ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change

•
•
A
angela van de Loo

De kracht van dialoog in de communicatie. Kwetsbaarheid, compassie en empathie als belangrijke instrumenten. Goede vragen stellen en echt luisteren verhoogt de impact van je interactie.

1 of 36
TekstMastering the Mystery v De kracht van de dialoog in communicatie Guide to Change | mei 2015 Communiceren met compassie
TekstMastering the Mystery vInhoud
TekstMastering the Mystery 3 Communiceren met compassie 1. Over spreken en luisteren 5 • de waarheid is waar je kijkt • een doeltreffend model 2. Dialoog 8 • waarom? • verschillende mindsets 3. Communicatieniveaus 13 • waar speelt het gesprek zich af? • echtheid en respect 4. Echt in gesprek 17 • LSD in communicatie • niveaus van luisteren en vragen 5. Vaardig vragen stellen 18 • verschillende soorten vragen • valkuilen Bijlagen • vragen die altijd werken • het socratische gesprek • theory U
TekstMastering the MysteryBEN JE BEREID ÉCHT TE LUISTEREN? EN HEB JE DE MOED JOUW WAARHEID TE SPREKEN?
TekstMastering the Mystery 5 De waarheid is waar je kijkt Over spreken en luisteren Hoezo? Overal waar mensen zijn is communicatie. Niet altijd open en effectief; soms bedoeld (met een verborgen agenda) soms onbedoeld, door een ‘verkeerde’ interpretatie. Ieder mens communiceert vanuit zijn of haar eigen referentiekader, het eigen denksysteem, de eigen beleving van de werkelijkheid. Ons gezichtspunt bepaalt in hoge mate wat we zien. Hoe meer we beseffen dat onze waarheid niet dé waarheid is, des te groter is de kans dat onze communicatie slaagt. • Er zijn meer perspectieven mogelijk • Standpunten, gezichtspunten variëren • Waar je staat, bepaalt wat je ziet Communicatie gaat over spreken en luisteren. Wat gebeurt er in een gesprek? LUISTEREN SPREKEN Ik hoor je zeggen, als ik je goed begrijp Ikvoel,ikzie,ikdenk Ik durf mijn waarheid te spreken Jij bent.. Dit is de waarheid Ik wil naar jouw waarheid luisteren
TekstMastering the Mystery 6 • reactief • positie bepalen • verlies/verlies • aanval/verdediging • gesloten • conflict • geen oplossing • verleden centraal • de sterkste wint • handelen • snelle deal • win/verlies • respectvol • lijkt open • geen confrontatie • makkelijke oplossing • heden centraal • de slimste wint • creatief • belangen voorop • win/win • belangstelling • open, empathisch • soms confrontatie • nieuwe oplossingen • toekomst centraal • synergie wint Over spreken en luisteren Defensief Compromising Samenwerkend
TekstMastering the Mystery 7 Een doeltreffend model Over spreken en luisteren Hoe meer je bereid bent écht te luisteren naar wat de ander bedoelt en hoe meer jouw waarheid te spreken, des te beter resultaat haal je uit al je gesprekken. Verschillende gespreksvormen leveren verschillende uitkomsten op. Als wederzijds begrip belangrijk is; als respect een rol speelt, is het tijd voor dialoog. Om een goede dialoog te voeren is er meer nodig dan techniek! • Jouw waarheid is niet dé waarheid, die van de ander dus ook niet! • Luisteren is: vragen blijven stellen, tot het je écht duidelijk is! • Gemakkelijk als je iets hoort, waarmee je het eens bent. • Moeilijker naarmate je een andere mening bent toegedaan. SAMENWERKEND Hard op de inhoud, zacht op de relatie Bereidheid écht te luisteren naar wat de ander bedoelt Bereidheidmijnwaarheidtespreken COMPROMIZING Zacht op de inhoud, hard op de relatie DEFENSIEF Hard op de inhoud, hard op de relatie
TekstMastering the Mystery 8 Waarom? Dialoog Dialoog maakt je creatief Creativiteit doet deelnemers actief bijdragen aan vernieuwing. Geen variant van wat er al was, maar nieuwe creaties, vormgegeven door alle deelnemers. Ieders aandeel gaat op in een geheel waarin iedereen zich herkent. Een gezamenlijk 'kunstwerk' waar iedere deelnemer een hand in heeft gehad. Dialoog versnelt door te vertragen Aan een dialoog zit geen tijd, alleen een proces. Dialoog vraagt tijd en ruimte. Gras groeit ook niet harder door er aan te trekken.. Tijdelijk vertragen levert vaak resultaten op die veel tijd besparen én energie geven. Je kunt je weg met meer plezier en succes vervolgen. Het is tijd om dat te ondervinden in dialoog. Inquire vragen Advocacy pleiten voor Reflect spiegelen Stilte 70% van de vragen, zijn meningen ‘verkleed als vraag’
TekstMastering the Mystery 9 Waarom? Dialoog Dialoog doe je samen Samen denken, samenspraak en samenwerken zijn de pijlers van dialoog. Samen bereik je veel meer dan alleen. In dialoog ben je samen op zoek naar nieuwe en betere mogelijkheden. Iedere deelnemer neemt vrijwillig de medeverantwoordelijkheid voor het verloop van de dialoog. Het werkt! Dialoog maakt je los van patronen Dialoog nodigt uit om ‘out of your box’ te denken. Door actief te luisteren naar anderen én open te staan voor iets anders, kom je gezamenlijk tot nieuwe inzichten en ideeën. Los van vaste (denk)patronen zie je de dingen op een frisse manier. Hierdoor dienen zich oplossingen aan die je van tevoren niet zou hebben bedacht. AANDACHTIG EMPATHISCH SELECTIEF NET DOEN ALSOF Hier spelen de meeste gesprekken zich af..
TekstMastering the MysteryEEN GOEDE DIALOOG VERBINDT MENSEN, MAAKT RUIMTE EN KWEEKT BEGRIP
TekstMastering the Mystery 11 • exploreren • onderzoeken en reflecteren • luisteren en samenvatten • meer antwoorden mogelijk • meer alternatieven OK • kan leven met variatie • neutraal • waarnemen zonder oordeel • overeenstemming = essentieel • nieuwsgierig; naïef • steunverlenend • aansluiting op ‘gevoel’ • achtervolgen • advocaat van de duivel • tell & sell • op zoek naar het goede antwoord • schuld uitdelen • wie is verantwoordelijk? • oordelen • overtuigen • waardeert advies • expertise delen • aansluiting op ‘inhoud’ • overeenstemming = wenselijk Verschillende mindsets Dialoog Dialoog Discussie & debat
TekstMastering the Mystery ALLES IS COMMUNICATIE!
