�ݺ�ߣ

บทที่ 7 วิธ ก ารเชิง วัต ถุ
ี
และการออกแบบคลาส

Srinagarindra The Princess Mother
School Kanchanaburi
1

 แนวคิด เชิง วัต ถุ(Object Oriented) หมาย
ถึง การใช้ Object เป็นตัวหลักในการ
พิจารณาความเป็นจริงต่างๆที่เกิดขึ้นในโลก
โดยมองทุกสิ่งในโลกเป็นวัตถุทั้งหมด และมอง
ว่ากิจกรรมที่เกิดขึ้นในโลกนี้เกิดจากความ
สัมพันธ์และปฏิสัมพันธ์ระหว่างวัตถุ

2

๶�ปรียบเทียบการวิเคราะห์และออกแบบระบบวิธีเึϸ�มกับวิธี๶�ช
วิธ ีเ ดิม วิธ เ ชิง วัต ถุ
ี
เริ่มต้นจากการวิเคราะห์เอกสาร เริ่มต้นการวิเคราะห์จาก Objects
ผลลัพธ์ และการทำางานของ ที่ สามารถเห็นได้ชัดเจน
ระบบงานเดิม

แตกการทำางานออกเป็นหน่วย แบ่งกลุ่มของ Object ตาม
ย่อยๆ คุณลักษณะ

องค์ประกอบต่างๆของระบบ เช่น แต่ละ Object เป็นอิสระต่อกัน
การประมวลผล การออกรายงาน การเปลี่ยนแปลงจะไม่กระทบกัน
การคำานวณ จะเกี่ยวพันกัน การ
เปลี่ยนแปลงจะกระทบซึ่งกันและ
กัน

3

๶�ปรียบเทียบการวิเคราะห์และออกแบบระบบวิธีเึϸ�มกับวิธี๶�ช
วิธ ีเ ดิม วิธ เ ชิง วัต ถุ
ี
การปรับเปลี่ยนระบบต้องแก้ไข การปรับเปลียนระบบ ทำาได้โดย
่
Source Code การเปลี่ยน Attributes,
Functions ของ Object

Tools ที่สนับสนุนมีน้อยลง Tools ที่สนับสนุนมีมากขึ้น

4

 วัตถุ(Object) คือหน่วยสนใจของระบบที่
ทำาให้เกิดเหตุการณ์ วัตถุเป็นได้ทั้งสิงที่สามารถ
่
จับต้องได้ (เช่น โต๊ะ รถยนต์ คอมพิวเตอร์ คน)
และวัตถุที่ไม่สามารถจับต้องได้ (เช่น บริษัท
ฝ่ายต่างๆ หลักสูตร)
 การสื่อสารระหว่าง Object เรียกว่า Message

5

 Class คือกลุ่มของ Object ที่มีโครงสร้างพื้น
ฐานพฤติกรรมเดียวกัน Object ที่มคุณสมบัติ
ี
เดียวกัน ก็จะรวมกลุ่มอยู่ใน Class เดียวกัน
 Class และ Object มีความคล้ายกันมากจน
ทำาให้หลายคนสงสัยว่าเป็นสิงเดียวกันหรือไม่
่
ในความเป็นจริง Class ถือว่าเป็น นามธรรม
(Abstract) ในขณะที่ Object นั้นเป็นสิ่งที่มีตัว
ตน (Concrete) กล่าวคือ Class เป็นเหมือน
พิมพ์เขียวของ Object โดยที่ Class จะไม่
สามารถทำางานได้ แต่ Object สามารถทำางาน
ได้
 6

Student
 Class นอกจากจะมีชอ Class
ื่
กำากับแล้ว ยังมี คุณสมบัติ StudentID
FirstName
(Attributes) และ หน้าที่การ LastName
ทำางาน (Operations หรือ Address
Methods) Telephone
Name Birthdate
Faculty
Attributes GPA
Register()
Methods Drop()
Withdraw()
ตัวอย่าง Class
7
Student

 การสืบทอดคุณสมบัติ (Inheritance) คือ การ
ที่ Subclass ได้รับการถ่ายทอดคุณสมบัติ
(Attributes) มาจาก Superclass แล้วผนวก
คุณสมบัติพิเศษเพิ่มเข้าไป

Multiple
Inheritance
 สัญญลักษณ์ที่ใช้
คือ ลูกศรหัวรูปสามเหลี่ยมใส
ชีจาก Subclass ไปยัง Superclass
้
8

