ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Taal actief
Introductie
In dit artikel wordt een vergelijking gemaakt tussen de spellingcategorieën zoals die voorkomen in Taal actief 3 en de categorieën van de nieuwe versie van de
Citotoets Spelling. Het betreft hierbij het aantal categorieën, de omschrijving van de categorieën en het moment waarop een categorie in de methode wordt
aangeboden of het moment waarop een categorie getoetst wordt.
Onderstaand treft u in de eerste kolom van het schema het nummer van de categorie aan zoals die voorkomt in Taal actief 3, in de tweede kolom de omschrijving,
in de derde kolom het grondwoord, in kolom 4 de groep of groepen waarin de categorie wordt aangeboden, in kolom 5 het thema of de thema’s waarin de
categorie wordt aangeboden. In de kolommen 6 tot en met 8 treft u het nummer van de categorie, de omschrijving van de categorie en het afnamemoment aan
zoals die voorkomen in de Cito-toets spelling 2006. In de laatste kolom treft u opmerkingen aan in verband met de vergelijking van de categorieën tussen Taal
actief 3 en Spelling Cito 2006.
Opmerking vooraf
Taal actief 3 start in groep 4, maar in het computerprogramma voor spelling kunnen woorden en categorieën geoefend worden die tot het programma van groep 3
behoren.
Er zijn slechts 4 categorieën die wel voorkomen in de Cito toets, maar niet in Taal actief 3.
Voor al deze categorieën vindt u op de website van Taal actief een lessuggestie.
Taal actief spelling en de nieuwe Cito-toets spelling
Nummer 	 Omschrijving categorie	 Afname	 Aanbieden bij Taal actief 3
categorie		 -moment	
29	 Bezittelijke ’s bij namen	 M7 - E7 - M8	 Groep 7: parkeerweek 4 of 5	
46	 Verkleinwoorden op –aatje, 	 M7 - E7	 Groep 7: parkeerweek 2	
	 -ootje en –uutje
43	 Onbeklemtoonde 	 M8	 Groep 8: parkeerweek 1	
	 meervoudsuitgangen
35	 Woorden met een 	 M7 - E7	 Groep 7: parkeerweek 2
	 koppelteken
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
1	 Eenlettergrepige woorden met korte 				1	 mkm-woorden	 M3 - E3
	 of lange klinker in gesloten lettergreep
1a	 a	 kam	 3		
1b	 aa	 raam	 3		
1c	 e	 weg	 3		
1d	 ee	 teen	 3		
1e	 o	 rok	 3		
1f	 oo	 rook	 3		
1g	 u	 kus	 3		
1h	 i	 lip	 3		
2	 Eenlettergrepige woorden die beginnen 				1	 mkm-woorden	 M3 - E3
	 met een medeklinker die auditief of
	 visueel op een ander lijkt
2a	 b	 bal	 3
2b	 d	 doos	 3
2c	 p	 paal	 3
2d	 m	 mat	 3
2e	 n	 noot	 3
3	 Eenlettergrepige woorden met ie, oe, 				1	 mkm-woorden	 M3 - E3
	 eu of ui
3a	 ie	 wiel	 3
3b	 oe	 koe	 3
3c	 eu	 reus	 3
3d	 ui	 huis	 3		
In Taal actief 3 wor-
den de mkm woor-
den uitgesplitst in
meer subcategorieën
om tegemoet te
komen aan de
diverse spellingmoei-
lijkheden.
In Taal actief 3 wor-
den de mkm woorden
uitgesplitst in meer
subcategorieën om
tegemoet te komen
aan de diverse spel-
lingmoeilijkheden.
In Taal actief 3 wor-
den de mkm woor-
den uitgesplitst in
meer subcategorieën
om tegemoet te
komen aan de
diverse spellingmoe-
ilijkheden.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
4	 Eenlettergrepige woorden met 2 of 3 				 2	 mmkm-woorden en	 M3 - E3 -
	 medeklinkers aan het begin of					 mkmm-woorden	 M4
	 aan het eind
4a	 twee medeklinkers aan het begin	 klas	 3
			 4		1
4b	 twee medeklinkers aan het eind	 tent	 3
			 4
4c	 woorden met st aan het eind	 kist	 3
			 4		1
4d	 woorden met ts aan het eind	 muts	 3
			 4		1
4e	 twee medeklinkers aan het begin 	 krant	 3		 3		 E3 – M4
	 en aan het eind		 4			 mmkmm-woorden
			 4		1
4f	 drie medeklinkers aan het begin	 straat	 4	 2	 5	 woorden met meer dan twee	 E3 – M4
4g	 drie medeklinkers aan het eind	 worst	 4	 3		 medeklinkers na elkaar
5	 Eenlettergrepige woorden met twee mede-				 4	 woorden met een tussenklank 	 E3 – M4
	 klinkers aan het eind met tussenklank					 die niet geschreven wordt
	
5a	 lf	 golf	 3
			 4	 2
5b	 lk	 melk	 3
			 4	 2
5c	 lm	 helm	 3
			 4	 2
5d	 lp	 tulp	 3
			 4	 2
5e	 rf	 korf	 3
			 4	 2
Taal actief 3 en Cito-
toets zijn identiek
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
5f	 rg	 berg	 3
			 4	 2
5g	 rk	 jurk	 3
			 4	 2
5h	 rm	 arm	 3
			 4	 2
5i	 rn	 doorn	 4	 2
5j	 rp	 dorp	 3
			 4	 2
6	 Woorden die beginnen met f of v				 8	 Woorden met f-,v-, s- of z-.	 M4 – E4 –
6a	 f	 fluit	 3				 M5
			 4	 2
			 5	1
6b	 v	 vis	 3
			 4	 2			
7	 Woorden die beginnen met s of z				 8	 Woorden met f-,v-, s- of z-	 M4 – E4
7a	 s	 som	 3				
			 4	 3			
			 5	 2
7b	 z	 zon	 3
			 4	 3
			 5	 2
8	 Woorden met sch of schr				 6	 Woorden met sch of schr 	 E3 - M4 -
8a	 sch	 school	 3				 E4 - M5 -
			 4				 E5
			 5
8b	 schr	 schrift	 4	 3
In Taal actief 3
meer uitgesplitst in
subcategorieën.
In Taal actief 3 meer
uitgesplitst in sub-
categorieën.
