ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Chuong ii pht tai chinh-bai giang

?
?
Con Con
Con Con
1 of 14
B¨¤i 7 Ph?n t¨ª ch B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª nh ? ? B¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ª nh ? ? ? T?ng quan b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh Ph?n t¨ªch t? s? (Ratio Analysis) K? to¨¢n l¨¤ ng?n ng? c?a doanh nghi?p C¨¢c c?ng ty ???c y¨ºu c?u l¨¤ ph?i b¨¢o c¨¢c c¨¢c s? li?u t¨¤i ch¨ªnh c?a m¨¬nh theo c¨¢c chu?n m?c k? to¨¢n C¨¢c c?ng ty ni¨ºm y?t tr¨ºn Th? tr??ng ch?ng kho¨¢n ph?i tu?n th? c¨¢c quy ??nh v? b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh c?a ?y ban ch?ng kho¨¢n 2-1 B¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ª nh ? ? ? C¨¢c quy ??nh v? k? to¨¢n th??ng ???c chu?n m?c h¨®a nh?m m?c ?¨ªch, ph?n n¨¤o ?¨®, ??m b?o cho ¡°?i?u m¨¤ b?n th?y ch¨ªnh l¨¤ ?i?u b?n thu ???c¡± v¨¤ c¨¢c c?ng ty c¨® th? so s¨¢nh ???c v?i nhau. M?t h? th?ng chu?n m?c ph? bi?n ???c ch?p nh?n l¨¤ ¡°generally accepted accounting prinicples¡± (GAAP) ???c quy ??nh b?i Financial Accounting Standards Board. Theo quy ??nh c?a ?y ban ch?ng kho¨¢n Hoa k? (SEC), c¨¢c c?ng ty ph?i n?p m?t b?n b¨¢o c¨¢o m? r?ng (th??ng ???c g?i l¨¤ m?u 10K) v? nh?ng s? ki?n di?n ra trong n?m b¨¢o c¨¢o. Ngo¨¤i ra c¨¢c c?ng ty c¨°n ph?i n?p b?n b¨¢o c¨¢o m?i qu? (th??ng g?i l¨¤ m?u 10Q) nh?m ??m b?o cho c¨¢c nh¨¤ ??u t? c¨® ???c nh?ng th?ng tin k?p th?i v? doanh nghi?p h?n l¨¤ ph?i ch? ??n b¨¢o c¨¢o n?m. Vi?t Nam: Th?ng t? S? 57/2004/TT-BTC ban h¨¤ ng¨¤ nh y 17/6/2004 c?a B? T¨¤i ch¨ªnh: H??ng d?n v? vi?c C?ng b? 2-3 th?ng tin tr¨ºn th? tr??ng ch?ng kho¨¢n. 2-2 Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: T?i sao? ? ??y l¨¤ m?t ph?n kh?ng th? t¨¢ch r?i c?a ph?n t¨ªch c? b?n. Ph?n t¨ªch b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh gi¨²p cho nh¨¤ ph?n t¨ªch hi?u ???c: ?T¨¬nh tr?ng hi?n th?i c?a doanh nghi?p ?Doanh nghi?p ?ang ?i v? ??u ?C¨¢c y?u t? n¨¤o ?nh h??ng t¨¬nh tr?ng hi?n th?i c?ng nh? h??ng ?i c?a doanh nghi?p ?C¨¢c y?u t? ?¨® ?nh h??ng nh? th? n¨¤o 2-4 1
Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: Nh? th? n¨¤o? B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ªnh N?m (Annual Report) ? ?¨¢nh gi¨¢ c¨¢c B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª nh ?Bao g?m vi?c nghi¨ºn c?u c¨¢c b?n b¨¢o c¨¢o quan ? tr?ng th??ng th¨¬???c chu?n b? ??nh k? h?ng th¨¢ng/qu? t¨´y thu?c v¨¤o t?ng doanh nghi?p b?i nh?ng ng??i l¨¤m c?ng t¨¢c k? to¨¢n c?a doanh nghi?p: ? B?n c?n ??i k? to¨¢n (the balance sheet) ? B¨¢ c¨¢ thu chi (the income statement) o o ? B¨¢o c¨¢o thu nh?p gi? l?i (statement of retained earnings) ? B¨¢o c¨¢o d¨°ng ti?n (the statment of cash flows) ? ? ? B?n c?n ??i k? to¨¢n (Balance sheet) ¨C cung c?p m?t ¡°b?c ?nh ch?p nhanh¡± t¨¬nh h¨¬nh t¨¤i ch¨ªnh c?a m?t doanh nghi?p v¨¤o m?t th?i ?i?m nh?t ??nh. B¨¢o c¨¢o k?t qu? ho?t ??ng kinh doanh (Income statement) ¨C cung c?p th?ng tin t¨®m t?t v? doanh thu v¨¤ chi ph¨ª c?a m?t doanh nghi?p trong m?t giai ?o?n nh?t ??nh. B¨¢o c¨¢o thu nh?p gi? l?i (Statement of retained earnings) ¨C cho bi?t th?ng tin v? kho?n thu nh?p m¨¤ doanh nghi?p gi? l?i thay v¨¬ d¨´ng ?? chi tr? c? t?c. B¨¢o c¨¢o l?u chuy?n ti?n t? (Statement of cash flows) ¨C b¨¢o c¨¢o t¨¢c ??ng c?a c¨¢c ho?t ??ng c?a doanh nghi?p ??i v?i d¨°ng ti?n trong m?t giai ?o?n nh?t ??nh. 2-5 2-6 C?ng ty LION Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: Nh? th? n¨¤o? B?ng c?n ??i k? to¨¢n: Ngu?n v?n (Liabilities and Equity) ? Ph?n t¨ªch c¨¢c t? s? (Ratio Analysis) ???NH NGH?A: m?t k? thu?t ???c s? d?ng ?? xem x¨¦t, ph?n t¨ªch c¨¢c b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh c?a m?t doanh nghi?p ?S? d?ng c¨¢c t? s? ? Nh? nh?ng ti¨ºu chu?n tuy?t ??i ? Nh? nh?ng ch? s? ?? so s¨¢nh ? Nh? m?t khuynh h??ng th? hi?n qua th?i gian ? K?t h?p v?i s? d?ng ph?n t¨ªch k? thu?t 2-7 Kho?n ph?i tr? Vay ng?n h?n N? ng?n h?n kh¨¢c T?ng n? ng?n h?n N? d¨¤i h?n V?n c? ph?n L?i nhu?n gi? l?i T?ng v?n T?ng ngu?n v?n 2003E 436,800 300,000 408,000 1,144,800 400,000 1,721,176 231,176 1,952,352 3,497,152 2002 524,160 636,808 489,600 1,650,568 723,432 460,000 32,592 492,592 2,866,592 2-8 2
C?ng ty LION B?ng c?n ??i k? to¨¢n: T¨¤i s?n (Assets) 2003E 85,632 Ti?n m?t 878,000 Kho?n ph?i thu 1,716,480 H¨¤ng t?n kho T/s l?u ??ng (CA) 2,680,112 T/s c? ??nh (Gross FA) 1,197,160 Tr?: Kh?u hao (dep.) 380,120 T/s c? ??nh r¨°ng (Net FA) 817,040 T?ng T/s (Total Assets) 3,497,152 C?ng ty LION B¨¢o c¨¢o thu nh?p (Income statement) 2002 7,282 632,160 1,287,360 1,926,802 1,202,950 263,160 939,790 2,866,592 2003E Doanh thu thu?n 7,035,600 Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng 5,875,992 Chi ph¨ªho?t ??ng 550,000 L?i tr??c thu?, l?i vay 609,608 v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) 116,960 Kh?u hao 492,648 L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) L?i vay 70,008 L?i tr??c thu? (EBT) 422,640 Thu? thu nh?p DN 169,056 L? r¨° (net income) i ng 253,584 2-9 V¨ªd?: 2-10 C?ng ty LION D? li?u kh¨¢c 2003E 8.500.000 6,750,500 650,000 Doanh thu thu?n Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng Chi ph¨ª ho?t ??ng L?i tr??c thu?, l?i vay v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) 120,500 Kh?u hao L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) 100,000 L?i vay L?i tr??c thu? (EBT) Thu? thu nh?p DN L?i r¨°ng (net income) 2002 6,034,000 5,528,000 519,988 (13,988) 116,960 (130,948) 136,012 (266,960) (106,784) (160,176) 2003E 250,000 S/l??ng c? ph?n Thu nh?p m?i cp (EPS) $1.014 $0.220 C? t?c m?i cp (DPS) $12.17 Gi¨¢ cp (Stock price) Chi tr? thu¨º mua $40,000 2-11 2002 100,000 -$1.602 $0.110 $2.25 $40,000 2-12 3
V¨ªd? c?ng ty ANZ B?ng c?n ??i k? to¨¢n: T¨¤i s?n (Assets) V¨ªd? c?ng ty ANZ B?ng c?n ??i k? to¨¢n: Ngu?n v?n (Liabilities and Equity) Kho?n ph?i tr? Vay ng?n h?n N? ng?n h?n kh¨¢c T?ng n? ng?n h?n N? d¨¤i h?n V?n c? ph?n L?i nhu?n gi? l?i T?ng v?n T?ng ngu?n v?n 2003E 550,800 600,000 320,000 Ti?n m?t Kho?n ph?i thu H¨¤ng t?n kho T/s l?u ??ng (CA) T/s c? ??nh (Gross FA) Kh?u hao (dep.) T/s c? ??nh r¨°ng (Net FA) T?ng T/s (Total Assets) 400,000 1,900,176 300,176 2003E 100,000 800,000 1,560,500 1,300,000 450,000 2-13 V¨ªd? c?ng ty ANZ B¨¢o c¨¢o thu nh?p (Income statement) Doanh thu thu?n Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng Chi ph¨ªho?t ??ng L?i tr??c thu?, l?i vay v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) Kh?u hao L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) L?i vay L?i tr??c thu? (EBT) Thu? thu nh?p DN L?i r¨°ng (net income) 2-14 T?i sao l?i s? d?ng c¨¢c t? s?? 2003E 8.500.000 6,750,500 650,000 ? ? 120,500 100,000 2-15 C¨¢c t? s? cho ph¨¦p ti¨ºu chu?n ho¨¢ c¨¢c s? li?u v¨¤ t?o ?i?u ki?n d? d¨¤ng cho vi?c so s¨¢nh gi?a c¨¢c doanh nghi?p kh¨¢c nhau. T? s? ???c s? d?ng nh?m n¨ºu b?t c¨¢c ?i?m y?u v¨¤ ?i?m m?nh c?a c¨¢c doanh nghi?p. 2-16 4