TekstMastering the Mystery 13 Waar speelt het gesprek zich af? Communicatieniveaus Volgens communicatiedeskundige Watzlawick (1970) is het onmogelijk om niet te communiceren.Alle signalen verbaal en non-verbaal, die waargenomen worden zijn communicatie. We communiceren op verschillende niveaus. Op het moment dat we slechts één niveau aandacht geven, verliest communicatie aan betekenis. Inhoud en betrekking Watzlawick onderscheidt twee niveaus: het inhouds- en betrekkingsniveau.Het inhoudsniveau heeft betrekking op wat er gezegd wordt, de informatie, de inhoud van het bericht. Het betrekkingsniveau heeft betrekking op hoe het gezegd wordt. Zo zijn er tientallen manieren om iemand te vragen de deur te sluiten.Al deze berichten hebben ongeveer dezelfde inhoud, maar op betrekkingsniveau kunnen ze variëren van een suggestie, een indirect verzoek, direct verzoek, een vraag of een bevel. INHOUD PROCEDURE INTERACTIE GEVOELENS WAT HOE
TekstMastering the Mystery 14 Wat laten we zien aan elkaar? Echtheid & respect Echtheid laat zich niet in oefeningen vatten. Echtheid heeft te maken met een heleboel houdingen en gedragingen die mensen in hun communicatie met elkaar laten zien. Men kan elkaar daarover feedback geven. Je kunt ook jezelf hierop oefenen. Houd je gedurende enige tijd aan de hieronder gegeven hints. Echtheid is één van de belangrijke bouwstenen voor het creëren van vertrouwen! Respect Het is onmogelijk om respect te oefenen met jezelf. Respect verwijst naar een houding, die je de ander toont en naar gedrag dat op basis daarvan in de communicatie zichtbaar wordt. Je kunt het niet met jezelf praktiseren.Wel kun je feedback over je houding en gedrag verzamelen of respectvol feedback geven.
TekstMastering the Mystery 15 Check Echtheid & respect • Ben je jezelf? Praat je gewoon of speel je de professional? • Ben je spontaan en toch tactvol of is er iets koels en planmatigs te bespeuren? • Ga je gemakkelijk om met de ander? Hoef je jezelf niet te verdedigen? • Ook niet als de ander het je moeilijk maakt door vragen, provocaties en aanvallen? • Laat je horen wat je denkt en voelt, op het juiste moment? • Zonder de ander te verwarren of van zijn à propos te brengen? • Ben je open? Laat je merken dat je wilt luisteren en helpen? Echtheid • Ga je met de ander om als een uniek persoon of meer als het zoveelste geval? • Laat je de oordelen achterwege? • Deel je de gevoelens en de oorzaken van je oordelen? • Doe je dat vaak en effectief? • Laat je ook merken dat je snapt wat de ander wenst of deel je alleen het probleem? • Gaat het je van harte af? Ben je niet te zakelijk of te gemaakt? • Ben je attent genoeg? • Zit je de ander niet uit te horen? • Waardeer je de goede kanten en mogelijkheden van de ander? Respectvolle houding
TekstMastering the MysteryDoor de inhoudsinterventie: • voelt de ander zich gehoord • verbetert de kwaliteit van de informatie • kun je de informatie ordenen • toets je of je de ander ook écht begrijpt Door de procesinterventie: • geef je overzicht en houvast • verklein je de onzekerheid • wordt inhoud ordelijk afgewerkt • breng je structuur aan in het gesprek Door interactieinterventie: • maak je open wat er onderhuids speelt • zie je wat de samenwerking belemmert • verklein je door openheid wantrouwen • wordt duidelijk wat er goed gaat ÉCHT IN GESPREK Door de gevoelsinterventie: • mag de ander zijn hart luchten • maak je emoties bespreekbaar • maak je ook ruimte voor jezelf • wek je vertrouwen INHOUD PROCEDURE INTERACTIE GEVOELENS WAT HOE
TekstMastering the Mystery 17 LSD in communicatie Echt in gesprek Luisteren • gefocust luisteren naar wat de ander écht te zeggen heeft. Samenvatten & spiegelen • in eigen woorden herhalen wat de ander gezegd heeft • stel een inhaakvraag (zie pag. 20) • de beleving voor de ander verhelderen Doorvragen • de vraag achter de vraag op tafel krijgen • door open, gesloten en inhaakvragen de benodigde informatie achterhalen • nodigt uit tot ‘speak the unspeakable’ Luisteren werkt het best als het waardenvrij is. Samenvatten kun je doen door het gedachtenspoor van de ander te volgen. Door te spiegelen geef je blijk van je betrokkenheid. Durf je het gevoel spoor te volgen?
TekstMastering the Mystery 18 • ‘waarom’ vragen • je eigen verhaal inbrengen • eigen ervaring benadrukken • het betuigen van sympathie • antwoord geven voor de ander • het geven van advies • te oordelen Wat werkt? Vaardig vragen stellen • stel open vragen of open statements; • vertel eens meer over… • vat samen en vraag ‘klopt dat’ • stel vragen die peilen naar gevoelens • bevestig en/of geef ruimte aan emotie • gebruik de stilte; deze geeft ruimte om na te denken • reflecteer op denkpatronen en woordgebruik • houd oogcontact • wees met al je aandacht bij de ander • luister • gebruik non-verbale signalen • wees je bewust van je ‘achtergrondgesprek’ • stel je oordeel uit! Doen! Vermijd
TekstMastering the Mystery 19 Valkuilen Vaardig vragen stellen Subjectief te werk gaan Richting geven aan antwoorden, interpreteren van wat de ander gezegd heeft, het suggereren van een bepaald antwoord, de ander (verbaal of non-verbaal) bekritiseren zijn valkuilen om rekening mee te houden. Het onderwerp niet afbakenen of doorvragen op zijpaden gaat ten koste van de effectiviteit. Zo raakt het onderwerp ondergeschoven en kan het gesprek alle kanten opgaan. Sommige mensen zijn zeer vaardig in het op deze wijze manipuleren van het gesprek. Onduidelijke vragen Op wollige of moeilijke vragen komt doorgaans geen duidelijk antwoord. Dat is ook het geval als het tempo te hoog ligt, of als er meerdere vragen tegelijkertijd worden gesteld. Vaak zijn dit soort onduidelijkheden het gevolg van gebrekkige voorbereiding. Onvoldoende afstemmen op de ander Doorvragen tot het pijnlijk wordt, doorvragen op zaken die al gezegd zijn, negatief kritisch reageren op antwoorden of de vragensteller die vervalt in een monoloog. Stuk voor stuk valkuilen in het voeren van gesprekken. Wie niet goed luistert en onvoldoende afstemt op de gesprekspartner, mist informatie en slaat in het ergste geval de plank volledig mis.