Without
Inheritance

With 9

 หลักของการสืบทอดคุณสมบัติจะทำาให้ความ
สัมพันธ์ระหว่าง Object มีความชัดเจนยิ่งขึ้น
กล่าวคือถ้ามีความสัมพันธ์ที่ชดเจนมากขึ้น
ั
เท่าใด จะส่งผลให้การออกแบบระบบงานง่าย
ขึ้น
 ผู้ออกแบบระบบงานเชิงวัตถุสามารถออกแบบ
ระบบงานขนาดใหญ่ได้โดยการอาศัย Object
ที่มีการนิยามไว้ก่อนหรือที่มีผอื่นทำาการ
ู้
ออกแบบไว้ก่อนแล้ว ซึ่งเป็นที่มาของการนำา
กลับมาใช้ใหม่ (Reusability) 10

 การสืบทอดคุณสมบัติมีข้อดี คือ
1. ทำาให้มโครงสร้างที่เป็นระบบ สามารถปรับ
ี
เปลี่ยนได้ง่าย
2. ลดเวลาในการพัฒนาระบบ
3. ลดค่าใช้จ่ายในการพัฒนาระบบ

11

 Polymorphism คือ การที่ Object ที่ต่างกัน
มีปฏิกิริยาตอบสนองต่อ Function/ Message
หนึ่งๆในวิธีที่ต่างกัน
 Class รูปสีเหลี่ยม กับ Class รูปสามเหลี่ยม
่
ได้รับการสืบทอดคุณสมบัติจาก Class รูป
หลายเหลี่ยม โดยทั้งคูมี Function ที่ชื่อ
่
draw() เหมือนกัน แต่เมื่อมีการเรียกใช้
function ดังกล่าว Object ที่สร้างจาก Class
รูปสี่เหลี่ยมจะมีการวาดรูปสี่เหลี่ยม ขณะที่
Object ที่สร้างจาก Class รูปสามเหลี่ยมจะมี
การวาดรูปสามเหลี่ยม 12

• หลักการ
Polymorphism
ช่วยให้สามารถนำา
code กลับมาใช้ใหม่
ได้ เนื่องจากสามารถ
กำาหนดชุดคำาสั่งทั่วไป
และมอบหน้าที่ราย
ละเอียดของการนำาไป
ใช้แก่ Object ที่
เกี่ยวข้องจัดการ
13

 การซ่อนรายละเอียดเป็นพื้นฐานของการปกปิด
ข้อมูลภายในและวิธีการทำางานของ Object
 ตามแนวคิดเชิงวัตถุ การจะล่วงรู้รายละเอียดข้อมูล
ของ Object จะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของ
Object นันก่อน กล่าวคือการเข้าถึงข้อมูลนั้น จะ
้
ไม่สามารถเข้าถึงได้โดยตรง แต่จะต้องมีการตอบ
รับจาก Method ใน Object ปลายทางนั้นว่าจะ
ยอมให้ Object ทีส่ง Message เข้าถึงข้อมูลของ
่
ตนหรือไม่
 Encapsulation หมายถึง ลักษณะการเขียน
โปรแกรมทีจะมีการซ่อนข้อมูลทีต้องการควบคุม
่ ่ 14

 กลไกการปกป้องกันข้อมูลและวิธีการทำางาน
ของ Object สามารถเป็น
 Public (+) ซึ่งสามารถเข้าถึงได้โดยตรงจาก
ภายนอก
 Private (#) ซึ่งจะถูกใช้งานจากภายใน Class
เท่านั้น
 Protected (-) ซึ่งจะสามารถเห็นหรือเข้าถึงได้
จากภายใน Subclass เท่านั้น

15

 เป็นความสัมพันธ์ระหว่าง Object หรือ Class
แบบ 2 ทิศทาง

16

 เป็นความสัมพันธ์ระหว่าง Object หรือ Class
แบบ “Whole-Part” หรือ “is part of” โดยจะ
มี Class ที่ใหญ่ที่สุดที่เป็น Object หลัก และมี
Class อื่นเป็นส่วนประกอบ

17

 เป็นความสัมพันธ์
ระหว่าง Object หรือ
Class แบบขึ้นต่อกัน
และมีความเกี่ยวข้องกัน
เสมอ โดยจะมี Class
ซึ่งเป็นองค์ประกอบของ
Class อื่นที่ใหญ่กว่า
 เมื่อ Class ที่ใหญ่กว่า
ถูกทำาลาย Class ที่
เป็นองค์ประกอบก็จะถูก
ทำาลายไปด้วย 18