1) T? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh N?m nh¨®m t? s? t¨¤i ch¨ªnh ch? y?u, v¨¤ nh?ng c?u h?i m¨¤ ch¨²ng tr? l?i? ? ? ? ? ? (Current Ratio) Kh? n?ng thanh to¨¢n (Liquidity): Li?u doanh nghi?p c¨® ?¨¢p ?ng ???c nh?ng y¨ºu c?u thanh to¨¢n kh?ng? Qu?n l? t¨¤i s?n (Asset management): Li?u doanh nghi?p c¨® s? d?ng t¨¤i s?n m?t c¨¢ch hi?u qu? trong n? l?c t?o ra doanh thu? Qu?n l? n? (Debt management): C?n ??i gi?a n? v¨¤ v?n s? h?u ra sao? Kh? n?ng sinh l?i (Profitability): Kh? n?ng t?o ra thu nh?p c?a doanh nghi?p ra sao? Gi¨¢ tr? th? tr??ng (Market value): Li?u th? tr??ng (c¨¢c nh¨¤ ??u t?) ?¨¢nh gi¨¢ doanh nghi?p nh? th? n¨¤o, th? hi?n qua c¨¢c t? s? ???c xem x¨¦t? ? ? ? T? s? n¨¤y th? hi?n t¨ªnh thanh kho?n c?a c?ng ty. ??y th??ng xem l¨¤ d?u hi?u ch? th? v? kh? n?ng c?a c?ng ty trong vi?c ?¨¢p ?ng c¨¢c kho?n n? ng?n h?n. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t¨¤i s?n l?u ??ng (current assets) cho n? ng?n h?n (current liabilities). T? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh c¨¤ng cao th¨¬ t¨ªnh thanh kho?n c?a c?ng ty c¨¤ng cao! 2-17 T¨ªnh t? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh (current ratio) c?a c?ng ty Lion cho n?m 2003. 2-18 Nh?n x¨¦t v? t? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh c?a c?ng ty Lion 2003 2002 2001 Trung b¨¬ nh Ng¨¤nh 2.34x 1.20x 2.30x 2.70x Current ratio = Current assets / Current liabilities = $2,680 / $1,145 = 2.34x T? s? t.to¨¢n hi?n h¨¤nh ? ? 2-19 C¨® tri?n v?ng ???c c?i thi?n, tuy nhi¨ºn v?n th?p h?n trung b¨¬nh c?a ng¨¤nh. Kh? n?ng thanh to¨¢n th?p. 2-20 5
T? s? thanh to¨¢n nhanh (Quick Ratio) ? C? th?c t¨ª ng nh: 2.680.112 - 1.716.480 ? ? B¨ºn c?nh t? s? hi?n th?i, ng??i ta th??ng t¨ª t? s? nh nhanh b?ng c¨¢ch tr? ?i kh?i gi¨¢ tr? t? s? ph?n ???c coi l¨¤ ¨ª c¨® t¨ª thanh kho?n nh?t trong t¨¤i s?n l?u ??ng ¨C t nh t?c l¨¤, gi¨¢ tr? h¨¤ng h¨®a l?u kho, ?? xem c?ng ty c¨® ?? t¨¤i s?n c¨® t¨ª thanh kho?n cao ?? ?¨¢p ?ng c¨¢c y¨ºu c?u n? nh ho?t ??ng ng?n h?n hay kh?ng. ??y l¨¤ th??c ?o m?c ?? nhanh ch¨®ng c¨® th? chuy?n ??i t? t¨¤ s?n sang ti?n m?t c?a m?t c? ty. i ng = = 0,84 1.144.800 2-21 S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh? 2) S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho (Inventory turnover ratio) ? ? ? 2-22 T? s? n¨¤y th? hi?n doanh nghi?p s? d?ng h¨¤ng t?n kho c?a m¨¬nh hi?u qu? nh? th? n¨¤o. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho h¨¤ng t?n kho (inventories). L?u ?: S? v¨°ng quay lu?n chuy?n h¨¤ng t?n kho tu? thu?c v¨¤o ??c ?i?m c?a ng¨¤nh ngh? kinh doanh. 2-23 Inv. turnover = Sales / Inventories = $7,036 / $1,716 = 4.10x 2003 S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho 2002 2001 Ng¨¤nh 4.1x 4.70x 4.8x 6.1x 2-24 6
Nh?n x¨¦t v? S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion K? thu ti?n b¨¬ qu?n (Average nh collection perior, ho?c Days sales outstanding) ? ? ? ? S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion th?p h?n trung b¨¬ ng¨¤nh. nh Lion c¨® kh? n?ng c¨°n t?n d? m?t l??ng h¨¤ng t?n kho c?, ho?c vi?c qu?n l? h¨¤ng t?n kho c?a doanh nghi?p t? ra y?u k¨¦m. T¨¬nh h¨¬nh c¨¤ng tr? n¨ºn kh¨® kh?n, v¨¤ hi?n th?i kh?ng th?y m?t kh? n?ng t¨¬nh h¨¬nh s? ???c c?i thi?n. K? thu ti?n b¨¬nh qu?n (DSO) l¨¤ s? ng¨¤y trung b¨¬nh t? khi b¨¢n h¨¤ng ??n khi nh?n ???c ti?n thanh to¨¢n. ? ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia c¨¢c kho?n ph?i thu (receivables) cho doanh thu b¨¬ qu?n ng¨¤y nh (average sales per day). T? s? n¨¤y tu? thu?c v¨¤o ch¨ªnh s¨¢ch b¨¢n ch?u c?a doanh nghi?p. N?u k? thu ti?n b¨¬nh qu?n k¨¦o d¨¤i th¨¬ hi?u qu? s? d?ng v?n k¨¦m do v?n b? ¡°chi?m d?ng¡± nhi?u; tuy nhi¨ºn, n?u k? thu ti?n b¨¬nh qu?n qu¨¢ ng?n th¨¬ c¨® th? l¨¤m gi?m kh? n?ng c?nh tranh v¨¤ d?n ??n l¨¤m gi?m doanh thu c?a doanh nghi?p. ? ? 2-25 2-26 ?¨¢nh gi¨¢ K? thu ti?n b¨¬nh qu?n c?a Lion K? thu ti?n b¨¬nh qu?n c?a Lion DSO = Receivables / Average sales per day = Receivables / Sales/365 2003 K? thu ti?n b¨¬ qu?n nh = $878 / ($7,036/365) = 45.6 ? ? L?u ?: S? ng¨¤y ???c t¨ªnh trong n?m th??ng l¨¤ 360 ho?c 365 2-27 2002 2001 Ng¨¤nh 45.6 38.2 37.4 32.0 Lion thu ti?n b¨¢n h¨¤ng qu¨¢ ch?m, v¨¤ t¨¬nh h¨¬nh n¨¤y ng¨¤y c¨¤ng tr? n¨ºn t?i t? h?n. C?n ph?i xem l?i ch¨ªnh s¨¢ch b¨¢n h¨¤ng tr? ch?m c?a Lion, v¨¤/ho?c t¨ªnh hi?u qu? trong c?ng t¨¢c qu?n l? thu h?i c¨¢c kho?n ¡°c?p t¨ªn d?ng¡± c?a Lion cho kh¨¢ch h¨¤ng. 2-28 7
Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh S? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu (Accounts receivables turnover ratio) ? ? ? (Sales-to-Fixed Assets ratio, ho?c Fixed Assets Turnover) K? thu ti?n b¨¬nh qu?n (DSO) ??i khi c¨°n ???c th? hi?n d??i d?ng s? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho c¨¢c kho?n ph?i thu (accounts receivables). N?u s? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu trong m?t n?m th?p th¨¬ ?i?u n¨¤y c?ng th? hi?n doanh nghi?p c¨® hi?u qu? s? d?ng v?n k¨¦m do v?n b? ¡°chi?m d?ng¡± nhi?u; tuy nhi¨ºn, n?u v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu c?a doanh nghi?p trong n?m l¨¤ qu¨¢ cao th¨¬ c¨® th? l¨¤m gi?m kh? n?ng c?nh tranh v¨¤ d?n ??n l¨¤m gi?m doanh thu c?a doanh nghi?p. ? ? ? Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh (FA turnover) cho bi?t m?t ??ng ??u t? v¨¤o t¨¤i s?n c? ??nh t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho t¨¤i s?n c? ??nh r¨°ng (net fixed assets). Mu?n ?¨¢nh gi¨¢ hi?u qu? s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh c?a doanh nghi?p c¨® hi?u qu? hay kh?ng, ch¨²ng ta c?n ph?i so s¨¢nh v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c c¨´ng ng¨¤nh ho?c so s¨¢nh v?i c¨¢c k? kinh doanh tr??c. 2-29 Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh v¨¤ to¨¤n b? t¨¤i s?n c?a Lion so v?i trung b¨¬ ng¨¤nh nh Hi?u su?t s? d?ng to¨¤n b? t¨¤i s?n (Sales-to-Total Assets ratio, ho?c Total Assets Turnover) ? ? ? 2-30 Hi?u su?t s? d?ng to¨¤n b? t¨¤i s?n (TA turnover) cho bi?t m?t ??ng ??u t? v¨¤o t¨¤i s?n t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho to¨¤n b? t¨¤i s?n (total assets). Mu?n ?¨¢nh gi¨¢ hi?u qu? s? d?ng t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p c¨® hi?u qu? hay kh?ng, ch¨²ng ta c?n ph?i so s¨¢nh v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c c¨´ng ng¨¤nh ho?c so s¨¢nh v?i c¨¢c k? kinh doanh tr??c. 2-31 FA turnover = Sales / Net fixed assets = $7,036 / $817 = 8.61x TA turnover = Sales / Total assets = $7,036 / $3,497 = 2.01x 2-32 8