TekstMastering the Mystery OPEN VRAGEN INHAAKVRAGEN GESLOTEN, CONTROLEVRAGEN SUGGESTIEVE VRAGEN Suggestief, in de vraag ligt het antwoord al besloten. Toepassing: bij het ontlokken van een antwoord Let op: je krijgt veel sociaal wenselijke antwoorden. Gesloten vragen beginnen vaak met een werkwoord, alleen ja/nee of misschien en weet ik niet als antwoord. Toepassing: vragen naar feiten. Open vragen starten met een vragend voornaamwoord. Toepassing: bij het vragen naar een mening, ze houden een gesprek goed op gang. Inhaakvragen sluiten aan bij wat je gesprekspartner zegt en dienen ter bevestiging en verdieping van het antwoord. ? ! ∞ & KEN JE VOORKEUR
TekstMastering the Mystery 21 Verschillende soorten vragen Vaardig vragen stellen Contextuele vragen • vragen die peilen naar de context (van waaruit..) • breng het perspectief van anderen in, in het gesprek • ‘als je manager zou luisteren naar ons gesprek, wat zou hij zeggen…’ Focus op de oplossing-vragen • ‘stel je wordt wakker en het vraagstuk is opgelost; hoe ziet dat eruit’ • ‘wie zouden de verandering merken; hoe zou hen dat beïnvloeden?’ • ‘hoe zouden zij zich anders gedragen..?’ Vragen die gevoelens linken aan acties • ‘als je je gefrusteerd voelt, wat doe je dan; hoe merken anderen dat?’ • ‘wat zien anderen je doen als je … bent?’ Rating vragen • ‘op een schaal van 0 – 10, hoe zou je je huidige niveau beoordelen?’ • ‘geef een cijfer aan deze oplossing’
TekstMastering the Mystery
TekstMastering the Mystery vBijlagen
TekstMastering the Mystery VRAGEN DIE ALTIJD WERKEN
TekstMastering the Mystery 25 Goede voorbeelden van ‘wat’ vragen Vragen die altijd werken • Wat had je anders kunnen doen? • Wat is het probleem/de kern voor jou? • Wat ga je doen om dat te bereiken? • Wat verwacht je van mij? • Wat belemmert je? • Wat is volgens jou de oorzaak hiervan? • Wat zou je het liefst willen doen? • Wat is je volgende stap? • Wat is je doel voor dit gesprek? • Wat verwacht je van mij en van jezelf? • Wat gebeurt er nu? Op emotioneel vlak? • Wat gebeurde er concreet? • Wat is raken volgens jou? • Wat ga je doen? • Wat is/was jouw rol hierin? • Wat heb je eraan gedaan? • Wat gebeurt er als je de regie kwijt bent? • Wat doet het met je? • Wat is de reden dat je dit wilt bespreken? • Wat ga je nu doen? Welke actie neem je? • Wat maakte dat het goed ging? • Wat zou jij doen, als je alle macht had? • Wat doe ik fout, dat jij zo reageert? • Wat is het ergste dat kan gebeuren? • Wat kost het je? En wat levert het op? • Wat is je probleem precies? • Wat heb je er zelf al aan gedaan? • Wat zijn andere mogelijkheden/reacties? • Wat heeft je het meest geraakt? • Wat is realistisch om te bereiken? • Wat als het probleem niet wordt opgelost? • Wat doe je daarmee? • Wat raakt jou zo? • Wat maakt dit zo belangrijk?
TekstMastering the Mystery 26 Starten met hoe, wie, waar, welke Vragen die altijd werken • Hoe zit de ander erin? • Heb je dat gecheckt? Hoe? • Hoe zou je graag willen dat het was? • Hoe uit zich dat? • Hoe komt dat over op de ander? • Hoe typeer jij jezelf als persoon? (en/of als dier of stripfiguur) • Hoe lang speelt dit al? • Hoe kom je hieruit? • Hoe stel je vast of het probleem opgelost is? • Hoe raakt dit je? • Hoe kan ik je daarbij helpen? • Hoe weet je of je op de goede weg bent? • Wie helpt je hierbij? • Wie is er nog meer bij betrokken? • Wie is verantwoordelijk voor de uitkomst? • Waar gaan we het over hebben? • Waar wil je het over hebben? • Waar heb je last van? • Waar wil je mee stoppen? • Waar wil je mee doorgaan? • Waar ben je zelf het meest tevreden over? • Waar zit je echte probleem? • Waar zit het werkelijke probleem volgens jou? • Waar komt dat vandaan? • Welke afspraken maak je met jezelf? • Welke obstakels moet je nog overwinnen? • Welke hulpmiddelen heb je? • Welke stappen kun je ondernemen om het probleem echt aan te pakken? • Welk doel heb je op lange termijn, als het probleem uit de wereld is?
TekstMastering the Mystery 27 Overige goede vragen Vragen die altijd werken • Op welke wijze heb je er last van? • Zitten we op de goede lijn? • Kun je iets over gevoel zeggen? • Wil je de diepte in? • Wil je vertellen wat je denkt? • Waarvoor is dat nodig? • Is het je opgevallen dat… • Mag ik je een meer psychologische vraag stellen? • Leg het mij nog eens eenvoudig uit. • En dan… • Maak het eens expliciet. • Vertel hier eens meer over..
TekstMastering the Mystery 28 Wie of wat bepaalt jouw context? Communicatie Wat houdt je bezig en hoe houdt dat je bezig? Ieder mens wordt immers beïnvloed door zijn omgeving. Sommigen zijn er meer gevoelig voor dan anderen. Wie brengt dat al voor zichzelf in kaart? En wie bekijkt dan ook nauwkeurig waar creatieve spanning zit en waar reactieve spanning optreedt? Het verschil: creatieve spanning geeft energie. Er staat precies genoeg spanning op je elastiekje. Reactieve spanning baart je dikwijls zorgen. Er staat teveel spanning op je elastiekje. Hoe zit het met jouw spanning op dit moment, teveel, te weinig of precies genoeg? Veranderen is sneller gedacht dan gedaan. Wat er precies nodig is, kun je zelf soms niet zeggen. Dan helpt een goed gesprek met een ander. Mits die de kunst van het vragen stellen verstaat. Contact en echtheid brengen verdieping. Stop met praten over de context of de inhoud en sta stil bij het onuitgesprokene. Reflectie • Echt in gesprek zijn met de ander, hoe doe je dat? • Welke vragen werken en welke ook niet? • Waar spelen jouw gesprekken zich af? • Hoe kun je context creëren in plaats van ondergaan?
TekstMastering the Mystery EEN KORTE SOCRATISCHE DIALOOG VERTEL KORT • Wat is er gebeurd (feiten) • Wat heb je zelf gedaan (handeling) • Wat betekent dit (gevoel, beleving) • Wat is te onderzoeken (vraag) VERHELDER DOOR VRAGEN • Vragen, vragen, vragen, open vragen • Oordelen, meningen niet geoorloofd REFLECTIE • Wat gaat je aan het hart en moeten we ter harte nemen? • Welke moed is er nodig om daaraan recht te doen • Wat moet worden opgegeven • Wat heb je onder ogen te zien • Wat is dus nodig VERPLAATS JE IN.. • Wat betekent de situatie voor jou (gevoel, beleving) • Wat zou je doen in de situatie (handeling) • Wat is je antwoord op de vraag (oordeel) • Op grond van welke onderliggende redenen? (visie) 1. Vertel kort wat je hebt ervaren 2. De anderen stellen vragen ter verheldering 4. Reflectie, waar draait het hier om 3. De anderen ver- plaatsen zich in de situatie 1. 3. 2. 4.
