Cholinergic blocking agents (เพจจากใจหมอยาๆๆๆ)
- 1. Antimuscarinic drugs คือ Cholinergic blocking agents ยับยั้งการออกฤทธิ์ของ Acetylcholine และสารประกอบที่ให้ผล เช่นเดียวกับ Acetylcholine ที่ muscarinic receptor อาจเรียกชื่อเป็น Antiparasympathetic หรือ spasmolytic agents ผลการยับยั้งจะให้ผลตรงข้ามกับการทางานของ Acetylcholine คือ ลดการหลั่ง ของน้าลาย (ปากแห้ง คอแห้ง) ลดการหลั่งน้าย่อย ลดการเคลื่อนไหวของลาไส้ และทางเดินปัสสาวะ ม่านตาขยาย และกล้ามเนื้อหลอดลมคลายตัว SAR 1. ส่วนใหญ่ n = 1 หรือ 2 ระยะระหว่าง N และ C ของหมู่ carbonyl ประมาณ 5 Ao 2. ส่วนใหญ่ N เป็น tertiaryamine ซึ่งผ่านเข้าสู่สมองได้หากเป็น quaternary ammonium จะผ่านเข้าสู่สมองไม่ได้ Ref. ระวีวรรณ สิทธิโอสถ ; เคมีเภสัช CM473 หน้า 315 สูตรโครงสร้างทั่วไป (Spasmolyticformula)
- 2. Antimuscarinic drugs 1. Atropine มี 2 enantiomer ; Hyoscyamine เป็น levorotary isomer ของ atropine ส่วน Scopolamine มีอีก ชื่อหนึ่งว่า Hyoscine มีความต่างจาก Hyoscyamine ตรงที่มี epoxy ring 2. Atropine และ Hyoscine สกัดมาจาก Atropa belladonna และ Hyoscine อาจสกัดจากพืชสกุล Scopolia ได้ด้วย ซึ่งพืชทั้งสองจัดอยู่ในวงศ์Solanaceae (วงศ์มะเขือ) 3. ทั้ง Atropine , Hyoscyamine และ Scopolamine (หรือ Hyoscine) จัดเป็น Tropane alkaloids 4. Atropine ในรูปแบบยาฉีดจะอยู่ในรูปเกลือ Atropine Sulfate ใช้เป็นยาต้านพิษยาฆ่าแมลงกลุ่ม organophosphate และ carbamates ที่เกิดจากกระตุ้น muscarinic receptor , ต้านฤทธิ์ยาที่ทาให้การเต้น ของหัวใจช้าลง ได้แก่ digitalisและ beta blockers , ต้านฤทธิ์สารที่เป็น cholinergic เช่น เห็ดบางชนิด 5. ยาหยอดตา Atropine sulfate มีฤทธิ์ทาให้ม่านตาขยาย ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็นต้อหิน เพราะจะเพิ่มความ ดันในลูกตา แสดง enantiomer ทั้งสองของ atropine Epoxyring (Hyoscine) Ref. 1. ระวีวรรณ สิทธิโอสถ; เคมีเภสัช CM473 หน้า 315-317 2. http://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/th/anti-cov/atropine ตัวอย่างยาฉีด Atropine sulfate ตัวอย่างยาตา Atropine sulfate
- 3. http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=105 ชื่อสมุนไพร ลาโพง ชื่ออื่นๆ ลาโพงขาว มะเขือบ้า ลาโพงกาสลัก กาสลัก มะเขือบ้าดอกดา ชื่อวิทยาศาสตร์ Datura metel L. var. fastuosa (Bernh.) Danert. ชื่อพ้อง Datura fastuosa L. ชื่อวงศ์Solanaceae สรรพคุณ: ตำรำยำไทย ใช้ ใบ รสขมเมาเบื่อ ตาพอกฝี ทาให้ยุบ แก้สะอึกในไข้พิษไข้กาฬ ยาพอกแก้โรคผิวหนังกลากเกลื้อน