 เป็นความสัมพันธ์
ระหว่าง Object หรือ
Class ในลักษณะ
ของการสืบทอด
คุณสมบัติจาก Class
หนึ่ง (Superclass)
ไปยังอีก Class หนึ่ง
(Subclass)

19

บทที่ 12 การเขีย นโปรแกรม
โดยใช้ NetBeans

Srinagarindra The Princess Mother
School Kanchanaburi
20

 NetBeans IDE เป็น Freeware Editor อีก
ตัวหนึ่ง ซึ่งได้รับความนิยมในการใช้พัฒนา
โปรแกรมโดย NetBeans นั้นสนับสนุนการ
พัฒนาโปรแกรมในหลายภาษา เช่นJava,
php, C/C++ นอกจากนี้เรายัง
สามารถ download PlugIn ต่างๆมาใช้งาน
ร่วมกับตัว NetBeans เองด้วย ยกตัวอย่าง
เช่น iReport เป็น Plugin ที่ใช้ในการ
สร้างreport หรือ Visual Web Page
Layouts ใช้ในการแสดงตัวอย่างหน้า web 21

 ก่อนที่จะเริ่มใช้งาน NetBeans เราสามารถ download ตัว
โปรแกรม NetBeans ได้ที่
http://netbeans.org/downloads/index.html
โดย NetBeans นั้นมีหลายversion หลาย Platform เรา
สามารถเลือกภาษา Platform และ version ได้ตามความ
เหมาะสมเลยครับ
 เมื่อทำาการ download มาแล้วจะได้เป็น .exe file ซึ่งเรา
สามารถทำาการติดตั้งโปรแกรมไปยัง directory ที่ต้องการจะ
ทำาการติดตั้งได้เลย หลังจากติดตั้งโปรแกรมเสร็จสมบูรณ์แล้ว
เราสามามารถเข้าโปรแกรม NetBeans ได้จาก
หน้า desktop

22

 เมื่อทำาการ download มาแล้วจะได้
เป็น .exe file ซึ่งเราสามารถทำาการติดตั้ง
โปรแกรมไปยัง directory ที่ต้องการจะทำาการ
ติดตั้งได้เลย หลังจากติดตั้งโปรแกรมเสร็จ
สมบูรณ์แล้ว เราสามามารถเข้า
โปรแกรม NetBeans ได้จากหน้า desktop

23

 ในที่นี้เราจะทำาการพัฒนาโปรแกรมด้วยภาษา JAVA เพราะ
ฉะนั้นจะต้องทำาการdownload ตัว JDK หรือ Java Development
Kit เสียก่อน สามารถ downloadได้ที่
http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/downloads/index
 เมื่อ download JDK แล้วก็ต้องทำาการ Set class path เพื่อให้
สามารถ Compileและ Run Java ได้ โดยวิธทำาสามารถติดตาม
ี
ได้จาก Link ด้านล่างเลยครับ
http://archive.oracle.in.th/2008/02/set-path-class-path-j2
se-dos.htmlหรือ
http://www.dominixz.com/blog/software-tips/set-java-to-compile

24

หน้า จอหลัก
ของ NetBeans จะแบ่ง
ออกเป็น 4 ส่ว นใหญ่ๆ
ดัง นีค รับ
้

25

 เป็นส่วนของแถบเมนู และ Tool ต่างๆ
 เป็นส่วนที่แสดงและจัดการ Project ต่างๆ
เหมือน
เป็นการ Browse ดู Projectหรือ File ต่างๆ
 เป็นส่วนที่ใช้ในการเขียน Code
 เป็นส่วนที่ใช้ในการแสดงผลการทำางานต่าง
เมื่อทำาการ Run โปรแกรม และยังมีสวนของ
่
การ debug โปรแกรมด้วย

26

 เมื่อรู้จักหน้าตาหรือ GUI แบบคร่าวๆ
ของ NetBeans กันแล้วต่อไปก็มาลองเขียน
โปรแกรมง่ายกันครับ โดยเริ่มจากการ New
Project ใหม่ขึ้นมา โดยการเลือกที่ File >>
New Project

27

 จะมีหน้าต่างขึ้นมาให้เราเลือก
โดยให้เรา
ทำาการเลือก Java และ Java Applicationแล้ว
กด Next

