際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
PENGAJIAN AM 
BAB 7 
CIRI DAN PRINSIP TADBIR 
URUS YANG BAIK 
7.1 CIRI DAN PRINSIP TADBIR URUS YANG BAIK 
7.2 KEPENTINGAN DAN CABARAN URUS TADBIR 
7.3 CABARAN-CABARAN DALAM TADBIR URUS BAIK
TADBIR 
URUS 
DEFINISI 
 Tindakan yang dilaksanakan oleh golongan 
yang mempunyai kuasa 
 Daripada pelbagai peringkat pengurusan 
 Untuk mencapai kecemerlangan, kecekapan, 
persamaan, penglibatan yang menyeluruh, 
ketelusan dan akauntibiliti dalam pengurusan 
pentadbiran 
TADBIR 
URUS 
BAIK 
 Melaksanakan tanggungjawabnya 
secara telus, berakauntabiliti dan 
berhemat 
 Dari segi pengambilan keputusan 
dan penyampaiaan hasil
Menyemai dan meningkatkan keyakinan rakyat 
terhadap keupayaan kerajaan untuk 
melaksanakan dasar yang telah dimandatkan. 
Untuk mengekalkan akauntabiliti dalam sistem 
penyampaian perkhidmatan awam
 Meliputi tatacara, struktur dan proses berurusan dengan 
pelbagai pihak yang berkepentingan (Stakeholders). 
 Aspek utama : 
PRESTASI 
PEMATUHAN 
Menyampaikan perkhidmatan secara 
cekap dan berkesan seperti yang 
diharapkan stakeholder 
Value of money 
Mengurangkan pembaziran sumber EKSPETASI 
TADBIR URUS BAIK 
PERKHIDMATAN 
Pematuhan undang-undang, CEMERLANG 
peraturan, piawaian yang diguna pakai 
Amalan kejujuran, akauntabiliti, 
integriti dan telus dalam perkongsian 
maklumat
PRINSIP UTAMA TADBIR URUS 
TERBAIK 
AKAUNTABILITI & INTEGRITI 
 Memberi penjelasan terhadap apa 
jua tindakan dalam pelaksanaan 
tugasan. 
 Akauntabiliti dan integrasi adalah 
elemen terpenting dalam 
tadbit urus terbaik. 
EFEKTIF & EFISIEN 
 Memastikan penyampaiaan 
perkhidmatan dilaksanakan 
secara efektif (cekap) danefisien 
(berkesan). 
 Memastikan organisasinya 
mempunyai sistem yang dinamik, 
cepat dan tepat, 
melalui penggunaan sumber 
yang minimal dengan 
penghasilan kerja yang 
maksimum 
PENGURUSAN PERUBAHAN 
 Tadbir urus yang cekap dan 
berkesan adalah bagaimana 
mengurus dan 
menangani perubahan. 
 Menghasilkan organisasi yang 
lebih dinamik dan berdaya saing 
FOKUS KEPADA PELANGGAN 
 Memberikan keutamaan 
menyeluruh kepada pelanggan. 
Usaha ke arah meningkatkan 
kepuasan tahap pelanggan 
sentiasa dilaksanakan secara 
berterusan 
BERETIKA 
 Memastikan ahli2 dalam agensi 
mempunyai etika yang tinggi 
serta mengamalkan nilai2 murni 
dalam pelaksanaan dan 
penyampaiaan perkhidmatan. 
KETELUSAN 
 Menitikberatkan ketelusan dalam 
perkongsian maklumat kepada 
pihak yang berkepentingan.
Ciri dan prinsip tadbir urus yang baik
GLOBALISASI TEKNOLOGI 
CABARAN TADBIR URUS BAIK
 merujuk kepada semua peringkat pengurusan 
kerajaan menjalankan tugas dan tanggungjawab 
secara telus, berakauntabiliti dan berhemat dari 
segi pengambilan keputusan dan penyampaian 
hasil. 
Tatacara 
 termasuk budaya, dasar dan strategi serta tatacara 
jabatan awam berurusan dengan pelbagai pihak 
yang berkepentingan. 
Mekanisme atau 
struktur jabatan 
kerajaan 
 merujuk kepada bagaimana sesebuah agensi 
awam diarahkan, dikawal dan 
dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan 
objektif seperti yang telah ditetapkan. 
