�ݺ�ߣ

Đại Học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh
Khoa Toán – Tin Học
Ở Ữ ỆỞ Ữ ỆCƠ SỞ DỮ LIỆUCƠ SỞ DỮ LIỆU
Ràng buộc toàn vẹnRàng buộc toàn vẹn
1
Trần Ngọc Bảo
Email: tnbao.dhsp@gmail.com

Nội dung
• Định nghĩa RBTVị g
• Các đặc trưng của RBTV
Phâ l i RBTV• Phân loại RBTV
• Cài đặt RBTVặ
Tran Ngoc BaoTran Ngoc Bao 22 Dai hoc Su Pham TP.HCMDai hoc Su Pham TP.HCM2

Ràng buộc toàn vẹn ?
Xét quan hệ nhân viên với thể hiện như sau
Mã NV Tên NV Ngày sinh Giới tính Địa chỉ
NV001 Nguyễn Công Phú 11/12/1979 Nam
NV002 Phan Thị Anh Khanh 20/06/1979 Nữ
NV003 Phạm Thị Khánh Như 11/11/1981 Nữạ ị / /
NV004 Đỗ Thành Kính 1/12/1975 Nam
NV005 Lê Thanh Phúc 03/08/1976 Nam
NV005 Nguyễn Đức Lâm 5/11/1976 ?
Nam NữNam Nữ
Qui định: Giới tính của nhân viên chỉ thuộc 1 trong
2 giá trị «Nam» hoặc «Nữ» là 1 ràng buộc toàn vẹn

Ràng buộc toàn vẹn ?
Xét hệ i h iê t hệ thố ả lýXét quan hệ sinh viên trong hệ thống quản lý
sinh viên với thể hiện như sau
Mã SV Tên SV Ngày sinh Giới tính Ngày nhập họcMã SV Tên SV Ngày sinh Giới tính Ngày nhập học
SV001 Nguyễn Công Phú 11/12/1979 Nam 5/9/2001
SV002 Phan Thị Anh Khanh 20/06/1979 Nữ 5/9/2002
SV003 Phạm Thị Khánh Như 11/11/1981 Nữ 5/11/2001ạ ị / / / /
SV004 Đỗ Thành Kính 1/12/1975 Nam 5/9/2001
SV005 Lê Thanh Phúc 03/08/1976 Nam 5/9/2002
SV005 Nguyễn Đức Lâm 5/11/1990 Nam 5/9/2006
Qui định: Tuổi của sinh viên phải lớn hơn 18t
?
Qui định: Tuổi của sinh viên phải lớn hơn 18t
là 1 ràng buộc toàn vẹn liên quan đến ngày sinh
và ngày nhập học
và ngày nhập học

Định nghĩa RBTV
–RBTV là các qui định, điều kiện
từ thực tế được cài đặt để đảmự ợ ặ
bảo dữ liệu lưu trữ trong CSDL
phải thỏa mãn những qui địnhp g q ị
này.
Cá điề kiệ à hải l ô đú–Các điều kiện này phải luôn đúng
sau mỗi thao tác (thêm, xóa,
ử ) là th đổi t thái ủsửa) làm thay đổi trạng thái của
CSDL

Ví dụ về RBTV
– Điểm của sinh viên phải từ 0 đến 10 là
một qui định đây là 1 ràng buộcmột qui định đây là 1 ràng buộc
toàn vẹn
– Ngày sinh của sinh viên phải nhỏ hơn– Ngày sinh của sinh viên phải nhỏ hơn
ngày nhập học là một RBTV
– Sinh viên đăng ký học với những mônSinh viên đăng ký học với những môn
học thuộc khoa mà sinh viên đó học
là một RBTV

Tầm quan trọng của RBTV
– Giúp CSDL thể hiện trung thực
thế iới thự à CSDL đ ôthế giới thực mà CSDL đang mô
tả
– Ngăn chặn những thao tác gây
sai trên CSDL
– Giúp CDSL luôn đúng đắn

Các đặc trưng của RBTV
Nội dung
Bối cảnh
Tầm ảnh hưởngTầm ảnh hưởng

Nội dung của RBTV(1/2)
• Nội dung của RBTV là điều kiện phải
thỏthỏa.
• Nội dung RBTV được phát biểu bằng
ô ữ tự hiê h ặ ột ôngôn ngữ tự nhiên hoặc một ngôn
ngữ hình thức (phép tính quan hệ,
đại số quan hệ mã giả )đại số quan hệ, mã giả,…)
– Ngôn ngữ tự nhiên: Dễ hiểu nhưng
không chặt chẽ, logic.không chặt chẽ, logic.
– Ngôn ngữ hình thức: chặt chẽ, cô đọng
nhưng đôi lúc khó hiểu.

