Chuong 1 Tl La 1 Khoa Hoc2. K畉t th炭c m担n h畛c ny, b畉n s畉: 1 Gi畉i th鱈ch 動畛c s畛 c畉n thi畉t nghi棚n c畛u m担n T但m l箪-giao ti畉p trong kinh doanh 2 Nh畉n bi畉t 動畛c s畛 h狸nh thnh v ph叩t tri畛n c叩c hi畛n t動畛ng t但m l箪 c叩 nh但n v x達 h畛i trong kinh doanh 3 M担 t畉 動畛c c畉u tr炭c c畛a ho畉t 畛ng giao ti畉p v c叩c nguy棚n t畉c c畛a giao ti畉p; ph叩t tri畛n c叩c k畛 nng n坦i, thuy畉t tr狸nh, l畉ng nghe v 畛ng x畛 c坦 hi畛u qu畉 h董n trong giao ti畉p KD 4 Th畛c hnh m畛t s畛 k畛 nng trong giao ti畉p kinh doanh 3. Ti li畛u tham kh畉o: TS. Th叩i Tr鱈 D滴ng (2007), T但m l箪 h畛c Qu畉n tr畛 Kinh doanh , Tp.HCM: NXB Th畛ng K棚. TS. Th叩i Tr鱈 D滴ng (2007), K畛 nng giao ti畉p v th動董ng l動畛ng trong kinh doanh , Tp.HCM: NXB Th畛ng K棚. PGS. TS. on Th畛 H畛ng V但n (ch畛 bi棚n) (2006), Giao ti畉p trong kinh doanh v cu畛c s畛ng , Tp.HCM: NXB Th畛ng K棚. TS. V滴 Th畛 Ph動畛ng, D動董ng Quan Huy (2006), Giao ti畉p trong kinh doanh , Tp.HCM: NXB Ti Ch鱈nh. 6. I- T但m l箪 h畛c l g狸? T但m l箪 con ng動畛i lu担n g畉n li畛n v畛i ho畉t 畛ng c畛a h畛 T畉t c畉 nh畛ng hi畛n t動畛ng: nh狸n, nghe, suy ngh挑, t動畛ng t動畛ng, tr鱈 nh畛 畛u l nh畛ng hi畛n t動畛ng t但m l箪. Ch炭ng h畛p thnh l挑nh v畛c ho畉t 畛ng nh畉n th畛c c畛a con ng動畛i. Khi 達 nh畉n th畛c 動畛c s畛 v畉t, hi畛n t動畛ng xung quanh m狸nh, ch炭ng ta th動畛ng t畛 th叩i 畛 v畛i ch炭ng Th畛 hi畛n 畛i s畛ng t狸nh c畉m c畛a con ng動畛i. 7. I- T但m l箪 h畛c l g狸? (tt) ch鱈 gi炭p ch炭ng ta v動畛t qua kh坦 khn, tr畛 ng畉i 畛 畉t 畉n m畛c 鱈ch c畛a ho畉t 畛ng. Trong cu畛c s畛ng, ch炭ng ta 畛u s畛ng gi畛a m畛i ng動畛i, g畉n li畛n v畛i ho畉t 畛ng giao ti畉p. 坦 c滴ng ch鱈nh l m畛t l挑nh v畛c t但m l箪 r畉t quan tr畛ng. th畛c v t畛 箪 th畛c gi炭p con ng動畛i ph畉n 叩nh th畉 gi畛i b棚n ngoi v b棚n trong m畛i ch炭ng ta. T畛 坦 h狸nh thnh nh但n c叩ch. 8. 1- Kh叩i ni畛m v畛 T但m l箪: T但m l箪 l t畉t c畉 nh畛ng hi畛n t動畛ng tinh th畉n x畉y ra trong 畉u 坦c c畛a con ng動畛i g畉n li畛n v i畛u hnh m畛i ho畉t 畛ng, hnh 畛ng c畛a con ng動畛i. T但m l箪 con ng動畛i l nh畉n th畛c, tr鱈 tu畛, c畉m x炭c, t狸nh c畉m, 箪 ch鱈 畉n t鱈nh c叩ch, 箪 th畛c v t畛 箪 th畛c; l nhu c畉u, nng l畛c, 畉n c叩c 畛ng c董 hnh vi, 畉n c叩c h畛ng th炭 v kh畉 nng s叩ng t畉o, kh畉 nng lao 畛ng 畉n c叩c t但m th畉 x達 h畛i v nh畛ng 畛nh h動畛ng gi叩 tr畛 9. 