Hi?u su?t s? d?ng v?n c? ph?n (Sales-to-Equity ratio) ?¨¢nh gi¨¢ Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh v¨¤ to¨¤n b? t¨¤i s?n c?a Lion 2003E 2002 2001 Ng¨¤nh. Hi?u su?t sd T/s c? ??nh 8.6x 6.4x 10.0x 7.0x Hi?u su?t sd t?ng T/s 2.0x 2.1x 2.3x 2.6x ? Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh ???c d? ?o¨¢n l¨¤ s? v??t trung b¨¬nh ng¨¤nh. L?u ?: N?u ch? s? n¨¤y l¨¤ qu¨¢ cao cho th?y doanh nghi?p ?ang ho?t ??ng g?n h?t c?ng su?t v¨¤ r?t kh¨® t?ng doanh thu n?u kh?ng ???c ??u t? m? r?ng. Hi?u su?t s? d?ng t?ng t¨¤i s?n l?i th?p h?n trung b¨¬nh ng¨¤nh. ?i?u n¨¤y l¨¤ do Lion c¨® qu¨¢ nhi?u t¨¤i s?n l?u ??ng, ??c bi?t l¨¤ c¨¢c kho?n ph?i thu, v¨¤ h¨¤ng ho¨¢ t?n kho. ? ? ? ? Hi?u su?t s? d?ng v?n c? ph?n cho bi?t m?t ??ng ??u t? b?ng v?n c? ph?n t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho v?n c? ph?n (equity). C¨® th? n?ng cao hi?u qu? s? d?ng v?n c? ph?n c?a doanh nghi?p b?ng c¨¢ch s? d?ng ngu?n t¨¤i tr? t? v?n vay. 2-33 2-34 T? s? N? tr¨ºn V?n c? ph?n (Debt- 3) T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n (Debt to-Equity Ratio) ratio) ? ? T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n cho bi?t bao nhi¨ºu ph?n tr?m t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p ???c t¨¤i tr? b?ng v?n vay. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t?ng n? (total debt) cho t?ng t¨¤i s?n (total assets). ? ? ? T?ng n?, bao g?m to¨¤n b? kho?n n? ng?n h?n v¨¤ d¨¤i h?n t?i th?i ?i?m l?p b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh. L?u ?: gi¨¢ s? s¨¢ch ???c d¨´ng ?? t¨ªnh to¨¢n t? s? n¨¤y. Vi?c b? qua gi¨¢ tr? t¨¤i s?n v? h¨¬nh, c¨® th? l¨¤m gi?m gi¨¢ tr? t?ng t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p n?u nh? gi¨¢ th? tr??ng ???c ¨¢p d?ng -> ?nh h??ng ??n h?n m?c v?n vay. T? l? n? tr¨ºn t?ng t¨¤i s?n gi¨²p ch¨²ng ta th?y ???c kh? n?ng chi?m d?ng v?n c?a c?ng ty. N?u n¨® qu¨¢ th?p, doanh nghi?p c¨® th? ?? ?? l? c? h?i ki?m th¨ºm ti?n cho c? ??ng (b?ng vi?c chi?m d?ng th¨ºm v?n c?a ng??i kh¨¢c, nh? vay t¨ªn d?ng, mua tr? ch?m v.v.) 2-35 ? ? ? ? M?t s? ?o t??ng ??i cho bi?t c? ty c¨® bao nhi¨º n? ng u ???c t¨ª b?ng c¨¢ chia t?ng n? (total debt) cho v?n c? ph?n nh ch + l?i nhu?n g?i l?i (equity). M?i ng¨¤ ngh? kinh doanh l?i c¨® m?c ?? n? n?n kh¨¢ nhau, nh c n¨º ch¨² ta c?n so s¨¢ t? su?t n? v?i c¨¢ c? ty c¨´ n ng nh c ng ng ng¨¤ v¨¤ v?i b?n th? c? ty ?ang ph? t¨ª N?u t? xu?t n¨¤ nh n ng n ch. y c¨® s? kh¨¢ bi?t l?n, ho?c thay ??i m?nh, ?¨® c¨® th? l¨¤ t¨ª hi?u c n r?t kh? t?t. ng M?t t? l? N? tr¨º equity cao th? th??ng cho bi?t c? ty c¨® n ng ng m?t chi?n l??c t¨¤ tr? cho ph¨¢ tri?n c?a m¨¬ d?a ch? y?u v¨¤ i t nh o v?n t¨ª d?ng. ?i?u n¨¤ c¨® th? khi?n cho l?i nhu?n thi?u ?n ??nh n y (volatile earnings). Ngo¨¤ ra, n?u t? s? n¨¤ qu¨¢ cao, c? ty c¨® i y ng th? ?ang ch¨¬ trong l? nguy t¨¤ ch¨ª m m i nh. 2-36 9
T? s? t?ng t¨¤i s?n tr¨ºn v?n c? ph?n (Total assets to Equity ratio, ho?c Equity T? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn v?n c? ph?n (Long-Term Debt to Equity ratio) ? ? ? multiplier ratio) Do t? s? n? tr¨ºn th?c t? th?ng th??ng m?t h?u h?t c¨¢c kho?n v?n vay ?? t¨¤i tr? cho ho?t ??ng doanh nghi?p l¨¤ t¨ªn d?ng th??ng m?i ng?n h?n; do v?y, ?? th?y ???c m?c ?? m¨¤ doanh nghi?p ???c t¨¤i tr? b?ng ngu?n v?n vay mang t¨ªnh ?n ??nh v¨¤ d¨¤i h?n h?n, ng??i ta c¨°n d¨´ng T? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn t¨¤i s?n. T? s? n¨¤y cho bi?t t? l? gi?a n? d¨¤i h?n v¨¤ v?n c? ph?n c?a doanh nghi?p. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia n? d¨¤i h?n (long-term debt) cho v?n c? ph?n (equity). N?u t? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn v?n c? ph?n th?p, ?i?u n¨¤y th? hi?n ph?n l?n n? c?a doanh nghi?p huy ??ng ???c l¨¤ n? ng?n h?n. ? ? M?t t? s? kh¨¢c th??ng ???c d¨´ng ?? ?o l??ng m?c ?? r?i ro v? t¨¤i ch¨ªnh c?a doanh nghi?p. T? s? n¨¤y cho bi?t t? l? gi?a t?ng t¨¤i s?n v¨¤ v?n c? ??ng c?a doanh nghi?p. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t?ng t¨¤i s?n (total assets) cho v?n c? ph?n (equity). 2-37 T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n (Debt ratio) v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay (Times interest earned ratio) c?a Lion. Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay (Times interest earned ratio) ? ? ? 2-38 L?i vay l¨¤ m?t kho?n chi ph¨ª t¨¤i ch¨ªnh c? ??nh. T? s? n¨¤y cho bi?t v? kh? n?ng s?n s¨¤ng thanh to¨¢n c¨¢c kho?n l?i vay c?a doanh nghi?p; qua ?¨® c?ng cho bi?t kh? n?ng s? d?ng hi?u qu? ngu?n v?n vay c?a doanh nghi?p nh? th? n¨¤o: c¨® ?? ?? thanh to¨¢n c¨¢c kho?n l?i vay hay kh?ng. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia l?i nhu?n tr??c thu? v¨¤ l?i vay (Earnings before interest and taxes - EBIT) cho l?i vay (interest expense). N?u kh? n?ng thanh to¨¢n l?i l¨¤ qu¨¢ th?p, (i) c?ng ty s? kh¨® huy ??ng th¨ºm v?n vay; (ii) c¨¢c ch? n? hi?n h?u c¨® th? ??ng tr??c nguy c? kh?ng ???c thanh to¨¢n l?i v¨¤ doanh nghi?p c¨® kh? n?ng b? ki?n n?u ?i?u n¨¤y x?y ra. 2-39 Debt ratio = Total debt / Total assets = ($1,145 + $400) / $3,497 = 44.2% TIE = EBIT / Interest expense = $492.6 / $70 = 7.0x 2-40 10
4) T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn Nh?n x¨¦t v? T? s? n? v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay c?a Lion doanh thu (Net profit margin) ? 2003 2002 2001 Ng¨¤nh T? s? n? tr¨ºn t?ng t/s 44.2% 82.8% 54.8% 50.0% Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay(TIE) 7.0x ? ? -1.0x 4.3x 6.2x ? ? T? s? n? v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay c?a Lion nh¨¬n chung l¨¤ t?t h?n trung b¨¬nh c?a ng¨¤nh. M?c ?? r?i ro t¨¤i ch¨ªnh c?a doanh nghi?p l¨¤ kh¨¢ th?p so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh. 2-41 Earning Power) ? 