Nội dung của RBTV (2/2)
• Ví dụ: Một RBTV R được phát biểuụ ộ ợ p
bằng ngôn ngữ tự nhiên như sau:
– Giới tính của nhân viên phải thuộc 1p ộ
trong 2 giá trị “Nam” hoặc “Nữ”.
• Điều kiện trên có thể phát biểu lạiệ ó p ạ
bằng ngôn ngữ hình thức như sau:
– ∀ nv ∈ NHANVIEN, nv.Phai∀ nv ∈ NHANVIEN, nv.Phai
∈[“Nam”,”Nữ”]

Nội dung của RBTV (2/2)
NV001 Nguyễn Công Phú 11/12/1979 Nam
NV003 Phạm Thị Khánh Như 11/11/1981 Nữạ ị / /
NV004 Đỗ Thành Kính 1/12/1975 Nam
NV005 Nguyễn Đức Lâm 5/11/1976 Nu
Không hợp lệKhông hợp lệ
2 giá trị «Nam» hoặc «Nữ»
2 giá trị Nam hoặc Nữ

Bối cảnh của RBTV
Bối cảnh của một RBTV là tập các
quan hệ mà khi thao tác trên cácquan hệ mà khi thao tác trên các
quan hệ đó có khả năng làm cho
ràng buộc toàn vẹn bị vi phạmràng buộc toàn vẹn bị vi phạm.
Ví dụ: Bối cảnh của RBTV R trong víVí dụ: Bối cảnh của RBTV R trong ví
dụ trên là quan hệ NHANVIEN

Tầm ảnh hưởng (1/2)
Tầm ảnh hưởng của RBTV được biểu diễng ợ
bằng một bảng hai chiều gọi là bảng tầm
ảnh hưởng.g

NV001 Nguyễn Công Phú 11/12/1979 NamNV001 Nguyễn Công Phú 11/12/1979 Nam
NV003 Phạm Thị Khánh Như 11/11/1981 Nữ
NV004 Đỗ Thành Kính 1/12/1975 NamNV004 Đỗ Thành Kính 1/12/1975 Nam
NV005 Nguyễn Đức Lâm 5/11/1976 Nu
2 giá trị «Nam» hoặc «Nữ»
• Thêm 1 dòng vào quan hệ NhanVien phải thực hiện kiểm tra RB• Thêm 1 dòng vào quan hệ NhanVien phải thực hiện kiểm tra RB
• Xóa 1 dòng từ quan hệ NhanVien không cần phải thực hiện kiểm tra RB
• Sửa thuộc tính “giới tính” của 1 dòng trong quan hệ NhanVien phải thực hiện
kiểm tra RB
kiểm tra RB

Bảng tầm ảnh hưởng của RBTV trên được mô tả như sau:
R Thêm Xóa Sửa
NhanVien + +(giới tính)NhanVien + - +(giới tính)
• Thêm 1 dòng vào quan hệ NhanVien phải thực hiện kiểm tra RB +
• Xóa 1 dòng từ quan hệ NhanVien không cần phải thực hiện kiểm tra RB -
• Sửa thuộc tính “giới tính” của 1 dòng trong quan hệ NhanVien phải thực hiện
kiểm tra RB +(Giới tính)

Tầm ảnh hưởng của RBTV (2/2)
Ri Thêm Xóa Sửa
Bảng tầm ảnh hưởng của RBTV có dạng như sau:
ê óa Sửa
Quan hệ 1 + + - (*)
………
Quan hệ n - - +(A)
Ký hiệu + : Vi phạm RBTV
Ký hiệu - : Không vi phạm RBTV
Ký hiệu +(A) : Vi phạm RBTV khi thao tác trên thuộc tính AKý hiệu +(A) : Vi phạm RBTV khi thao tác trên thuộc tính A
Ký hiệu –(*) : Không vi phạm RBTV do thao tác không thực hiện
được

Phân loại RBTV
• RBTV có bối cảnh trên 1 quan hệ
– RBTV miền giá trị.g ị
– RBTV liên bộ
– RBTV liên thuộc tính
– RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian
• RBTV có bối cảnh trên nhiều quan hệ
– RBTV liên bộ, liên quan hệ
– RBTV liên thuộc tính, liên quan hệ
d h ộ í h ổ h– RBTV do thuộc tính tổng hợp
– RBTV do chu trình trong lược đồ biểu diễn quan hệ