Proses
AKAUNTABILITI 
melibatkan kewajipan untuk 
memberikan jawapan dan 
penjelasan tentang sesuatu 
tindakan dan prestasi kepada 
sesiapa yang berhak untuk 
mendapat jawapan dan 
penjelasan. 
Akauntabiliti ialah proses 
sesebuah agensi 
bertanggungjawab terhadap 
semua keputusan yang 
dibuatnya dan tindakan 
yang diambilnya. 
Ketua agensi hendaklah 
memastikan tanggungjawab ini 
diamanahkan kepada semua 
pegawai dengan memperjelas 
peranan masing-masing supaya 
dapat dilaksanakan dengan 
berkesan 
Semua pihak perlu 
mempunyai kefahaman 
yang jelas tentang 
tanggungjawab ini.
Ketelusan, ialah keperluan untuk memberikan keyakinan kepada orang awam terhadap 
proses pengambilan keputusan dan tindakan pegawai awam yang telah diamanahkan 
dengan kuasa dan tanggungjawab. Hubungan yang erat dan perkongsian maklumat yang 
lengkap, tepat dan jelas dengan pihaka yang berkepentingan akan memastikan tindakan 
yang diambil itu adalah berkesan dan menepati waktu, di samping membolehkan 
pegawai awam menangani sebarang penilaian awam.
47. Pembangunan pesat dunia ICT mengakibatkan transaksi dan pergerakan informasi 
berlaku dengan begitu pantas. Bentuk dan perlakuan jenayah turut menjadi borderless, 
seperti penghantaran wang rasuah keluar negara melalui electronic funds transfer. 
Pengesanan jenayah dan wang hasil rasuah menjadi bertambah rumit. Keadaan ini 
memerlukan negara membasmi jenayah termasuk rasuah secara kerjasama 
antarabangsa melalui bilateral dan multilateral arrangements.
25. Manakala itu, peluang melakukan rasuah boleh wujud apabila berlaku kelemahan di dalam 
sistem kawalan dalaman. Contohnya, kelewatan memberi perkhidmatan akibat karenah birokrasi 
sedangkan pelanggan berkehendakkan perkhidmatan itu dengan segera. Keadaan ini boleh 
mewujudkan peluang rasuah di mana pelanggan tadi terpaksa menyogok untuk mendapatkan 
perkhidmatan yang cepat. 
26. Salah satu punca rasuah berlaku adalah akibat kelemahan sistem. Dalam keadaan di mana 
seseorang itu mempunyai kuasa monopoli akibat daripada kelemahan sistem, ini memberi kuasa 
budi bicara yang amat luas kepadanya untuk membuat keputusan. Sekiranya keputusan yang 
dibuat itu melibatkan kepentingan diri dan dia tidak perlu accountable atau bertanggungjawab 
ke atasnya, maka keadaan ini boleh membuka peluang kepadanya untuk menyalah guna kuasa 
atau terlibat dengan rasuah. 
27. Sebagai contoh, peruntukan undang-undang mengenai penetapan kadar saman bagi 
kesalahan menjalankan perniagaan pusat hiburan tanpa lesen di sebuah Pihak Berkuasa 
Tempatan, memberi kuasa mutlak kepada Yang Di Pertuanya seorang sahaja menentukan kadar 
saman  sama ada kadar minima RM1,000 atau kadar maksima RM25,000. Kuasa monopoli dan 
kuasa budi bicara seperti ini mewujudkan suasana tiada ketelusan dalam membuat keputusan. 
Lantaran itu boleh membuka peluang kepada YDP PBT menyalahgunakan kuasanya dengan 
melakukan rasuah.
rdapat berbagai isu yang menggugat integriti perkhidmatan awam Malaysia. Yang paling kerap 
dibincangkan ialah rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan. Kita sedia maklum, Kerajaan 
berpendirian zero tolerance terhadap rasuah, serta mengambil langkah-langkah tegas bagi 
menanganinya. Namun begitu, berdasar rekod Badan Pencegah Rasuah (BPR) Malaysia, secara 
amnya statistik aduan mengenai rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan menunjukkan 
peningkatan sejak enam tahun kebelakangan ini. Tohmahan atau maklumat paling banyak 
diterima adalah terhadap kakitangan awam, berbanding kumpulan yang lain, seperti orang 
awam, ahli politik atau anggota pentadbiran, dan pekerja swasta. Selain itu, statistik mengenai 
tangkapan berkaitan rasuah oleh BPR Malaysia menunjukkan bahawa lebih ramai kakitangan 
awam ditangkap berbanding sektor swasta dan orang awam. Ini adalah isu integriti yang 
menjejaskan imej perkhidmatan awam khasnya, dan Kerajaan amnya. 