28

 จากนั้นจะมีหน้าต่างให้กำาหนดค่ารายละเอียดต่างๆ
ของ Project โดยจะบังคับให้ใส่Project Name ในที่นี้จะ
ตั้งชือ Project ว่า NetBeansTutorial และชือ Main
่ ่
Class ว่า MainClass เมื่อกำาหนดค่ารายละเอียดต่างๆแล้ว
กด Finish
 เราจะได้ Project ที่ชื่อ
ว่า NetBeansTutorial และ File ชื่อ MainClass.java ขึ้
นมา
ต่อไปเราจะลองสร้าง class TestObj ขึ้นมา เพื่อลอง
ใช้ Funtion บางอย่างของNetBeans ครับ
 โดยการสร้าง class ใหม่นั้น เราสามารถทำาได้โดย คลิกขวา
ที่ชื่อ Project แล้วเลือกNew >> Java Class ดังภาพ
29

 หลังจากนั้นจะปรากฏหน้าต่างขึ้นมาให้กำาหนดรายละเอียด โดยให้ตั้ง
ชื่อ Class ว่าTestObj แล้วกด Finish ภายใน class TestObj จะ
มี code ดังนี้ครับ
 public class TestObj {
 private String firstName;
 private String lastName;
 public void showName() {
 System.out.println("THIS IS METHOD showName()");
 System.out.println("My name is "+firstName+" "+lastName);
 }
 }

30

 จะเห็นได้ว่า Attribute ใน Class
TestObj เป็น private ฉะนันก็จะต้องมี Getter
้
and Setter เราสามารถที่จะสั่ง
ให้ NetBeans สร้าง Getter and
Setter จากAttribute ทีมีอยู่ได้โดยการคลิกขวา
่
ที่หน้าจอที่ใช้เขียน code แล้วเลือก Insert
Codeจะปรากฏหน้าต่างขึ้นมาให้เลือกที่ Getter
and Setter
 หน้าต่างสำาหรับการ Generate Getters and
Setters จะขึ้นมา ให้เราทำาการเลือกว่าจะ
สร้าง Getters and Setters ให้ 31

 เราจะได้ code ของ class TestObj ดังนี้       public void setFirst
 public class TestObj { Name(String firstName)
       private String firstName; {
       private String lastName;             this.firstName
       = firstName;
       public void showName() {       }

            System.out.println("THIS IS METHOD showName()");
       public String
            System.out.println("My name is "+firstName+"
"+lastName); getLastName() {
       }             return lastNam
 e;
       public String getFirstName() {       }
             return firstName;
       }       public void setLast
 Name(String lastName)
{
32
            this.lastName =

 นอกจากการ Generate Getters and Setters แล้ว เราสามารถคลิกขวา
เพื่อดูFunction อื่นๆที่ NetBeans สามารถช่วยจัดการให้การทำางานของ
เราง่ายขึ้นครับ

 เมื่อได้ class TestObj แล้ว ต่อไปเราก็ทำาการ
แก้ไข code ของ MainClass ให้เป็นดังนี้
 public class MainClass {
       public static void main(String[] args) {
             TestObj temp = new TestObj();
             temp.setFirstName("Itthi");
             temp.setLastName("Kruenarongkul");
             temp.showName();

             temp.setFirstName("Monthinee");
             temp.setLastName("Buntawee");
             temp.showName(); 33

 ในการ code คำาสังต่างๆ เราสามารถกด CTRL
่
+SpaceBar เพื่อเรียกดูได้ว่าสามารถใช้ method หรือ
เรียก Attribute ใดมาใช้ได้บ้าง หรือบางที NetBeans ก็
จะขึ้นส่วนนี้มาให้เอง
 เมื่อทำาการแก้ไข Code เสร็จเรียบร้อย เราจะลอง
ทำาการ Run โปรแกรมนี้ดู โดยการกดปุมสีเขียวที่อยูดานล่าง
่ ่ ้
แถบเมนู

34

โดย NetBeans จะทำาการ Save ให้อัตโนมัติทุกครั้งที่จะ
ทำาการ Run ถ้า NetBeansทำาการ compile แล้วไม่
พบ error
โปรแกรมจะแสดงผลที่สวนด้านล่างดังภาพ
่

35

�ݺ�ߣ

Chapter1 uml3

More Related Content

Chapter1 uml3