RBTV có bối cảnh trên 1 quan hệ
ề á• RBTV miền giá trị.
• RBTV liên bộộ
• RBTV liên thuộc tính
• RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian• RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian

RBTV miền giá trị (1/3)
• RBTV miền giá trị qui định tập giá trịRBTV miền giá trị qui định tập giá trị
mà một thuộc tính có thể nhận.
• Ví dụ:
O ( ) {‘ ’ ‘ ữ’}• DOM(PHAI) = {‘Nam’, ‘Nữ’}
• DOM(DIEM) = {0,0.5, 1, 1.5,..10}

• Ví dụ: Xét lược đồ quan hệ
NHANVIEN (MANV TENNV NGSINH PHAI– NHANVIEN (MANV, TENNV, NGSINH, PHAI,
DCHI)
• Xét RBTV R:• Xét RBTV R:
– Nội dung:
• Phái của nhân viên chỉ có thể là ‘Nam’Phái của nhân viên chỉ có thể là Nam
hoặc ‘Nữ’
• ∀n ∈ NHANVIEN: n.PHAI IN {‘Nam’,’Nữ’}
– Bối cảnh: quan hệ NHANVIEN

Bảng tầm ảnh hưởng:–Bảng tầm ảnh hưởng:
R Thêm Xóa Sửa
NHANVIEN + - +(PHAI)NHANVIEN + +(PHAI)

Cài đặt ràng buộc toàn vẹn miền giá trị: có 2 cách
• Cài đặt trên giao diện
• Cài đặt trong SQL Server
Sử dụng đối tượng Rules trong SQL
Server để cài đặt RBTV miền giá trị

• Click phải chuột mục “Rules”• Click phải chuột mục Rules
• Chọn New Rule…

• Name: Nhập tên ràng buộc
• Text: nhập nội dung ràng buộcText: nhập nội dung ràng buộc

RB: Giới tính của nhân viên chỉ thuộc 1 trong 2 giá
trị «Nam» hoặc «Nữ»
• Name: nhập
RPhai
• Text: nhập
@Phai In (N’Nam’,N’Nữ’)
• Click chuột button “Bind Columns..”

• Table: chọn Table cần
cài đặt ràng buộc trên
thuộc tính phái, ví dụ
NhanVienNhanVien
• Unbound Columns: chọn
thuộc tính cần cài đặt ràng
b ộ í d h h ibuộc, ví dụ chọn Phai
• Nhấn button Add

• Click button OK

Cli k b OK• Click button OK

RBTV liên bộ (1/2)
• RBTV liên bộ là điều kiện ràng buộc
giữa các bộ trên cùng một quan hệg ộ g ộ q ệ
• Ví dụ: Xét lược đồ quan hệ:
– PHONGBAN(MAPHG, TENPHG, TRPHG,NGNC)
• Xét RBTV R:• Xét RBTV R:
– Nội dung:
• Hai bộ khác nhau sẽ khác nhau tại giá trị khóa
∀ 1 2 PHONGBAN 1 2• ∀ p1, p2 ∈ PHONGBAN: p1 ≠ p2
• ⇒ p1[MAPHG] ≠ p2[MAPHG]
– Bối cảnh: quan hệ PHONGBAN

RBTV liên bộ (2/2)
–Bảng tầm ảnh hưởng:g g
R Thêm Xóa Sửa
PHONGBAN + - -(*)

RBTV liên thuộc tính (1/2)
• RBTV liên thuộc tính là ràng buộc giữa các
thuộc tính trong cùng một quan hệộ g g ộ q ệ
– DEAN (MADA, TENDA, DDIEM_DA, PHONG,
NGBD_DK, NGKT_DK)
– Xét RBTV R:
Nội d :– Nội dung:
• Với mọi đề án, ngày bắt đầu dự kiến (NGBD_DK) phải
nhỏ hơn ngày kết thúc dự kiến (NGKT_DK)
∀d DEAN d[NGBD DK] d[NGKT DK]• ∀d ∈ DEAN, d[NGBD_DK] <= d[NGKT_DK]

– Bối cảnh: quan hệ DEAN
– Bảng tầm ảnh hưởng:
R Thêm Xóa Sửa
DEAN + - +(NGBD_DK,
NGKT_DK)

Cài đặt ràng buộc toàn vẹn liên thuộc tính: có 2 cách
• Cài đặt trên giao diện
Sử dụng đối tượng Triggers trong
Tables SQL Server để cài đặt RBTVTables SQL Server để cài đặt RBTV
miền giá trị

RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian (1/3)
• RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian doRBTV giá trị thuộc tính theo thời gian do
thao tác cập nhật gây ra.
• RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian cho• RBTV giá trị thuộc tính theo thời gian cho
biết mối quan hệ giữa giá trị cũ và
giá trị mới của một thuộc tínhgiá trị mới của một thuộc tính.