2-42 T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn doanh thu (Net Profit margin) v¨¤ kh? n?ng sinh l?i c? b?n (Basic earning power) c?a Lion Kh? n?ng sinh l?i c? b?n (Basic ? ? ???c ??nh ngh?a l¨¤ t? l? % c?a thu nh?p r¨°ng (net income) tr¨º doanh thu. T? l? % n¨¤y cho bi?t bao nhi¨ºu xu trong 1 n ??ng doanh thu l¨¤ l?i nhu?n th?t s?. Tr? l?i cho c?u h?i: ¡°C?ng ty ho?t ??ng c¨® l?i nhi?u kh?ng? ¡± T? su?t l?i r¨°ng c?a c?ng ty c¨¤ng cao so v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c th¨¬ c¨¤ng t?t.M?c l?i nhu?n c?a c?ng ty ph? thu?c r?t nhi?u v¨¤o chi?n l??c ph¨¢t tri?n th? tr??ng, kh? n?ng ti?t ki?m chi ph¨ª v¨¤ s?c m?nh c?nh tranh c?a c?ng ty. Nh¨¬n chung th¨¬ m?t c?ng ty t?t th??ng l¨¤m ?n c¨® l?i nhi?u h?n c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh. Tuy nhi¨ºn, c?ng c¨® kh¨¢ nhi?u ngo?i l?, m?t s? doanh nghi?p ph?i hy sinh l?i nhu?n trong ng?n h?n ?? nh?m t?i ngu?n l?i nhu?n l?u d¨¤i. VN: T? s? l?i r¨°ng/doanh thu kho?ng 9,95% Kh? n?ng l?i nhu?n c? b?n (BEP) lo?i b? ?nh h??ng c?a thu? v¨¤ ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh t?o ?i?u ki?n thu?n l?i h?n trong vi?c so s¨¢nh gi?a c¨¢c doanh nghi?p ho?c gi?a c¨¢c k? c?a c¨´ng m?t doanh nghi?p m¨¤ c¨® m?c thu? ph?i ch?u v¨¤/ho?c t? l? ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh kh¨¢c nhau m?t c¨¢ch ?¨¢ng k?. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia l?i nhu?n tr??c thu? v¨¤ l?i vay (Earnings before interest and taxes - EBIT) cho t?ng t¨¤i s?n (total assets). 2-43 Profit margin = Net income / Sales = $253.6 / $7,036 = 3.6% BEP = EBIT / Total assets = $492.6 / $3,497 = 14.1% 2-44 11
?¨¢nh gi¨¢ kh? n?ng sinh l?i c?a Lion T? su?t sinh l?i tr¨ºn T¨¤i s?n (Return on Assets - ROA) ? 3.6% -2.7% 2.6% 3.5% 14.1% -4.6% 13.0% Tr? l?i cho c?u h?i ¡°C?ng ty c¨® ???c qu?n l? t?t hay kh?ng?¡± Trong ho¨¤n c?nh b¨¬nh th??ng, b?n n¨ºn t¨¬m c?ng ty c¨® ROA cao h?n c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh. VN: trung b¨¬nh to¨¤n th? tr??ng kho?ng 11,69% Ng¨¤nh Kh? n?ng sinh l?i c? b?n ? 2001 T? su?t sinh l?i r¨°ng ? 2002 ??i khi c¨°n ???c g?i l¨¤ ¡°L?i nhu?n tr¨ºn ??u t?¡± (Return on Investment ¨C ROI). ROA cho ta bi?t c?ng ty thu l?i bao nhi¨ºu t? t?ng s? t¨¤i s?n c?ng ty s? d?ng [g?m v?n ch? s? h?u (v?n g¨®p c?a t?t c? c? ??ng) v¨¤ c¨¢c kho?n vay - n?]. ? 2003 19.1% T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn doanh thu (Profit margin) l¨¤ r?t k¨¦m trong n?m 2002; tuy nhi¨ºn, ???c d? ?o¨¢n l¨¤ s? ???c c?i thi?n, v¨¤ v??t trung b¨¬nh ng¨¤nh v¨¤o n?m 2003. Tri?n v?ng l¨¤ t?t h?n. Kh? n?ng sinh l?i c? b?n (BEP) ???c c?i thi?n, nh?ng v?n c¨°n th?p h?n ?¨¢ng k? so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh, v¨¤ c?n ph?i c? g?ng nhi?u h?n n?a. ? ? 2-45 T? su?t sinh l?i tr¨ºn t¨¤i s?n (ROA) v¨¤ T? su?t sinh l?i tr¨ºn v?n c? ph?n (ROE) c?a Lion T? su?t sinh l?i tr¨ºn V?n c? ph?n (Return on Equity -ROE) ? 2-46 ROE ???c t¨ªnh: ROA = Net income / Total assets = $253.6 / $3,497 = 7.3% ? ? ? Return on Equity (ROE) ???c d¨´ng ?? ?o l??ng xem c?ng ty t?n d?ng v?n c?a nh¨¤ ??u t? t?t ??n m?c n¨¤o. Hi?u m?t c¨¢ch ??n gi?n ROE ph?n ¨¢nh m?c ?? sinh l?i c?a m?t c?ng ty, t¨ªnh hi?u qu? trong vi?c s? d?ng t¨¤i s?n ???c nh¨¤ ??u t? trang b?. Th?ng th??ng th¨¬ m?t c?ng ty t?t th¨¬ c?n ph?i c¨® ROE cao h?n m?c trung b¨¬nh c?a c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh v¨¬ ?i?u n¨¤y c?ng ??ng ngh?a v?i vi?c c?ng ty ki?m ???c nhi?u ti?n h?n tr¨ºn ??ng v?n b? ra ??u t?. VN: trung b¨¬nh to¨¤n th? tr??ng kho?ng 20,55% 2-47 ROE = Net income / Total common equity = $253.6 / $1,952 = 13.0% 2-48 12
Nh?ng v?n ?? v?i ROE ?¨¢nh gi¨¢ ROA v¨¤ ROE c?a Lion ROA ROE 2003 7.3% 13.0% 2002 -5.6% -32.5% 2001 6.0% 13.3% Ng¨¤nh 9.1% 18.2% ? ROE li¨ºn h? ch?t ch? v?i t¨¤i s?n c?a c¨¢c c? ??ng; tuy nhi¨ºn, ROE kh?ng n¨ºn ???c s? d?ng nh? l¨¤ m?t th??c ?o duy nh?t trong quy?t ??nh ??u t?, v¨¬: ROE kh?ng t¨ªnh ??n m?c ?? r?i ro. ROE kh?ng t¨ªnh ??n l??ng v?n ??u t?. ? C¨® th? d?n ??n nh?ng quy?t ??nh c?a c¨¢c nh¨¤ qu?n l? kh?ng v¨¬ l?i ¨ªch c?a c¨¢c c? ??ng. ? ? ? C? hai t? s? n¨¤y ???c c?i thi?n trong n?m 2003 so v?i n?m tr??c ?¨®, tuy nhi¨ºn v?n ? m?c th?p h?n trung b¨¬nh ng¨¤nh, v¨¤ c?n nhi?u c?i thi?n h?n n?a. M?c bi?n ??ng l?n c?a ROE cho th?y ?nh h??ng ?¨¢ng k? c?a ch¨ªnh s¨¢ch ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh ??i v?i kh? n?ng sinh l?i c?a doanh nghi?p. ? ? ROE ch? t?p trung v¨¤o y?u t? t? su?t l?i nhu?n (return); m?t th??c ?o t?t h?n c?n xem x¨¦t ??n c? 2 y?u t? m?c ?? r?i ro v¨¤ t? su?t l?i nhu?n. 2-49 5) Thu nh?p m?i c? ph?n (Earnings Per Share - EPS) 2-50 T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn L?i nhu?n (Price/Earnings Ratio - P/E) ??y l¨¤ m?t t? s? r?t quan tr?ng. C¨¢ch t¨ª (L?i r¨°ng ¨C C? t?c cho c? ??ng n?m gi? nh: c? phi?u ?u ??i)/t?ng s? c? phi?u l?u th?ng ? ? ? V? c? b?n, t? s? n¨¤y cho ch¨²ng ta bi?t li?u c?ng ty l¨¤m ?n c¨® l?i hay kh?ng? L?i nh? th? n¨¤o? Ghi ch¨²: C? phi?u ?u ??i (preferred stock) l¨¤ c? phi?u m¨¤ c? t?c ph?i ???c tr? tr??c khi tr? c? t?c cho c? ??ng n?m gi? c? phi?u th??ng (common stock holders). 2-51 ? ??y l¨¤ m?t trong nh?ng t? s? th??ng ???c c¨¢c nh¨¤ ??u t? quan t?m nhi?u nh?t: ? ? N?u gi¨¢ tr? EPS ???c t¨ªnh t? s? li?u c?a 4 qu? sau c¨´ng th¨¬ ???c g?i l¨¤ P/E 4 qu? g?n nh?t (trailing P/E) N?u gi¨¢ tr? EPS ???c t¨ªnh t? s? li?u ??c t¨ªnh cho 4 qu? k? ti?p th¨¬ ???c g?i l¨¤ P/E 4 qu? k? ti?p (forward P/E). P/E cho ta bi?t nh¨¤ ??u t? s?n s¨¤ng tr? bao nhi¨ºu cho m?i ??ng l?i nhu?n. ? ? 2-52 13
T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Doanh thu (Price-to-Sales) ? ? T? s? Gi¨¢ tr¨ºn Th? gi¨¢ (Priceto-Book) T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Doanh thu (Price to sales) ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia th? gi¨¢ hi?n th?i c?a m?t c? phi?u cho doanh thu tr¨ºn m?i c? phi?u (revenue per share). T? s? Gi¨¢ tr¨ºn Doanh thu c¨® th? thay ??i m?t c¨¢ch ?¨¢ng k? gi?a c¨¢c ng¨¤nh c?ng nghi?p; do v?y ch? y?u l¨¤ ???c d¨´ng ?? so s¨¢nh gi?a c¨¢c c?ng ty t??ng t? nhau. B¨ºn c?nh ?¨®, t? s? n¨¤y kh?ng t¨ªnh ??n y?u t? N? c?a c?ng ty! 2-53 ? ? T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Th? gi¨¢ ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia th? gi¨¢ hi?n th?i ?¨®ng c?a c?a c? phi?u cho th? gi¨¢ 4 qu? g?n nh?t. Th? gi¨¢ ch? ??n gi?n l¨¤ b?ng t?ng t¨¤i s?n (total assets) tr? ?i t¨¤i s?n v? h¨¬nh (intangibles) v¨¤ n? (liabilities). N?u t? s? P/B th?p th¨¬ ?i?u ?¨® c¨® th? l¨¤ c? phi?u b? ??nh gi¨¢ th?p (undervalued), ho?c l¨¤ c¨® c¨¢i g¨¬ ?¨® r?t kh?ng ?n ? c?ng ty. 2-54 T? s? PEG (Price/Earnings to Growth) ? ???c t¨ªnh b?ng: ? PEG cho ta bi?t ti?m n?ng ph¨¢t tri?n c?a m?t c? phi?u, b?i v¨¬ n¨® ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia cho t?c ?? ph¨¢t tri?n n?m c?a EPS ¨C tuy nhi¨ºn ??y l¨¤ con s? d?a tr¨ºn D? ?O?N c?a c¨¢c chuy¨ºn gia. N?u nh? c?ng ty c¨® t? s? P/E l¨¤ 20 v¨¤ c¨¢c chuy¨ºn gia hy v?ng r?ng l?i nhu?n c?a c?ng ty s? t?ng 15%/n?m trong m?t v¨¤i n?m s?p t?i, t? s? PEG s? l¨¤ 1,33. T?t c? c¨¢c c?ng ty c¨® ch? s? PEG l?n h?n 1 c?n ???c ch¨² ? v¨¬ ?i?u n¨¤y n¨®i l¨ºn r?ng c?ng ty ?ang ???c mua b¨¢n cao h?n t?c ?? t?ng tr??ng c?a n¨® (trading at a premium to its growth rate). 2-55 ? 14