21. Dalam pada itu, berdasarkan aduan orang ramai terhadap kakitangan dan perkhidmatan 
awam yang diterima oleh Biro Pengaduan Awam (BPA), sungguhpun peratus aduan mengenai 
kelewatan perkhidmatan awam semakin menurun, ianya masih merupakan jenis aduan yang 
paling banyak diterima oleh BPA. Masalah kelewatan memberi perkhidmatan serta kualiti 
perkhidmatan yang tidak memuaskan jika tidak diatasi boleh membuka peluang kepada 
perbuatan rasuah. Pelanggan kepada perkhidmatan tersebut akan mempunyai persepsi bahawa 
jika inginkan perkhidmatan yang cepat atau untuk mendapatkan perkhidmatan yang berkualiti, 
maka perlu sogok pegawai kerajaan. Aduan-aduan seperti kegagalan penguatkuasaan, kurang 
kecekapan, salah guna kuasa dan penyelewengan juga memberi persepsi buruk bahawa ianya 
berlaku disebabkan rasuah. Begitu juga aduan mengenai kepincangan pelaksanaan dasar dan 
kelemahan undang-undang merupakan sebahagian daripada kelemahan sistem, yang mana jika 
tiada langkah pemulihan dibuat, boleh membuka ruang kepada perbuatan rasuah dan salah guna 
kuasa.
4. Integriti pula bermaksud continuous adherence to moral principles, honesty, wholeness, the 
quality of being unimpaired; soundness (Collin English Dictionary). Menurut Glosari Integriti, 
Institut Integriti Malaysia (IIM), integriti memberi maksud perihal sifat individu dan organisasi 
yang sempurna, berteraskan nilai murni seperti jujur, benar, amanah, adil, bertanggungjawab, 
telus, cekap dan bijaksana. Oleh itu, Integriti merupakan suatu tahap, keadaan atau sifat yang 
sempurna dan tiada cacat cela, tidak ada rasuah, salah guna kuasa atau penyelewengan, tiada 
rungutan dan aduan atau ketidakpuasan hati pelanggan ke atas perkhidmatan yang diberi. Maka 
wujudlah perkhidmatan yang telus, accountable, adil dan saksama. 
5. Bagaimana pula hubungan tadbir urus yang baik dengan integriti? Sebuah tadbir urus yang 
baik mempunyai elemen integriti. Integriti adalah asas kepada sebuah tadbir urus yang baik. Oleh 
itu, usaha untuk meningkatkan integriti adalah selari dengan usaha mengukuhkan tadbir urus 
yang baik dalam masyarakat. 
6. Perbincangan mengenai tadbir urus meliputi skop yang sangat luas yang mencakupi pelbagai 
aspek, seperti hak dan keperluan asas individu, kualiti kesihatan dan peluang pendidikan, 
keadilan sosial dan keselamatan diri, dan berbagai lagi. 
7. Oleh itu bagi tujuan ceramah saya ini, saya akan menumpukan kepada aspek integriti, 
bersesuaian dengan tujuan dan tema Konvensyen ini. Antara lain, saya akan menyentuh tentang 
apakah isu-isu yang menggugat integriti dan bagaimana integriti dapat di perkukuhkan. Ini sekali 
gus menjurus kepada usaha ke arah memantapkan tadbir urus yang baik di dalam perkhidmatan 
awam.
Tadbir Urus Sektor Awam merangkumi: - 
a. Tatacara seorang Menteri, Ketua Setiausaha, Ketua Jabatan, Ketua 
Eksekutif dan pegawai di semua peringkat pengurusan 
melaksanakan tanggungjawabnya secara telus, berakauntabiliti dan 
berhemat dari segi pengambilan keputusan dan penyampaian hasil. 
b. Struktur, termasuk budaya, dasar dan strategi serta tatacara mereka 
berurusan dengan pelbagai pihak yang berkepentingan 
(stakeholders). 
c. Proses bagaimana Agensi awam diarah, dikawal dan 
dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan objektif seperti yang 
telah dipersetujui. 
