ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Chi duoi gãy mâm chày vietnamese

•Download as PPT, PDF•
•
Tran Quang
Tran Quang
1 of 38
GAÕY MAÂM CHAØY Roslyn Eva RN. Mid. Graduate Certificate of Orthopaedics. 1
GAÕY MAÂM CHAØY  Maâm chaøy laø vuøng chòu taûi löïc cuûa cô theå.  Gaõy xöông vuøng naøy aûnh höôûng ñeán ñoä vöõng, cöû ñoäng vaø truïc cuûa khôùp goái. 2
GAÕY MAÂM CHAØY  Phaùt hieän sôùm vaø ñieàu trò thích hôïp laø yeáu toá quyeát ñònh giuùp giôùi haïn maát chöùc naêng vaø giaûm nguy cô beán chöùng. 3
GIAÛI PHAÃU HOÏC KHÔÙP GOÁI  Gaõy maâm chaøy laø gaõy ñaàu treân xöông chaøy, phaïm maët khôùp.  Coù theå bò moät hoaëc caû hai maâm chaøy. 4
NGUYEÂN NHAÂN  Nguyeân thoâng.  Chaán nhaân thöôøng gaëp nhaát laø do tai naïn giao thöông coù theå laø tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp. 5
THAÊM KHAÙM  Thaêm khaùm laâm saøng ñaày ñuû.  Ñaùnh giaù moâ meàm xung quanh ñeå xaùc ñònh coù cheøn eùp khoang hay khoâng.  Khaùm thaàn kinh – maïch maùu ñaàu ñuû ñeå ñaùnh giaù toån thöông thaàn kinh – maïch maùu. 6
THAÊM KHAÙM  Khoaûng 50% gaõy kín maâm chaøy coù toån thöông suïn cheâm vaø daây chaèng cheùo. 7
CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN X quang thöôøng qui tö theá thaúng, nghieâng vaø cheách.  Haàu heát toån thöông deå daøng ñöôïc phaùt hieän treân phim thaúng vaø nghieâng. 8
CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN  CT scan - giuùp quyeát ñònh ñöôøng moã thích hôïp nhaát. - CT taùi taïo 3 chieàu xoaén oác cho hình aûnh thaät nhö toån thöông thöïc theå. 9
CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN  Coäng höôûng töø - giuùp phaùt hieän caùc toån thöông xöông bò che laáp khoâng thaáy ñöôïc treân phim x quang thöôøng. - Thaùm saùt chính xaùc chaán thöông cuûa suïn cheâm vaø daây chaèng. 10
XÖÛ TRÍ TÖÙC THÌ  RICE – Rest (baát ñoäng), Ice (chöôøm laïnh), Compression (baêng eùp)vaø Elevation (keâ chaân cao).  Ñaùnh giaù vaø ñieàu trò chaán thöông moâ meàm.  Caét loïc veát thöông hôû, toát nhaát neân thöïc hieän trong 8 giôø ñaàu. 11
XÖÛ TRÍ TÖÙC THÌ  Raïch caân giaûi eùp khoang khi coù daáu hieäu ñe doïa cheøn eùp khoang.  Raïch giaûi eùp caû 4 khoang neáu thaáy caàn thieát. 12
ÑIEÀU TRÒ  Coù theå ñieàu trò baûo toàn hay phaãu thuaät.  Ñieàu trò baûo toàn thích hôïp cho gaõy vöõng, khoâng bieán daïng, ít di leäch, beänh nhaân giaø, loaõng xöông. 13
ÑIEÀU TRÒ BAÛO TOÀN  Boät oáng  Boät chöùc naêng – Neïp goái ñoäng 14
CHÆ ÑÒNH PHAÃU THUAÄT  Gaõy hôû.  Gaõy keøm cheøn eùp khoang.  Gaõy keøm toån thöông maïch maùu.  Gaõy 2 maâm chaøy di leäch.  Gaõy maâm chaøy trong di leäch.  Gaõy khoâng vöõng. 15
ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT  KHX beân trong ◦ Baét vít. ◦ Noäi soi hoå trôï. ◦ Neïp. 16
ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT  Coá ñònh ngoaøi  Keát hôïp caû 2 phöông phaùp  Muïc ñích laø taùi laäp ñoä vöõng , söï thaúng truïc, khoâng caáp keânh maët khôùp vaø giöû ñöôïc taàm vaän ñoäng khôùp 17
HAÄU PHAÃU  Taäp phuïc hoài taàm vaän ñoäng khôùp  Haïn cheá cöû ñoäng cho ñeán khi veát thöông vaø veát moã khoâ vaø laønh  Khoâng chòu löïc chaân gaõy trong 12 tuaàn  Neïp goái ñoäng ñöôïc giöû ôû tö theá duoåi trong 6 tuaàn ñaàu  6 tuaàn keá taäp co goái chuû ñoäng vaø duoåi goái thuï ñoäng 18
BIEÁN CHÖÙNG SÔÙM  Cheøn eùp khoang  Toån thöông maïch maùu  Söng vaø chaäm laønh veát thöông  Nhieåm truøng  Thuyeân taéc tónh maïch saâu  Toån thöông thaàn kinh 19
BIEÁN CHÖÙNG MUOÄN  Cöùng goái  Maát vöõng  Veïo  Luùn xöông muoän  Cal leäch  Thoaùi hoùa khôùp 20
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân nam 33 tuoåi bò tai naïn xe gaén maùy  Ngaõ xe ôû cua queïo gaét vaø va ñaäp vaøo lan can kim loaïi ôû veä ñöôøng 21
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân bò gaõy hôû maâm chaøy (T) vôùi chaán thöông moâ meàm nhieàu  Khoâng coù toån thöông ñaùng keå naøo khaùc 22
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc caét loïc veát thöông sôùm vaø ñaët baát ñoäng ngoaøi trong 4 giôø ñaàu ñeán beänh vieän 23
CA LAÂM SAØNG 4 ngaøy sau beänh nhaân ñöôïc moã laàn 2 ñeå keát hôïp xöông beân trong 24
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc ñaët neïp vít Zimmer vaø gheùp xöông nhaân taïo taêng cöôøng 25
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc cho naèm nghæ ngôi taïi giöôøng giöûa 2 laàn phaãu thuaät vaø 48 giôø sau ñoù  Sau ñoù beänh nhaân ñöôïc taäp ñi naïng khoâng chòu löïc chaân moã 26
CA LAÂM SAØNG  Theo doõi daáu hieäu sinh toàn vaø söï toaøn veïn thaàn kinh – maïch maùu chi  Chaêm soùc chaân ñinh moãi ngaøy vôùi gaïc vaø coàn 27
CA LAÂM SAØNG  Chích tænh maïch khaån caáp 1 lieàu Gentamycin trong laàn moã thöù hai  Tieâm Cephazolin 1gam 3 laàn moãi ngaøy trong suoát thôøi gian naèm vieän 28
CA LAÂM SAØNG  Voâ caûm PCA (patient controlled analgesia) trong 7 ngaøy ñaàu, vôùi 1 gam Paracetamol moãi 6 giôø trong suoát thôøi gian naèm vieän  Gæam ñau uoáng sau ñoù: - Oxycodone SR 10mg 2 laàn moã ngaøy - Endone 5mg khi caàn 29
CA LAÂM SAØNG  Sau phaãu thuaät laàn 2 14 ngaøy thaùo baát ñoäng ngoaøi  Beänh nhaân ñöôïc mang neïp Zimmer baát ñoäng vaø chæ cho pheùp chòu löïc 30% khi ñi 30
CA LAÂM SAØNG  Bieán chöùng – thieáu maùu sau moã, ñöôïc ñieàu trò baèng khaåu phaàn aên giaøu saét(thòt ñoû vaø caûi xanh)vaø uoáng vieân saét boå sung  Beänh nhaân ñöôïc xuaát vieän sau 23 ngaøy vôùi söï chaêm soùc veát thöông cuûa y taù vaø phaûi tham gia chöông trình taäp phuïc hoài chöùc naêng 31