แก้แผลเรื้อรัง แก้พิษสัตว์กัดต่อย แก้พิษฝี แก้ปวดแสบบวมที่แผล แก้ปวดบวม อักเสบ ใช้ทาแก้อักเสบเต้านม มีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบ แก้อาการปวดเกร็งท้อง และขยายหลอดลม แก้หอบ หืด มีฤทธิ์กดสมอง แก้อาเจียนจากเมารถเมาเรือ แต่มีอำกำรข้ำงเคียงคือ ปากคอแห้ง ใบและยอด มีอัลคาลอยด์ ที่มีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบ แก้อาการปวด ท้องเกร็ง และขยายหลอดลม ดอก รสเมาเบื่อ ตากแห้งผสมยาเส้นสูบ แก้หอบหืด โพรงจมูกอักเสบ แก้ริดสีดวงจมูก มีสารแก้การตีบตัวของหลอดลม เมล็ด รสเมาเบื่อ คั่วให้หมดน้ามัน ปรุงยาแก้ไข้พิษ ไข้กระสับกระส่าย น้ำมันจำกเมล็ด รสเมาเบื่อ ปรุงยาใส่แผล แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน หิดเหา เมล็ดทาบรรเทา อาการปวดเมื่อย ขัดยอก โดยนาเมล็ด 30 กรัม ทุบพอแหลก แล้วแช่กับน้ามันพืช ทาตรงบริเวณที่ปวดเมื่อย หรือขัดยอก จะช่วยบรรเทาอาการปวด แต่ต้อง แช่เอาไว้ประมาณ 7 วัน จึงจะนามาใช้ได้ และใช้ใส่ฟันที่เป็นรู ช่วยบรรเทาอาการปวดได้ รำก รสเมาเบื่อหวาน ฝนทาพิษร้อน ดับพิษฝี แก้ปวดบวมแก้ อักเสบ สุมเป็นถ่านปรุงยารับประทาน แก้ไข้พิษ ไข้กาฬ ไข้เซื่องซึม เปลือกผล รสเมาเบื่อ แก้มะเร็ง คุดทะราด แก้กระษัย แก้ริดสีดวง ทุกส่วน มีฤทธิ์เป็นยา เสพติดระงับปวด แก้อาการเกร็ง ทั้งต้น เป็นยาระงับปวด แก้อาการเกร็ง น้าคั้นจากต้นเมื่อหยอดตาจะทาให้ม่านตาขยาย ข้อควรระวัง ผลและเมล็ดเป็นพิษ มีสารอัลคาลอยด์ hyoscine, hyoscyamine ถ้ากินเข้าไปทาให้เกิดอาการเริ่มต้นคือสายตาพร่ามัว ปากแห้ง กระหายน้ามาก ม่านตาขยายและปรับสายตาไม่ได้ทาให้ตาไม่สู้แสง ผิวหนังร้อนแดงและมีผื่นแดงตามใบหน้า คอและหน้าอก ไข้ขึ้นสูง ปวดศีรษะ ความรู้สึกสับสน การ ทางานของกล้ามเนื้อผิดปกติ ถ้าได้รับมาก วิกลจริต เพ้อคลั่ง เคลิ้มฝัน มีอาการทางจิตและประสาท ตื่นเต้น ตาแข็ง หายใจไม่สะดวก พูดไม่ออก หายใจช้าลง ตัวเขียว เมื่อแก้พิษหายแล้ว จะมีอาการวิกลจริตติดอยู่ตลอดไป รักษาไม่ค่อยหาย Herbal antimuscarinic drugs
- 5. Hyoscine-n-butyl bromide (BuscopanR) n-butyl group Semisynthetic antimuscarinic drugs 1. Hyoscine-n-butyl bromide มีอีกชื่อหนึ่งว่า Butylscopolamine เป็นสารประกอบ quaternary ammonium เป็นสารกึ่ง สังเคราะห์จาก Scopolamine หรือ Hyoscine การเพิ่มส่วนของ n-butyl group ที่ N เพื่อให้ตัวยาไม่ผ่าน blood brain barrier เพื่อลดผลไม่พึงประสงค์ต่อระบบประสาทกลางเหมือน hyoscine 2. ใช้บรรเทาอาการปวดเกร็งช่องท้องที่มีสาเหตุมาจากการหดเกร็งกล้ามเนื้อที่บริเวณกระเพาะอาหาร หรือกระเพาะปัสสาวะ , ใช้รักษากลุ่มอาการลาไส้แปรปรวน (Irritablebowel