ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
David Grossman
- Leven en werk
- Zie: liefde
I. De Shoah is nooit voorbij
Hall of names, Yad Vashem
De Shoah als parallelle wereld
• Zijn generatie groeide op onder het juk van
Shoah
– Weinig gesproken over ‘Daar’ en ‘nazi-beest’.
• Geen deel van 2de generatie, toch werd jeugd
bepaald door Shoah.
– Verwijdering ouders.
– Horror onder laag alledaagsheid verborgen. Moed.
Niet enkel Joodse catastrofe
• Shoah moet mensheid aan het denken zetten
over fundamentele vragen.
• Hoe bij totale willekeur mijn waardigheid als
mens behouden?
– Wat in mij kan er niet vernield worden?
– Wat is mijn ‘luz’ (kern) uit Joodse traditie.
Shoah belichten als schrijver
• Grossman voelde dat hij over Shoah moest
schrijven.
– Kwestie die talloze schrijvers bezighoudt.
• Hij wil ook de andere kant verkennen,
perspectief van moordenaar.
– Wat moet onderdrukt/weggenomen worden opdat
mens deel wordt van vernietigingsapparaat?
Verwantschap met Schulz
• Verhaal van Schulz was kantelmoment.
– Ghetto van Drohobycz en werkte als 'huisjood'
voor een nazi.
• Individuen waren gedegradeerd tot het
allerlaagste. Ze waren inwisselbaar.
• Grossman kapot schreef Zie: liefde om zijn
leven te herstellen.
Literatuur als herstel van waardigheid
• Grossman ziet literatuur als grote kracht:
– Manier om ons met het lot van anderen te
verbinden.
• Wapen in de strijd tegen willekeur.
– ‘Ook al sterft Jozef K., wordt Antigone
geëxecuteerd en verdwijnt Hans Castdorp in de
Toverberg, toch zagen we hen in hun strijd.’
II Geen ontkomen aan ‘Hamatsav’
• Oorlogen, bezetting en politieke evoluties
kunnen roman na roman vullen.
– Verdringen privéleven en verbeelding.
• Toch aan bod in eerste boeken:
– De glimlach van het lam
– De gele wind
Geen pacifist, pleitbezorger vrede
• Aardverschuiving na ‘De gele wind’:
– Eerste Intifada brak uit-profetie.
– Ontslag op radio.
• Groepje schrijvers: clandestiene ontmoetingen.
• Leger is nodig, maar Israëls verslaving aan
macht is nefast.
Onttrekking aan Hamatsav
• Niet verdrukt worden door clichés van
anderen.
– Elk woord is al gebruikt. Eigen taal of melodie.
• ‘Ik werd herboren toen ik de wereld in de
ogen van mijn kinderen zag.’
– Boeken: ‘Zigzagkind’, ‘Someone to run with’, ‘Jij
bent mijn mes’, …
Terugkeer naar het conflict
• Tweede Intifada. Permanente situatie van
oorlog doordringt leven van Israëli’s.
• Een vrouw op de vlucht voor een bericht.
– Niet zozeer interesse in het conflict zelf, als wel de
invloed ervan op mensenlevens.
– Geen polemisch boek.
Persoonlijke tragedie
• Zoon Uri sneuvelde tijdens de Libanonoorlog.
• Versterkte zijn overtuiging dat Israël het leven
van zijn zonen verspilt.
– ‘Het zou een mirakel kunnen zijn …’
• ‘Ik weet niet hoe kan ik het boek kan redden?’
‘Het zal jou redden’.
III. Zie liefde
Pijnlijke herinnering aan het Kwade
• Blik op een generatie die niet aan verleden kan
ontsnappen.
• De roman speelt zich af in Israël en Polen
tijdens WOII.
• Hij bestaat uit vier delen en is niet lineair
opgebouwd.
Momik Neumann
• 9-jarige zoon van Holocaustoverlevenden.
– Achtervolgd door het verleden.
• Komst van Ansjel Wassermann, kans om
nazibeest te verdrijven.
• Experiment. Momik beseft zijn fout te laat.
– Alter kopf, verliest zijn onschuld.
Schlomo Neumann
• Kwaad en bitter, geobsedeerd door dood.
– Offert geluk gezin op aan wanhoop over geschiedenis.
• Kan zich niet ontdoen van obsessie met Shoah.
– Duikt op een originele, magische manier in de
geschiedenis.
– Verhaal van Bruno Schulz zijn transformatie tot zalm.
– Symbool voor een leven zonder herinnering.
Ansjel Wassermann
• Zit in Auschwitz, vrouw en dochter vermoord.
• Kan niet sterven, opgevorderd door Neigel.
– Komt erachter dat hij auteur is van 'De kinderen
van de aarde'.
– Deal om soort Sheherazade te worden.
– Geleidelijk aan ontwikkelt zich een
vertrouwensband tussen beiden.
Kazik
• Lexicon van het leven van Kazik, een jongen
die in 24 uur mensenleven beleefde en stierf.
• Weeskind bleef bij de ‘Kinderen van de Aarde’.
– Ondertussen ouder, met kunstenaars,
beschadigde mensen uit de jeugd van Momik,
gevestigd in de dierentuin van Warschau.
• Het verhaal is half episch, half realistisch.
Kritiek op nazisme.
Bedankt!
Contact: Brigitte.herremans@broederlijkdelen.be
Twitter: @Briherremans