2- Kh叩i ni畛m v畛 T但m l箪 h畛c: T但m l箪 h畛c l m畛t khoa h畛c nghi棚n c畛u v畛 t但m l箪. N坦 nghi棚n c畛u c叩c s畛 ki畛n c畛a 畛i s畛ng t但m l箪, c叩c quy lu畉t n畉y sinh, di畛n bi畉n v ph叩t tri畛n c畛a c叩c s畛 ki畛n 坦, c滴ng nh動 c董 ch畉 h狸nh thnh c畛a nh畛ng hi畛n t動畛ng t但m l箪. 10. 3- 畉c i畛m c畛a T但m l箪 h畛c so v畛i c叩c khoa h畛c kh叩c: T但m l箪 h畛c nghi棚n c畛u c叩c hi畛n t動畛ng t但m l箪 v畛a g畉n g滴i, c畛 th畛, g畉n b坦 v畛i con ng動畛i, v畛a r畉t ph畛c t畉p, tr畛u t動畛ng. T但m l箪 h畛c l n董i h畛i t畛 nhi畛u khoa h畛c nghi棚n c畛u v畛 con ng動畛i. T但m l箪 l hi畛n t動畛ng c坦 畉c i畛m l: T但m l箪 l hi畛n t動畛ng tinh th畉n nh動ng n坦 g畉n ch畉t v畛i c董 s畛 sinh l箪 th畉n kinh, qu叩 tr狸nh sinh l箪, sinh ho叩 c畛a n達o. T但m l箪 th畛 hi畛n qua h畛 th畛ng hnh vi, ho畉t 畛ng c畛a con ng動畛i. T但m l箪 l畉i c坦 b畉n ch畉t, c坦 n畛i dung x達 h畛i, b畛 ch畉 畛c b畛i x達 h畛i. 11. 3- 畉c i畛m c畛a T但m l箪 h畛c so v畛i c叩c khoa h畛c kh叩c (tt): TLH l b畛 m担n khoa h畛c c董 b畉n trong h畛 th畛ng c叩c khoa h畛c v畛 con ng動畛i, 畛ng th畛i n坦 l b畛 m担n nghi畛p v畛 trong h畛 th畛ng c叩c khoa h畛c tham gia vo vi畛c o t畉o con ng動畛i, h狸nh thnh nh但n c叩ch con ng動畛i n坦i chung v nh但n c叩ch ngh畛 nghi畛p n坦i ri棚ng. 12. Bi t畉p: S畛 ki畛n no ch畛ng t畛 t但m l箪 畉nh h動畛ng 畉n sinh l箪? a/ Th畉n 畛 m畉t b/ Gi畉n run ng動畛i c/ S畛 n畛i da g d/ Lo l畉ng 畉n m畉t ng畛 e/ C畉 4 13. Bi t畉p: Sinh l箪 c坦 畉nh h動畛ng r探 r畛t 畉n t但m l箪 nh動: a/ L畉nh lm rung ng動畛i b/ Bu畛n r畉u lm ng畛ng tr畛 ti棚u h坦a c/ Tuy畉n n畛i ti畉t lm thay 畛i t但m tr畉ng d/ n u畛ng 畉y 畛 lm cho c董 th畛 kh畛e m畉nh e/ C畉 4 14. Vi n辿t v畛 l畛ch s畛 h狸nh thnh v ph叩t tri畛n TLH 15. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i 畉t t但m h畛n vo s畛 v畉n 畛ng chung c畛a c董 th畛 v v滴 tr畛. Th畉 gi畛i hi畛n th畛c c坦 quy lu畉t c畛a n坦, c董 th畛 c坦 quy lu畉t c畛a c董 th畛 v t但m h畛n. 16. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) ng coi t但m h畛n c滴ng nh動 1 d畉ng v畉t th畛 mang t鱈nh ch畉t c董 th畛, do c叩c nguy棚n t畛 l畛a t畉o thnh. T但m h畛n c滴ng ph畉i tu但n theo quy lu畉t t叩n x畉 c畛a v畉t l箪. 畉i di畛n ch畛 ngh挑a duy v畉t th畛i k狸 坦. 