Aanbod en toets-
ing komen over-
een.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
9	 Woorden met ng of nk				 7	 Woorden met –ng of –nk	 E3 - M4 -
9a	 ng	 tong	 3				 E4 - M5 -
			 4	 4			 E5 - M6
			 5	 2 en 3
			 6	1 en 2
			 7	1
			 8	1
9b	 nk	 bank	 3
			 4	 4
			 5	 3
10	 Woorden met aar, eer, oor, uur, eur				14	 Woorden met klankcombina-	 M4 – E4
10a	 aar	 jaar	 3			 tie –eer, -oor of -eur	 M5
			 4	 4
			 5	1
10b	 eer	 heer	 3
			 4	 4
			 5	1
10c	 oor	 oor	 3
			 4	 4
			 5	1
10d	 uur	 uur	 3
			 4	 4
			 5	1
10e	 eur	 deur	 3
			 4	 4
	
In Taal actief 3 wordt
deze categorie ook in
groep 7 en 8 aange-
boden.
In Taal actief 3 komt
deze categorie niet in
groep 6 voor.
In Taal actief 3 staat
deze categorie ook
voor groep 3 ge-
pland.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
	
11	 Woorden met aai, ooi of oei				12	 Woorden met –aai, -ooi 	 M4 - M5
11a	 aai	 kraai	 3			 of –oei
			 4	 3
			 5	1
11b	 ooi	 kooi	 3
			 4	 3
			 5	1
11c	 oei	 boei	 3
			 4	 3
			 5	1
12	 Woorden met eeuw, ieuw of uw				19	 Woorden met -eeuw, -ieuw	 E4 - M5
12a	 eeuw	 sneeuw	 4	 4		 of -uw	 - E5
12b	 ieuw	 nieuw	 4	 4
12c	 uw	 ruw	 4	 4
	
13a	 Woorden met ch	 pech	 4	 5	17	 Woorden met –ch of –cht	 E4 - M5 -
			 5	 3			 E5 - M6
13b	 Woorden met cht	 lucht	 4	 5			 E7
			 5	 3 en 4
			 6	1
			 7	1
			 8	1
In Taal actief 3 komt
deze categorie ook in
groep 3 voor.
In Taal actief 3 komt
deze categorie door
het beperkt aantal
woorden alleen in
groep 4 voor.
In Taal actief 3
begint deze catego-
rie in groep 3 en
loopt door tot en
met groep 8.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
14	 Woorden met ei of ij				11	 Woorden met ei of ij	 M4 – E4 –
14a	 ei	 reis	 3				 M5 – M6 –
			 4	 5			 E6 – M7–
			 5	 4			 E7
			 6	1
			 7	 2
			 8	1
14b	 ij	 ijs	 3
			 4	 6
			 5	 5
			 6	1
			 7	 2
			 8	1
15	 Woorden met au(w) of ou(w)				16	 Woorden met au, auw, 	 E4 - E5 -
15a	 au	 saus	 4	 5		 ou, ouw	 M6 - E6 -
			 5	 5			 M7
			 6	 2
15b	 auw	 pauw	 4	 5
			 5	 5
			 6	 2
15c	 ou	 hout	 3
			 4	 6
			 5	 5
			 6	 2
15d	 ouw	 touw	 3
			 4	 6
			 5	 5
			 6	 2
In Taal actief 3
begint deze catego-
rie in groep 3 en
loopt door tot en
met groep 8.
In Taal actief 3 komt
deze categorie in
groep 4 tot en met 6
voor, terwijl toetsing
nog in M7 plaatsvindt.
In Taal actief 3 is deze
categorie meer uit-
gesplitst.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
16a	 Woorden met i die klinkt als ie	 liter	 5	 6	 25	 Woorden waarin /ie/ 	 M6 – E6
			 6	 2		 geschreven wordt als i	 M7 – E7
			 7	1
			 8	 2
17a	 Woorden met th die klinkt als t	 thee	 7	 3	 40	 Woorden waarin /t/ 	 M7 – E7
						 geschreven wordt als th	 – M8
	
18	 Woorden met c die klinkt als s of k				 26	 Woorden waarin /s/ 	 M6 – E6 -
						 geschreven wordt als c	 M7 – E7 –
18a	 c als s	 cel	 6	 3			 M8
			 7	 2
			 8	 2
18b	 c als k	 actief	 6	 3	 27	 Woorden waarin /k/ 	 M6 – E6
			 7	 2 en 3		 geschreven wordt als c	 M7 – E7 –
			 8	 2			 M8
19a	 Woorden met z die klinkt als s	 langzaam	 6	 4	 8	 Woorden met f, v, s, z	 M5
20a	 Woorden met b die klinkt als p	 club	 7	 3	 33	 Woorden met -b	 M7 – E7
21a	 Woorden met sz	 enigszins	 7	 3	 48	 Restwoorden	 M7 – E7 –
							 M8
In Taal actief 3 start
deze categorie in
groep 3 en loopt
door tot en met
groep 8.
Taal actief 3 en Cito-
toets zijn gelijk.
Taal actief 3 en
Cito-toets zijn gelijk.
Deze categorie komt
niet voor in Cito-toets
Taal actief 3 en Cito-
toets zijn gelijk.
In de categorie rest-
woorden van het Cito
komt dit probleem
voor, maar is dan
weinig specifiek.
Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
22a	 Woorden met y	 baby	 8	 3	 32	 Woorden met –y-	 M8
23a	 Woorden met x 	 taxi	 8	 3	 44	 Woorden met –ks- 	 E7 – M8
						 geschreven als x
24a	 Woorden met é	 café 	 8	 3	 38	 Franse Leenwoorden	 E7 – M8
25a	 Woorden met ch die klinkt als sj 	 chauffeur	 8	 3	 38	 Franse Leenwoorden	 E7 – M8
26a	 Woorden met ou die klinkt als oe	 journaal	 8	 4	 38	 Franse Leenwoorden	 E7 – M8
27a	 Woorden met eau	 bureau	 8	 4	 38	 Franse Leenwoorden	 E7 – M8		
28a	 Vreemde woorden 	 team	 8	 4	 39	 Engelse leenwoorden	 E7 – M8	
29a	 Woorden met stomme e de	 de	 4	 5	10	 Woorden met ge-, be-, ver- 	 M4 – E4 –
	 (niet in voor- en achtervoegsel)		 5	 3		 of met –el, -er, -en	 M5
			 6	 3
			 7	 4
			 8	 4
30	 Woorden met het voorvoegsel be, ge				10	 Woorden met ge-, be-, ver- 	 M4 – E4 –
	 of ver					 of met –el, -er, -en	 M5
30a	 be	 bezoek	 4	 6
			 5	 4
			 6	 3
			 7	 4
30b	 ge	 getal	 4	 6
			 5	 4
			 6	 3
			 7	 4
30c	 ver	 verkeer	 5	 4
			 6	 3
			 7	 4
Taal actief 3 en Cito-
toets zijn gelijk.
Cat. 23 t/m 28: In
Taal actief 3 worden
deze woorden in
groep 8 aangeboden,
terwijl de woorden al
in de toets van eind 7
getoetst worden.