10. Oleh yang demikian, objektif tadbir urus adalah bertujuan untuk menyemai 
dan meningkatkan keyakinan rakyat terhadap keupayaan Kerajaan untuk 
melaksanakan dasar yang telah dimandatkan di samping mengekalkan 
4 akauntabiliti di dalam sistem penyampaian awam. Tadbir urus yang terbaik perlu 
memberi penumpuan terhadap dua aspek seperti berikut: 
a. Prestasi, di mana pengurusan pencapaian adalah kritikal untuk

More Related Content

Ciri dan prinsip tadbir urus yang baik

  • 1. PENGAJIAN AM BAB 7 CIRI DAN PRINSIP TADBIR URUS YANG BAIK 7.1 CIRI DAN PRINSIP TADBIR URUS YANG BAIK 7.2 KEPENTINGAN DAN CABARAN URUS TADBIR 7.3 CABARAN-CABARAN DALAM TADBIR URUS BAIK
  • 2. TADBIR URUS DEFINISI Tindakan yang dilaksanakan oleh golongan yang mempunyai kuasa Daripada pelbagai peringkat pengurusan Untuk mencapai kecemerlangan, kecekapan, persamaan, penglibatan yang menyeluruh, ketelusan dan akauntibiliti dalam pengurusan pentadbiran TADBIR URUS BAIK Melaksanakan tanggungjawabnya secara telus, berakauntabiliti dan berhemat Dari segi pengambilan keputusan dan penyampaiaan hasil
  • 3. Menyemai dan meningkatkan keyakinan rakyat terhadap keupayaan kerajaan untuk melaksanakan dasar yang telah dimandatkan. Untuk mengekalkan akauntabiliti dalam sistem penyampaian perkhidmatan awam
  • 4. Meliputi tatacara, struktur dan proses berurusan dengan pelbagai pihak yang berkepentingan (Stakeholders). Aspek utama : PRESTASI PEMATUHAN Menyampaikan perkhidmatan secara cekap dan berkesan seperti yang diharapkan stakeholder Value of money Mengurangkan pembaziran sumber EKSPETASI TADBIR URUS BAIK PERKHIDMATAN Pematuhan undang-undang, CEMERLANG peraturan, piawaian yang diguna pakai Amalan kejujuran, akauntabiliti, integriti dan telus dalam perkongsian maklumat
  • 5. PRINSIP UTAMA TADBIR URUS TERBAIK AKAUNTABILITI & INTEGRITI Memberi penjelasan terhadap apa jua tindakan dalam pelaksanaan tugasan. Akauntabiliti dan integrasi adalah elemen terpenting dalam tadbit urus terbaik. EFEKTIF & EFISIEN Memastikan penyampaiaan perkhidmatan dilaksanakan secara efektif (cekap) danefisien (berkesan). Memastikan organisasinya mempunyai sistem yang dinamik, cepat dan tepat, melalui penggunaan sumber yang minimal dengan penghasilan kerja yang maksimum PENGURUSAN PERUBAHAN Tadbir urus yang cekap dan berkesan adalah bagaimana mengurus dan menangani perubahan. Menghasilkan organisasi yang lebih dinamik dan berdaya saing FOKUS KEPADA PELANGGAN Memberikan keutamaan menyeluruh kepada pelanggan. Usaha ke arah meningkatkan kepuasan tahap pelanggan sentiasa dilaksanakan secara berterusan BERETIKA Memastikan ahli2 dalam agensi mempunyai etika yang tinggi serta mengamalkan nilai2 murni dalam pelaksanaan dan penyampaiaan perkhidmatan. KETELUSAN Menitikberatkan ketelusan dalam perkongsian maklumat kepada pihak yang berkepentingan.
  • 7. GLOBALISASI TEKNOLOGI CABARAN TADBIR URUS BAIK
  • 8. merujuk kepada semua peringkat pengurusan kerajaan menjalankan tugas dan tanggungjawab secara telus, berakauntabiliti dan berhemat dari segi pengambilan keputusan dan penyampaian hasil. Tatacara termasuk budaya, dasar dan strategi serta tatacara jabatan awam berurusan dengan pelbagai pihak yang berkepentingan. Mekanisme atau struktur jabatan kerajaan merujuk kepada bagaimana sesebuah agensi awam diarahkan, dikawal dan dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan objektif seperti yang telah ditetapkan. Proses
  • 9. AKAUNTABILITI melibatkan kewajipan untuk memberikan jawapan dan penjelasan tentang sesuatu tindakan dan prestasi kepada sesiapa yang berhak untuk mendapat jawapan dan penjelasan. Akauntabiliti ialah proses sesebuah agensi bertanggungjawab terhadap semua keputusan yang dibuatnya dan tindakan yang diambilnya. Ketua agensi hendaklah memastikan tanggungjawab ini diamanahkan kepada semua pegawai dengan memperjelas peranan masing-masing supaya dapat dilaksanakan dengan berkesan Semua pihak perlu mempunyai kefahaman yang jelas tentang tanggungjawab ini.