TekstMastering the Mystery 30 Eerst, de juiste mindset Het Socratische gesprek • Neem de tijd een dialoog is een vorm van langzaam denken, gericht op diepgang. • Luister stel vragen, verplaats je in een ander en bekijk de wereld door diens ogen. • Er hoeft geen beslissing uit te komen begrip kweken en zicht krijgen op elkaars denkbeelden is voldoende resultaat. • Denk niet tegen de anderen ‘ja, maar’, denk met de anderen, denk samen, denk als één hoofd - ‘ja, en’. • Fixeer je niet op oplossingen onderzoek de onderliggende redenen, waarden of visies van een probleem of een oplossing. • Maak ruimte voor nieuw denken ga voorbij je oude denken.
TekstMastering the Mystery ALS HOOFD, HART EN WIL OPEN ZIJN, IS ER RUIMTE VOOR EEN WEZENLIJKE VERANDERING
TekstMastering the Mystery 32 Theory U Niveaus van aandacht De wijze waarop je aanwezig bent en waarneemt in een gesprek, is bepalend voor wat er gebeurt in het contact. Peter Senge onderscheidt in zijn Theory U verschillende niveaus van aandacht. Dit geldt voor beide gesprekspartners of voor coach en coachee. De coach hanteert de niveaus bewust, de coachee dikwijls onbewust. Zien op welk niveau iemand luistert of kijkt en iemand daar bewust van maken, is het vakmanschap van een coach. Pas als er bewustzijn is, kun je iemand ‘meenemen’ naar een volgende niveau. Binnen de verschillende niveaus van aandacht is het een kwestie van afstemmen. Het ene niveau herken je gemakkelijker bij jezelf dan het andere. Bewust contact met jezelf, je emoties, je lichaam en je gedachten is nodig, terwijl je contact houdt met wat er bij de ander en tússen jullie gebeurt. Daarop ook nog kunnen reflecteren, terwijl je blijft kijken, luisteren en handelen, vereist training. Maar het vraagt bovenal aandacht. Downloading Je hoort wat je al kent en plaatst alles in je eigen referentiekader. Autobiografisch luisteren is hiervan een kenmerk: ‘O ja, dat ken ik. Nee, dat kan niet kloppen. Ja, dat komt natuurlijk door….’ Deze manier van luisteren komt voort uit ‘je willen hechten aan iets dat bekend is’. Daar is niets mis mee. Het is in bepaalde situaties nodig te weten of iets bekend of veilig is. Wel is het een afbakende manier van luisteren. Je verdedigt (al dan niet onbewust) je positie, je mening of bestrijdt die van de ander. Je houdt vast aan bekende patronen, er ontstaat niets nieuws. Als je je oude manier van kijken en reageren los laat, maak je bewust een breuk. Een volgend niveau van aandacht is bereikt als je een open, frisse blik aanwendt, zonder oordeel. Dit is niet iets dat je overkomt, maar een houding waar je elke keer opnieuw bewust voor kiest. Zo train je de meesterschapshouding als coach.
TekstMastering the Mystery SENSING je verbinden voelen,empathie PERFORMANCE meer van hetzelfde of echte verandering SEEING kijken met open blik OPEN MIND OPEN WILL PRESENCING overgave, opgaan in het geheel DE TOEKOMST ONTVOUWT ZICH VANUIT HET HIER EN NU SIGNATURE PRESENCE • bewust zijn van je ‘signature’ en het effect • effectiever leren communiceren • jezelf leren hanteren als instrument • in de dynamiek van een groep ONBEWUSTE PATRONEN ZIEN • bij jezelf, de ander en in de groep • onbewuste voorkeuren bewust maken • mentale modellen & limiting beliefs helder BEWUST EFFECT ERVAREN • eigen rolpatroon in communicatie • metaprogramma’s in communicatie • gevoel / gedachte / gedrag / gevolg ANDERS LEREN KIJKEN • ervaring en feedback van anderen • bewustworden van nieuwe dingen • in de spanning bevindt zich de sleutel • in het HIER-EN-NU ontstaat de beweging BEWUST VERANDEREN • aansluiten en verbinding maken • de professionele confrontatie en dialoog • dilemma’s ter plekke overbruggen • win/win; belang vervangt positie • dichtbij jezelf blijven en samen verder komen OPEN HEART DOWNLOADING patroonherkenning
TekstMastering the Mystery 34 Theory U Niveaus van aandacht Kijken en luisteren met een ‘open mind’ Je bent je ervan bewust dat jouw manier van luisteren en kijken beïnvloed wordt door je verleden, je ervaringen, je eigen waarden en normen, je aannames. Je hoort dingen die niet vanzelfsprekend voor je zijn. Je staat nieuwsgierigheid en verbazing toe. Hier begint het eerste openen, het leren. Dit leidt niet als vanzelf tot anders handelen. Het is wel het startpunt, je opent je voor nieuwe perspectieven. Dat wil niet zeggen dat je er meteen naar gaat handelen. Je verbinden met een ‘open heart’ Op dit niveau maak je contact met gevoelens. Je leeft je in, in wat iemand anders doormaakt, je laat je raken in het contact. Vanuit hier kan er werkelijke verbinding tussen mensen ontstaan en kan hetgeen dat aan de orde is ook echt worden erkend (een verlangen, een gemis, het pijnlijke van de situatie, wrijving, etc). Dit is een belangrijke fase voor het laten ontstaan van nieuwe mogelijkheden. Empathie en gevoel. Overgave, opgaan in een ‘open will’ Stel je voor dat je in flow bent met jezelf, de ander, de situatie. Je ziet en voelt en ervaart precies hoe het is, én verandert er niets aan. Je luistert met al je zintuigen open, naar wat in het hier en nu ontstaat. En zelfs dat klinkt al bijna teveel als doen. Iedereen kent wel dit soort momenten. Creatie ontstaat als vanzelf. We zijn gewend te leren van het verleden. Dat is waardevol, maar vanuit dit diepste niveau van aandacht leer je vanuit de toekomst, zoals die zich ontvouwt in het hier en nu. Het raakt aan intuïtie en onzekerheid. Het vraagt durf om te experimenteren en fouten te maken, los te laten en te laten ontstaan wat wil ontstaan. In communicatie betekent dat: helemaal open staan voor wat zich aandient bij de ander, bij jou, en in de relatie tussen jullie. Zonder dat je ergens aan sleutelt, het anders wilt hebben dan het is.