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc theo doõi ñònh kyø theo lòch ngoaïi truù vaø chuïp x quang kieåm tra  Beänh X nhaân than phieàn coøn ñau vuøng gaõy xöông quang cho thaáy khoâng laønh xöông 32
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc cho nhaäp vieän ñeå phaãu thuaät laàn 3: moã naén keát hôïp xöông beân trong vôùi gheùp xöông taêng cöôøng sau 4 thaùng keå töø khi bò chaán thöông 33
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc mang neïp goái ñoäng, cho pheùp cöû ñoäng töø 0° - 90°.  Ñi vôùi naïng khoâng choáng chaân ñau  Xuaát vieän sau 3 ngaøy 34
CA LAÂM SAØNG  Kieåm tra sau 12 thaùng veát thöông laønh toát X quang cho thaáy hình aûnh moïc cal xöông vuøng gaõy 35
CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân vaãn coøn ñau ôû goái, giaûm taàm vaän ñoäng khôùp  CT cho thaáy thieáu xöông ôû maâm chaày  Coù theå beänh nhaân seõ ñöôïc moã gheùp xöông theâm 36
GAÕY MAÂM CHAØY Ñaët caâu hoûi? 37
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Maher, A.B., Salmond S.W., Pellino T.A., (2002) Orthopaedic Nursing, (3rd edition)Saunders , Philadelphia. eMedicine Orthopaedic Surgery – http://emedicine.medscape.com/article/1249872 Tibial Plateau Fractures. 38

More Related Content

Chi duoi gãy mâm chày vietnamese

  • 1. GAÕY MAÂM CHAØY Roslyn Eva RN. Mid. Graduate Certificate of Orthopaedics. 1
  • 2. GAÕY MAÂM CHAØY  Maâm chaøy laø vuøng chòu taûi löïc cuûa cô theå.  Gaõy xöông vuøng naøy aûnh höôûng ñeán ñoä vöõng, cöû ñoäng vaø truïc cuûa khôùp goái. 2
  • 3. GAÕY MAÂM CHAØY  Phaùt hieän sôùm vaø ñieàu trò thích hôïp laø yeáu toá quyeát ñònh giuùp giôùi haïn maát chöùc naêng vaø giaûm nguy cô beán chöùng. 3
  • 4. GIAÛI PHAÃU HOÏC KHÔÙP GOÁI  Gaõy maâm chaøy laø gaõy ñaàu treân xöông chaøy, phaïm maët khôùp.  Coù theå bò moät hoaëc caû hai maâm chaøy. 4
  • 5. NGUYEÂN NHAÂN  Nguyeân thoâng.  Chaán nhaân thöôøng gaëp nhaát laø do tai naïn giao thöông coù theå laø tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp. 5
  • 6. THAÊM KHAÙM  Thaêm khaùm laâm saøng ñaày ñuû.  Ñaùnh giaù moâ meàm xung quanh ñeå xaùc ñònh coù cheøn eùp khoang hay khoâng.  Khaùm thaàn kinh – maïch maùu ñaàu ñuû ñeå ñaùnh giaù toån thöông thaàn kinh – maïch maùu. 6
  • 7. THAÊM KHAÙM  Khoaûng 50% gaõy kín maâm chaøy coù toån thöông suïn cheâm vaø daây chaèng cheùo. 7
  • 8. CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN X quang thöôøng qui tö theá thaúng, nghieâng vaø cheách.  Haàu heát toån thöông deå daøng ñöôïc phaùt hieän treân phim thaúng vaø nghieâng. 8