More Related Content

Chuong ii pht tai chinh-bai giang

  • 1. B¨¤i 7 Ph?n t¨ª ch B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª nh ? ? B¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ª nh ? ? ? T?ng quan b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh Ph?n t¨ªch t? s? (Ratio Analysis) K? to¨¢n l¨¤ ng?n ng? c?a doanh nghi?p C¨¢c c?ng ty ???c y¨ºu c?u l¨¤ ph?i b¨¢o c¨¢c c¨¢c s? li?u t¨¤i ch¨ªnh c?a m¨¬nh theo c¨¢c chu?n m?c k? to¨¢n C¨¢c c?ng ty ni¨ºm y?t tr¨ºn Th? tr??ng ch?ng kho¨¢n ph?i tu?n th? c¨¢c quy ??nh v? b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh c?a ?y ban ch?ng kho¨¢n 2-1 B¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ª nh ? ? ? C¨¢c quy ??nh v? k? to¨¢n th??ng ???c chu?n m?c h¨®a nh?m m?c ?¨ªch, ph?n n¨¤o ?¨®, ??m b?o cho ¡°?i?u m¨¤ b?n th?y ch¨ªnh l¨¤ ?i?u b?n thu ???c¡± v¨¤ c¨¢c c?ng ty c¨® th? so s¨¢nh ???c v?i nhau. M?t h? th?ng chu?n m?c ph? bi?n ???c ch?p nh?n l¨¤ ¡°generally accepted accounting prinicples¡± (GAAP) ???c quy ??nh b?i Financial Accounting Standards Board. Theo quy ??nh c?a ?y ban ch?ng kho¨¢n Hoa k? (SEC), c¨¢c c?ng ty ph?i n?p m?t b?n b¨¢o c¨¢o m? r?ng (th??ng ???c g?i l¨¤ m?u 10K) v? nh?ng s? ki?n di?n ra trong n?m b¨¢o c¨¢o. Ngo¨¤i ra c¨¢c c?ng ty c¨°n ph?i n?p b?n b¨¢o c¨¢o m?i qu? (th??ng g?i l¨¤ m?u 10Q) nh?m ??m b?o cho c¨¢c nh¨¤ ??u t? c¨® ???c nh?ng th?ng tin k?p th?i v? doanh nghi?p h?n l¨¤ ph?i ch? ??n b¨¢o c¨¢o n?m. Vi?t Nam: Th?ng t? S? 57/2004/TT-BTC ban h¨¤ ng¨¤ nh y 17/6/2004 c?a B? T¨¤i ch¨ªnh: H??ng d?n v? vi?c C?ng b? 2-3 th?ng tin tr¨ºn th? tr??ng ch?ng kho¨¢n. 2-2 Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: T?i sao? ? ??y l¨¤ m?t ph?n kh?ng th? t¨¢ch r?i c?a ph?n t¨ªch c? b?n. Ph?n t¨ªch b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh gi¨²p cho nh¨¤ ph?n t¨ªch hi?u ???c: ?T¨¬nh tr?ng hi?n th?i c?a doanh nghi?p ?Doanh nghi?p ?ang ?i v? ??u ?C¨¢c y?u t? n¨¤o ?nh h??ng t¨¬nh tr?ng hi?n th?i c?ng nh? h??ng ?i c?a doanh nghi?p ?C¨¢c y?u t? ?¨® ?nh h??ng nh? th? n¨¤o 2-4 1
  • 2. Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: Nh? th? n¨¤o? B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ªnh N?m (Annual Report) ? ?¨¢nh gi¨¢ c¨¢c B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª nh ?Bao g?m vi?c nghi¨ºn c?u c¨¢c b?n b¨¢o c¨¢o quan ? tr?ng th??ng th¨¬???c chu?n b? ??nh k? h?ng th¨¢ng/qu? t¨´y thu?c v¨¤o t?ng doanh nghi?p b?i nh?ng ng??i l¨¤m c?ng t¨¢c k? to¨¢n c?a doanh nghi?p: ? B?n c?n ??i k? to¨¢n (the balance sheet) ? B¨¢ c¨¢ thu chi (the income statement) o o ? B¨¢o c¨¢o thu nh?p gi? l?i (statement of retained earnings) ? B¨¢o c¨¢o d¨°ng ti?n (the statment of cash flows) ? ? ? B?n c?n ??i k? to¨¢n (Balance sheet) ¨C cung c?p m?t ¡°b?c ?nh ch?p nhanh¡± t¨¬nh h¨¬nh t¨¤i ch¨ªnh c?a m?t doanh nghi?p v¨¤o m?t th?i ?i?m nh?t ??nh. B¨¢o c¨¢o k?t qu? ho?t ??ng kinh doanh (Income statement) ¨C cung c?p th?ng tin t¨®m t?t v? doanh thu v¨¤ chi ph¨ª c?a m?t doanh nghi?p trong m?t giai ?o?n nh?t ??nh. B¨¢o c¨¢o thu nh?p gi? l?i (Statement of retained earnings) ¨C cho bi?t th?ng tin v? kho?n thu nh?p m¨¤ doanh nghi?p gi? l?i thay v¨¬ d¨´ng ?? chi tr? c? t?c. B¨¢o c¨¢o l?u chuy?n ti?n t? (Statement of cash flows) ¨C b¨¢o c¨¢o t¨¢c ??ng c?a c¨¢c ho?t ??ng c?a doanh nghi?p ??i v?i d¨°ng ti?n trong m?t giai ?o?n nh?t ??nh. 2-5 2-6 C?ng ty LION Ph?n t¨ª B¨¢o c¨¢o T¨¤i ch¨ª ch nh: Nh? th? n¨¤o? B?ng c?n ??i k? to¨¢n: Ngu?n v?n (Liabilities and Equity) ? Ph?n t¨ªch c¨¢c t? s? (Ratio Analysis) ???NH NGH?A: m?t k? thu?t ???c s? d?ng ?? xem x¨¦t, ph?n t¨ªch c¨¢c b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh c?a m?t doanh nghi?p ?S? d?ng c¨¢c t? s? ? Nh? nh?ng ti¨ºu chu?n tuy?t ??i ? Nh? nh?ng ch? s? ?? so s¨¢nh ? Nh? m?t khuynh h??ng th? hi?n qua th?i gian ? K?t h?p v?i s? d?ng ph?n t¨ªch k? thu?t 2-7 Kho?n ph?i tr? Vay ng?n h?n N? ng?n h?n kh¨¢c T?ng n? ng?n h?n N? d¨¤i h?n V?n c? ph?n L?i nhu?n gi? l?i T?ng v?n T?ng ngu?n v?n 2003E 436,800 300,000 408,000 1,144,800 400,000 1,721,176 231,176 1,952,352 3,497,152 2002 524,160 636,808 489,600 1,650,568 723,432 460,000 32,592 492,592 2,866,592 2-8 2
  • 3. C?ng ty LION B?ng c?n ??i k? to¨¢n: T¨¤i s?n (Assets) 2003E 85,632 Ti?n m?t 878,000 Kho?n ph?i thu 1,716,480 H¨¤ng t?n kho T/s l?u ??ng (CA) 2,680,112 T/s c? ??nh (Gross FA) 1,197,160 Tr?: Kh?u hao (dep.) 380,120 T/s c? ??nh r¨°ng (Net FA) 817,040 T?ng T/s (Total Assets) 3,497,152 C?ng ty LION B¨¢o c¨¢o thu nh?p (Income statement) 2002 7,282 632,160 1,287,360 1,926,802 1,202,950 263,160 939,790 2,866,592 2003E Doanh thu thu?n 7,035,600 Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng 5,875,992 Chi ph¨ªho?t ??ng 550,000 L?i tr??c thu?, l?i vay 609,608 v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) 116,960 Kh?u hao 492,648 L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) L?i vay 70,008 L?i tr??c thu? (EBT) 422,640 Thu? thu nh?p DN 169,056 L? r¨° (net income) i ng 253,584 2-9 V¨ªd?: 2-10 C?ng ty LION D? li?u kh¨¢c 2003E 8.500.000 6,750,500 650,000 Doanh thu thu?n Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng Chi ph¨ª ho?t ??ng L?i tr??c thu?, l?i vay v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) 120,500 Kh?u hao L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) 100,000 L?i vay L?i tr??c thu? (EBT) Thu? thu nh?p DN L?i r¨°ng (net income) 2002 6,034,000 5,528,000 519,988 (13,988) 116,960 (130,948) 136,012 (266,960) (106,784) (160,176) 2003E 250,000 S/l??ng c? ph?n Thu nh?p m?i cp (EPS) $1.014 $0.220 C? t?c m?i cp (DPS) $12.17 Gi¨¢ cp (Stock price) Chi tr? thu¨º mua $40,000 2-11 2002 100,000 -$1.602 $0.110 $2.25 $40,000 2-12 3
  • 4. V¨ªd? c?ng ty ANZ B?ng c?n ??i k? to¨¢n: T¨¤i s?n (Assets) V¨ªd? c?ng ty ANZ B?ng c?n ??i k? to¨¢n: Ngu?n v?n (Liabilities and Equity) Kho?n ph?i tr? Vay ng?n h?n N? ng?n h?n kh¨¢c T?ng n? ng?n h?n N? d¨¤i h?n V?n c? ph?n L?i nhu?n gi? l?i T?ng v?n T?ng ngu?n v?n 2003E 550,800 600,000 320,000 Ti?n m?t Kho?n ph?i thu H¨¤ng t?n kho T/s l?u ??ng (CA) T/s c? ??nh (Gross FA) Kh?u hao (dep.) T/s c? ??nh r¨°ng (Net FA) T?ng T/s (Total Assets) 400,000 1,900,176 300,176 2003E 100,000 800,000 1,560,500 1,300,000 450,000 2-13 V¨ªd? c?ng ty ANZ B¨¢o c¨¢o thu nh?p (Income statement) Doanh thu thu?n Gi¨¢ v?n b¨¢n h¨¤ng Chi ph¨ªho?t ??ng L?i tr??c thu?, l?i vay v¨¤ kh?u hao (EBITDATA) Kh?u hao L?i tr??c thu?, l?i vay (EBIT) L?i vay L?i tr??c thu? (EBT) Thu? thu nh?p DN L?i r¨°ng (net income) 2-14 T?i sao l?i s? d?ng c¨¢c t? s?? 2003E 8.500.000 6,750,500 650,000 ? ? 120,500 100,000 2-15 C¨¢c t? s? cho ph¨¦p ti¨ºu chu?n ho¨¢ c¨¢c s? li?u v¨¤ t?o ?i?u ki?n d? d¨¤ng cho vi?c so s¨¢nh gi?a c¨¢c doanh nghi?p kh¨¢c nhau. T? s? ???c s? d?ng nh?m n¨ºu b?t c¨¢c ?i?m y?u v¨¤ ?i?m m?nh c?a c¨¢c doanh nghi?p. 2-16 4
