�ݺ�ߣ

Misschien dat u Markje zolang thuis een beetje les kunt geven …? Natuurlijk heeft óók úw zoon recht op onderwijs..!! Maar we oriënteren ons momenteel nog even op de meest optimale regeling…

Curatieve aanpak voortijdig schoolverlaten Paulo Moekotte Lectoraat “Onderwijsarrangementen in maatschappelijke context”

Curatieve aanpak VSV Wat gebeurt er met de jongeren die, om welke reden dan ook, toch niet in het systeem passen en niet in staat zijn een startkwalificatie te behalen? Zijn we in staat om én het doel van de startkwalificatie voor iedereen overeind te houden én tegelijk te erkennen dat er alternatieven nodig zijn voor degenen voor wie een startkwalificatie onbereikbaar is?

Duidelijke afbakening of niet? In preventieve zin: leg de criteria bij het onderwijs, dat moet aantonen dat het alles heeft gedaan om de jongere binnen reguliere kaders te begeleiden, daar niet in slaagt en dat dientengevolge deze jongere thuishoort in de speciale voorziening. In curatieve zin: leg de criteria bij de jongere, die zich als het ware moet 'kwalificeren' voor toelating tot een voorziening.

Kerntaken van het onderwijs Kwalificerende functie Economische agenda Socialiserende functie Sociale agenda

Een paar cijfers (07/08) circa 155.000 leerlingen (17%) voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en leerwegondersteunend onderwijs in het vmbo (2000=T  +25%) 34.083 Bve 14.713 Vo 48.796 VSV (07-08) 72% 24566 N.-armoedecumulatiegebied 28% 9517 Armoedecumulatiegebied 36% 12137 N.-autochtoon 64% 21946 Autochtoon 40% 13581 Vrouw 60% 20502 Man n = 1581 ROA 2009 16% werk leuker 20% studiekeuze 23% persoonlijke problemen

Afbakening doelgroep Een belangrijke vraag is wie er deel uitmaken van de doelgroep; daarbij gaat het zowel om (h)erkenning als om afbakening van de groep risicojongeren: ‘ niet-kunners’ ( 4%) ‘ risicovolle uitvallers’ (44%) ‘ bewuste opstappers’(52%)

Vraagstukken Na de afbakening volgen vraagstukken rondom: ? Daarbij betrekken we tevens het perspectief van een leven lang leren, juist ook voor deze jongeren. Voorkomen beroep op zorg Voorkomen beroep op zorg de doelen die we wensen te bereiken de relatie met werk: wat houdt werken zonder startkwalificatie in? de wijze waarop dat gerealiseerd kan worden met de doelgroep in het middelpunt van de belangstelling de wenselijke organisatie van het aanbod

Aanbevelingen ! Loopbaan van de jongere als uitgangspunt; instellingen zijn passanten Toegankelijkheid in de vorm van goede allocatie Passende bekostiging Continuïteit in benadering, organisatie en aanpak Twee sporen: regionaal waar mogelijk; bovenregionaal waar noodzakelijk.

lokaal of regionaal bekostigde voorzieningen (opvangprojecten, leerwerkplaatsen) tijdelijk ‘ beschikbaar’ beperkt toegankelijk experimentele status aangepaste onderwijsroutes (vmbo-leerwerktrajecten, AKA-opleidingen) verschillende vormen van regulier bekostigd onderwijs (speciaal onderwijs, praktijkonderwijs additionele ondersteuning (leerwegondersteuning, zorgbudget) Programma’s en voorzieningen

Ontwikkelpunten Organiseren/toepassen werkzame aanpakken Onderzoek/kennis differentiatiemogelijkheden Aandacht voor schaalproblemen Aandacht voor (ontwikkeling) professionals

Knelpunten Gebrek aan visie op de ‘onderkant’ Rafelige structuur van het aanbod Dreigend expertiseverlies Overbelasting ‘regulier’ onderwijs

De ‘werkzame’ aanpak? individueel bepaalde leerdoelen individuele programma’s nadruk persoonlijke ontwikkeling intensieve begeleiding kleinschalige setting flexibele aanpak binnen een duidelijke structuur nadruk op praktische leer- en werkvormen AANPAK deels accent arbeidsmarkt / werk AANPAK

Managen van aanbod A program large enough to serve all future dropouts in a school (students at risk) would end up serving well under half the dropouts if it were to use common risk factors to identify its participants. (Gleason & Dynarski 2002) ! (…) the practice of transferring troublesome students to an alternative setting could increase the odds that students do not graduate (…) one ore more non-promotional school changes between 8 th and 12 th grade can increase a student’s odds of not graduating by 50% (Rumberger & Larson, 1998) !

