2. Yönetim Nedir?
Sağlık Hizmetleri
Yönetimi
Yönetimin
Fonksiyonlarının
Tarihsel Gelişimi
Yönetimin Özellikleri
Yönetim Temel
Bileşenleri 1
Bölgeyi(Toplumu)
Tanıma – Durum
Saptaması
Öncelikleri Belirleme
Amaç
SWOT Analizi
Karar Ağacı Tekniği
3. Belli bir amacın gerçekleştirilmesi için personel, maddi
kaynaklar, zaman ve mekan unsurlarının en verimli
şekilde kullanılması anlamına gelir.
Yönetimin amacı, az kaynak ve zaman kullanmak
suretiyle daha çok verim elde etmektir.
Sevk ve idare anlamına gelir.
Beşeri ilişkiler olayı ve insanların birlikte yaşamalarının
doğal bir sonucu olan sosyal bir ihtiyaçtır.
İnsanların, insan tarafından, insanca, insan için sevk ve
idare etme faaliyeti ya da sürecidir.
4. Sağlık Hizmetleri Yönetimi
Bireylere, toplumlara yada kurumlara sağlık ve tıbbi bakım ile
iyi bir ortamda yaşamalarını sağlamak için yapılacak işleri ve
kullanılacak kaynakları ihtiyaçlar ve talepler doğrultusunda
planlamak, örgütlemek, yönlendirmek, denetlemek ve
koordine etmektir.
5. Yönetimin fonksiyonları üzerinde ilk derli toplu çalışma Henry
Fayol’a aittir. (1916 Endustrial and General Management,
Sanayi ve Genel Yönetim).
Fayol’a göre yönetim, temel unsurları planlama, örgütleme,
yöneltme (emir ve kumanda etme, sevk ve idare etme)
eşgüdüm ve denetim olan bir süreçten ibarettir (POCCC:
Planning, Organising, Commanding, Coordinating, Controling).
Fayol’e göre yönetim bir süreçten ibarettir.
Luther Gulick ve L. Urwick’e göre ise yönetim süreci,
planlama, örgütleme, personel yönetimi, sevk ve idare,
eşgüdümleme, haberleşme ve bütçe yapmadır.
6. 1937 yılında ingilizce Planning, organisation, staffing, directing,
coordination, reporting, butgeting kelimelerinin baş
harflerinden POSDCROB kelimesini türetmişlerdir.
M. Dimock’a göre ise yönetimin fonksiyonları planlama,
örgütleme, liderlik, koordinasyon, personel yönetimi, halkla
ilişkiler, bütçe yapma, denetleme ve yetki aktarımıdır.
Türkiye’de de benzer sınıflamalar yapılmıştır. Fişek’e göre
yönetim “PÖPAYED (P.planlama, Ö.örgütleme, PA.personel-
alma, Y.yönlendirme, E.eşgüdüm ve D.denetleme) öğelerinden
oluşan bir karmaşa”dır.
Tortop ve arkadaşları ile Aydın da bu fonksiyonları planlama,
örgütleme, yönetme, eşgüdüm (koordinasyon) ve denetleme
(PÖYED) olarak ele almaktadırlar.
7. Yönetim, bir grup faaliyetidir.
Yönetimin beşeri (insani) özelliği vardır.
Yönetim bir işbirliği faaliyetidir.
Yönetim işbölümü ve uzmanlaşma faaliyetidir.
Yönetim bir koordinasyon faaliyetidir.
Yönetim bir yetki faaliyetidir.
Yönetim rasyonel bir faaliyettir.
Yönetim bir süreçtir.