  • 5. 1) T? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh N?m nh¨®m t? s? t¨¤i ch¨ªnh ch? y?u, v¨¤ nh?ng c?u h?i m¨¤ ch¨²ng tr? l?i? ? ? ? ? ? (Current Ratio) Kh? n?ng thanh to¨¢n (Liquidity): Li?u doanh nghi?p c¨® ?¨¢p ?ng ???c nh?ng y¨ºu c?u thanh to¨¢n kh?ng? Qu?n l? t¨¤i s?n (Asset management): Li?u doanh nghi?p c¨® s? d?ng t¨¤i s?n m?t c¨¢ch hi?u qu? trong n? l?c t?o ra doanh thu? Qu?n l? n? (Debt management): C?n ??i gi?a n? v¨¤ v?n s? h?u ra sao? Kh? n?ng sinh l?i (Profitability): Kh? n?ng t?o ra thu nh?p c?a doanh nghi?p ra sao? Gi¨¢ tr? th? tr??ng (Market value): Li?u th? tr??ng (c¨¢c nh¨¤ ??u t?) ?¨¢nh gi¨¢ doanh nghi?p nh? th? n¨¤o, th? hi?n qua c¨¢c t? s? ???c xem x¨¦t? ? ? ? T? s? n¨¤y th? hi?n t¨ªnh thanh kho?n c?a c?ng ty. ??y th??ng xem l¨¤ d?u hi?u ch? th? v? kh? n?ng c?a c?ng ty trong vi?c ?¨¢p ?ng c¨¢c kho?n n? ng?n h?n. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t¨¤i s?n l?u ??ng (current assets) cho n? ng?n h?n (current liabilities). T? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh c¨¤ng cao th¨¬ t¨ªnh thanh kho?n c?a c?ng ty c¨¤ng cao! 2-17 T¨ªnh t? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh (current ratio) c?a c?ng ty Lion cho n?m 2003. 2-18 Nh?n x¨¦t v? t? s? thanh to¨¢n hi?n h¨¤nh c?a c?ng ty Lion 2003 2002 2001 Trung b¨¬ nh Ng¨¤nh 2.34x 1.20x 2.30x 2.70x Current ratio = Current assets / Current liabilities = $2,680 / $1,145 = 2.34x T? s? t.to¨¢n hi?n h¨¤nh ? ? 2-19 C¨® tri?n v?ng ???c c?i thi?n, tuy nhi¨ºn v?n th?p h?n trung b¨¬nh c?a ng¨¤nh. Kh? n?ng thanh to¨¢n th?p. 2-20 5
  • 6. T? s? thanh to¨¢n nhanh (Quick Ratio) ? C? th?c t¨ª ng nh: 2.680.112 - 1.716.480 ? ? B¨ºn c?nh t? s? hi?n th?i, ng??i ta th??ng t¨ª t? s? nh nhanh b?ng c¨¢ch tr? ?i kh?i gi¨¢ tr? t? s? ph?n ???c coi l¨¤ ¨ª c¨® t¨ª thanh kho?n nh?t trong t¨¤i s?n l?u ??ng ¨C t nh t?c l¨¤, gi¨¢ tr? h¨¤ng h¨®a l?u kho, ?? xem c?ng ty c¨® ?? t¨¤i s?n c¨® t¨ª thanh kho?n cao ?? ?¨¢p ?ng c¨¢c y¨ºu c?u n? nh ho?t ??ng ng?n h?n hay kh?ng. ??y l¨¤ th??c ?o m?c ?? nhanh ch¨®ng c¨® th? chuy?n ??i t? t¨¤ s?n sang ti?n m?t c?a m?t c? ty. i ng = = 0,84 1.144.800 2-21 S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh? 2) S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho (Inventory turnover ratio) ? ? ? 2-22 T? s? n¨¤y th? hi?n doanh nghi?p s? d?ng h¨¤ng t?n kho c?a m¨¬nh hi?u qu? nh? th? n¨¤o. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho h¨¤ng t?n kho (inventories). L?u ?: S? v¨°ng quay lu?n chuy?n h¨¤ng t?n kho tu? thu?c v¨¤o ??c ?i?m c?a ng¨¤nh ngh? kinh doanh. 2-23 Inv. turnover = Sales / Inventories = $7,036 / $1,716 = 4.10x 2003 S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho 2002 2001 Ng¨¤nh 4.1x 4.70x 4.8x 6.1x 2-24 6
  • 7. Nh?n x¨¦t v? S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion K? thu ti?n b¨¬ qu?n (Average nh collection perior, ho?c Days sales outstanding) ? ? ? ? S? v¨°ng quay h¨¤ng t?n kho c?a Lion th?p h?n trung b¨¬ ng¨¤nh. nh Lion c¨® kh? n?ng c¨°n t?n d? m?t l??ng h¨¤ng t?n kho c?, ho?c vi?c qu?n l? h¨¤ng t?n kho c?a doanh nghi?p t? ra y?u k¨¦m. T¨¬nh h¨¬nh c¨¤ng tr? n¨ºn kh¨® kh?n, v¨¤ hi?n th?i kh?ng th?y m?t kh? n?ng t¨¬nh h¨¬nh s? ???c c?i thi?n. K? thu ti?n b¨¬nh qu?n (DSO) l¨¤ s? ng¨¤y trung b¨¬nh t? khi b¨¢n h¨¤ng ??n khi nh?n ???c ti?n thanh to¨¢n. ? ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia c¨¢c kho?n ph?i thu (receivables) cho doanh thu b¨¬ qu?n ng¨¤y nh (average sales per day). T? s? n¨¤y tu? thu?c v¨¤o ch¨ªnh s¨¢ch b¨¢n ch?u c?a doanh nghi?p. N?u k? thu ti?n b¨¬nh qu?n k¨¦o d¨¤i th¨¬ hi?u qu? s? d?ng v?n k¨¦m do v?n b? ¡°chi?m d?ng¡± nhi?u; tuy nhi¨ºn, n?u k? thu ti?n b¨¬nh qu?n qu¨¢ ng?n th¨¬ c¨® th? l¨¤m gi?m kh? n?ng c?nh tranh v¨¤ d?n ??n l¨¤m gi?m doanh thu c?a doanh nghi?p. ? ? 2-25 2-26 ?¨¢nh gi¨¢ K? thu ti?n b¨¬nh qu?n c?a Lion K? thu ti?n b¨¬nh qu?n c?a Lion DSO = Receivables / Average sales per day = Receivables / Sales/365 2003 K? thu ti?n b¨¬ qu?n nh = $878 / ($7,036/365) = 45.6 ? ? L?u ?: S? ng¨¤y ???c t¨ªnh trong n?m th??ng l¨¤ 360 ho?c 365 2-27 2002 2001 Ng¨¤nh 45.6 38.2 37.4 32.0 Lion thu ti?n b¨¢n h¨¤ng qu¨¢ ch?m, v¨¤ t¨¬nh h¨¬nh n¨¤y ng¨¤y c¨¤ng tr? n¨ºn t?i t? h?n. C?n ph?i xem l?i ch¨ªnh s¨¢ch b¨¢n h¨¤ng tr? ch?m c?a Lion, v¨¤/ho?c t¨ªnh hi?u qu? trong c?ng t¨¢c qu?n l? thu h?i c¨¢c kho?n ¡°c?p t¨ªn d?ng¡± c?a Lion cho kh¨¢ch h¨¤ng. 2-28 7
  • 8. Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh S? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu (Accounts receivables turnover ratio) ? ? ? (Sales-to-Fixed Assets ratio, ho?c Fixed Assets Turnover) K? thu ti?n b¨¬nh qu?n (DSO) ??i khi c¨°n ???c th? hi?n d??i d?ng s? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho c¨¢c kho?n ph?i thu (accounts receivables). N?u s? v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu trong m?t n?m th?p th¨¬ ?i?u n¨¤y c?ng th? hi?n doanh nghi?p c¨® hi?u qu? s? d?ng v?n k¨¦m do v?n b? ¡°chi?m d?ng¡± nhi?u; tuy nhi¨ºn, n?u v¨°ng quay c¨¢c kho?n ph?i thu c?a doanh nghi?p trong n?m l¨¤ qu¨¢ cao th¨¬ c¨® th? l¨¤m gi?m kh? n?ng c?nh tranh v¨¤ d?n ??n l¨¤m gi?m doanh thu c?a doanh nghi?p. ? ? ? Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh (FA turnover) cho bi?t m?t ??ng ??u t? v¨¤o t¨¤i s?n c? ??nh t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho t¨¤i s?n c? ??nh r¨°ng (net fixed assets). Mu?n ?¨¢nh gi¨¢ hi?u qu? s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh c?a doanh nghi?p c¨® hi?u qu? hay kh?ng, ch¨²ng ta c?n ph?i so s¨¢nh v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c c¨´ng ng¨¤nh ho?c so s¨¢nh v?i c¨¢c k? kinh doanh tr??c. 2-29 Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh v¨¤ to¨¤n b? t¨¤i s?n c?a Lion so v?i trung b¨¬ ng¨¤nh nh Hi?u su?t s? d?ng to¨¤n b? t¨¤i s?n (Sales-to-Total Assets ratio, ho?c Total Assets Turnover) ? ? ? 2-30 Hi?u su?t s? d?ng to¨¤n b? t¨¤i s?n (TA turnover) cho bi?t m?t ??ng ??u t? v¨¤o t¨¤i s?n t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho to¨¤n b? t¨¤i s?n (total assets). Mu?n ?¨¢nh gi¨¢ hi?u qu? s? d?ng t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p c¨® hi?u qu? hay kh?ng, ch¨²ng ta c?n ph?i so s¨¢nh v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c c¨´ng ng¨¤nh ho?c so s¨¢nh v?i c¨¢c k? kinh doanh tr??c. 2-31 FA turnover = Sales / Net fixed assets = $7,036 / $817 = 8.61x TA turnover = Sales / Total assets = $7,036 / $3,497 = 2.01x 2-32 8