More Related Content

David Grossman - Zie: Liefde

  • 1. David Grossman - Leven en werk - Zie: liefde
  • 2. I. De Shoah is nooit voorbij Hall of names, Yad Vashem
  • 3. De Shoah als parallelle wereld • Zijn generatie groeide op onder het juk van Shoah – Weinig gesproken over ‘Daar’ en ‘nazi-beest’. • Geen deel van 2de generatie, toch werd jeugd bepaald door Shoah. – Verwijdering ouders. – Horror onder laag alledaagsheid verborgen. Moed.
  • 4. Niet enkel Joodse catastrofe • Shoah moet mensheid aan het denken zetten over fundamentele vragen. • Hoe bij totale willekeur mijn waardigheid als mens behouden? – Wat in mij kan er niet vernield worden? – Wat is mijn ‘luz’ (kern) uit Joodse traditie.
  • 5. Shoah belichten als schrijver • Grossman voelde dat hij over Shoah moest schrijven. – Kwestie die talloze schrijvers bezighoudt. • Hij wil ook de andere kant verkennen, perspectief van moordenaar. – Wat moet onderdrukt/weggenomen worden opdat mens deel wordt van vernietigingsapparaat?
  • 6. Verwantschap met Schulz • Verhaal van Schulz was kantelmoment. – Ghetto van Drohobycz en werkte als 'huisjood' voor een nazi. • Individuen waren gedegradeerd tot het allerlaagste. Ze waren inwisselbaar. • Grossman kapot schreef Zie: liefde om zijn leven te herstellen.
  • 7. Literatuur als herstel van waardigheid • Grossman ziet literatuur als grote kracht: – Manier om ons met het lot van anderen te verbinden. • Wapen in de strijd tegen willekeur. – ‘Ook al sterft Jozef K., wordt Antigone geëxecuteerd en verdwijnt Hans Castdorp in de Toverberg, toch zagen we hen in hun strijd.’
  • 8. II Geen ontkomen aan ‘Hamatsav’
  • 9. • Oorlogen, bezetting en politieke evoluties kunnen roman na roman vullen. – Verdringen privéleven en verbeelding. • Toch aan bod in eerste boeken: – De glimlach van het lam – De gele wind
  • 10. Geen pacifist, pleitbezorger vrede • Aardverschuiving na ‘De gele wind’: – Eerste Intifada brak uit-profetie. – Ontslag op radio. • Groepje schrijvers: clandestiene ontmoetingen. • Leger is nodig, maar Israëls verslaving aan macht is nefast.
  • 11. Onttrekking aan Hamatsav • Niet verdrukt worden door clichés van anderen. – Elk woord is al gebruikt. Eigen taal of melodie. • ‘Ik werd herboren toen ik de wereld in de ogen van mijn kinderen zag.’ – Boeken: ‘Zigzagkind’, ‘Someone to run with’, ‘Jij bent mijn mes’, …
  • 12. Terugkeer naar het conflict • Tweede Intifada. Permanente situatie van oorlog doordringt leven van Israëli’s. • Een vrouw op de vlucht voor een bericht. – Niet zozeer interesse in het conflict zelf, als wel de invloed ervan op mensenlevens. – Geen polemisch boek.
  • 13. Persoonlijke tragedie • Zoon Uri sneuvelde tijdens de Libanonoorlog. • Versterkte zijn overtuiging dat Israël het leven van zijn zonen verspilt. – ‘Het zou een mirakel kunnen zijn …’ • ‘Ik weet niet hoe kan ik het boek kan redden?’ ‘Het zal jou redden’.
  • 15. Pijnlijke herinnering aan het Kwade • Blik op een generatie die niet aan verleden kan ontsnappen. • De roman speelt zich af in Israël en Polen tijdens WOII. • Hij bestaat uit vier delen en is niet lineair opgebouwd.
  • 16. Momik Neumann • 9-jarige zoon van Holocaustoverlevenden. – Achtervolgd door het verleden. • Komst van Ansjel Wassermann, kans om nazibeest te verdrijven. • Experiment. Momik beseft zijn fout te laat. – Alter kopf, verliest zijn onschuld.
  • 17. Schlomo Neumann • Kwaad en bitter, geobsedeerd door dood. – Offert geluk gezin op aan wanhoop over geschiedenis. • Kan zich niet ontdoen van obsessie met Shoah. – Duikt op een originele, magische manier in de geschiedenis. – Verhaal van Bruno Schulz zijn transformatie tot zalm. – Symbool voor een leven zonder herinnering.
  • 18. Ansjel Wassermann • Zit in Auschwitz, vrouw en dochter vermoord. • Kan niet sterven, opgevorderd door Neigel. – Komt erachter dat hij auteur is van 'De kinderen van de aarde'. – Deal om soort Sheherazade te worden. – Geleidelijk aan ontwikkelt zich een vertrouwensband tussen beiden.
  • 19. Kazik • Lexicon van het leven van Kazik, een jongen die in 24 uur mensenleven beleefde en stierf. • Weeskind bleef bij de ‘Kinderen van de Aarde’. – Ondertussen ouder, met kunstenaars, beschadigde mensen uit de jeugd van Momik, gevestigd in de dierentuin van Warschau. • Het verhaal is half episch, half realistisch. Kritiek op nazisme.