![[Bài giảng, ngực bụng] tim mach y 6](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/bigingngcbngtimmachy6-140417223717-phpapp02-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
More Related Content
What's hot (20)
Similar to Chấn thương cột sống........................ (20)
Recently uploaded (10)
Chấn thương cột sống........................
- 2. Lịch sử
- 3. Lịch sử
- 4. Astley Cooper (1768-1841) và Charles Bell (1774-1842) Henry Cline (1750-1827) đã thực hiện ca phẫu thuật CTCS đầu tiên Charles Bell (1774-1842): Tử vong do ứ nước tiểu và viêm đường tiết niệu ở những trường hợp liệt hai chi Lịch sử
- 5. CTCS thường tiên lượng xấu 15-20% CTCS kèm theo tổn ٳươԲ thần kinh, ở VN là 70% do sơ cứu và xử trí ban đầu chưa đúng → Kết quả điều trị phụ thuộc một phần vào xử trí ban đầu Đại cương
- 6. Tổn ٳươԲ phối hợp: 1/5 là CTCS đơn thuần. 10% có tổn ٳươԲ > 2 vị trí trên cột sống 55% là chấn ٳươԲ cột sống cổ, thường gặp ở C5 Tử vong: ngay sau chấn ٳươԲ, tùy thuộc vào tổn ٳươԲ phối hợp. 3% từ vong tại BV do viêm phổi, thuyên tắc phổi, nhiễm trùng huyết. Dịch tễ học
- 7. Tần suất 10 – 50/1.000.000 dân. Ở Mỹ 40/1.000.000 dân, mỗi năm có 12.000 trường hợp CTCS. Di chứng CTCS khoảng 850/100.000 Giới: nam giới chiếm 80% Tuổi: 50% trong lứa tuổi 16-30, trung bình 33 Nguyên nhân: TNGT (44%), đánh nhau (24%), té cao (22%), thể thao (8%), khác (2%). Dịch tễ học
- 8. Giải phẫu • 2/5 chiều cao cơ thể, bao bọc và bảo vệ tủy sống • Chức năng: Vừa vững chắc, vừa mềm dẻo, có thể vận động ra trước, ra sau, sang bên và xoay • Gồm 33 đốt
- 9. Đốt sống điển hình • Đốt sống điển hình gồm: Thân sống, cung sống và các mỏm sống.
- 10. Đốt sống số 1 (Cervical 1) • Không có thân sống và mỏm gai • Cung trước, cung sau, khối bên • 2 mặt khớp trên và dưới • Mặt khớp trên khớp với nền xương chẩm làm động tác cúi, ngửa • Mặt khớp dưới khớp với đốt sống cổ C2
- 11. Đốt sống số 2 (Cervical 2) • Mỏm nha khớp với C1, làm trục cho đầu và C1 xoay xung quanh • Khớp này nằm giữa cung trước C1 và mỏm nha C2, được giữ vững bằng dây chằng ngang C1
- 12. Đốt sống số 3-7 (Cervical 3-7) • Đường kính trước sau rộng hơn • Ngoại trừ C7, các đốt còn lại mỏm gai ngắn và chẽ đôi • Lỗ ống sống rộng và có hình tam giác • Có lỗ ngang để động mạch đốt sống đi qua
- 13. Đốt sống ngực (Thoracic) • Có mặt khớp sườn trên và dưới,T10 – T12 chỉ có 1 mặt khớp • Mỏm ngang có mặt khớp để khớp với củ xương sườn gọi là mặt khớp sườn ngang (trừ T11 và T12) • Mặt khớp trên và mặt khớp dưới khớp với các đốt sống kế cận, nằm theo mặt phẳng trán
- 14. Tủy sống • Nằm ở 2/3 trên ống sống • Có 2 đoạn phình: phình tủy cổ và phình tủy thắt lưng – cùng • Có 31 khoanh tủy • Chất xám tủy sống chia làm 3 phần: sừng trước, sừng bên (T1 – L2/L3) và sừng sau • Sừng trước và sau của chất xám chia chất trắng thành 3 cột
- 15. Tủy sống
- 16. Phù tủy thường xuất hiện sớm sau chấn ٳươԲ, tập trung chủ yếu ở ranh giới giữa chất xám và chất trắng. Xuất hiện và đạt đỉnh điểm sau chấn ٳươԲ 2 – 3 ngày và thoái triển vào ngày thứ 7. Phù tủy có thể lan rộng ra khoảng 1-2 tầng quanh vùng tủy bị chấn ٳươԲ, góp phần làm tổn ٳươԲ thần kinh có thể gặp ngay sau khi bị chấn ٳươԲ Phù tủy
- 17. Tổn ٳươԲ đốt sống C0 – C2 xuất hiện sau chấn ٳươԲ ở đầu hoặc cổ Có thể gây ra biến chứng thần kinh quan trọng và bệnh nhân có thể tử vong do biến chứng hô hấp Ít gây tổn ٳươԲ thần kinh do chấn ٳươԲ làm rộng ống sống 10-15% trong chấn ٳươԲ CSC Chấn ٳươԲ CSC cao