  • 9. Hi?u su?t s? d?ng v?n c? ph?n (Sales-to-Equity ratio) ?¨¢nh gi¨¢ Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh v¨¤ to¨¤n b? t¨¤i s?n c?a Lion 2003E 2002 2001 Ng¨¤nh. Hi?u su?t sd T/s c? ??nh 8.6x 6.4x 10.0x 7.0x Hi?u su?t sd t?ng T/s 2.0x 2.1x 2.3x 2.6x ? Hi?u su?t s? d?ng t¨¤i s?n c? ??nh ???c d? ?o¨¢n l¨¤ s? v??t trung b¨¬nh ng¨¤nh. L?u ?: N?u ch? s? n¨¤y l¨¤ qu¨¢ cao cho th?y doanh nghi?p ?ang ho?t ??ng g?n h?t c?ng su?t v¨¤ r?t kh¨® t?ng doanh thu n?u kh?ng ???c ??u t? m? r?ng. Hi?u su?t s? d?ng t?ng t¨¤i s?n l?i th?p h?n trung b¨¬nh ng¨¤nh. ?i?u n¨¤y l¨¤ do Lion c¨® qu¨¢ nhi?u t¨¤i s?n l?u ??ng, ??c bi?t l¨¤ c¨¢c kho?n ph?i thu, v¨¤ h¨¤ng ho¨¢ t?n kho. ? ? ? ? Hi?u su?t s? d?ng v?n c? ph?n cho bi?t m?t ??ng ??u t? b?ng v?n c? ph?n t?o ra ???c bao nhi¨ºu ??ng doanh thu. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia doanh thu thu?n (net sales) cho v?n c? ph?n (equity). C¨® th? n?ng cao hi?u qu? s? d?ng v?n c? ph?n c?a doanh nghi?p b?ng c¨¢ch s? d?ng ngu?n t¨¤i tr? t? v?n vay. 2-33 2-34 T? s? N? tr¨ºn V?n c? ph?n (Debt- 3) T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n (Debt to-Equity Ratio) ratio) ? ? T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n cho bi?t bao nhi¨ºu ph?n tr?m t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p ???c t¨¤i tr? b?ng v?n vay. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t?ng n? (total debt) cho t?ng t¨¤i s?n (total assets). ? ? ? T?ng n?, bao g?m to¨¤n b? kho?n n? ng?n h?n v¨¤ d¨¤i h?n t?i th?i ?i?m l?p b¨¢o c¨¢o t¨¤i ch¨ªnh. L?u ?: gi¨¢ s? s¨¢ch ???c d¨´ng ?? t¨ªnh to¨¢n t? s? n¨¤y. Vi?c b? qua gi¨¢ tr? t¨¤i s?n v? h¨¬nh, c¨® th? l¨¤m gi?m gi¨¢ tr? t?ng t¨¤i s?n c?a doanh nghi?p n?u nh? gi¨¢ th? tr??ng ???c ¨¢p d?ng -> ?nh h??ng ??n h?n m?c v?n vay. T? l? n? tr¨ºn t?ng t¨¤i s?n gi¨²p ch¨²ng ta th?y ???c kh? n?ng chi?m d?ng v?n c?a c?ng ty. N?u n¨® qu¨¢ th?p, doanh nghi?p c¨® th? ?? ?? l? c? h?i ki?m th¨ºm ti?n cho c? ??ng (b?ng vi?c chi?m d?ng th¨ºm v?n c?a ng??i kh¨¢c, nh? vay t¨ªn d?ng, mua tr? ch?m v.v.) 2-35 ? ? ? ? M?t s? ?o t??ng ??i cho bi?t c? ty c¨® bao nhi¨º n? ng u ???c t¨ª b?ng c¨¢ chia t?ng n? (total debt) cho v?n c? ph?n nh ch + l?i nhu?n g?i l?i (equity). M?i ng¨¤ ngh? kinh doanh l?i c¨® m?c ?? n? n?n kh¨¢ nhau, nh c n¨º ch¨² ta c?n so s¨¢ t? su?t n? v?i c¨¢ c? ty c¨´ n ng nh c ng ng ng¨¤ v¨¤ v?i b?n th? c? ty ?ang ph? t¨ª N?u t? xu?t n¨¤ nh n ng n ch. y c¨® s? kh¨¢ bi?t l?n, ho?c thay ??i m?nh, ?¨® c¨® th? l¨¤ t¨ª hi?u c n r?t kh? t?t. ng M?t t? l? N? tr¨º equity cao th? th??ng cho bi?t c? ty c¨® n ng ng m?t chi?n l??c t¨¤ tr? cho ph¨¢ tri?n c?a m¨¬ d?a ch? y?u v¨¤ i t nh o v?n t¨ª d?ng. ?i?u n¨¤ c¨® th? khi?n cho l?i nhu?n thi?u ?n ??nh n y (volatile earnings). Ngo¨¤ ra, n?u t? s? n¨¤ qu¨¢ cao, c? ty c¨® i y ng th? ?ang ch¨¬ trong l? nguy t¨¤ ch¨ª m m i nh. 2-36 9
  • 10. T? s? t?ng t¨¤i s?n tr¨ºn v?n c? ph?n (Total assets to Equity ratio, ho?c Equity T? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn v?n c? ph?n (Long-Term Debt to Equity ratio) ? ? ? multiplier ratio) Do t? s? n? tr¨ºn th?c t? th?ng th??ng m?t h?u h?t c¨¢c kho?n v?n vay ?? t¨¤i tr? cho ho?t ??ng doanh nghi?p l¨¤ t¨ªn d?ng th??ng m?i ng?n h?n; do v?y, ?? th?y ???c m?c ?? m¨¤ doanh nghi?p ???c t¨¤i tr? b?ng ngu?n v?n vay mang t¨ªnh ?n ??nh v¨¤ d¨¤i h?n h?n, ng??i ta c¨°n d¨´ng T? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn t¨¤i s?n. T? s? n¨¤y cho bi?t t? l? gi?a n? d¨¤i h?n v¨¤ v?n c? ph?n c?a doanh nghi?p. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia n? d¨¤i h?n (long-term debt) cho v?n c? ph?n (equity). N?u t? s? n? d¨¤i h?n tr¨ºn v?n c? ph?n th?p, ?i?u n¨¤y th? hi?n ph?n l?n n? c?a doanh nghi?p huy ??ng ???c l¨¤ n? ng?n h?n. ? ? M?t t? s? kh¨¢c th??ng ???c d¨´ng ?? ?o l??ng m?c ?? r?i ro v? t¨¤i ch¨ªnh c?a doanh nghi?p. T? s? n¨¤y cho bi?t t? l? gi?a t?ng t¨¤i s?n v¨¤ v?n c? ??ng c?a doanh nghi?p. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia t?ng t¨¤i s?n (total assets) cho v?n c? ph?n (equity). 2-37 T? s? n? tr¨ºn t¨¤i s?n (Debt ratio) v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay (Times interest earned ratio) c?a Lion. Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay (Times interest earned ratio) ? ? ? 2-38 L?i vay l¨¤ m?t kho?n chi ph¨ª t¨¤i ch¨ªnh c? ??nh. T? s? n¨¤y cho bi?t v? kh? n?ng s?n s¨¤ng thanh to¨¢n c¨¢c kho?n l?i vay c?a doanh nghi?p; qua ?¨® c?ng cho bi?t kh? n?ng s? d?ng hi?u qu? ngu?n v?n vay c?a doanh nghi?p nh? th? n¨¤o: c¨® ?? ?? thanh to¨¢n c¨¢c kho?n l?i vay hay kh?ng. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia l?i nhu?n tr??c thu? v¨¤ l?i vay (Earnings before interest and taxes - EBIT) cho l?i vay (interest expense). N?u kh? n?ng thanh to¨¢n l?i l¨¤ qu¨¢ th?p, (i) c?ng ty s? kh¨® huy ??ng th¨ºm v?n vay; (ii) c¨¢c ch? n? hi?n h?u c¨® th? ??ng tr??c nguy c? kh?ng ???c thanh to¨¢n l?i v¨¤ doanh nghi?p c¨® kh? n?ng b? ki?n n?u ?i?u n¨¤y x?y ra. 2-39 Debt ratio = Total debt / Total assets = ($1,145 + $400) / $3,497 = 44.2% TIE = EBIT / Interest expense = $492.6 / $70 = 7.0x 2-40 10
  • 11. 4) T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn Nh?n x¨¦t v? T? s? n? v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay c?a Lion doanh thu (Net profit margin) ? 2003 2002 2001 Ng¨¤nh T? s? n? tr¨ºn t?ng t/s 44.2% 82.8% 54.8% 50.0% Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay(TIE) 7.0x ? ? -1.0x 4.3x 6.2x ? ? T? s? n? v¨¤ Kh? n?ng thanh to¨¢n l?i vay c?a Lion nh¨¬n chung l¨¤ t?t h?n trung b¨¬nh c?a ng¨¤nh. M?c ?? r?i ro t¨¤i ch¨ªnh c?a doanh nghi?p l¨¤ kh¨¢ th?p so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh. 2-41 Earning Power) ? 