TekstMastering the Mystery
TekstMastering the Mystery

More Related Content

Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change

  • 1. TekstMastering the Mystery v De kracht van de dialoog in communicatie Guide to Change | mei 2015 Communiceren met compassie
  • 3. TekstMastering the Mystery 3 Communiceren met compassie 1. Over spreken en luisteren 5 • de waarheid is waar je kijkt • een doeltreffend model 2. Dialoog 8 • waarom? • verschillende mindsets 3. Communicatieniveaus 13 • waar speelt het gesprek zich af? • echtheid en respect 4. Echt in gesprek 17 • LSD in communicatie • niveaus van luisteren en vragen 5. Vaardig vragen stellen 18 • verschillende soorten vragen • valkuilen Bijlagen • vragen die altijd werken • het socratische gesprek • theory U
  • 4. TekstMastering the MysteryBEN JE BEREID ÉCHT TE LUISTEREN? EN HEB JE DE MOED JOUW WAARHEID TE SPREKEN?
  • 5. TekstMastering the Mystery 5 De waarheid is waar je kijkt Over spreken en luisteren Hoezo? Overal waar mensen zijn is communicatie. Niet altijd open en effectief; soms bedoeld (met een verborgen agenda) soms onbedoeld, door een ‘verkeerde’ interpretatie. Ieder mens communiceert vanuit zijn of haar eigen referentiekader, het eigen denksysteem, de eigen beleving van de werkelijkheid. Ons gezichtspunt bepaalt in hoge mate wat we zien. Hoe meer we beseffen dat onze waarheid niet dé waarheid is, des te groter is de kans dat onze communicatie slaagt. • Er zijn meer perspectieven mogelijk • Standpunten, gezichtspunten variëren • Waar je staat, bepaalt wat je ziet Communicatie gaat over spreken en luisteren. Wat gebeurt er in een gesprek? LUISTEREN SPREKEN Ik hoor je zeggen, als ik je goed begrijp Ikvoel,ikzie,ikdenk Ik durf mijn waarheid te spreken Jij bent.. Dit is de waarheid Ik wil naar jouw waarheid luisteren
  • 6. TekstMastering the Mystery 6 • reactief • positie bepalen • verlies/verlies • aanval/verdediging • gesloten • conflict • geen oplossing • verleden centraal • de sterkste wint • handelen • snelle deal • win/verlies • respectvol • lijkt open • geen confrontatie • makkelijke oplossing • heden centraal • de slimste wint • creatief • belangen voorop • win/win • belangstelling • open, empathisch • soms confrontatie • nieuwe oplossingen • toekomst centraal • synergie wint Over spreken en luisteren Defensief Compromising Samenwerkend
  • 7. TekstMastering the Mystery 7 Een doeltreffend model Over spreken en luisteren Hoe meer je bereid bent écht te luisteren naar wat de ander bedoelt en hoe meer jouw waarheid te spreken, des te beter resultaat haal je uit al je gesprekken. Verschillende gespreksvormen leveren verschillende uitkomsten op. Als wederzijds begrip belangrijk is; als respect een rol speelt, is het tijd voor dialoog. Om een goede dialoog te voeren is er meer nodig dan techniek! • Jouw waarheid is niet dé waarheid, die van de ander dus ook niet! • Luisteren is: vragen blijven stellen, tot het je écht duidelijk is! • Gemakkelijk als je iets hoort, waarmee je het eens bent. • Moeilijker naarmate je een andere mening bent toegedaan. SAMENWERKEND Hard op de inhoud, zacht op de relatie Bereidheid écht te luisteren naar wat de ander bedoelt Bereidheidmijnwaarheidtespreken COMPROMIZING Zacht op de inhoud, hard op de relatie DEFENSIEF Hard op de inhoud, hard op de relatie
  • 8. TekstMastering the Mystery 8 Waarom? Dialoog Dialoog maakt je creatief Creativiteit doet deelnemers actief bijdragen aan vernieuwing. Geen variant van wat er al was, maar nieuwe creaties, vormgegeven door alle deelnemers. Ieders aandeel gaat op in een geheel waarin iedereen zich herkent. Een gezamenlijk 'kunstwerk' waar iedere deelnemer een hand in heeft gehad. Dialoog versnelt door te vertragen Aan een dialoog zit geen tijd, alleen een proces. Dialoog vraagt tijd en ruimte. Gras groeit ook niet harder door er aan te trekken.. Tijdelijk vertragen levert vaak resultaten op die veel tijd besparen én energie geven. Je kunt je weg met meer plezier en succes vervolgen. Het is tijd om dat te ondervinden in dialoog. Inquire vragen Advocacy pleiten voor Reflect spiegelen Stilte 70% van de vragen, zijn meningen ‘verkleed als vraag’
  • 9. TekstMastering the Mystery 9 Waarom? Dialoog Dialoog doe je samen Samen denken, samenspraak en samenwerken zijn de pijlers van dialoog. Samen bereik je veel meer dan alleen. In dialoog ben je samen op zoek naar nieuwe en betere mogelijkheden. Iedere deelnemer neemt vrijwillig de medeverantwoordelijkheid voor het verloop van de dialoog. Het werkt! Dialoog maakt je los van patronen Dialoog nodigt uit om ‘out of your box’ te denken. Door actief te luisteren naar anderen én open te staan voor iets anders, kom je gezamenlijk tot nieuwe inzichten en ideeën. Los van vaste (denk)patronen zie je de dingen op een frisse manier. Hierdoor dienen zich oplossingen aan die je van tevoren niet zou hebben bedacht. AANDACHTIG EMPATHISCH SELECTIEF NET DOEN ALSOF Hier spelen de meeste gesprekken zich af..