  • 10. Ketelusan, ialah keperluan untuk memberikan keyakinan kepada orang awam terhadap proses pengambilan keputusan dan tindakan pegawai awam yang telah diamanahkan dengan kuasa dan tanggungjawab. Hubungan yang erat dan perkongsian maklumat yang lengkap, tepat dan jelas dengan pihaka yang berkepentingan akan memastikan tindakan yang diambil itu adalah berkesan dan menepati waktu, di samping membolehkan pegawai awam menangani sebarang penilaian awam.
  • 11. 47. Pembangunan pesat dunia ICT mengakibatkan transaksi dan pergerakan informasi berlaku dengan begitu pantas. Bentuk dan perlakuan jenayah turut menjadi borderless, seperti penghantaran wang rasuah keluar negara melalui electronic funds transfer. Pengesanan jenayah dan wang hasil rasuah menjadi bertambah rumit. Keadaan ini memerlukan negara membasmi jenayah termasuk rasuah secara kerjasama antarabangsa melalui bilateral dan multilateral arrangements.
  • 12. 25. Manakala itu, peluang melakukan rasuah boleh wujud apabila berlaku kelemahan di dalam sistem kawalan dalaman. Contohnya, kelewatan memberi perkhidmatan akibat karenah birokrasi sedangkan pelanggan berkehendakkan perkhidmatan itu dengan segera. Keadaan ini boleh mewujudkan peluang rasuah di mana pelanggan tadi terpaksa menyogok untuk mendapatkan perkhidmatan yang cepat. 26. Salah satu punca rasuah berlaku adalah akibat kelemahan sistem. Dalam keadaan di mana seseorang itu mempunyai kuasa monopoli akibat daripada kelemahan sistem, ini memberi kuasa budi bicara yang amat luas kepadanya untuk membuat keputusan. Sekiranya keputusan yang dibuat itu melibatkan kepentingan diri dan dia tidak perlu accountable atau bertanggungjawab ke atasnya, maka keadaan ini boleh membuka peluang kepadanya untuk menyalah guna kuasa atau terlibat dengan rasuah. 27. Sebagai contoh, peruntukan undang-undang mengenai penetapan kadar saman bagi kesalahan menjalankan perniagaan pusat hiburan tanpa lesen di sebuah Pihak Berkuasa Tempatan, memberi kuasa mutlak kepada Yang Di Pertuanya seorang sahaja menentukan kadar saman sama ada kadar minima RM1,000 atau kadar maksima RM25,000. Kuasa monopoli dan kuasa budi bicara seperti ini mewujudkan suasana tiada ketelusan dalam membuat keputusan. Lantaran itu boleh membuka peluang kepada YDP PBT menyalahgunakan kuasanya dengan melakukan rasuah.