– NHANVIEN (MANV TENNV LUONG PHONG)– NHANVIEN (MANV, TENNV, LUONG, PHONG)
– Xét RBTV R:
– Nội dung:Nội dung:
• Lương của nhân viên chỉ tăng chứ không được
giảm
∀ NHANVIEN LUONG(Cũ) LUONG(Mới)• ∀nv ∈ NHANVIEN, nv.LUONG(Cũ) <= nv.LUONG(Mới)

– Bối cảnh: quan hệ NHANVIEN
– Bảng tầm ảnh hưởng:
R Thêm Xóa Sửa
NHANVIEN - - +(LUONG)

RBTV có bối cảnh trên nhiều quan hệ
• RBTV liên bộ, liên quan hệ
liê h ộ í h liê hệ• RBTV liên thuộc tính, liên quan hệ
• RBTV do thuộc tính tổng hợp
• RBTV do chu trình trong lược đồ biểu
diễn quan hệq ệ

RBTV tham chiếu (1/5)
• RBTV tham chiếu là ràng buộc quy
định giá trị của thuộc tính trong mộtđịnh giá trị của thuộc tính trong một
bộ của quan hệ R phải thuộc tập giá
trị của thuộc tính khóa trong quan hệ
S kháS khác.
RBTV th hiế ò i là à• RBTV tham chiếu còn gọi là ràng
buộc phụ thuộc tồn tại hay ràng buộc
khóa ngoạikhóa ngoại

• Ví dụ : Xét lược đồ quan hệ lấy lại nhân viên,
phòng ban
– THANNHAN(MANV,MATN,TENTN,PHAI,NGSINH,QUANTHANNHAN(MANV,MATN,TENTN,PHAI,NGSINH,QUAN
HE)
– NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, NGSINH,
PHAI, DCHI, MA_NQL, PHONG, MLUONG)
Xét RBTV R:
– Nội dung:
• Mọi thân nhân phải có mối quan hệ gia đình
với một nhân viên trong công ty.
• ∀t ∈ THANNHAN, ∃n ∈ NHANVIEN:
[MANV] t[MANV]n[MANV] = t[MANV]
• (Viết tắt:THANNHAN[MANV] ⊆
NHANVIEN[MANV])

–Bối cảnh: NHANVIEN, THANNHAN
–Bảng tầm ảnh hưởng:Bảng tầm ảnh hưởng:
R8 Thêm Xóa Sửa
THANNHAN + - +(MANV)
NHANVIEN - + - (*)
Lưu ý: RBTV tham chiếu thường có bối cảnh là hai quan hệ. Tuy nhiên,
cũng có trường hợp suy biến thành 1 quan hệ
NHANVIEN + ( )
cũng có trường hợp suy biến thành 1 quan hệ.

• Ví dụ: Xét các lược đồ quan hệ
• PHONGBAN (MAPHG, TENPHG, TRPHG, NGNC)
• NHANVIEN (MANV HONV TENLOT TENNV NGSINH• NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, NGSINH,
PHAI, DCHI, MA_NQL, PHONG, MLUONG)
– Xét RBTV R:
Nội d– Nội dung:
• Mỗi trưởng phòng phải là một nhân viên
trong công ty.g g y
– ∀p ∈ PHONGBAN, ∃n ∈ NHANVIEN:
n[MANV] = P[TRPHG]
H PHONGBAN[TRPHG]Hay: PHONGBAN[TRPHG] ⊆
NHANVIEN[MANV])

–Bối cảnh: NHANVIEN, PHONGBAN
–Bảng tầm ảnh hưởng:Bảng tầm ảnh hưởng:
R Thêm Xóa Sửa
PHONGBAN + - +(TRPHG)
NHANVIEN - + - (*)