In Taal actief 3 komt
deze categorie ook in
groep 6 tot en met
8 voor. Daarnaast
worden deze spell-
ingproblemen speci-
fieker in Taal actief 3
aangeboden.
In Taal actief 3 komt
deze categorie ook
in groep 6 en 7 voor.
Bovendien vindt er
een verdere uitsplits-
ing plaats.
10
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
31a	 Woorden met het voorvoegsel ont	 ontbijt	 6	 4				
32a	 Woorden met het achtervoegsel te	 ziekte	 5	 7				
33a	 Woorden met het achtervoegsel ig 	 jarig	 5	 5 en 6	 24	 Woorden met –lijk of –ig	 M5 – E5 –
			 6	 4			 M6 – M7
			 7	 4
			 8	 5
34a	 Woorden met het achtervoegsel lijk(s)	 vrolijk	 5	 6	 24	 Woorden met –lijk of –ig	 M5 – E5 –
			 6	 4			 M6 – M7
			 7	 5
			 8	 5
35	 Woorden met het achtervoegsel				 42	 Woorden met –teit of –heid	 E6 – M7 –
	 heid of teit						 E7
35a	 heid	 snelheid	 6	 5
			 7	 5
			 8	 5
35b	 teit	 majesteit	 7	 5
			 8	 5
36a	 Woorden met age of oge waarbij g 	 garage	 7	 6	 28	 Woorden waarin /zju/ 	 E6 – M7	
	 klinkt als sj					 geschreven wordt als ge
.
Komt niet in de Cito-
toets voor.
Komt niet in de Cito-
toets voor.
In Taal actief 3 uit-
gesplitst en de ca-
tegorie komt ook in
groep 8 voor.
In Taal actief 3 uit-
gesplitst en de cat-
egorie komt ook in
groep 8 voor.
In Taal actief 3 uit-
gesplitst en de catego-
rie komt ook in groep
8 voor.
Deze categorie
wordt bij Cito al in
groep 6 getoetst
11
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
37a	 Woorden met isch(e)	 elektrisch	 7	 6	 41	 Woorden met –sch(e)	 M7 – E7
38	 Woorden met tie die klinkt als tsie of ksie				 30	 Woorden met tie	 E6 – E7 –
38a	 tie	 politie	 6	 5			 M8
			 7	 5
			 8	 6
38b	 ctie	 directie	 7	 5
			 8	 6
39a	 Woorden met ti die klinkt als sj(ie)	 station	 8	 6		
40	 Woorden met iaal, iale(n), ieel, iële, 				 42	 Woorden met –iaal, -ieel, 	 M8
	 ueel of uele					 -ueel of -eaal
40a	 iaal	 liniaal	 7	 7
40b	 iale(n)	 linialen	 7	 7
40c	 ieel	 financieel	 8	 7
40d	 iële	 financiële	 8	 7
40e	 ueel	 actueel	 7	 7
40f	 uele	 actuele	 7	 7
41a	 Woorden met air(e)	 militair	 8	 7
42a	 Woorden met ee aan het eind	 slee	 4	 7
In Taal actief 3 komt
deze categorie ook in
groep 8 voor.
Aanbod en toetsing
komen overeen.
Komt in de Cito-
toets niet voor.
Komt in Taal actief
3 in groep 7 en 8
voor, terwijl toetsing
alleen midden groep
8 plaatsvindt. Twee
categorieën worden
in Taal actief 3 na de
toets aangeboden.
Komt in de Cito-
toets niet voor.
Deze categorie wordt
niet getoetst in de
Cito-toetsen.
12
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
43	 Verkleinwoorden
43a	 je	 huisje	 4	 7	 9	 Woorden met uitgang je of 	 M4
						 tje
			 5	 7
43b	 pje	 boompje	 4	 7	 9+	 Woorden met pje	 E5 – M6
43c	 tje	 broertje	 4	 7	 9	 Woorden met uitgang je of tje	 M4
			 5	 7
					 46	 Woorden met aatje, ootje, 	 M7 – E7
						 uutje
43d	 nkje	 kettinkje	 6	 5	 9+	 Verkleinwoorden met –nkje	 M7 – E7
43e	 etje	 ringetje	 5	 7	 9+	 Verkleinwoorden met etje	 E5 – M6
43f	 etje (met verdubbeling van medeklinker)	 karretje	 6	 5	 9+	 Verkleinwoorden met etje	 E5 – M6
44a	 Woorden met eind d of midden d die 	 hond	 4	 7, 8 en 9	18	 Woorden met d	 M4 – E4 –
	 klinkt als t		 5	 6 en 7			 M5 – E5 –
			 6	 5			 M6
			 7	 6
			 8	 7
44b	 Woorden met eind d of midden d die 	 niemand	 5	 7
	 klinkt als t (verlengen niet mogelijk)		 6	 5
			 7	 6
			 8	 7
45	 Meerlettergrepige woorden met
	 gesloten lettergreep
45a	 Woorden met gesloten lettergreep	 dokter	 4	 8
			 5	 8
			 6	 6
45b	 Meervouden met gesloten lettergreep	 fietsen	 4	 8
			 5	 6
			 6	 6
			 7	 6
In Taal actief 3 komt
deze categorie in
meerdere leerjaren
voor. De categorie
met aatje, ootje en
uutje wordt niet
onderscheiden in
Taal actief 3.
Download een gra-
tis les voor deze
categorie op www.
taalactief.nl.
In Taal actief 3 wordt
deze categorie ook in
de hogere leerjaren
aangeboden.
Wordt niet getoetst in
de Cito-toets.
13
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
46	 Woorden met open lettergreep
46a	 open lettergreep aan het eind	 sla	 4	 8	15	 Woorden met –a, -o of –u	 E4 – M5
			 5	 8
46b	 Open lettergreep in het midden	 jager	 4	 9 en 10	 20	 Woorden met open	 E4 – M5 –
			 5	 8 en 9		 lettergreep	 E5 – M6 –
			 6	 6 en 7			 E6
			 7	 7 en 8
			 8	 8 en 9
46c	 Meervouden met open lettergreep	 apen	 4	 9
			 5	 8
			 6	 6
			 7	 7
46d	 Open lettergreep waarbij sprake is van	 adres 	 5	 8
	 een korte klank		 6	 6
	
47	 Verdubbelingsregel				 21	 Woorden met gesloten	 E4
47a	 Woorden met verdubbeling van 	 bakker	 4	 9		 eerste lettergreep
	 medeklinker		 5	 9	 47	 Woorden met open en/of	 M7 – E7 -
			 6	 7 en 8		 gesloten lettergreep	 M8
			 7	 8
			 8
47b	 Meervouden met verdubbeling van 	 ballen	 4	10
	 medeklinker		 5	 9
			 6	 7
			 7	 8
47c	 Verbuiging met verdubbeling 	 dikke	 5	 9
	 medeklinker
In Taal actief 3 wordt
deze categorie ook in
de hogere leerjaren
aangeboden.
In Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
In Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
In Taal actief 3
worden meer sub-
categorieën onder-
scheiden en komt
deze categorie in
meer leerjaren voor.
14
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
48	 Woorden met tweetekenklank in open
	 lettergreep
48a	 Woorden met tweetekenklank	 keuken	 4	10
			 5	 9
			 6	 7
48b	 Meervouden met tweetekenklank	 boeken	 4	10
			 5	 9
			 6	 7
49a	 Woorden met meervoud op s	 sleutels	 4	10
			 5	10
			 6	 8
50	 Woorden waarbij f verandert in v of s 				 22	 Verandering van f in v en s	 E5 – M6
	 verandert in z					 in z bij vervoeging en
50a	 ve(n)	 duiven	 5	10		 meervoudsvorming
			 6	 8
50b	 ze(n)	 huizen	 5	10
			 6	 8
51a	 Vergrotende en overtreffende trap	 dikst	 5	10
			 6	 9
52a	 Woorden met meervoud op eren	 kinderen	 5	10	 23	 Woorden met -em, -elen, 	 E5 – M6
						 -enen of -eren
Deze categorie komt
in de Cito-toets niet
voor.
Deze categorie komt
in de Cito-toets niet
voor.
In Taal actief 3
worden de subca-
tegorieën onders-
cheiden.
Deze categorie komt
in de Cito-toets niet
voor.
In Taal actief 3 wordt
aandacht besteed
aan een specifiek
probleem en komen
de andere genoemde
sub-categorieën
elders aan bod.
15
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
53a	 Woorden die beginnen met ‘s	 ‘s morgens	 6	 9	 29	 Woorden beginnend met ’s 	 E6 - M7 – 	
						 of eindigend op ‘s	 E7 – M8
54a	 Meervouden met ‘s	 piano’s 	 6	10	 29	 Woorden beginnend met ’s	 E6 – E7 –
			 7	 8		 of eindigend op ‘s	 M8
55a	 Woorden waarbij heid verandert in 	 hoeveelheden	 7	 9	
	 heden
56	 Meervouden met trema 				 36	 Woorden met een trema	 E7 – M8
56a	 iën	 oliën	 7	 9		 (drieëntwintig, ruïne)
56b	 ieën	 knieën	 7	 9
56c	 eeën	 tweeën	 7	 9
57a	 Woorden met meervoud op a	 musea	 8	 7
57b 	 Woorden met meervoud op i	 politici	 8	 7
			
58a	 Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden	 gouden	 6	10	 45	 Stoffelijke bijvoeglijke	 M8
			 7	10		 naamwoorden
In Taal actief 3 wor-
den de categorieën
gesplitst aangeboden.
In Taal actief 3 wor-
den de categorieën
gesplitst aangeboden.
Deze categorie komt
niet in de Cito-toets
voor.
In de Cito-toets komt
deze categorie niet
voor. De genoemde
categorieën in de
Cito-toets komen niet
in Taal actief 3 voor.
In de Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
In Taal actief 3 wordt
deze categorie in
groep 6-7 aange-
boden, terwijl Cito
deze categorie toetst
in groep 8.
16
	 Taal actief 3	 Spelling Cito 2006 en verder	 Opmerking
	 Klankzuivere woorden
Cat.	 Omschrijving	 Grondwoord	 Groep 	 Thema(‘s)	 Cat.	 Omschrijving	 Afname	
59	 Samenstellingen
59a	 zonder tussenletters	 omhoog	 5	10	13	 Samengestelde woorden met	 M4 – M5 –
			 6	 9		 twee of meer medeklinkers	 E5 – M6 –
						 na elkaar	 E6
59b	 en	 ziekenhuis	 7	10	 34	 Tussenletters –n en –s in	 M8
			 8	 8 en 9		 samenstellingen
59c	 e	 zonnebril	 7	10
			 8	 9
59d	 s	 dorpsstraat	 8	10
60a	 Afkortingen	 bijv.	 6	10
			 7	 9
61	 Woorden die beginnen met een 				 37	 Woorden met een 	 M7
	 hoofdletter					 hoofdletter
61a	 Namen van steden	 Amsterdam	 6	 9
			 7	10
61b	 Namen van provincies	 Groningen	 6	 9
61c	 Namen van landen of werelddelen	 Nederland	 6	10
			 7	10
			 8	10
61d	 Namen van inwoners van landen	 Nederlander	 6	10
			 7	10
61e	 Namen van inwoners van steden	 Amsterdamse	 6	10
			 7	10
61f	 Bijvoeglijke naamwoorden van landen	 Nederlandse	 6	10
			 7	10
			 8	10
In Taal actief 3 wordt
deze categorie vanaf
groep 5 aangeboden,
terwijl toetsing al
plaatsvindt vanaf mid-
den 4.
Deze categorie komt
niet in de Cito-toets
voor.
In Taal actief 3 wordt
deze categorie in
meerdere jaargroepen
aangeboden.
17
Opmerkingen naar aanleiding van de vergelijking
1.	De categorieën uit de Cito-toets Spelling zijn bij een aantal categorieën te
algemeen, bijvoorbeeld woorden van het type mkm, terwijl in Taal actief
3 de spellingproblemen specifieker zijn. Hierdoor is meer gerichte onder-
steuning en begeleiding mogelijk voor kinderen met spellingproblemen.
(Zie bijvoorbeeld bovenstaande uitwerking bij categorieën 1 tot en met 3
van Taal actief 3)
2.	Binnen Taal actief 3 vindt vaak een verdere uitsplitsing in subcategorieën
plaats.
3.	Sommige categorieën komen niet altijd in opeenvolgende toetsen voor.
Bijvoorbeeld wel in groep 5, niet in 6 en wel weer in groep 7. (Zie hier-
voor het overzicht met als voorbeeld categorie 13a van Taal actief 3)
4.	De categorie mmmkm of mkmmm wordt niet voorgesteld in groep 3 van
Taal actief 3 gezien de spellingmoeilijkheden die hierin voorkomen.
5.	Een aantal categorieën begint eerder in Taal actief 3 en/of lopen langer
door in Taal actief 3. Bijvoorbeeld categorie 6 en 7 van Taal actief 3.