  • 13. rdapat berbagai isu yang menggugat integriti perkhidmatan awam Malaysia. Yang paling kerap dibincangkan ialah rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan. Kita sedia maklum, Kerajaan berpendirian zero tolerance terhadap rasuah, serta mengambil langkah-langkah tegas bagi menanganinya. Namun begitu, berdasar rekod Badan Pencegah Rasuah (BPR) Malaysia, secara amnya statistik aduan mengenai rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan menunjukkan peningkatan sejak enam tahun kebelakangan ini. Tohmahan atau maklumat paling banyak diterima adalah terhadap kakitangan awam, berbanding kumpulan yang lain, seperti orang awam, ahli politik atau anggota pentadbiran, dan pekerja swasta. Selain itu, statistik mengenai tangkapan berkaitan rasuah oleh BPR Malaysia menunjukkan bahawa lebih ramai kakitangan awam ditangkap berbanding sektor swasta dan orang awam. Ini adalah isu integriti yang menjejaskan imej perkhidmatan awam khasnya, dan Kerajaan amnya. 21. Dalam pada itu, berdasarkan aduan orang ramai terhadap kakitangan dan perkhidmatan awam yang diterima oleh Biro Pengaduan Awam (BPA), sungguhpun peratus aduan mengenai kelewatan perkhidmatan awam semakin menurun, ianya masih merupakan jenis aduan yang paling banyak diterima oleh BPA. Masalah kelewatan memberi perkhidmatan serta kualiti perkhidmatan yang tidak memuaskan jika tidak diatasi boleh membuka peluang kepada perbuatan rasuah. Pelanggan kepada perkhidmatan tersebut akan mempunyai persepsi bahawa jika inginkan perkhidmatan yang cepat atau untuk mendapatkan perkhidmatan yang berkualiti, maka perlu sogok pegawai kerajaan. Aduan-aduan seperti kegagalan penguatkuasaan, kurang kecekapan, salah guna kuasa dan penyelewengan juga memberi persepsi buruk bahawa ianya berlaku disebabkan rasuah. Begitu juga aduan mengenai kepincangan pelaksanaan dasar dan kelemahan undang-undang merupakan sebahagian daripada kelemahan sistem, yang mana jika tiada langkah pemulihan dibuat, boleh membuka ruang kepada perbuatan rasuah dan salah guna kuasa.
  • 14. 4. Integriti pula bermaksud continuous adherence to moral principles, honesty, wholeness, the quality of being unimpaired; soundness (Collin English Dictionary). Menurut Glosari Integriti, Institut Integriti Malaysia (IIM), integriti memberi maksud perihal sifat individu dan organisasi yang sempurna, berteraskan nilai murni seperti jujur, benar, amanah, adil, bertanggungjawab, telus, cekap dan bijaksana. Oleh itu, Integriti merupakan suatu tahap, keadaan atau sifat yang sempurna dan tiada cacat cela, tidak ada rasuah, salah guna kuasa atau penyelewengan, tiada rungutan dan aduan atau ketidakpuasan hati pelanggan ke atas perkhidmatan yang diberi. Maka wujudlah perkhidmatan yang telus, accountable, adil dan saksama. 5. Bagaimana pula hubungan tadbir urus yang baik dengan integriti? Sebuah tadbir urus yang baik mempunyai elemen integriti. Integriti adalah asas kepada sebuah tadbir urus yang baik. Oleh itu, usaha untuk meningkatkan integriti adalah selari dengan usaha mengukuhkan tadbir urus yang baik dalam masyarakat. 6. Perbincangan mengenai tadbir urus meliputi skop yang sangat luas yang mencakupi pelbagai aspek, seperti hak dan keperluan asas individu, kualiti kesihatan dan peluang pendidikan, keadilan sosial dan keselamatan diri, dan berbagai lagi. 7. Oleh itu bagi tujuan ceramah saya ini, saya akan menumpukan kepada aspek integriti, bersesuaian dengan tujuan dan tema Konvensyen ini. Antara lain, saya akan menyentuh tentang apakah isu-isu yang menggugat integriti dan bagaimana integriti dapat di perkukuhkan. Ini sekali gus menjurus kepada usaha ke arah memantapkan tadbir urus yang baik di dalam perkhidmatan awam.
  • 15. Tadbir Urus Sektor Awam merangkumi: - a. Tatacara seorang Menteri, Ketua Setiausaha, Ketua Jabatan, Ketua Eksekutif dan pegawai di semua peringkat pengurusan melaksanakan tanggungjawabnya secara telus, berakauntabiliti dan berhemat dari segi pengambilan keputusan dan penyampaian hasil. b. Struktur, termasuk budaya, dasar dan strategi serta tatacara mereka berurusan dengan pelbagai pihak yang berkepentingan (stakeholders). c. Proses bagaimana Agensi awam diarah, dikawal dan dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan objektif seperti yang telah dipersetujui. 10. Oleh yang demikian, objektif tadbir urus adalah bertujuan untuk menyemai dan meningkatkan keyakinan rakyat terhadap keupayaan Kerajaan untuk melaksanakan dasar yang telah dimandatkan di samping mengekalkan 4 akauntabiliti di dalam sistem penyampaian awam. Tadbir urus yang terbaik perlu memberi penumpuan terhadap dua aspek seperti berikut: a. Prestasi, di mana pengurusan pencapaian adalah kritikal untuk