  • 10. TekstMastering the MysteryEEN GOEDE DIALOOG VERBINDT MENSEN, MAAKT RUIMTE EN KWEEKT BEGRIP
  • 11. TekstMastering the Mystery 11 • exploreren • onderzoeken en reflecteren • luisteren en samenvatten • meer antwoorden mogelijk • meer alternatieven OK • kan leven met variatie • neutraal • waarnemen zonder oordeel • overeenstemming = essentieel • nieuwsgierig; naïef • steunverlenend • aansluiting op ‘gevoel’ • achtervolgen • advocaat van de duivel • tell & sell • op zoek naar het goede antwoord • schuld uitdelen • wie is verantwoordelijk? • oordelen • overtuigen • waardeert advies • expertise delen • aansluiting op ‘inhoud’ • overeenstemming = wenselijk Verschillende mindsets Dialoog Dialoog Discussie & debat
  • 13. TekstMastering the Mystery 13 Waar speelt het gesprek zich af? Communicatieniveaus Volgens communicatiedeskundige Watzlawick (1970) is het onmogelijk om niet te communiceren.Alle signalen verbaal en non-verbaal, die waargenomen worden zijn communicatie. We communiceren op verschillende niveaus. Op het moment dat we slechts één niveau aandacht geven, verliest communicatie aan betekenis. Inhoud en betrekking Watzlawick onderscheidt twee niveaus: het inhouds- en betrekkingsniveau.Het inhoudsniveau heeft betrekking op wat er gezegd wordt, de informatie, de inhoud van het bericht. Het betrekkingsniveau heeft betrekking op hoe het gezegd wordt. Zo zijn er tientallen manieren om iemand te vragen de deur te sluiten.Al deze berichten hebben ongeveer dezelfde inhoud, maar op betrekkingsniveau kunnen ze variëren van een suggestie, een indirect verzoek, direct verzoek, een vraag of een bevel. INHOUD PROCEDURE INTERACTIE GEVOELENS WAT HOE
  • 14. TekstMastering the Mystery 14 Wat laten we zien aan elkaar? Echtheid & respect Echtheid laat zich niet in oefeningen vatten. Echtheid heeft te maken met een heleboel houdingen en gedragingen die mensen in hun communicatie met elkaar laten zien. Men kan elkaar daarover feedback geven. Je kunt ook jezelf hierop oefenen. Houd je gedurende enige tijd aan de hieronder gegeven hints. Echtheid is één van de belangrijke bouwstenen voor het creëren van vertrouwen! Respect Het is onmogelijk om respect te oefenen met jezelf. Respect verwijst naar een houding, die je de ander toont en naar gedrag dat op basis daarvan in de communicatie zichtbaar wordt. Je kunt het niet met jezelf praktiseren.Wel kun je feedback over je houding en gedrag verzamelen of respectvol feedback geven.
  • 15. TekstMastering the Mystery 15 Check Echtheid & respect • Ben je jezelf? Praat je gewoon of speel je de professional? • Ben je spontaan en toch tactvol of is er iets koels en planmatigs te bespeuren? • Ga je gemakkelijk om met de ander? Hoef je jezelf niet te verdedigen? • Ook niet als de ander het je moeilijk maakt door vragen, provocaties en aanvallen? • Laat je horen wat je denkt en voelt, op het juiste moment? • Zonder de ander te verwarren of van zijn à propos te brengen? • Ben je open? Laat je merken dat je wilt luisteren en helpen? Echtheid • Ga je met de ander om als een uniek persoon of meer als het zoveelste geval? • Laat je de oordelen achterwege? • Deel je de gevoelens en de oorzaken van je oordelen? • Doe je dat vaak en effectief? • Laat je ook merken dat je snapt wat de ander wenst of deel je alleen het probleem? • Gaat het je van harte af? Ben je niet te zakelijk of te gemaakt? • Ben je attent genoeg? • Zit je de ander niet uit te horen? • Waardeer je de goede kanten en mogelijkheden van de ander? Respectvolle houding
  • 16. TekstMastering the MysteryDoor de inhoudsinterventie: • voelt de ander zich gehoord • verbetert de kwaliteit van de informatie • kun je de informatie ordenen • toets je of je de ander ook écht begrijpt Door de procesinterventie: • geef je overzicht en houvast • verklein je de onzekerheid • wordt inhoud ordelijk afgewerkt • breng je structuur aan in het gesprek Door interactieinterventie: • maak je open wat er onderhuids speelt • zie je wat de samenwerking belemmert • verklein je door openheid wantrouwen • wordt duidelijk wat er goed gaat ÉCHT IN GESPREK Door de gevoelsinterventie: • mag de ander zijn hart luchten • maak je emoties bespreekbaar • maak je ook ruimte voor jezelf • wek je vertrouwen INHOUD PROCEDURE INTERACTIE GEVOELENS WAT HOE
  • 17. TekstMastering the Mystery 17 LSD in communicatie Echt in gesprek Luisteren • gefocust luisteren naar wat de ander écht te zeggen heeft. Samenvatten & spiegelen • in eigen woorden herhalen wat de ander gezegd heeft • stel een inhaakvraag (zie pag. 20) • de beleving voor de ander verhelderen Doorvragen • de vraag achter de vraag op tafel krijgen • door open, gesloten en inhaakvragen de benodigde informatie achterhalen • nodigt uit tot ‘speak the unspeakable’ Luisteren werkt het best als het waardenvrij is. Samenvatten kun je doen door het gedachtenspoor van de ander te volgen. Door te spiegelen geef je blijk van je betrokkenheid. Durf je het gevoel spoor te volgen?
  • 18. TekstMastering the Mystery 18 • ‘waarom’ vragen • je eigen verhaal inbrengen • eigen ervaring benadrukken • het betuigen van sympathie • antwoord geven voor de ander • het geven van advies • te oordelen Wat werkt? Vaardig vragen stellen • stel open vragen of open statements; • vertel eens meer over… • vat samen en vraag ‘klopt dat’ • stel vragen die peilen naar gevoelens • bevestig en/of geef ruimte aan emotie • gebruik de stilte; deze geeft ruimte om na te denken • reflecteer op denkpatronen en woordgebruik • houd oogcontact • wees met al je aandacht bij de ander • luister • gebruik non-verbale signalen • wees je bewust van je ‘achtergrondgesprek’ • stel je oordeel uit! Doen! Vermijd
  • 19. TekstMastering the Mystery 19 Valkuilen Vaardig vragen stellen Subjectief te werk gaan Richting geven aan antwoorden, interpreteren van wat de ander gezegd heeft, het suggereren van een bepaald antwoord, de ander (verbaal of non-verbaal) bekritiseren zijn valkuilen om rekening mee te houden. Het onderwerp niet afbakenen of doorvragen op zijpaden gaat ten koste van de effectiviteit. Zo raakt het onderwerp ondergeschoven en kan het gesprek alle kanten opgaan. Sommige mensen zijn zeer vaardig in het op deze wijze manipuleren van het gesprek. Onduidelijke vragen Op wollige of moeilijke vragen komt doorgaans geen duidelijk antwoord. Dat is ook het geval als het tempo te hoog ligt, of als er meerdere vragen tegelijkertijd worden gesteld. Vaak zijn dit soort onduidelijkheden het gevolg van gebrekkige voorbereiding. Onvoldoende afstemmen op de ander Doorvragen tot het pijnlijk wordt, doorvragen op zaken die al gezegd zijn, negatief kritisch reageren op antwoorden of de vragensteller die vervalt in een monoloog. Stuk voor stuk valkuilen in het voeren van gesprekken. Wie niet goed luistert en onvoldoende afstemt op de gesprekspartner, mist informatie en slaat in het ergste geval de plank volledig mis.