2-42 T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn doanh thu (Net Profit margin) v¨¤ kh? n?ng sinh l?i c? b?n (Basic earning power) c?a Lion Kh? n?ng sinh l?i c? b?n (Basic ? ? ???c ??nh ngh?a l¨¤ t? l? % c?a thu nh?p r¨°ng (net income) tr¨º doanh thu. T? l? % n¨¤y cho bi?t bao nhi¨ºu xu trong 1 n ??ng doanh thu l¨¤ l?i nhu?n th?t s?. Tr? l?i cho c?u h?i: ¡°C?ng ty ho?t ??ng c¨® l?i nhi?u kh?ng? ¡± T? su?t l?i r¨°ng c?a c?ng ty c¨¤ng cao so v?i c¨¢c c?ng ty kh¨¢c th¨¬ c¨¤ng t?t.M?c l?i nhu?n c?a c?ng ty ph? thu?c r?t nhi?u v¨¤o chi?n l??c ph¨¢t tri?n th? tr??ng, kh? n?ng ti?t ki?m chi ph¨ª v¨¤ s?c m?nh c?nh tranh c?a c?ng ty. Nh¨¬n chung th¨¬ m?t c?ng ty t?t th??ng l¨¤m ?n c¨® l?i nhi?u h?n c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh. Tuy nhi¨ºn, c?ng c¨® kh¨¢ nhi?u ngo?i l?, m?t s? doanh nghi?p ph?i hy sinh l?i nhu?n trong ng?n h?n ?? nh?m t?i ngu?n l?i nhu?n l?u d¨¤i. VN: T? s? l?i r¨°ng/doanh thu kho?ng 9,95% Kh? n?ng l?i nhu?n c? b?n (BEP) lo?i b? ?nh h??ng c?a thu? v¨¤ ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh t?o ?i?u ki?n thu?n l?i h?n trong vi?c so s¨¢nh gi?a c¨¢c doanh nghi?p ho?c gi?a c¨¢c k? c?a c¨´ng m?t doanh nghi?p m¨¤ c¨® m?c thu? ph?i ch?u v¨¤/ho?c t? l? ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh kh¨¢c nhau m?t c¨¢ch ?¨¢ng k?. ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia l?i nhu?n tr??c thu? v¨¤ l?i vay (Earnings before interest and taxes - EBIT) cho t?ng t¨¤i s?n (total assets). 2-43 Profit margin = Net income / Sales = $253.6 / $7,036 = 3.6% BEP = EBIT / Total assets = $492.6 / $3,497 = 14.1% 2-44 11
  • 12. ?¨¢nh gi¨¢ kh? n?ng sinh l?i c?a Lion T? su?t sinh l?i tr¨ºn T¨¤i s?n (Return on Assets - ROA) ? 3.6% -2.7% 2.6% 3.5% 14.1% -4.6% 13.0% Tr? l?i cho c?u h?i ¡°C?ng ty c¨® ???c qu?n l? t?t hay kh?ng?¡± Trong ho¨¤n c?nh b¨¬nh th??ng, b?n n¨ºn t¨¬m c?ng ty c¨® ROA cao h?n c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh. VN: trung b¨¬nh to¨¤n th? tr??ng kho?ng 11,69% Ng¨¤nh Kh? n?ng sinh l?i c? b?n ? 2001 T? su?t sinh l?i r¨°ng ? 2002 ??i khi c¨°n ???c g?i l¨¤ ¡°L?i nhu?n tr¨ºn ??u t?¡± (Return on Investment ¨C ROI). ROA cho ta bi?t c?ng ty thu l?i bao nhi¨ºu t? t?ng s? t¨¤i s?n c?ng ty s? d?ng [g?m v?n ch? s? h?u (v?n g¨®p c?a t?t c? c? ??ng) v¨¤ c¨¢c kho?n vay - n?]. ? 2003 19.1% T? su?t sinh l?i r¨°ng tr¨ºn doanh thu (Profit margin) l¨¤ r?t k¨¦m trong n?m 2002; tuy nhi¨ºn, ???c d? ?o¨¢n l¨¤ s? ???c c?i thi?n, v¨¤ v??t trung b¨¬nh ng¨¤nh v¨¤o n?m 2003. Tri?n v?ng l¨¤ t?t h?n. Kh? n?ng sinh l?i c? b?n (BEP) ???c c?i thi?n, nh?ng v?n c¨°n th?p h?n ?¨¢ng k? so v?i trung b¨¬nh ng¨¤nh, v¨¤ c?n ph?i c? g?ng nhi?u h?n n?a. ? ? 2-45 T? su?t sinh l?i tr¨ºn t¨¤i s?n (ROA) v¨¤ T? su?t sinh l?i tr¨ºn v?n c? ph?n (ROE) c?a Lion T? su?t sinh l?i tr¨ºn V?n c? ph?n (Return on Equity -ROE) ? 2-46 ROE ???c t¨ªnh: ROA = Net income / Total assets = $253.6 / $3,497 = 7.3% ? ? ? Return on Equity (ROE) ???c d¨´ng ?? ?o l??ng xem c?ng ty t?n d?ng v?n c?a nh¨¤ ??u t? t?t ??n m?c n¨¤o. Hi?u m?t c¨¢ch ??n gi?n ROE ph?n ¨¢nh m?c ?? sinh l?i c?a m?t c?ng ty, t¨ªnh hi?u qu? trong vi?c s? d?ng t¨¤i s?n ???c nh¨¤ ??u t? trang b?. Th?ng th??ng th¨¬ m?t c?ng ty t?t th¨¬ c?n ph?i c¨® ROE cao h?n m?c trung b¨¬nh c?a c¨¢c c?ng ty c¨´ng ng¨¤nh v¨¬ ?i?u n¨¤y c?ng ??ng ngh?a v?i vi?c c?ng ty ki?m ???c nhi?u ti?n h?n tr¨ºn ??ng v?n b? ra ??u t?. VN: trung b¨¬nh to¨¤n th? tr??ng kho?ng 20,55% 2-47 ROE = Net income / Total common equity = $253.6 / $1,952 = 13.0% 2-48 12
  • 13. Nh?ng v?n ?? v?i ROE ?¨¢nh gi¨¢ ROA v¨¤ ROE c?a Lion ROA ROE 2003 7.3% 13.0% 2002 -5.6% -32.5% 2001 6.0% 13.3% Ng¨¤nh 9.1% 18.2% ? ROE li¨ºn h? ch?t ch? v?i t¨¤i s?n c?a c¨¢c c? ??ng; tuy nhi¨ºn, ROE kh?ng n¨ºn ???c s? d?ng nh? l¨¤ m?t th??c ?o duy nh?t trong quy?t ??nh ??u t?, v¨¬: ROE kh?ng t¨ªnh ??n m?c ?? r?i ro. ROE kh?ng t¨ªnh ??n l??ng v?n ??u t?. ? C¨® th? d?n ??n nh?ng quy?t ??nh c?a c¨¢c nh¨¤ qu?n l? kh?ng v¨¬ l?i ¨ªch c?a c¨¢c c? ??ng. ? ? ? C? hai t? s? n¨¤y ???c c?i thi?n trong n?m 2003 so v?i n?m tr??c ?¨®, tuy nhi¨ºn v?n ? m?c th?p h?n trung b¨¬nh ng¨¤nh, v¨¤ c?n nhi?u c?i thi?n h?n n?a. M?c bi?n ??ng l?n c?a ROE cho th?y ?nh h??ng ?¨¢ng k? c?a ch¨ªnh s¨¢ch ?¨°n b?y t¨¤i ch¨ªnh ??i v?i kh? n?ng sinh l?i c?a doanh nghi?p. ? ? ROE ch? t?p trung v¨¤o y?u t? t? su?t l?i nhu?n (return); m?t th??c ?o t?t h?n c?n xem x¨¦t ??n c? 2 y?u t? m?c ?? r?i ro v¨¤ t? su?t l?i nhu?n. 2-49 5) Thu nh?p m?i c? ph?n (Earnings Per Share - EPS) 2-50 T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn L?i nhu?n (Price/Earnings Ratio - P/E) ??y l¨¤ m?t t? s? r?t quan tr?ng. C¨¢ch t¨ª (L?i r¨°ng ¨C C? t?c cho c? ??ng n?m gi? nh: c? phi?u ?u ??i)/t?ng s? c? phi?u l?u th?ng ? ? ? V? c? b?n, t? s? n¨¤y cho ch¨²ng ta bi?t li?u c?ng ty l¨¤m ?n c¨® l?i hay kh?ng? L?i nh? th? n¨¤o? Ghi ch¨²: C? phi?u ?u ??i (preferred stock) l¨¤ c? phi?u m¨¤ c? t?c ph?i ???c tr? tr??c khi tr? c? t?c cho c? ??ng n?m gi? c? phi?u th??ng (common stock holders). 2-51 ? ??y l¨¤ m?t trong nh?ng t? s? th??ng ???c c¨¢c nh¨¤ ??u t? quan t?m nhi?u nh?t: ? ? N?u gi¨¢ tr? EPS ???c t¨ªnh t? s? li?u c?a 4 qu? sau c¨´ng th¨¬ ???c g?i l¨¤ P/E 4 qu? g?n nh?t (trailing P/E) N?u gi¨¢ tr? EPS ???c t¨ªnh t? s? li?u ??c t¨ªnh cho 4 qu? k? ti?p th¨¬ ???c g?i l¨¤ P/E 4 qu? k? ti?p (forward P/E). P/E cho ta bi?t nh¨¤ ??u t? s?n s¨¤ng tr? bao nhi¨ºu cho m?i ??ng l?i nhu?n. ? ? 2-52 13
  • 14. T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Doanh thu (Price-to-Sales) ? ? T? s? Gi¨¢ tr¨ºn Th? gi¨¢ (Priceto-Book) T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Doanh thu (Price to sales) ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia th? gi¨¢ hi?n th?i c?a m?t c? phi?u cho doanh thu tr¨ºn m?i c? phi?u (revenue per share). T? s? Gi¨¢ tr¨ºn Doanh thu c¨® th? thay ??i m?t c¨¢ch ?¨¢ng k? gi?a c¨¢c ng¨¤nh c?ng nghi?p; do v?y ch? y?u l¨¤ ???c d¨´ng ?? so s¨¢nh gi?a c¨¢c c?ng ty t??ng t? nhau. B¨ºn c?nh ?¨®, t? s? n¨¤y kh?ng t¨ªnh ??n y?u t? N? c?a c?ng ty! 2-53 ? ? T? s? Gi¨¢ th? tr??ng tr¨ºn Th? gi¨¢ ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia th? gi¨¢ hi?n th?i ?¨®ng c?a c?a c? phi?u cho th? gi¨¢ 4 qu? g?n nh?t. Th? gi¨¢ ch? ??n gi?n l¨¤ b?ng t?ng t¨¤i s?n (total assets) tr? ?i t¨¤i s?n v? h¨¬nh (intangibles) v¨¤ n? (liabilities). N?u t? s? P/B th?p th¨¬ ?i?u ?¨® c¨® th? l¨¤ c? phi?u b? ??nh gi¨¢ th?p (undervalued), ho?c l¨¤ c¨® c¨¢i g¨¬ ?¨® r?t kh?ng ?n ? c?ng ty. 2-54 T? s? PEG (Price/Earnings to Growth) ? ???c t¨ªnh b?ng: ? PEG cho ta bi?t ti?m n?ng ph¨¢t tri?n c?a m?t c? phi?u, b?i v¨¬ n¨® ???c t¨ªnh b?ng c¨¢ch chia cho t?c ?? ph¨¢t tri?n n?m c?a EPS ¨C tuy nhi¨ºn ??y l¨¤ con s? d?a tr¨ºn D? ?O?N c?a c¨¢c chuy¨ºn gia. N?u nh? c?ng ty c¨® t? s? P/E l¨¤ 20 v¨¤ c¨¢c chuy¨ºn gia hy v?ng r?ng l?i nhu?n c?a c?ng ty s? t?ng 15%/n?m trong m?t v¨¤i n?m s?p t?i, t? s? PEG s? l¨¤ 1,33. T?t c? c¨¢c c?ng ty c¨® ch? s? PEG l?n h?n 1 c?n ???c ch¨² ? v¨¬ ?i?u n¨¤y n¨®i l¨ºn r?ng c?ng ty ?ang ???c mua b¨¢n cao h?n t?c ?? t?ng tr??ng c?a n¨® (trading at a premium to its growth rate). 2-55 ? 14