6.	In Taal actief 3 worden meer categorieën geoefend die ontbreken in de
Cito-toets spelling. Het betreft de volgende categorieën:
	10a-d	 woorden met aar of uur
	19a	 woorden met z in het midden die klinkt als s
	 24a	 woorden met é	
	 26a	 woorden met ou die klinkt als oe
	 27a	 woorden met eau
	 31a	 woorden die beginnen met het voorvoegsel ont
	 32a	 woorden die eindigen met het achtervoegsel te
	 39a	 woorden met ti uitgesproken als sie
	 41a	 woorden met air(e)
	 42a	 woorden met ee aan het eind
	 46d	woorden met open lettergreep waarbij sprake is van een korte
klank
	 48	 woorden met tweetekenklank in open lettergreep
	 48a	 woorden met tweetekenklank
	 48b	 meervouden met tweetekenklank
	 49a	 woorden met meervoud op s
	 51a	 vergrotende en overtreffende trap
	 55a	 woorden waarbij heid verandert in heden
	 57a-b	 woorden met meervoud op a of i
	 60a	 afkortingen
7.	In Taal actief 3 worden meer subcategorieën toegevoegd dan in de
Cito-toets worden aangeboden. Bijvoorbeeld in Taal actief 3 wordt als
categorie 10 genoemd woorden met aar, eer, oor, uur, eur terwijl bij de
Cito-toets woorden met eer, oor, eur worden onderscheiden.
8.	Soms loopt de categorie in de Cito-toets verder door dan in Taal actief
3. Bijvoorbeeld categorie 12 woorden met eeuw, ieuw of uw. Bij de Cito-
toets wordt dit ook getoetst in groep 5.
9.	Categorieën die wel getoetst worden in de Cito-toets spelling en niet
voorkomen in Taal actief 3 zijn verkleinwoorden op –aatje, -ootje en
–uutje, de bezittelijke ’s bij namen (Carlo’s), onbeklemtoonde meervoud-
suitgangen (monniken) en woorden met een koppelteken zoals e-mail.
Deze categorieën behoren niet tot de leerstof spelling zoals bijvoorbeeld
blijkt uit de kerndoelen en de tussendoelen die hiervan afgeleid zijn voor
spelling. Een tweede reden om deze categorieën niet aan te bieden is
gelegen in het feit dat de beschikbare woorden laag frequent zijn zoals
blijkt uit woordfrequentieonderzoek.
Zoals u uit het schema kunt opmaken, zijn er zijn slechts vier cate-
gorieën die wel worden getoetst in de Cito-toets Spelling en die niet
voorkomen in Taal actief 3. Van elk van deze vier categorieën treft u op
www.taalactief.nl een uitgewerkte les aan in de vorm van een deel van
de handleiding en een kopieerblad om de categorie te oefenen.

More Related Content

Cito vergelijk met taalactief 3

  • 1. Taal actief Introductie In dit artikel wordt een vergelijking gemaakt tussen de spellingcategorieën zoals die voorkomen in Taal actief 3 en de categorieën van de nieuwe versie van de Citotoets Spelling. Het betreft hierbij het aantal categorieën, de omschrijving van de categorieën en het moment waarop een categorie in de methode wordt aangeboden of het moment waarop een categorie getoetst wordt. Onderstaand treft u in de eerste kolom van het schema het nummer van de categorie aan zoals die voorkomt in Taal actief 3, in de tweede kolom de omschrijving, in de derde kolom het grondwoord, in kolom 4 de groep of groepen waarin de categorie wordt aangeboden, in kolom 5 het thema of de thema’s waarin de categorie wordt aangeboden. In de kolommen 6 tot en met 8 treft u het nummer van de categorie, de omschrijving van de categorie en het afnamemoment aan zoals die voorkomen in de Cito-toets spelling 2006. In de laatste kolom treft u opmerkingen aan in verband met de vergelijking van de categorieën tussen Taal actief 3 en Spelling Cito 2006. Opmerking vooraf Taal actief 3 start in groep 4, maar in het computerprogramma voor spelling kunnen woorden en categorieën geoefend worden die tot het programma van groep 3 behoren. Er zijn slechts 4 categorieën die wel voorkomen in de Cito toets, maar niet in Taal actief 3. Voor al deze categorieën vindt u op de website van Taal actief een lessuggestie. Taal actief spelling en de nieuwe Cito-toets spelling Nummer Omschrijving categorie Afname Aanbieden bij Taal actief 3 categorie -moment 29 Bezittelijke ’s bij namen M7 - E7 - M8 Groep 7: parkeerweek 4 of 5 46 Verkleinwoorden op –aatje, M7 - E7 Groep 7: parkeerweek 2 -ootje en –uutje 43 Onbeklemtoonde M8 Groep 8: parkeerweek 1 meervoudsuitgangen 35 Woorden met een M7 - E7 Groep 7: parkeerweek 2 koppelteken
  • 2. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 1 Eenlettergrepige woorden met korte 1 mkm-woorden M3 - E3 of lange klinker in gesloten lettergreep 1a a kam 3 1b aa raam 3 1c e weg 3 1d ee teen 3 1e o rok 3 1f oo rook 3 1g u kus 3 1h i lip 3 2 Eenlettergrepige woorden die beginnen 1 mkm-woorden M3 - E3 met een medeklinker die auditief of visueel op een ander lijkt 2a b bal 3 2b d doos 3 2c p paal 3 2d m mat 3 2e n noot 3 3 Eenlettergrepige woorden met ie, oe, 1 mkm-woorden M3 - E3 eu of ui 3a ie wiel 3 3b oe koe 3 3c eu reus 3 3d ui huis 3 In Taal actief 3 wor- den de mkm woor- den uitgesplitst in meer subcategorieën om tegemoet te komen aan de diverse spellingmoei- lijkheden. In Taal actief 3 wor- den de mkm woorden uitgesplitst in meer subcategorieën om tegemoet te komen aan de diverse spel- lingmoeilijkheden. In Taal actief 3 wor- den de mkm woor- den uitgesplitst in meer subcategorieën om tegemoet te komen aan de diverse spellingmoe- ilijkheden.