- 18. Gãy lồi cầu chẩm (C0) • <0.4% bệnh nhân chấn ٳươԲ • Cơ chế: nén ép, lực xoay trục kèm CTSN • Type I: gãy nhiều mảnh, không có mảnh nào lọt vào trong lỗ lớn • Type II: dạng đường nứt kéo dài đến sàn sọ. • Type III: gãy bong điểm bám dây chằng tại lồi cầu chẩm
- 19. Trật C0 – C1 • 5 – 8% tử vong do TNGT • 19 – 35% tử vong do chấn ٳươԲ CSC • Thường gặp ở trẻ em < 12 tuổi • Phân loại Traynelis: Type 1 (trật ra trước), Type 2 (Trật theo trục dọc), Type 3 (trật ra sau)
- 20. Các thông số • BC/AO < 1 • BDI (điểm nền sọ đến đỉnh mỏm nha) < 12mm • BAI (điểm nền sọ đến trục bờ sau thân C2) < 12mm
- 21. Gãy C1
- 22. Trật C1 – C2
- 23. Trật C1 – C2
- 24. Gãy Hangman
- 25. Gãy mỏm nha • 10-15% chấn ٳươԲ CSC • Có thể gặp ở người > 70 tuổi chấn ٳươԲ năng lượng thấp, hoặc người trẻ với chấn ٳươԲ năng lượng cao • Cơ chế thường gặp: cơ chế gập • Phân loại Anderson: • Type I: gãy chỏm (trên dây chằng ngang), hiếm gặp • Type II: Thường gặp, gãy tại vị trí nối giữa mỏm nha và thân đốt • Type III: Gãy qua thân C2
- 26. Gãy cột sống cổ thấp (C3-7) • Chiếm 65% CSC và 40% mất vững có tổn ٳươԲ thần kinh • Cơ chế chấn ٳươԲ: • Gập • Gập – xoay • Nén dọc trục • Ưỡn
- 27. Gãy cột sống cổ thấp (C3-7)
- 28. Các loại gãy • Gãy trật – trật khớp • Trật khớp nhẹ • Trật khớp 1 bên • Trật khớp 2 bên • Đốt sống di động • Gãy lún (nặng nhất là gãy giọt lệ) • Gãy ưỡn
- 29. 50% gặp trong CTCS từ D11 – L1 30% từ L2 – L5 25% gặp trong các trường hợp ngã cao > 3m 20% tổn ٳươԲ tủy hoàn toàn, 15% tổn ٳươԲ tủy không hoàn toàn Gãy cột sống lưng – thắt lưng
- 30. Cơ chế chấn ٳươԲ
- 31. Thuyết 3 cột của Denis
- 33. Gãy nhiều mảnh (Burst) • Gãy do lực gấp, lực nén ép quá mức • Có thể tổn ٳươԲ cả 3 cột, thường mất vững • Nguy cơ khiếm khuyết thần kinh cao do mãnh xương ở bờ sau thân sống chèn vào ống sống
- 34. Gãy kiểu dây đai (Seat-belt) • Tổn ٳươԲ cả 3 cột, do cơ chế gập căng gây ra • Mất vững trầm trọng • Ít gây khiếm khuyết thần kinh
- 35. Gãy trật (Dislocation) • Tổn ٳươԲ nặng nhất, cả 3 cột • Mất vững trầm trọng, hầu hết có khiếm khuyết thần kinh nặng nề
- 36. TLICS
- 37. Lâm sàng Khám thứ tự A, B, C. Tất cả bệnh nhân CTSN nặng GCS ≤ 8 được xem như có CTCSC Hỏi bệnh: Thời gian, nguyên nhân, cơ chế, triệu chứng sau chấn ٳươԲ, xử trí ban đầu Khám cột sống: tìm các vết ٳươԲ, hematoma, biến dạng, đường hõm sống, khoảng cách bất thường giữa 2 mỏm gai
- 38. Lâm sàng Khám thứ tự A, B, C. Tất cả bệnh nhân CTSN nặng GCS ≤ 8 được xem như có CTCSC Hỏi bệnh: Thời gian, nguyên nhân, cơ chế, triệu chứng sau chấn ٳươԲ, xử trí ban đầu Khám cột sống: tìm các vết ٳươԲ, hematoma, biến dạng, đường hõm sống, khoảng cách bất thường giữa 2 mỏm gai
- 39. Khám vận động
- 40. Khám vận động
- 41. Khám cảm giác
- 42. Khám phản xạ
- 43. Điểm Frankel
- 44. Tổn ٳươԲ tủy hoàn toàn • Mất hoàn toàn vận động và cảm giác • Phân biệt với choáng tủy
- 45. Hội chứng Brown – Sequard • Cùng bên: liệt vận động, cảm giác sâu • Đối bên: mất cảm giác đau nhiệt
- 46. Tổn ٳươԲ tủy sau • Tổn ٳươԲ ít gặp • Mất cảm giác nông, sâu nhưng bảo toàn về vận động
- 47. Tổn ٳươԲ tủy trung tâm • Thường gặp trong tổn ٳươԲ tủy cổ • Chi trên > chi dưới, mất cảm giác đau, nhiệt 2 bên ở một vài khoanh da kế cận
- 48. Hội chứng chùm đuôi ngựa • Tổn ٳươԲ dưới tủy sống • Liệt vận động, mất phản xạ hậu môi, rối loạn cơ tròn
- 49. Cận lâm sàng CT là phương tiện chính đánh giá CTCS. Xác định các mảnh di lệch, mức độ chèn ép cột sống
- 50. Cận lâm sàng MRI: Thấy được hình ảnh tủy sống và rễ TK Chỉ định: Tổn ٳươԲ tủy không hoàn toàn, có triệu chứng TK tiến triển
- 51. Sơ cứu
- 52. Khung cố định
- 53. Trả lời câu hỏi Kết thúc