gigi boleh mengakibatkan pendedahan lapisan simentum pada akar gigi • Lapisan simentum yg terdedah ini boleh menjadi terhakis & rosak sehingga menyebabkan lapisan dentin gigi terdedah, seterusnya mengakibatkan gigi menjadi sensitif • Penyebab : Penyakit periodontitis Pemberusan gigi (eg : penggunaan berus gigi yg berbulu keras, teknik memberus gigi yg tidak betul, daya berlebihan ketika memberus gigi) Rawatan gusi (eg : penskaleran)
- 15. TANDA & GEJALA • Rasa sakit, ngilu pada gigi • Gigi menjadi lebih sensitif terhadap rangsangan sejuk & manis ; Jika tidak dirawat, boleh mengakibatkan keradangan pada tisu pulpa gigi (pulpitis) & akhirnya boleh menyebabkan gigi menjadi mati Gigi yg mati boleh mengakibatkan jangkitan kepada tulang & gusi jika tidak dirawat
- 16. • Tanda-tanda lain yg boleh dilihat di dalam mulut pesakit : Permukaan gigi yg haus Pinggir gusi kelihatan menurun dari paras yg normal
- 17. Permukaan gigi yg haus
- 18. Pinggir gusi kelihatan menurun dari paras yg normal GUSI NORMAL GUSI TIDAK NORMAL
- 19. RAWATAN • Berdasarkan teori ‘Hydrodynamic’, terdapat 2 kaedah yg diguna bagi merawat masalah gigi sensitif : Menutup atau menyumbat saluran-saluran dentin yg terdedah bagi mengurangkan pergerakan cecair menerusi saluran dentin yg boleh merangsang deria saraf yg berada di sekeliling sel odontoblas Me’nyahsensitif’kan deria saraf yg berada di sekeliling sel odontoblas
- 20. • Contoh rawatan : Tampalan Sapuan gel Florida Sapuan krim ‘Tooth mousse’ Splin gigi (bertindak sebagai ‘habit breaker’ bagi mencegah tabiat ‘bruxism’ @ suka melaga-lagakan gigi)
- 22. • Gel Duraphat mengandungi bahan aktif utama iaitu Sodium Florida yg berfungsi utk mencegah & mengawal karies gigi ; dgn cara menghalang proses demineralisasi & menggalakkan proses remineralisasi pada enamel gigi • Ia juga boleh mengurangkan rasa hipersensitif pada gigi • 1 ml Duraphat gel mengandungi 50 mg Sodium Florida (= 22.6 mg ion Florida) + bahan-bahan lain spt ethanol, propylene glycol, saccharin, etc)
- 23. • Krim ‘Tooth Mousse’ mengandungi bahan yg dipanggil sbg Recaldent™ @ CPP-ACP (casein phosphopeptide- amorphous calcium phosphate) iaitu sejenis protein yg berasal dari susu lembu • Recaldent™ berfungsi membekalkan ion Kalsium & Fosfat kpd struktur gigi & menggalakkan proses remineralisasi pada lapisan enamel gigi • Krim ‘Tooth Mousse’ juga mengandungi florida yg boleh mencegah karies @ kerosakan gigi • Florida berfungsi menguatkan lapisan enamel gigi melalui pembentukan kristal ‘Fluoro-apatite’ yg lebih rintang terhadap serangan asid yg dihasilkan oleh bakteria kariogenik • Kajian klinikal & makmal juga telah membuktikan bahawa produk ini mampu mengurangkan rasa hipersensitif pada gigi
- 24. PENCEGAHAN • Cara mencegah gigi sensitif : Elakkan memberus gigi sekurang-kurangnya 1 jam selepas mengambil makanan @ minuman yg berasid (kerana kesan geseran dari pemberusan gigi boleh menerukkan lagi kesan hakisan yg terdapat pada permukaan gigi) Elakkan pengambilan makanan yg masam, manis, makanan yg mengandungi kandungan asid yg tinggi (eg : air berkarbonat, jeruk, buah-buahan masam) Banyakkan minum air masak setelah mengambil makanan yg berasid
- 25. Menjaga kebersihan mulut dengan baik (bagi mengurangkan risiko penyakit periodontitis) Gunakan ubat gigi sensitif
- 26. Contoh ubat gigi sensitif
- 27. • Mengandungi bahan ‘Stannous Fluoride’ yg berfungsi menyumbat saluran-saluran dentin yg terdedah • Mengandungi bahan ‘Potassium Nitrate’ yg boleh me’nyahsensitif’kan deria saraf yg terdapat dalam saluran dentin
- 28. • Bahan aktif : Arginine Sodium Monofluorophosphat Calcium Carbonate • Menyumbat saluran dentin yg terdedah • Menggunakan teknologi ‘Pro-Argin’ bagi membentuk satu lekatan mineral yg kuat & mampu bertahan dgn lebih lama pada permukaan @ saluran dentin yg terdedah ; serta menghasilkan lapisan mineral pelindung yg kaya dgn Kalsium bagi melegakan rasa sensitif dalam jangka masa panjang
- 31. • Kesimpulan kajian yg berkaitan dgn penggunaan teknologi ‘Pro-Argin’ adalah : Kajian 1 : sebanyak 91% pesakit menyatakan rasa sensitif telah berkurang Kajian 2 : sebanyak 88% pesakit menyatakan rasa sensitif telah berkurang
- 32. TERIMA KASIH Disediakan oleh : Dr.Norazreen Abdul Jalil Pegawai Pergigian UG 54 Klinik Pergigian Peringgit, Melaka