  • 3. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 4 Eenlettergrepige woorden met 2 of 3 2 mmkm-woorden en M3 - E3 - medeklinkers aan het begin of mkmm-woorden M4 aan het eind 4a twee medeklinkers aan het begin klas 3 4 1 4b twee medeklinkers aan het eind tent 3 4 4c woorden met st aan het eind kist 3 4 1 4d woorden met ts aan het eind muts 3 4 1 4e twee medeklinkers aan het begin krant 3 3 E3 – M4 en aan het eind 4 mmkmm-woorden 4 1 4f drie medeklinkers aan het begin straat 4 2 5 woorden met meer dan twee E3 – M4 4g drie medeklinkers aan het eind worst 4 3 medeklinkers na elkaar 5 Eenlettergrepige woorden met twee mede- 4 woorden met een tussenklank E3 – M4 klinkers aan het eind met tussenklank die niet geschreven wordt 5a lf golf 3 4 2 5b lk melk 3 4 2 5c lm helm 3 4 2 5d lp tulp 3 4 2 5e rf korf 3 4 2 Taal actief 3 en Cito- toets zijn identiek
  • 4. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 5f rg berg 3 4 2 5g rk jurk 3 4 2 5h rm arm 3 4 2 5i rn doorn 4 2 5j rp dorp 3 4 2 6 Woorden die beginnen met f of v 8 Woorden met f-,v-, s- of z-. M4 – E4 – 6a f fluit 3 M5 4 2 5 1 6b v vis 3 4 2 7 Woorden die beginnen met s of z 8 Woorden met f-,v-, s- of z- M4 – E4 7a s som 3 4 3 5 2 7b z zon 3 4 3 5 2 8 Woorden met sch of schr 6 Woorden met sch of schr E3 - M4 - 8a sch school 3 E4 - M5 - 4 E5 5 8b schr schrift 4 3 In Taal actief 3 meer uitgesplitst in subcategorieën. In Taal actief 3 meer uitgesplitst in sub- categorieën. Aanbod en toets- ing komen over- een.
  • 5. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 9 Woorden met ng of nk 7 Woorden met –ng of –nk E3 - M4 - 9a ng tong 3 E4 - M5 - 4 4 E5 - M6 5 2 en 3 6 1 en 2 7 1 8 1 9b nk bank 3 4 4 5 3 10 Woorden met aar, eer, oor, uur, eur 14 Woorden met klankcombina- M4 – E4 10a aar jaar 3 tie –eer, -oor of -eur M5 4 4 5 1 10b eer heer 3 4 4 5 1 10c oor oor 3 4 4 5 1 10d uur uur 3 4 4 5 1 10e eur deur 3 4 4 In Taal actief 3 wordt deze categorie ook in groep 7 en 8 aange- boden. In Taal actief 3 komt deze categorie niet in groep 6 voor. In Taal actief 3 staat deze categorie ook voor groep 3 ge- pland.
  • 6. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 11 Woorden met aai, ooi of oei 12 Woorden met –aai, -ooi M4 - M5 11a aai kraai 3 of –oei 4 3 5 1 11b ooi kooi 3 4 3 5 1 11c oei boei 3 4 3 5 1 12 Woorden met eeuw, ieuw of uw 19 Woorden met -eeuw, -ieuw E4 - M5 12a eeuw sneeuw 4 4 of -uw - E5 12b ieuw nieuw 4 4 12c uw ruw 4 4 13a Woorden met ch pech 4 5 17 Woorden met –ch of –cht E4 - M5 - 5 3 E5 - M6 13b Woorden met cht lucht 4 5 E7 5 3 en 4 6 1 7 1 8 1 In Taal actief 3 komt deze categorie ook in groep 3 voor. In Taal actief 3 komt deze categorie door het beperkt aantal woorden alleen in groep 4 voor. In Taal actief 3 begint deze catego- rie in groep 3 en loopt door tot en met groep 8.
  • 7. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 14 Woorden met ei of ij 11 Woorden met ei of ij M4 – E4 – 14a ei reis 3 M5 – M6 – 4 5 E6 – M7– 5 4 E7 6 1 7 2 8 1 14b ij ijs 3 4 6 5 5 6 1 7 2 8 1 15 Woorden met au(w) of ou(w) 16 Woorden met au, auw, E4 - E5 - 15a au saus 4 5 ou, ouw M6 - E6 - 5 5 M7 6 2 15b auw pauw 4 5 5 5 6 2 15c ou hout 3 4 6 5 5 6 2 15d ouw touw 3 4 6 5 5 6 2 In Taal actief 3 begint deze catego- rie in groep 3 en loopt door tot en met groep 8. In Taal actief 3 komt deze categorie in groep 4 tot en met 6 voor, terwijl toetsing nog in M7 plaatsvindt. In Taal actief 3 is deze categorie meer uit- gesplitst.
  • 8. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 16a Woorden met i die klinkt als ie liter 5 6 25 Woorden waarin /ie/ M6 – E6 6 2 geschreven wordt als i M7 – E7 7 1 8 2 17a Woorden met th die klinkt als t thee 7 3 40 Woorden waarin /t/ M7 – E7 geschreven wordt als th – M8 18 Woorden met c die klinkt als s of k 26 Woorden waarin /s/ M6 – E6 - geschreven wordt als c M7 – E7 – 18a c als s cel 6 3 M8 7 2 8 2 18b c als k actief 6 3 27 Woorden waarin /k/ M6 – E6 7 2 en 3 geschreven wordt als c M7 – E7 – 8 2 M8 19a Woorden met z die klinkt als s langzaam 6 4 8 Woorden met f, v, s, z M5 20a Woorden met b die klinkt als p club 7 3 33 Woorden met -b M7 – E7 21a Woorden met sz enigszins 7 3 48 Restwoorden M7 – E7 – M8 In Taal actief 3 start deze categorie in groep 3 en loopt door tot en met groep 8. Taal actief 3 en Cito- toets zijn gelijk. Taal actief 3 en Cito-toets zijn gelijk. Deze categorie komt niet voor in Cito-toets Taal actief 3 en Cito- toets zijn gelijk. In de categorie rest- woorden van het Cito komt dit probleem voor, maar is dan weinig specifiek.
  • 9. Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 22a Woorden met y baby 8 3 32 Woorden met –y- M8 23a Woorden met x taxi 8 3 44 Woorden met –ks- E7 – M8 geschreven als x 24a Woorden met é café 8 3 38 Franse Leenwoorden E7 – M8 25a Woorden met ch die klinkt als sj chauffeur 8 3 38 Franse Leenwoorden E7 – M8 26a Woorden met ou die klinkt als oe journaal 8 4 38 Franse Leenwoorden E7 – M8 27a Woorden met eau bureau 8 4 38 Franse Leenwoorden E7 – M8 28a Vreemde woorden team 8 4 39 Engelse leenwoorden E7 – M8 29a Woorden met stomme e de de 4 5 10 Woorden met ge-, be-, ver- M4 – E4 – (niet in voor- en achtervoegsel) 5 3 of met –el, -er, -en M5 6 3 7 4 8 4 30 Woorden met het voorvoegsel be, ge 10 Woorden met ge-, be-, ver- M4 – E4 – of ver of met –el, -er, -en M5 30a be bezoek 4 6 5 4 6 3 7 4 30b ge getal 4 6 5 4 6 3 7 4 30c ver verkeer 5 4 6 3 7 4 Taal actief 3 en Cito- toets zijn gelijk. Cat. 23 t/m 28: In Taal actief 3 worden deze woorden in groep 8 aangeboden, terwijl de woorden al in de toets van eind 7 getoetst worden. In Taal actief 3 komt deze categorie ook in groep 6 tot en met 8 voor. Daarnaast worden deze spell- ingproblemen speci- fieker in Taal actief 3 aangeboden. In Taal actief 3 komt deze categorie ook in groep 6 en 7 voor. Bovendien vindt er een verdere uitsplits- ing plaats.