RBTV liên bộ, liên quan hệ (1/2)
• RBTV liên bộ, liên quan hệ là điều kiện giữa các bộ
trên nhiều quan hệ khác nhau.
Ví d Xét á lượ đồ hệ• Ví dụ: Xét các lược đồ quan hệ
• PHONGBAN (MAPHG, TENPHG, TRPHG, NGNC)
• DIADIEM_PHG (MAPHG, DIADIEM)
é• Xét RBTV R:
• Nội dung:
• Mỗi phòng ban phải có ít nhất một địa điểm phòng
• ∀p ∈ PHONGBAN, ∃d ∈ DIADIEM_PHG:
p.MAPHG = d.MAPHG

RBTV liên bộ, liên quan hệ (2/2)
–Bối cảnh: PHONGBAN, DIADIEM_PHG
R10 Thêm Xóa Sửa
PHONGBAN - - -
DIADIEM_PHG - + + (MAPHG)

RBTV liên thuộc tính, liên quan hệ (1/2)
• RBTV liên thuộc tính, liên quan hệ là điều kiện
giữa các thuộc tính trên nhiều quan hệ khác
nhau.
• Ví dụ:Xét các lược đồ quan hệ
DATHANG(MADH MAKH NGAYDH)– DATHANG(MADH, MAKH, NGAYDH)
– GIAOHANG(MAGH, MADH, NGAYGH)
– Xét RBTV R:Xét RBTV R:
– Nội dung:
• Ngày giao hàng không được trước ngày đặt hàng
• ∀g∈GIAO_HANG, ∃!d∈DAT_HANG:d[MADH]=g[MADH] ∧
d[NGAYDH] ≤ g[NGAYGH]

RBTV liên thuộc tính, liên quan hệ (2/2)
–Bối cảnh: DATHANG, GIAOHANG
R Thêm Xóa Sửa
DATHANG - - + (ngaydh)
GIAOHANG + - + (ngaygh)

RBTV do thuộc tính tổng hợp (1/3)
• Thuộc tính tổng hợp là thuộc tính
được tính toán từ giá trị của các
ộ í á ặ á ủthuộc tính khác hoặc trạng thái của
CSDL.
hi ó h ộ í h ổ h ầ hải• Khi có thuộc tính tổng hợp, cần phải
có RBTV để đảm bảo mối quan hệ
giữa nó và nguồn mà nó được tínhgiữa nó và nguồn mà nó được tính
toán từ đó.
Ví dụ:Xét các lược đồ quan hệ• Ví dụ:Xét các lược đồ quan hệ
– PXUAT(SOPHIEU, NGAY, TONGTRIGIA)
– CTIET PX(SOPHIEU, MAHANG, SL, DG)
_ ( , , , )

– Xét RBTV R:
– Nội dung:ộ g
• Tổng trị giá của 1 phiếu xuất phải bằng tổng
trị giá các chi tiết xuất.
• ∀px∈PXUAT,
px.TONGTRIGIA = Σ(ct ∈ CTIET_PX ∧ ct.SOPHIEU =
px.SOPHIEU) ct.SL * ct.DG
Bối ả h PXUAT CTIET PX– Bối cảnh: PXUAT,CTIET_PX

–Bảng tầm ảnh hưởng:
R Thê Xó SửR Thêm Xóa Sửa
PXUAT -(*) + + (tongtrigia)( ) ( g g )
CTIET_PX + + + (sl,dg)
–-(*) Ở thời điểm thêm một bộ vào PXUAT, giá trị bộ đó tại
TONGTRIGIA là trống.TONGTRIGIA là trống.

RBTV do có chu trình (1/3)

• Ví dụ :Xét các lược đồ quan hệ
– CA_TH (MA_CATH, LOP)
– DANGKY_LT (SV, LOP)
– DANKY_TH (SV, MA_CATH)
– Xét RBTV R:
– Nội dung:
• Mỗi sinh viên chỉ được phép đăng ký các ca thực hành của
lớp lý thuyết mà mình đã đăng ký
• ∀d ∈ DANGKY_TH: ∃k ∈ (DANGKY_LT∗ CA_TH):
k[SV, MA_CATH] = d[SV,MA_CATH]
Hay: DANGKY_TH[SV,MA_CATH] ⊆ (DANGKY_LT ∗ CA_TH) [SV,MA_CATH]

–Bối cảnh: CA_TH,DANGKY_LT,DANGKY_TH
R13 Thêm Xóa Sửa
CA_TH - + +
DANGKY_LT - - +
DANGKY_TH + - +

�ݺ�ߣ

Db 08

Recommended

More Related Content

Similar to Db 08 (20)

More from Tôn Thất Kỳ (11)

Db 08