Sociaal kapitaal Identificatie vindt plaats via bijvoorbeeld ‘functionele identificatie’ in de eigen sociale context en in persoonlijke netwerken (WRR, 2007) (In)formele participatie van studenten in elkaar overlappende sociale verbanden van belang (Van Wieringen, 2006) Social support networks (<> preventie): relatie(s) met peers hechting / identificatie met school leren leren sociale competenties

Leiderschap: sociale architectuur Sociaal architect: ontwerpt de sociale ruimte biedt ruimte om mee te ontwerpen creëert de noodzakelijke voorwaarden voor sociale interactie stelt de juiste vragen arrangeert de dialoog bevordert betrokkenheid en instemming Lerende netwerken = Sociale netwerken

De rol van technologie Onderwijs hanteert ‘mediating tools’ “ The design of organizations, of societies actually, always follows the available communications technology.” “ While technology is involved in almost any design, the crucial and defining aspect of design is its distinction from technology.” “ In the area of human affairs, technique is usually insufficient, if not counter-productive.” “ If professionals come to rely only on technique, they fail.” “ Management by design” Richard Farson

Socialisatie Kohnstamm lezing “Het spoor bijster” (27 maart a.s.) : Socialisatie is “beheersing van probleemgedrag”: omgang gedrag jeugdigen verwarrend en moeilijk  ondersteuning deskundigen individueel probleemgedrag, verstoorde emotionele ontwikkeling  ‘autoritaire’ aanpak door deskundigen omgang jongeren met veranderende omstandigheden (flexibiliteit  werkzekerheid) burgerschapsvorming samenwerking tussen ouders, jongeren en school het beheersen van segregatie de ontwikkeling van een verbindende schoolcultuur

Nadruk op gedragsbeheersing Nadelen: ondermijnt ouderlijk gezag  gevoelige relatie tussen ouders scholen dreigt te destabiliseren. nadruk therapeutisch onderwijs  leerkrachten komen minder toe aan onderwijzen intellectueel stimulerende onderwerpen.

Managen van verwachtingen Wettelijke verplichting? Passend bij de school? Draagvlak binnen/buiten de school? Concurrentieoverweging? Competenties en vaardigheden aanwezig? Voldoen huisvesting e.a. voorzieningen? Kosten-baten analyse? Inpassen in onderwijspro-gramma? Aanpassen aan interne organisatie? Samenwerken met externen? Uitbesteden?

Afwegingskader Hoe is de maatschappelijke vraag/verwachting tot stand gekomen? Ligt de oorzaak binnen of buiten de school? Speelt disfunctioneren van andere partijen een rol? Verwachten vooral andere partijen dat de school deze taak oppakt, of komt het initiatief hiertoe vooral vanuit de school zelf? Hangt de maatschappelijke vraag/verwachting samen met de leerlingenpopulatie van de school? Hoe verhoudt de maatschappelijke taak zich tot het primaire proces, leren en onderwijzen? Past de taak/verwachting bij andere vragen die op de school afkomen of is deze daarmee strijdig?

Besluitvorming Close to certainty Far from certainty Far from agreement Close to agreement “ Bounded rationality”

Hoe organiseren? de MULTIFUNCTIONELE SCHOOL: een maximumvariant die naast onderwijs ook ‘diensten’ aanbiedt als ontspanning en opvang; de ‘SOBERE’ SCHOOL: een minimumvariant die zich richt op de wettelijke kwalificerende en socialiserende taken; de NETWERKSCHOOL: een tussenvariant die taken op zich neemt en in de uitvoering vooral samenwerking zoekt met anderen.

Nabijheid van deskundigheid Generiek  arrangementen Specifiek :  voorzieningen Incidenteel :  jeugdzorg selectie indicatie SLB ZAT 80 % 20 %

Managen van de keten Kennisbasis Kennisbasis Docent/SLB-er Jeugdzorgmedewerker Handelings-repertoire Protocollen Registratie . Onderwijsketen ( architectuur ) Zorgketen ( architectuur ) ELD EPD Processen Leerplan ( Be)handelplan Keten

Wie pakt die taken op? 1) bijbrengen van waarden en normen (83%) meer aandacht in lerarenopleiding (25%) wat valt onder kerncurriculum? (32%) 2) inspelen op grote verschillen in niveaus (81%) 3) zorg voor leerlingen met leer- en/of gedragsproblemen of extra getalenteerde leerlingen (80%) 4) zorg voor veiligheid (67%). Leraren vinden zelf dat zij maatschappelijke taken moeten oppakken (Werken in het onderwijs, 2009)

Discussie/debat Verwachtingen Visie Verantwoordelijkheid Verzorging

Dank voor de aandacht en bijdrage aan het debat. We wensen u een prettige en leerzame conferentie!

�ݺ�ߣ

Curatieve aanpak voortijdigschoolverlaten

More Related Content

Curatieve aanpak voortijdigschoolverlaten