  • 10. 10 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 31a Woorden met het voorvoegsel ont ontbijt 6 4 32a Woorden met het achtervoegsel te ziekte 5 7 33a Woorden met het achtervoegsel ig jarig 5 5 en 6 24 Woorden met –lijk of –ig M5 – E5 – 6 4 M6 – M7 7 4 8 5 34a Woorden met het achtervoegsel lijk(s) vrolijk 5 6 24 Woorden met –lijk of –ig M5 – E5 – 6 4 M6 – M7 7 5 8 5 35 Woorden met het achtervoegsel 42 Woorden met –teit of –heid E6 – M7 – heid of teit E7 35a heid snelheid 6 5 7 5 8 5 35b teit majesteit 7 5 8 5 36a Woorden met age of oge waarbij g garage 7 6 28 Woorden waarin /zju/ E6 – M7 klinkt als sj geschreven wordt als ge . Komt niet in de Cito- toets voor. Komt niet in de Cito- toets voor. In Taal actief 3 uit- gesplitst en de ca- tegorie komt ook in groep 8 voor. In Taal actief 3 uit- gesplitst en de cat- egorie komt ook in groep 8 voor. In Taal actief 3 uit- gesplitst en de catego- rie komt ook in groep 8 voor. Deze categorie wordt bij Cito al in groep 6 getoetst
  • 11. 11 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 37a Woorden met isch(e) elektrisch 7 6 41 Woorden met –sch(e) M7 – E7 38 Woorden met tie die klinkt als tsie of ksie 30 Woorden met tie E6 – E7 – 38a tie politie 6 5 M8 7 5 8 6 38b ctie directie 7 5 8 6 39a Woorden met ti die klinkt als sj(ie) station 8 6 40 Woorden met iaal, iale(n), ieel, iële, 42 Woorden met –iaal, -ieel, M8 ueel of uele -ueel of -eaal 40a iaal liniaal 7 7 40b iale(n) linialen 7 7 40c ieel financieel 8 7 40d iële financiële 8 7 40e ueel actueel 7 7 40f uele actuele 7 7 41a Woorden met air(e) militair 8 7 42a Woorden met ee aan het eind slee 4 7 In Taal actief 3 komt deze categorie ook in groep 8 voor. Aanbod en toetsing komen overeen. Komt in de Cito- toets niet voor. Komt in Taal actief 3 in groep 7 en 8 voor, terwijl toetsing alleen midden groep 8 plaatsvindt. Twee categorieën worden in Taal actief 3 na de toets aangeboden. Komt in de Cito- toets niet voor. Deze categorie wordt niet getoetst in de Cito-toetsen.
  • 12. 12 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 43 Verkleinwoorden 43a je huisje 4 7 9 Woorden met uitgang je of M4 tje 5 7 43b pje boompje 4 7 9+ Woorden met pje E5 – M6 43c tje broertje 4 7 9 Woorden met uitgang je of tje M4 5 7 46 Woorden met aatje, ootje, M7 – E7 uutje 43d nkje kettinkje 6 5 9+ Verkleinwoorden met –nkje M7 – E7 43e etje ringetje 5 7 9+ Verkleinwoorden met etje E5 – M6 43f etje (met verdubbeling van medeklinker) karretje 6 5 9+ Verkleinwoorden met etje E5 – M6 44a Woorden met eind d of midden d die hond 4 7, 8 en 9 18 Woorden met d M4 – E4 – klinkt als t 5 6 en 7 M5 – E5 – 6 5 M6 7 6 8 7 44b Woorden met eind d of midden d die niemand 5 7 klinkt als t (verlengen niet mogelijk) 6 5 7 6 8 7 45 Meerlettergrepige woorden met gesloten lettergreep 45a Woorden met gesloten lettergreep dokter 4 8 5 8 6 6 45b Meervouden met gesloten lettergreep fietsen 4 8 5 6 6 6 7 6 In Taal actief 3 komt deze categorie in meerdere leerjaren voor. De categorie met aatje, ootje en uutje wordt niet onderscheiden in Taal actief 3. Download een gra- tis les voor deze categorie op www. taalactief.nl. In Taal actief 3 wordt deze categorie ook in de hogere leerjaren aangeboden. Wordt niet getoetst in de Cito-toets.
  • 13. 13 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 46 Woorden met open lettergreep 46a open lettergreep aan het eind sla 4 8 15 Woorden met –a, -o of –u E4 – M5 5 8 46b Open lettergreep in het midden jager 4 9 en 10 20 Woorden met open E4 – M5 – 5 8 en 9 lettergreep E5 – M6 – 6 6 en 7 E6 7 7 en 8 8 8 en 9 46c Meervouden met open lettergreep apen 4 9 5 8 6 6 7 7 46d Open lettergreep waarbij sprake is van adres 5 8 een korte klank 6 6 47 Verdubbelingsregel 21 Woorden met gesloten E4 47a Woorden met verdubbeling van bakker 4 9 eerste lettergreep medeklinker 5 9 47 Woorden met open en/of M7 – E7 - 6 7 en 8 gesloten lettergreep M8 7 8 8 47b Meervouden met verdubbeling van ballen 4 10 medeklinker 5 9 6 7 7 8 47c Verbuiging met verdubbeling dikke 5 9 medeklinker In Taal actief 3 wordt deze categorie ook in de hogere leerjaren aangeboden. In Cito-toets komt deze categorie niet voor. In Cito-toets komt deze categorie niet voor. In Taal actief 3 worden meer sub- categorieën onder- scheiden en komt deze categorie in meer leerjaren voor.
  • 14. 14 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 48 Woorden met tweetekenklank in open lettergreep 48a Woorden met tweetekenklank keuken 4 10 5 9 6 7 48b Meervouden met tweetekenklank boeken 4 10 5 9 6 7 49a Woorden met meervoud op s sleutels 4 10 5 10 6 8 50 Woorden waarbij f verandert in v of s 22 Verandering van f in v en s E5 – M6 verandert in z in z bij vervoeging en 50a ve(n) duiven 5 10 meervoudsvorming 6 8 50b ze(n) huizen 5 10 6 8 51a Vergrotende en overtreffende trap dikst 5 10 6 9 52a Woorden met meervoud op eren kinderen 5 10 23 Woorden met -em, -elen, E5 – M6 -enen of -eren Deze categorie komt in de Cito-toets niet voor. Deze categorie komt in de Cito-toets niet voor. In Taal actief 3 worden de subca- tegorieën onders- cheiden. Deze categorie komt in de Cito-toets niet voor. In Taal actief 3 wordt aandacht besteed aan een specifiek probleem en komen de andere genoemde sub-categorieën elders aan bod.