棚-m担-crit (460- 370 TCN) 17. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) Tuy棚n b畛 c但u ch但m ng担n n畛i ti畉ng: H達y t畛 bi畉t m狸nh 畛nh h動畛ng to l畛n cho TLH: Con ng動畛i c坦 th畛 v c畉n ph畉i t畛 hi畛u bi畉t m狸nh, t畛 nh畉n th畛c, t畛 箪 th畛c v畛 c叩i ta. X 担-crat (469- 399 TCN) 18. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) ng cho r畉ng t動 t動畛ng, t但m l箪 l c叩i c坦 tr動畛c, th畉 gi畛i th畛c ti畛n l c叩i c坦 sau. T但m h畛n l 畛ng l畛c c畛a c董 th畛, n坦 quy畉t 畛nh s畛 ho畉t 畛ng c畛a c董 th畛. Platon (428- 348 TCN) 19. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) ng l ng動畛i 畉u ti棚n bn v畛 t但m h畛n. ng l m畛t trong nh畛ng ng動畛i 畉u ti棚n kh畉ng 畛nh v畛 tr鱈 v t畉m quan tr畛ng c畛a vi畛c nghi棚n c畛u t但m l箪. A-rit-t畛t cho r畉ng t但m h畛n g畉n li畛n v畛i th畛 x叩c, t但m h畛n g畛m 3 lo畉i: T但m h畛n th畛c v畉t T但m h畛n 畛ng v畉t T但m h畛n tr鱈 tu畛 A-rit-t畛t (384- 322 TCN) 20. 畛i l畉p v畛i quan i畛m duy t但m th畛i c畛 畉i v畛 t但m h畛n l quan i畛m c畛a c叩c nh tri畉t h畛c duy v畉t nh動: 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) Ta-l辿t (TK VII- VI TCN) Ac-si-m 辿t (TK V TCN) H eracrit (TK VI- V TCN) 21. 1.Nh畛ng t動 t動畛ng TLH th畛i c畛 畉i (tt) Kh畛ng T畛 l m畛t nh gi叩o d畛c v挑 畉i, am hi畛u s但u s畉c, t動畛ng t畉n t但m l箪 con ng動畛i (trong ph動董ng ph叩p gi叩o d畛c). T動 t動畛ng tri畉t h畛c v TLH c畛a Kh畛ng T畛: L畉p tr動畛ng tri畉t h畛c c畛a 担ng l l畉p tr動畛ng b畉o th畛 v畛 m畉t x達 h畛i v duy t但m v畛 m畉t tri畉t h畛c. Kh 畛ng T畛 (551- 479 TCN) 22. 2. Nh畛ng t動 t動畛ng TLH t畛 n畛a 畉u th畉 k畛 XIX tr畛 v畛 tr動畛c Thuy畉t nh畛 nguy棚n: R. 畛-c叩c (1596- 1650) ng cho r畉ng v畉t ch畉t v t但m h畛n l 2 th畛c th畛 song song t畛n t畉i Coi c董 th畛 con ng動畛i ph畉n x畉 nh動 m畛t chi畉c m叩y, c嘆n t但m l箪 c畛a con ng動畛i th狸 kh担ng th畛 bi畉t 動畛c 畛-c叩c 達 畉t c董 s畛 畉u ti棚n cho vi畛c t狸m ra c董 ch畉 ph畉n x畉 trong ho畉t 畛ng t但m l箪. R. 