  • 20. TekstMastering the Mystery OPEN VRAGEN INHAAKVRAGEN GESLOTEN, CONTROLEVRAGEN SUGGESTIEVE VRAGEN Suggestief, in de vraag ligt het antwoord al besloten. Toepassing: bij het ontlokken van een antwoord Let op: je krijgt veel sociaal wenselijke antwoorden. Gesloten vragen beginnen vaak met een werkwoord, alleen ja/nee of misschien en weet ik niet als antwoord. Toepassing: vragen naar feiten. Open vragen starten met een vragend voornaamwoord. Toepassing: bij het vragen naar een mening, ze houden een gesprek goed op gang. Inhaakvragen sluiten aan bij wat je gesprekspartner zegt en dienen ter bevestiging en verdieping van het antwoord. ? ! ∞ & KEN JE VOORKEUR
  • 21. TekstMastering the Mystery 21 Verschillende soorten vragen Vaardig vragen stellen Contextuele vragen • vragen die peilen naar de context (van waaruit..) • breng het perspectief van anderen in, in het gesprek • ‘als je manager zou luisteren naar ons gesprek, wat zou hij zeggen…’ Focus op de oplossing-vragen • ‘stel je wordt wakker en het vraagstuk is opgelost; hoe ziet dat eruit’ • ‘wie zouden de verandering merken; hoe zou hen dat beïnvloeden?’ • ‘hoe zouden zij zich anders gedragen..?’ Vragen die gevoelens linken aan acties • ‘als je je gefrusteerd voelt, wat doe je dan; hoe merken anderen dat?’ • ‘wat zien anderen je doen als je … bent?’ Rating vragen • ‘op een schaal van 0 – 10, hoe zou je je huidige niveau beoordelen?’ • ‘geef een cijfer aan deze oplossing’
  • 25. TekstMastering the Mystery 25 Goede voorbeelden van ‘wat’ vragen Vragen die altijd werken • Wat had je anders kunnen doen? • Wat is het probleem/de kern voor jou? • Wat ga je doen om dat te bereiken? • Wat verwacht je van mij? • Wat belemmert je? • Wat is volgens jou de oorzaak hiervan? • Wat zou je het liefst willen doen? • Wat is je volgende stap? • Wat is je doel voor dit gesprek? • Wat verwacht je van mij en van jezelf? • Wat gebeurt er nu? Op emotioneel vlak? • Wat gebeurde er concreet? • Wat is raken volgens jou? • Wat ga je doen? • Wat is/was jouw rol hierin? • Wat heb je eraan gedaan? • Wat gebeurt er als je de regie kwijt bent? • Wat doet het met je? • Wat is de reden dat je dit wilt bespreken? • Wat ga je nu doen? Welke actie neem je? • Wat maakte dat het goed ging? • Wat zou jij doen, als je alle macht had? • Wat doe ik fout, dat jij zo reageert? • Wat is het ergste dat kan gebeuren? • Wat kost het je? En wat levert het op? • Wat is je probleem precies? • Wat heb je er zelf al aan gedaan? • Wat zijn andere mogelijkheden/reacties? • Wat heeft je het meest geraakt? • Wat is realistisch om te bereiken? • Wat als het probleem niet wordt opgelost? • Wat doe je daarmee? • Wat raakt jou zo? • Wat maakt dit zo belangrijk?
  • 26. TekstMastering the Mystery 26 Starten met hoe, wie, waar, welke Vragen die altijd werken • Hoe zit de ander erin? • Heb je dat gecheckt? Hoe? • Hoe zou je graag willen dat het was? • Hoe uit zich dat? • Hoe komt dat over op de ander? • Hoe typeer jij jezelf als persoon? (en/of als dier of stripfiguur) • Hoe lang speelt dit al? • Hoe kom je hieruit? • Hoe stel je vast of het probleem opgelost is? • Hoe raakt dit je? • Hoe kan ik je daarbij helpen? • Hoe weet je of je op de goede weg bent? • Wie helpt je hierbij? • Wie is er nog meer bij betrokken? • Wie is verantwoordelijk voor de uitkomst? • Waar gaan we het over hebben? • Waar wil je het over hebben? • Waar heb je last van? • Waar wil je mee stoppen? • Waar wil je mee doorgaan? • Waar ben je zelf het meest tevreden over? • Waar zit je echte probleem? • Waar zit het werkelijke probleem volgens jou? • Waar komt dat vandaan? • Welke afspraken maak je met jezelf? • Welke obstakels moet je nog overwinnen? • Welke hulpmiddelen heb je? • Welke stappen kun je ondernemen om het probleem echt aan te pakken? • Welk doel heb je op lange termijn, als het probleem uit de wereld is?
  • 27. TekstMastering the Mystery 27 Overige goede vragen Vragen die altijd werken • Op welke wijze heb je er last van? • Zitten we op de goede lijn? • Kun je iets over gevoel zeggen? • Wil je de diepte in? • Wil je vertellen wat je denkt? • Waarvoor is dat nodig? • Is het je opgevallen dat… • Mag ik je een meer psychologische vraag stellen? • Leg het mij nog eens eenvoudig uit. • En dan… • Maak het eens expliciet. • Vertel hier eens meer over..
  • 28. TekstMastering the Mystery 28 Wie of wat bepaalt jouw context? Communicatie Wat houdt je bezig en hoe houdt dat je bezig? Ieder mens wordt immers beïnvloed door zijn omgeving. Sommigen zijn er meer gevoelig voor dan anderen. Wie brengt dat al voor zichzelf in kaart? En wie bekijkt dan ook nauwkeurig waar creatieve spanning zit en waar reactieve spanning optreedt? Het verschil: creatieve spanning geeft energie. Er staat precies genoeg spanning op je elastiekje. Reactieve spanning baart je dikwijls zorgen. Er staat teveel spanning op je elastiekje. Hoe zit het met jouw spanning op dit moment, teveel, te weinig of precies genoeg? Veranderen is sneller gedacht dan gedaan. Wat er precies nodig is, kun je zelf soms niet zeggen. Dan helpt een goed gesprek met een ander. Mits die de kunst van het vragen stellen verstaat. Contact en echtheid brengen verdieping. Stop met praten over de context of de inhoud en sta stil bij het onuitgesprokene. Reflectie • Echt in gesprek zijn met de ander, hoe doe je dat? • Welke vragen werken en welke ook niet? • Waar spelen jouw gesprekken zich af? • Hoe kun je context creëren in plaats van ondergaan?
  • 29. TekstMastering the Mystery EEN KORTE SOCRATISCHE DIALOOG VERTEL KORT • Wat is er gebeurd (feiten) • Wat heb je zelf gedaan (handeling) • Wat betekent dit (gevoel, beleving) • Wat is te onderzoeken (vraag) VERHELDER DOOR VRAGEN • Vragen, vragen, vragen, open vragen • Oordelen, meningen niet geoorloofd REFLECTIE • Wat gaat je aan het hart en moeten we ter harte nemen? • Welke moed is er nodig om daaraan recht te doen • Wat moet worden opgegeven • Wat heb je onder ogen te zien • Wat is dus nodig VERPLAATS JE IN.. • Wat betekent de situatie voor jou (gevoel, beleving) • Wat zou je doen in de situatie (handeling) • Wat is je antwoord op de vraag (oordeel) • Op grond van welke onderliggende redenen? (visie) 1. Vertel kort wat je hebt ervaren 2. De anderen stellen vragen ter verheldering 4. Reflectie, waar draait het hier om 3. De anderen ver- plaatsen zich in de situatie 1. 3. 2. 4.