  • 15. 15 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 53a Woorden die beginnen met ‘s ‘s morgens 6 9 29 Woorden beginnend met ’s E6 - M7 – of eindigend op ‘s E7 – M8 54a Meervouden met ‘s piano’s 6 10 29 Woorden beginnend met ’s E6 – E7 – 7 8 of eindigend op ‘s M8 55a Woorden waarbij heid verandert in hoeveelheden 7 9 heden 56 Meervouden met trema 36 Woorden met een trema E7 – M8 56a iën oliën 7 9 (drieëntwintig, ruïne) 56b ieën knieën 7 9 56c eeën tweeën 7 9 57a Woorden met meervoud op a musea 8 7 57b Woorden met meervoud op i politici 8 7 58a Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden gouden 6 10 45 Stoffelijke bijvoeglijke M8 7 10 naamwoorden In Taal actief 3 wor- den de categorieën gesplitst aangeboden. In Taal actief 3 wor- den de categorieën gesplitst aangeboden. Deze categorie komt niet in de Cito-toets voor. In de Cito-toets komt deze categorie niet voor. De genoemde categorieën in de Cito-toets komen niet in Taal actief 3 voor. In de Cito-toets komt deze categorie niet voor. In Taal actief 3 wordt deze categorie in groep 6-7 aange- boden, terwijl Cito deze categorie toetst in groep 8.
  • 16. 16 Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking Klankzuivere woorden Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname 59 Samenstellingen 59a zonder tussenletters omhoog 5 10 13 Samengestelde woorden met M4 – M5 – 6 9 twee of meer medeklinkers E5 – M6 – na elkaar E6 59b en ziekenhuis 7 10 34 Tussenletters –n en –s in M8 8 8 en 9 samenstellingen 59c e zonnebril 7 10 8 9 59d s dorpsstraat 8 10 60a Afkortingen bijv. 6 10 7 9 61 Woorden die beginnen met een 37 Woorden met een M7 hoofdletter hoofdletter 61a Namen van steden Amsterdam 6 9 7 10 61b Namen van provincies Groningen 6 9 61c Namen van landen of werelddelen Nederland 6 10 7 10 8 10 61d Namen van inwoners van landen Nederlander 6 10 7 10 61e Namen van inwoners van steden Amsterdamse 6 10 7 10 61f Bijvoeglijke naamwoorden van landen Nederlandse 6 10 7 10 8 10 In Taal actief 3 wordt deze categorie vanaf groep 5 aangeboden, terwijl toetsing al plaatsvindt vanaf mid- den 4. Deze categorie komt niet in de Cito-toets voor. In Taal actief 3 wordt deze categorie in meerdere jaargroepen aangeboden.
  • 17. 17 Opmerkingen naar aanleiding van de vergelijking 1. De categorieën uit de Cito-toets Spelling zijn bij een aantal categorieën te algemeen, bijvoorbeeld woorden van het type mkm, terwijl in Taal actief 3 de spellingproblemen specifieker zijn. Hierdoor is meer gerichte onder- steuning en begeleiding mogelijk voor kinderen met spellingproblemen. (Zie bijvoorbeeld bovenstaande uitwerking bij categorieën 1 tot en met 3 van Taal actief 3) 2. Binnen Taal actief 3 vindt vaak een verdere uitsplitsing in subcategorieën plaats. 3. Sommige categorieën komen niet altijd in opeenvolgende toetsen voor. Bijvoorbeeld wel in groep 5, niet in 6 en wel weer in groep 7. (Zie hier- voor het overzicht met als voorbeeld categorie 13a van Taal actief 3) 4. De categorie mmmkm of mkmmm wordt niet voorgesteld in groep 3 van Taal actief 3 gezien de spellingmoeilijkheden die hierin voorkomen. 5. Een aantal categorieën begint eerder in Taal actief 3 en/of lopen langer door in Taal actief 3. Bijvoorbeeld categorie 6 en 7 van Taal actief 3. 6. In Taal actief 3 worden meer categorieën geoefend die ontbreken in de Cito-toets spelling. Het betreft de volgende categorieën: 10a-d woorden met aar of uur 19a woorden met z in het midden die klinkt als s 24a woorden met é 26a woorden met ou die klinkt als oe 27a woorden met eau 31a woorden die beginnen met het voorvoegsel ont 32a woorden die eindigen met het achtervoegsel te 39a woorden met ti uitgesproken als sie 41a woorden met air(e) 42a woorden met ee aan het eind 46d woorden met open lettergreep waarbij sprake is van een korte klank 48 woorden met tweetekenklank in open lettergreep 48a woorden met tweetekenklank 48b meervouden met tweetekenklank 49a woorden met meervoud op s 51a vergrotende en overtreffende trap 55a woorden waarbij heid verandert in heden 57a-b woorden met meervoud op a of i 60a afkortingen 7. In Taal actief 3 worden meer subcategorieën toegevoegd dan in de Cito-toets worden aangeboden. Bijvoorbeeld in Taal actief 3 wordt als categorie 10 genoemd woorden met aar, eer, oor, uur, eur terwijl bij de Cito-toets woorden met eer, oor, eur worden onderscheiden. 8. Soms loopt de categorie in de Cito-toets verder door dan in Taal actief 3. Bijvoorbeeld categorie 12 woorden met eeuw, ieuw of uw. Bij de Cito- toets wordt dit ook getoetst in groep 5. 9. Categorieën die wel getoetst worden in de Cito-toets spelling en niet voorkomen in Taal actief 3 zijn verkleinwoorden op –aatje, -ootje en –uutje, de bezittelijke ’s bij namen (Carlo’s), onbeklemtoonde meervoud- suitgangen (monniken) en woorden met een koppelteken zoals e-mail. Deze categorieën behoren niet tot de leerstof spelling zoals bijvoorbeeld blijkt uit de kerndoelen en de tussendoelen die hiervan afgeleid zijn voor spelling. Een tweede reden om deze categorieën niet aan te bieden is gelegen in het feit dat de beschikbare woorden laag frequent zijn zoals blijkt uit woordfrequentieonderzoek. Zoals u uit het schema kunt opmaken, zijn er zijn slechts vier cate- gorieën die wel worden getoetst in de Cito-toets Spelling en die niet voorkomen in Taal actief 3. Van elk van deze vier categorieën treft u op www.taalactief.nl een uitgewerkte les aan in de vorm van een deel van de handleiding en een kopieerblad om de categorie te oefenen.