畛-c叩c (1596-1650) 23. Th畉 k畛 XVIII V担n-ph董, nh tri畉t h畛c 畛c 達 chia nh但n ch畛ng h畛c (nh但n h畛c) ra thnh 2 khoa h畛c: khoa h畛c v畛 c董 th畛 v t但m l箪 h畛c . Nm 1732 担ng xu畉t b畉n cu畛n TLH kinh nghi畛m Nm 1734 ra 畛i cu畛n TLH l箪 tr鱈 T但m l箪 h畛c ra 畛i t畛 坦 V 担n-ph董 24. Th畉 k畛 XVII- XVIII- XIX Di畛n ra cu畛c 畉u tranh gi畛a ch畛 ngh挑a duy v畉t v duy t但m xung quanh m畛i quan h畛 gi畛a t但m v v畉t. H棚-ghen L.Ph董-bach (1804- 1872) l nh duy v畉t l畛i l畉c nh畉t tr動畛c khi ch畛 ngh挑a M叩c ra 畛i. L.Ph董-b叩ch H畛c thuy畉t duy t但m ph叩t tri畛n t畛i m畛c 畛 cao, th畛 hi畛n 畛 箪 ni畛m tuy畛t 畛i c畛a H棚ghen. 25. 3. TLH tr畛 thnh m畛t khoa h畛c 畛c l畉p Nm 1879, t畉i Lai- x鱈ch (畛c), V.Vun-t董 達 s叩ng l畉p ra ph嘆ng th鱈 nghi畛m TLH 畉u ti棚n tr棚n th畉 gi畛i. Nm 1880, tr畛 thnh Vi畛n TLH 畉u ti棚n tr棚n th畉 gi畛i, xu畉t b畉n c叩c t畉p ch鱈 v畛 TLH. V.Vun-t董 達 b畉t 畉u nghi棚n c畛u t但m l箪, 箪 th畛c m畛t c叩ch kh叩ch quan b畉ng quan s叩t, th畛c nghi畛m, o 畉c 26. B- C叩c quan i畛m c董 b畉n trong t但m l箪 h畛c hi畛n 畉i 1. T但m l箪 h畛c hnh vi Ch畛 ngh挑a hnh vi do nh TLH M畛 J.O叩t-s董n s叩ng l畉p, 動畛c th畛 hi畛n trong bi b叩o TLH d動畛i con m畉t c畛a nh hnh vi. S - R Stimulant Reaction K鱈ch th鱈ch Ph畉n 畛ng 27. 1. T但m l箪 h畛c hnh vi (ti畉p) L畉y nguy棚n t畉c th畛 v sai 畛 i畛u khi畛n hnh vi. 但y l quan i畛m t畛 nhi棚n ch畛 ngh挑a, phi l畛ch s畛 v th畛c d畛ng. Sau ny, Ton-men, Hec-l董, Ski-n董 動a vo c担ng th畛c: S - O - R trung gian (nhu c畉u, kinh nghi畛m s畛ng, tr畉ng th叩i) 28. 2. T但m l箪 h畛c Gestalt (TLH c畉u tr炭c) Nghi棚n c畛u c叩c quy lu畉t v畛 t鱈nh 畛n 畛nh v t鱈nh tr畛n v畉n c畛a tri gi叩c, quy lu畉t b畛ng s叩ng c畛a t動 duy. C叩c nh TLH c畉u tr炭c 鱈t ch炭 箪 畉n vai tr嘆 c畛a kinh nghi畛m s畛ng, kinh nghi畛m x達 h畛i l畛ch s畛. Vec-thai-m董 (1850-1943) C担-l董 (1887-1967) C畛p- ca (1886-1947) 29. 3. T但m l箪 h畛c ph但n t但m h畛c Ph董-r畛t l b叩c s挑 ng動畛i o x但y d畛ng n棚n ngnh TLH ph但n t但m h畛c ng t叩ch con ng動畛i thnh 3 kh畛i: C叩i 畉y (c叩i v担 th畛c): B畉n nng v担 th畛c, n u畛ng, t狸nh d畛c, t畛 v畛, trong 坦 b畉n nng t狸nh d畛c gi畛 vai tr嘆 trung t但m. C叩i t担i : con ng動畛i th動畛ng ngy, c坦 箪 th畛c, t畛n t畉i theo nguy棚n t畉c hi畛n th畛c. C叩i si棚u t担i : c叩i si棚u phm, c叩i t担i l箪 t動畛ng, kh担ng bao gi畛 v動董n t畛i 動畛c, t畛n t畉i theo nguy棚n t畉c ki畛m duy畛t, ch竪n 辿p. 30. 