  • 30. TekstMastering the Mystery 30 Eerst, de juiste mindset Het Socratische gesprek • Neem de tijd een dialoog is een vorm van langzaam denken, gericht op diepgang. • Luister stel vragen, verplaats je in een ander en bekijk de wereld door diens ogen. • Er hoeft geen beslissing uit te komen begrip kweken en zicht krijgen op elkaars denkbeelden is voldoende resultaat. • Denk niet tegen de anderen ‘ja, maar’, denk met de anderen, denk samen, denk als één hoofd - ‘ja, en’. • Fixeer je niet op oplossingen onderzoek de onderliggende redenen, waarden of visies van een probleem of een oplossing. • Maak ruimte voor nieuw denken ga voorbij je oude denken.
  • 31. TekstMastering the Mystery ALS HOOFD, HART EN WIL OPEN ZIJN, IS ER RUIMTE VOOR EEN WEZENLIJKE VERANDERING
  • 32. TekstMastering the Mystery 32 Theory U Niveaus van aandacht De wijze waarop je aanwezig bent en waarneemt in een gesprek, is bepalend voor wat er gebeurt in het contact. Peter Senge onderscheidt in zijn Theory U verschillende niveaus van aandacht. Dit geldt voor beide gesprekspartners of voor coach en coachee. De coach hanteert de niveaus bewust, de coachee dikwijls onbewust. Zien op welk niveau iemand luistert of kijkt en iemand daar bewust van maken, is het vakmanschap van een coach. Pas als er bewustzijn is, kun je iemand ‘meenemen’ naar een volgende niveau. Binnen de verschillende niveaus van aandacht is het een kwestie van afstemmen. Het ene niveau herken je gemakkelijker bij jezelf dan het andere. Bewust contact met jezelf, je emoties, je lichaam en je gedachten is nodig, terwijl je contact houdt met wat er bij de ander en tússen jullie gebeurt. Daarop ook nog kunnen reflecteren, terwijl je blijft kijken, luisteren en handelen, vereist training. Maar het vraagt bovenal aandacht. Downloading Je hoort wat je al kent en plaatst alles in je eigen referentiekader. Autobiografisch luisteren is hiervan een kenmerk: ‘O ja, dat ken ik. Nee, dat kan niet kloppen. Ja, dat komt natuurlijk door….’ Deze manier van luisteren komt voort uit ‘je willen hechten aan iets dat bekend is’. Daar is niets mis mee. Het is in bepaalde situaties nodig te weten of iets bekend of veilig is. Wel is het een afbakende manier van luisteren. Je verdedigt (al dan niet onbewust) je positie, je mening of bestrijdt die van de ander. Je houdt vast aan bekende patronen, er ontstaat niets nieuws. Als je je oude manier van kijken en reageren los laat, maak je bewust een breuk. Een volgend niveau van aandacht is bereikt als je een open, frisse blik aanwendt, zonder oordeel. Dit is niet iets dat je overkomt, maar een houding waar je elke keer opnieuw bewust voor kiest. Zo train je de meesterschapshouding als coach.
  • 33. TekstMastering the Mystery SENSING je verbinden voelen,empathie PERFORMANCE meer van hetzelfde of echte verandering SEEING kijken met open blik OPEN MIND OPEN WILL PRESENCING overgave, opgaan in het geheel DE TOEKOMST ONTVOUWT ZICH VANUIT HET HIER EN NU SIGNATURE PRESENCE • bewust zijn van je ‘signature’ en het effect • effectiever leren communiceren • jezelf leren hanteren als instrument • in de dynamiek van een groep ONBEWUSTE PATRONEN ZIEN • bij jezelf, de ander en in de groep • onbewuste voorkeuren bewust maken • mentale modellen & limiting beliefs helder BEWUST EFFECT ERVAREN • eigen rolpatroon in communicatie • metaprogramma’s in communicatie • gevoel / gedachte / gedrag / gevolg ANDERS LEREN KIJKEN • ervaring en feedback van anderen • bewustworden van nieuwe dingen • in de spanning bevindt zich de sleutel • in het HIER-EN-NU ontstaat de beweging BEWUST VERANDEREN • aansluiten en verbinding maken • de professionele confrontatie en dialoog • dilemma’s ter plekke overbruggen • win/win; belang vervangt positie • dichtbij jezelf blijven en samen verder komen OPEN HEART DOWNLOADING patroonherkenning
  • 34. TekstMastering the Mystery 34 Theory U Niveaus van aandacht Kijken en luisteren met een ‘open mind’ Je bent je ervan bewust dat jouw manier van luisteren en kijken beïnvloed wordt door je verleden, je ervaringen, je eigen waarden en normen, je aannames. Je hoort dingen die niet vanzelfsprekend voor je zijn. Je staat nieuwsgierigheid en verbazing toe. Hier begint het eerste openen, het leren. Dit leidt niet als vanzelf tot anders handelen. Het is wel het startpunt, je opent je voor nieuwe perspectieven. Dat wil niet zeggen dat je er meteen naar gaat handelen. Je verbinden met een ‘open heart’ Op dit niveau maak je contact met gevoelens. Je leeft je in, in wat iemand anders doormaakt, je laat je raken in het contact. Vanuit hier kan er werkelijke verbinding tussen mensen ontstaan en kan hetgeen dat aan de orde is ook echt worden erkend (een verlangen, een gemis, het pijnlijke van de situatie, wrijving, etc). Dit is een belangrijke fase voor het laten ontstaan van nieuwe mogelijkheden. Empathie en gevoel. Overgave, opgaan in een ‘open will’ Stel je voor dat je in flow bent met jezelf, de ander, de situatie. Je ziet en voelt en ervaart precies hoe het is, én verandert er niets aan. Je luistert met al je zintuigen open, naar wat in het hier en nu ontstaat. En zelfs dat klinkt al bijna teveel als doen. Iedereen kent wel dit soort momenten. Creatie ontstaat als vanzelf. We zijn gewend te leren van het verleden. Dat is waardevol, maar vanuit dit diepste niveau van aandacht leer je vanuit de toekomst, zoals die zich ontvouwt in het hier en nu. Het raakt aan intuïtie en onzekerheid. Het vraagt durf om te experimenteren en fouten te maken, los te laten en te laten ontstaan wat wil ontstaan. In communicatie betekent dat: helemaal open staan voor wat zich aandient bij de ander, bij jou, en in de relatie tussen jullie. Zonder dat je ergens aan sleutelt, het anders wilt hebben dan het is.