syndrome :IBS) , ใช้ลดการหลั่งของเหลวในปอด 3. อาการอันไม่พึงประสงค์ที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันทีมีดังนี้ ปวดตา ตาแดง หรือการมองเห็นผิดปกติ หัวใจเต้นเร็ว หรือช้าผิดปกติ ถ่ายปัสสาวะลาบากหรือเจ็บเมื่อถ่ายปัสสาวะ 4. อาการอันไม่พึงประสงค์อื่นที่อาจเกิดระหว่างใช้ยา หากเป็นต่อเนื่อง หรือ รบกวนชีวิตประจาวัน ให้ แจ้งแพทย์หรือเภสัช กรทราบ มีดังนี้ ปากแห้ง ผิวแห้ง ท้องผูก ตาสู้แสงไม่ได้ ตัวอย่างยาเม็ด ยาน้า และยาฉีด Hyoscine-n-butylbromide http://www.yaandyou.net/index.php/component/drug/?nsetidT=4806&drugname=HYOSCINE+%5BBUTYLBROMIDE%5D&drugtype=g://flipper.diff.org/app/items/4260
- 6. Dicyclomine Hydrochloride Synthetic antimuscarinic drugs Flavoxate Hydrochloride สารสังเคราะห์ Antimuscarinicdrugs มักมีส่วนกรดใหญ่กว่าส่วนของ Acetyl group ของ Acetylcholine และหมู่แทนที่ที่ N มีขนาดใหญ่ขึ้น ตัวอย่างยาเม็ดที่มี Dicyclomine HCl เป็นส่วนประกอบ ในท้องตลาดจะมีทั้งชนิดเป็นยาเดี่ยว และสูตรผสม ระหว่าง Mefenamic acid กับ DicyclomineHCl ตัวอย่างยาเม็ดที่มี Flavoxate HCl เป็นส่วนประกอบ มีทั้งชนิด100 มก. และ 200มก. ต่อเม็ด Ref. ระวีวรรณ สิทธิโอสถ ; เคมีเภสัช CM473 หน้า 317 Flavoxate HCl ใช้เพื่อบรรเทาอาการหดเกร็งของกล้ามเนื้อทางเดินปัสสาวะ หากรับประทานแล้วมีอาการง่วงนอน มึนงง หรือเห็นภาพซ้อน ควรหลีกเลี่ยง การขับรถ การทางานเกี่ยวกับเครื่องจักร หรือการทางานใดๆที่ต้องอาศัยสมาธิ ไม่ควรใช้ flavoxate HCl ในเด็กอายุต่ากว่า 12 ปี และควรระมัดระวังในการใช้ กับสตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยโรคต้อหิน (จาก เอกสารกากับยา และ http://www.yaandyou.net/index.php/component/drug/?nsetidT=1604&drugname=FLAVOXATE+%5BHYDROCHLORIDE%5D&drugtype=g
- 7. Antispasmodic drug But Not Anticholinergic drug Drotaverine ยับยั้งการทางานของ enzyme Phosphodiesterase-4 (PDE-4) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เปลี่ยน cyclic adenosine monophosphate (cAMP) ให้เป็น AMP ส่งผลให้สาร cAMP ในเซลล์เพิ่มขึ้นซึ่ง ไปยับยั้ง myosin light chain kinase ทาให้ กล้ามเนื้อเรียบไม่หดตัว ยาตัวนี้จึงไม่มี antichloinergic effects สูตรโครงสร้าง related to papaverine มีข้อห้ามใช้ในผู้ที่ แพ้ยา drotaverine , ผู้ที่เป็นโรค porphyria ซึ่งเป็นโรคเลือดชนิดหนึ่ง, ตับ ไตและ หัวใจทางานบกพร่องอย่างรุนแรง อาการ ไม่พึงประสงค์อาจพบความดันต่า ปวด ศีรษะ เวียนศีรษะแบบหมุน http://drug.pharmacy.psu.ac.th/Question.asp?ID=13339&gid=7