4. T但m l箪 h畛c nh但n vn Do C.R担-gi董 (1902-1987) v H.Maslow s叩ng l畉p H.Maslow Th叩p nhu c畉u Nhu c畉u sinh l箪 c董 b畉n Nhu c畉u an ton Nhu c畉u quan h畛 XH Nhu c畉u 動畛c k鱈nh n畛 Nhu c畉u ph叩t huy b畉n ng達 31. 5. T但m l箪 h畛c nh畉n th畛c J. Piaget (1896-1980) 坦ng g坦p cho ngnh TLH g畉n 180 c担ng tr狸nh khoa h畛c, trong 坦 135 c担ng tr狸nh 達 動畛c c担ng b畛. Brun董 nghi棚n c畛u t但m l箪, nh畉n th畛c con ng動畛i trong m畛i quan h畛 v畛i m担i tr動畛ng- c董 th畛- n達o b畛. 32. 6. T但m l箪 h畛c ho畉t 畛ng L.X.V動g畛txki (1896-1934) l ng動畛i 畉t n畛n m坦ng cho vi畛c x但y d畛ng n畛n TLH ho畉t 畛ng. A.N.L棚onchiev (1903-1979) 達 lm r探 c畉u tr炭c t但m l箪, t畉o n棚n thuy畉t ho畉t 畛ng trong TLH. X.L.Rubinst棚in (1902-1960) A.R.Luria (1902-1977) 34. 2.1- 畛i t動畛ng nghi棚n c畛u HO畉T 畛NG TM L L c叩c hi畛n t動畛ng t但m l箪, do th畉 gi畛i kh叩ch quan t叩c 畛ng vo n達o ng動畛i sinh ra, g畛i chung l c叩c ho畉t 畛ng t但m l箪. 35. 2.1- 畛i t動畛ng nghi棚n c畛u (tt): TLH nghi棚n c畛u: S畛 h狸nh thnh, v畉n hnh v ph叩t tri畛n c畛a ho畉t 畛ng t但m l箪. C叩c quy lu畉t c畛a ho畉t 畛ng t但m l箪 v s畉n ph畉m c畛a ch炭ng. Ch畛c nng, vai tr嘆 c畛a t但m l箪 畛i v畛i ho畉t 畛ng c畛a con ng動畛i. 36. 2.2- Nhi畛m v畛 c畛a t但m l箪 h畛c: Nhi畛m v畛 c畛a TLH 1 Lm r探 nh畛ng y畉u t畛 kh叩ch quan v ch畛 quan 畉nh h動畛ng 畉n s畛 h狸nh thnh 畛i s畛ng TL con ng動畛i 3 Lm r探 m畛i quan h畛, li棚n h畛 qua l畉i gi畛a c叩c hi畛n t動畛ng TL Tham gia vo gi畉i quy畉t c叩c v畉n 畛 th畛c ti畛n m x達 h畛i 畉t ra (trong 坦 c坦 c畉 l挑nh v畛c SXKD, gi叩o d畛c, chm lo s畛c kh畛e con ng動畛i 4 M担 t畉 v nh畉n di畛n c叩c hi畛n t動畛ng TL 2 38. 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i: 1.1- T但m l箪 l ch畛c nng c畛a n達o T但m l箪, 箪 th畛c l s畉n ph畉m, l ch畛c nng c畛a kh畛i v畉t ch畉t c坦 t畛 ch畛c cao 畉c bi畛t ph畛c t畉p n達o ng動畛i. (V.I.L棚nin) 39. 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i (tt): 1.2- T但m l箪 l s畛 ph畉n 叩nh hi畛n th畛c kh叩ch quan vo n達o th担ng qua ch畛 th畛 Ph畉n 叩nh l thu畛c t鱈nh chung c畛a v畉t ch畉t, 坦 l kh畉 nng ghi nh畉n h狸nh 畉nh c畛a s畛 v畉t ny v畛 m畛t s畛 v畉t kh叩c do t動董ng t叩c. Hi畛n th畛c kh叩ch quan l t畉t c畉 nh畛ng g狸 t畛n t畉i xung quanh con ng動畛i, ngoi 箪 mu畛n ch畛 quan c畛a con ng動畛i. T但m l箪 l h狸nh 畉nh tinh th畉n do th畉 gi畛i kh叩ch quan t叩c 畛ng vo n達o, n達o ho畉t 畛ng, ti畉p nh畉n, ph但n t鱈ch v t畉o ra t但m l箪. 40. 