  • 9. CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN  CT scan - giuùp quyeát ñònh ñöôøng moã thích hôïp nhaát. - CT taùi taïo 3 chieàu xoaén oác cho hình aûnh thaät nhö toån thöông thöïc theå. 9
  • 10. CAÙC PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOAÙN  Coäng höôûng töø - giuùp phaùt hieän caùc toån thöông xöông bò che laáp khoâng thaáy ñöôïc treân phim x quang thöôøng. - Thaùm saùt chính xaùc chaán thöông cuûa suïn cheâm vaø daây chaèng. 10
  • 11. XÖÛ TRÍ TÖÙC THÌ  RICE – Rest (baát ñoäng), Ice (chöôøm laïnh), Compression (baêng eùp)vaø Elevation (keâ chaân cao).  Ñaùnh giaù vaø ñieàu trò chaán thöông moâ meàm.  Caét loïc veát thöông hôû, toát nhaát neân thöïc hieän trong 8 giôø ñaàu. 11
  • 12. XÖÛ TRÍ TÖÙC THÌ  Raïch caân giaûi eùp khoang khi coù daáu hieäu ñe doïa cheøn eùp khoang.  Raïch giaûi eùp caû 4 khoang neáu thaáy caàn thieát. 12
  • 13. ÑIEÀU TRÒ  Coù theå ñieàu trò baûo toàn hay phaãu thuaät.  Ñieàu trò baûo toàn thích hôïp cho gaõy vöõng, khoâng bieán daïng, ít di leäch, beänh nhaân giaø, loaõng xöông. 13
  • 14. ÑIEÀU TRÒ BAÛO TOÀN  Boät oáng  Boät chöùc naêng – Neïp goái ñoäng 14
  • 15. CHÆ ÑÒNH PHAÃU THUAÄT  Gaõy hôû.  Gaõy keøm cheøn eùp khoang.  Gaõy keøm toån thöông maïch maùu.  Gaõy 2 maâm chaøy di leäch.  Gaõy maâm chaøy trong di leäch.  Gaõy khoâng vöõng. 15
  • 16. ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT  KHX beân trong ◦ Baét vít. ◦ Noäi soi hoå trôï. ◦ Neïp. 16
  • 17. ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT  Coá ñònh ngoaøi  Keát hôïp caû 2 phöông phaùp  Muïc ñích laø taùi laäp ñoä vöõng , söï thaúng truïc, khoâng caáp keânh maët khôùp vaø giöû ñöôïc taàm vaän ñoäng khôùp 17
  • 18. HAÄU PHAÃU  Taäp phuïc hoài taàm vaän ñoäng khôùp  Haïn cheá cöû ñoäng cho ñeán khi veát thöông vaø veát moã khoâ vaø laønh  Khoâng chòu löïc chaân gaõy trong 12 tuaàn  Neïp goái ñoäng ñöôïc giöû ôû tö theá duoåi trong 6 tuaàn ñaàu  6 tuaàn keá taäp co goái chuû ñoäng vaø duoåi goái thuï ñoäng 18
  • 19. BIEÁN CHÖÙNG SÔÙM  Cheøn eùp khoang  Toån thöông maïch maùu  Söng vaø chaäm laønh veát thöông  Nhieåm truøng  Thuyeân taéc tónh maïch saâu  Toån thöông thaàn kinh 19
  • 20. BIEÁN CHÖÙNG MUOÄN  Cöùng goái  Maát vöõng  Veïo  Luùn xöông muoän  Cal leäch  Thoaùi hoùa khôùp 20
  • 21. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân nam 33 tuoåi bò tai naïn xe gaén maùy  Ngaõ xe ôû cua queïo gaét vaø va ñaäp vaøo lan can kim loaïi ôû veä ñöôøng 21
  • 22. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân bò gaõy hôû maâm chaøy (T) vôùi chaán thöông moâ meàm nhieàu  Khoâng coù toån thöông ñaùng keå naøo khaùc 22
  • 23. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc caét loïc veát thöông sôùm vaø ñaët baát ñoäng ngoaøi trong 4 giôø ñaàu ñeán beänh vieän 23