9. Bölgeyi(Toplumu) Tanıma-Durum Saptaması
Genel Olarak Bölgeyi Tanıma
Coğrafi Yapısı
İklimi
Ulaşım Olanakları
Haberleşme Olanakları
Ekonomik Yapısı
Yerleşik Özellikleri
Genel Kamu Yönetim Yapısı ve Yöneticileri
Bölgenin Genel Yatırım Durumu
Sağlıkla ilgili yatırımlar
Alt yapıyla ilgili yatırımlar
Sağlık Hizmetini Etkileyecek Diğer Konular
10. Bölgeyi Sağlık Örgütü Yönünden Tanıma
Birinci, İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Örgütleri
Personel durumu
Bina, fiziki altyapı durumu
Demirbaş malzeme, araç-gereç durumu
Hasta yatak sayısı, yatak işgal oranı
Laboratuvar, ameliyathane gibi olanaklar
Yönetim yapısı ve ilgili mevzuat
Verdiği hizmetler
Hizmet alanı, sorumlu olduğu nüfus grubu
11. Bölgeyi Sağlık Yönünden Tanıma
Nüfusun Yaş Grubu, Cinsiyet ve Yerleşim Birimlerine Dağılımı
Nüfus piramidi, yaşa ve cinsiyete göre dağılımı
Göçler ve nüfusun değişim oranı
Doğurganlık Durumu
Kaba doğum hızı
Genel doğurganlık hızı
Doğumların olduğu yer ve yaptıran kişiye göre dağılımı
Hastalık Durumu
En çok görülen hastalıklar
Bulaşıcı hastalıklar
Kronik hastalıklar
Morbidite hızları, prevalans ve insidanslar
Beslenme durumu ve ilgili sağlık sorunları
12. Ölümlülük Durumu
En çok ölüme neden olan hastalıklar
Kaba ölüm hızı
Bebek ölüm hızı
Neonatal ve post-neonatal ölüm hızları
Ana ölüm hızı
Yaşa özel ölüm hızları
Bulaşıcı hastalık ölümleri
Ölümlerin temel, ara ve son nedenleri
Sağlık Enformasyon Sistemi Durumu
Doğum, ölüm ve hastalık bildirimleri
Hastalıkların sınıflandırılması
Sağlık istatistiklerinden sorumlu olan kurum ve kuruluşlar
13. Öncelikleri Belirleme
Nüfus yada bölgede, sağlık alanında nelerin başarılması
gerektiğine ilişkin bir yönlendirmedir.
Amaca giden yolda iyi tanımlanmış ve anlaşılır hedeflerdir.
Bunlar;
Kesin ve vurgulu bir ifade olmalı,
Tek ve özel bir amaca yönelik olmalı,
Tek ve özel bir sonucu olmalı,
Tanımlanmış bir zaman kesiti için geçerli olmalıdır.
14. Amaç
Mevcut durumun bilgileri ışığında, uzak ve yakın gelecekte,
sağlık hizmetlerinde ulaşılmak istenen durum tanımlanır.
Amaçlar, gerçekleştirilmek istenilenlerin geniş kapsamlı
ifadeler olup genellikle uzun vadelidirler.
Amaçlar konusunda hizmetle ilgili tüm tarafların görüşbirliği
içinde olmaları gerekir.
15. Stratejik Amaçların Belirlenmesinde SWOT Analizi
İşletmenin bir bütün olarak mevcut durumunun ve tecrübesinin incelenmesi,
üstün ve zayıf yönlerinin tanımlanması ve bunların çevre şartlarıyla
uyumlu hale getirilmesi sürecine etkileşim (SWOT) Analizi adı verilir
S : Strength (güçlü/üstün olan yönlerinin tespit edilmesi)
W : Weaknesses (güçsüz/zayıf olan yönlerinin tespit edilmesi)
O : Opportunities (sahip olduğu fırsatlar)
T : Threats (karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeler)
17. En uygun yolun saptanmasında Karar Ağacı Tekniği
Karar verme ve problem çözme tekniği olarak kullanılan bu
teknik rakamsal olarak ifade edilebilen alternatiflerin
birbirleriyle karşılaştırılması ve en uygun alternatifin
seçilmesinde kullanılır.
18. Karar Ağacı Tekniği Süreci
Alternatiflerin belirlenmesi
Bu alternatiflere etkili olabilecek olaylar ve bunların
neticesinde doğabilecek yeni alternatiflerin belirlenmesi
Olabilecek olayların olma olasılıklarının tahmini
Sonuçların hesaplanması
Her bir alternatifin doğurduğu sonuçların toplanarak
alternatiflerin birbirleriyle karşılaştırılması
En uygun alternatif üzerine karara varılması
25. Hayran O., Sur H., “Sağlık Hizmetleri El Kitabı(içinde)”, Sağlık Hizmetlerinin
Yönetimi(Bölüm7), Yüce Yayım, İstanbul, 1998, syf 113-123
Cebecioğlu C., “SWOT Analizi ve Bir İşletme Üzerine Uygulama”, YLisans
Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Strateji
Bilimi Ana Bilim Dalı, Gebze, 2006, 1-114
Fişek, Kurthan, (1975), Yönetim, Ankara: AÜ SBF Yay. No:387.
Aydın, Ahmet Hamdi, (2001), “Yönetimin Fonksiyonları”, Güney, Salih (ed)
Yönetim ve Organizasyon, Ankara:Nobel, ss.57-86.
Tortop, Nuri; İşbir, Eyüp G. ve Aykaç, Burhan, (2005), Yönetim Bilimi,
Ankara:Yargı.
Türker V., “Yönetimin Fonksiyonları”, sunum