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i (tt): H狸nh 畉nh TL mang t鱈nh sinh 畛ng, s叩ng t畉o 41. H狸nh 畉nh TL mang t鱈nh ch畛 th畛, mang 畉m mu s畉c c叩 nh但n 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i (tt): 42. T但m l箪 c畛a ng動畛i ny kh叩c v畛i c畛a ng動畛i kia, do: M畛i ng動畛i c坦 畉c i畛m ri棚ng v畛 th畉n kinh, b畛 n達o. M畛i ng動畛i c坦 hon c畉nh s畛ng v i畛u ki畛n gi叩o d畛c kh叩c nhau. M畛i ng動畛i c坦 m畛i quan h畛 x達 h畛i kh叩c nhau. 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i (tt): 43. 1.3- T但m l箪 ng動畛i c坦 b畉n ch畉t x h畛i l畛ch s畛 T但m l箪 ng動畛i c嘆n c坦 ngu畛n g畛c x達 h畛i. T但m l箪 con ng動畛i lu担n lu担n h狸nh thnh v ph叩t tri畛n, n坦 bi畉n 畛i c湛ng v畛i l畛ch s畛 c畛a b畉n th但n, c畛a d但n t畛c. 1- B畉n ch畉t hi畛n t動畛ng TL con ng動畛i (tt): 44. T但m l箪 c坦 ch畛c nng chung l 畛nh h動畛ng cho ho畉t 畛ng T但m l箪 l 畛ng l畛c th炭c 畉y hnh 畛ng, ho畉t 畛ng T但m l箪 i畛u khi畛n, ki畛m tra qu叩 tr狸nh ho畉t 畛ng T但m l箪 gi炭p con ng動畛i nh畉n th畛c 2- Ch畛c nng c畛a t但m l箪: 45. 3- Ph但n lo畉i hi畛n t動畛ng t但m l箪: M畛i quan h畛 gi畛a c叩c hi畛n t動畛ng TL D畛a vo th畛i gian t畛n t畉i v v畛 tr鱈 c畛a t但m l箪 trong nh但n c叩ch TM L C叩c qu叩 tr狸nh t但m l箪 C叩c tr畉ng th叩i t但m l箪 C叩c thu畛c t鱈nh t但m l箪 46. 3- Ph但n lo畉i hi畛n t動畛ng t但m l箪 (tt): D畛a vo t鱈nh ch畛 畛nh c畛a t但m l箪 T但m l箪 ch動a c坦 箪 th畛c: l nh畛ng t但m l箪 ch畛 th畛 kh担ng ch畛 t但m, kh担ng i畛u ch畛nh 動畛c n坦, v c坦 th畛 kh担ng nh畉n th畛c 動畛c. T但m l箪 c坦 箪 th畛c: l nh畛ng t但m l箪 c坦 ch畛 t但m, ch畛 th畛 nh畉n th畛c 動畛c. 47. D畛a vo s畛 l動畛ng c叩c hi畛n t動畛ng t但m l箪 T但m l箪 c叩 nh但n l t但m l箪 ri棚ng c畛a m畛t ng動畛i. T但m l箪 x達 h畛i l t但m l箪 chung c畛a nhi畛u ng動畛i, h畛 達 th畛ng nh畉t v 畛ng 箪 v畛i nhau ho畉c gi畛ng nhau v畛 suy ngh挑, th叩i 畛, t狸nh c畉m 3- Ph但n lo畉i hi畛n t動畛ng t但m l箪 (tt): 49. 1- Nh畛ng nguy棚n t畉c c董 b畉n: Nghi棚n c畛u kh叩ch quan: trong s畛 bi畛u hi畛n t畛 nhi棚n c畛a n坦. Nghi棚n c畛u trong m畛i quan h畛 gi畛a ch炭ng v畛i nhau (gi畛a c叩c hi畛n t動畛ng TL). Nghi棚n c畛u trong s畛 v畉n 畛ng v ph叩t tri畛n c畛a ch炭ng. Nghi棚n c畛u trong i畛u ki畛n c畛 th畛 v con ng動畛i c畛 th畛. 50. 