  • 24. CA LAÂM SAØNG 4 ngaøy sau beänh nhaân ñöôïc moã laàn 2 ñeå keát hôïp xöông beân trong 24
  • 25. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc ñaët neïp vít Zimmer vaø gheùp xöông nhaân taïo taêng cöôøng 25
  • 26. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc cho naèm nghæ ngôi taïi giöôøng giöûa 2 laàn phaãu thuaät vaø 48 giôø sau ñoù  Sau ñoù beänh nhaân ñöôïc taäp ñi naïng khoâng chòu löïc chaân moã 26
  • 27. CA LAÂM SAØNG  Theo doõi daáu hieäu sinh toàn vaø söï toaøn veïn thaàn kinh – maïch maùu chi  Chaêm soùc chaân ñinh moãi ngaøy vôùi gaïc vaø coàn 27
  • 28. CA LAÂM SAØNG  Chích tænh maïch khaån caáp 1 lieàu Gentamycin trong laàn moã thöù hai  Tieâm Cephazolin 1gam 3 laàn moãi ngaøy trong suoát thôøi gian naèm vieän 28
  • 29. CA LAÂM SAØNG  Voâ caûm PCA (patient controlled analgesia) trong 7 ngaøy ñaàu, vôùi 1 gam Paracetamol moãi 6 giôø trong suoát thôøi gian naèm vieän  Gæam ñau uoáng sau ñoù: - Oxycodone SR 10mg 2 laàn moã ngaøy - Endone 5mg khi caàn 29
  • 30. CA LAÂM SAØNG  Sau phaãu thuaät laàn 2 14 ngaøy thaùo baát ñoäng ngoaøi  Beänh nhaân ñöôïc mang neïp Zimmer baát ñoäng vaø chæ cho pheùp chòu löïc 30% khi ñi 30
  • 31. CA LAÂM SAØNG  Bieán chöùng – thieáu maùu sau moã, ñöôïc ñieàu trò baèng khaåu phaàn aên giaøu saét(thòt ñoû vaø caûi xanh)vaø uoáng vieân saét boå sung  Beänh nhaân ñöôïc xuaát vieän sau 23 ngaøy vôùi söï chaêm soùc veát thöông cuûa y taù vaø phaûi tham gia chöông trình taäp phuïc hoài chöùc naêng 31
  • 32. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc theo doõi ñònh kyø theo lòch ngoaïi truù vaø chuïp x quang kieåm tra  Beänh X nhaân than phieàn coøn ñau vuøng gaõy xöông quang cho thaáy khoâng laønh xöông 32
  • 33. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc cho nhaäp vieän ñeå phaãu thuaät laàn 3: moã naén keát hôïp xöông beân trong vôùi gheùp xöông taêng cöôøng sau 4 thaùng keå töø khi bò chaán thöông 33
  • 34. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân ñöôïc mang neïp goái ñoäng, cho pheùp cöû ñoäng töø 0° - 90°.  Ñi vôùi naïng khoâng choáng chaân ñau  Xuaát vieän sau 3 ngaøy 34
  • 35. CA LAÂM SAØNG  Kieåm tra sau 12 thaùng veát thöông laønh toát X quang cho thaáy hình aûnh moïc cal xöông vuøng gaõy 35
  • 36. CA LAÂM SAØNG  Beänh nhaân vaãn coøn ñau ôû goái, giaûm taàm vaän ñoäng khôùp  CT cho thaáy thieáu xöông ôû maâm chaày  Coù theå beänh nhaân seõ ñöôïc moã gheùp xöông theâm 36
  • 38. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Maher, A.B., Salmond S.W., Pellino T.A., (2002) Orthopaedic Nursing, (3rd edition)Saunders , Philadelphia. eMedicine Orthopaedic Surgery – http://emedicine.medscape.com/article/1249872 Tibial Plateau Fractures. 38