2- C叩c ph動董ng ph叩p nghi棚n c畛u: a. Ph旦担ng pha湛p quan sa湛t: Quan sa湛t can tua但n theo nh旦探ng ye但u cau sau: Quan sa湛t trong nh旦探ng 単ieu kie辰n b狸nh th旦担淡ng (kho但ng pha短i 単a谷c bie辰t ) Quan sa湛t can tie叩n ha淡nh trong 単ieu kie辰n tie但u bie奪u. Quan sa湛t trong nhieu khia湛 ca誰nh. La辰p ke叩 hoa誰ch quan sa湛t chi tie叩t. 51. 2- C叩c ph動董ng ph叩p nghi棚n c畛u (tt): b. Ph旦担ng pha湛p tie奪u s旦短: La淡 ph旦担ng pha湛p mo但 ta短 con ng旦担淡i nh旦 mo辰t nha但n ca湛ch, mo辰t chu短 the奪 hoa誰t 単o辰ng, thu tha辰p va淡 pha但n t鱈ch ca湛c ta淡i lie辰u co湛 t鱈nh cha叩t tie奪u s旦短 cu短a mo辰t con ng旦担淡i cu誰 the奪 nh旦 th旦 t旦淡, nha辰t ky湛, ca湛c sa湛ng ta湛c va棚n ho誰c 52. 2- C叩c ph動董ng ph叩p nghi棚n c畛u (tt): c. Ph旦担ng pha湛p th旦誰c nghie辰m La淡 ph旦担ng pha湛p chu短 単o辰ng ta誰o ra nh旦探ng t狸nh huo叩ng, ye叩但u to叩 can thie叩t 単e奪 t狸m hie奪u 単旦担誰c nh旦探ng pha短n 旦湛ng, nh旦探ng die達n bie叩n ta但m ly湛 cu短a 単o叩i t旦担誰ng. Co湛 hai loa誰i th旦誰c nghie辰m : Th旦誰c nghie辰m t旦誰 nhie但n Th旦誰c nghie辰m trong pho淡ng th鱈 nghie辰m: S旦短 du誰ng thie叩t b嘆 単a谷c bie辰t trong pho淡ng th鱈 nghie辰m, 単o叩i t旦担誰ng bie叩t ro探 m狸nh 単ang tham gia va淡o th旦誰c nghie辰m. 53. 2- C叩c ph動董ng ph叩p nghi棚n c畛u (tt): d. Ph旦担ng pha湛p tra辿c nghie辰m (Test) Phu誰c vu誰 cho mu誰c 単鱈ch th旦短 nghie辰m. Tra辿c nghie辰m la淡 phe湛p th旦短 単e奪 単o l旦担淡ng ta但m ly湛. Ph旦担ng pha湛p na淡y 単旦担誰c du淡ng 単e奪 tuye奪n ng旦担淡i, h旦担湛ng nghie辰p, da誰y nghe v.v e. Ph旦担ng pha湛p du淡ng ca但u ho短i: La淡 ph旦担ng pha湛p du淡ng nh旦探ng ba短ng ch旦湛a nh旦探ng ca但u ho短i 単a谷t ra cho mo辰t so叩 l担湛n 単o叩i t旦担誰ng nha竪m thu tha辰p y湛 kie叩n cu短a ho誰 (chu短 quan). 54. 2- C叩c ph動董ng ph叩p nghi棚n c畛u (tt): f. Ph旦担ng pha湛p 単a淡m thoa誰i (pho短ng va叩n, va叩n 単a湛p) La淡 ph旦担ng pha湛p 単a谷t ca但u ho短i cho 単o叩i t旦担誰ng va淡 d旦誰a va淡o ca湛ch tra短 l担淡i cu短a ho誰 ta co湛 the奪 hie奪u 単旦担誰c ta但m ly湛 cu短a ng旦担淡i 単旦担誰c ho短i. Co湛 bo叩n ca湛ch ho短i: - Ho短i tr旦誰c tie叩p - Ho短i 単旦担淡ng vo淡ng - Ho短i gia湛n tie叩p - Ho短i cha谷n 単au (gi旦担ng ba達y)