ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

хими ddd

•
•
Puujee Zorigt
Puujee Zorigt
Convert to study guideBETA

Transform any presentation into a summarized study guide, highlighting the most important points and key insights.

1 of 40
Downloaded 27 times
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н ШИНЖЛЭХ УХААНЫ АКАДЕМИ Хими, Хими-Технологийн хүрээлэн НИЙЛЭГ ПОЛИМЕРИЙН СИНТЕЗ БА МОЛЕКУЛЫН БҮТЭЦ БАЙГУУЛАМЖ, ШИНЖ ЧАНАР, АЧ ХОЛБОГДОЛ Академич, доктор (Sc.D), профессор Б.Пүрэвсүрэн Ази-Номхон далайн орнуудын материал судлалын Академийн гишүүн 2013.11.08 Х и м и , Х и м и - Тех н о л о г и й н х ү р э эл э н
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н • Энэ дэлхий дээр байгаа бүх юмс бодисыг органик ба органик бус гэж ангилдаг. • Бүх органик юмс бодисыг молекул массын хувьд энгийн бага молекулт нэгдлүүд ба их молекулт нэгдлүүд буюу полимериуд гэж ангилдаг. • Бүх полимериудыг нийлэг полимериуд ба байгалийн полимериуд буюу биополимериуд гэж ангилдаг
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Полимериудыг 2 үндсэн аргаар нийлэгжүүлж гарган авдаг. n∙M - M -n мономер полимери 1. Нэг мономерийн молекулын полимержих буюу олшрох урвалаар n(CH2 = CH2) - CH2 – CH2 -n этилен полиэтилен 2. Нэг ба түүнээс дээш (голдуу 2) харилцан өөр мономерийн хоорондын поликонденсацын урвалаар n∙(х–М1–х) + n∙(у–M2–у) --M1-M2- +(n-1)∙хуn мономериуд полимери Дагалдаж үүсдэг химийн нэгдэл n∙HOOC-R1-COOH + n∙H2N-R2-NH2 дикарбон хүчил диамин -R1 – CONH - R2 - + (n-1)∙H2On полиамид
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимериос бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхдээ: Полимери (Органик барьцалдуулагч) Дүүргэгч Пластификатор Будагч Антиоксидант Уусгагч Хатууруулагч г.м 1. Хуванцар ба резинен бүтээгдэхүүнүүд 2. Лак, будаг, цавуу, латексууд 3. Хиймэл шир, хулдаас 4. Цахилгаан ба дулаан тусгаарлагч материалууд 5. Кино болон гэрэл зургийн хальс 6. Нийлэг мяндас (композит материалууд) + 1. Бүх полимери бүтээгдэхүүнүүдийг хатуулаг чанартай хуванцар (пластмасс буюу пластомер) ба уян харимхай чанартай (каучук буюу эластомер) гэж хоѐр ангилна. 2. Бүх полимери бүтээгдэхүүнүүдийг халаахад олон дахин уяран хайлдаг (термопластик) ба халаахад хайлдаггүй (термореактив) гэж хоѐр ангилдаг.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Каучукаар үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнүүд
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Хуванцар бүтээгдэхүүнүүд Хиймэл шир хулдаас
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Гялгар уут Лак, будаг, цавуу Ахуйн химийн бүтээгдэхүүнүүд
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Эм бэлдмэл Кино ба гэрэл зургийн хальс
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Хүүхдийн тоглоомууд Нийлэг мяндас ба түүгээр хийсэн нэхмэл, сүлжмэл бүтээгдэхүүнүүд
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Полимери материалын давуу талууд: 1.Хөнгөхөн 2.Уян хатан 3.Цахилгаан тусгаарлах чанар 4.Дулаан тусгаарлах чанар 5.Ус чийг нэвтрүүлэхгүй тэсвэртэй 6.Хүчил, шүлт химийн бодисын үйлчлэлд тэсвэртэй 7.Гоѐмсог олон өнгөтэйгээр үйлдвэрлэж болдог 8.Их хэмжээгээр үйлдвэрлэдэг учир хямдхан 9.Эргүүлэн ашиглах бүрэн боломжтой 10.Уян хатан учир харьцангуй бөх бат чанартай Полимери материалын сул талууд: 1.Халуун дулаан тэсвэрлэх чанар муу 2.Хатуулаг чанар муу амархан зурагддаг 3.Хүйтнийг тэсвэрлэх чанар муу 4.Амархан шатах аюултай
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Дэлхийн хамгийн анхны нийлэг полимерийн үйлдвэрүүд болох байгалийн каучукийг хүхрээр боловсруулж цахилгаан тусгаарлагч материалыг 1843 онд, нитроцеллюлозоос целлойдыг 1868 онд, сүүний ээдэмцрээс хуванцарыг 1897 онд тус тус үйлдвэрлэж эхэлсэн. Тэгвэл анхны нийлэг полимериуд болох фенолформальдегидын полимерийг 20-р зууны эхээр, полистиролыг 1938 оноос, полиэтиленийг өндөр даралтанд 1942 оноос, мөн түүнийг нам даралтанд 1956 оноос, эпоксидын полимерийг 1950 оноос тус тус үйлдвэрлэж эхэлсэн түүхтэй. Полимери бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн түүх
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимер – полиэтилений макромолекулын бүтэц Нефтийн крекинг боловсруулалтаар этилен (CH2=CH2) nCH2=CH2 —> - [ - CH2 – CH2 -]n- этилен полиэтилен
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимер – полибутадиениений макромолекулын бүтэц Нийлэг полимер – эластомер (каучук) Нефтийн крекинг процессоор этилен CH2=CH2 CH2=CH2 + H2O CH3CH2OH; 2CH3CH2OH CH2=CH-CH=CH2 nCH2=CH-CH=CH2 [-CH2-CH=CH-CH2-]n бутадиен-1,3 полибутадиен буюу нийлэг каучук
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Биополимер – нүүрсний макромолекулын бүтэц
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг нүүрстөрөгчийн материал-фуллерен С60
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Биополимер (уураг)-ийн макромолекулын бүтэц
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нэг. Шинэ нийлэг полимерийн синтез 1.1 Халуунд тэсвэртэй шинэ нийлэг полимерийн судалгаа CH2CHCH2Cl NaOH äèõëîðãèäðèí ÎÍ ÎÍ ÎÍ Î HZRZH (n )n HZRZCH2CHCH2Cl ìîíîõëîðãäðèí Î CH2CHCH2Cl HZRZCH2CHCH2Cl ÎÍ NaOH ClCH2CHCH2ZRZCH2CHCH2Cl OH OH ClCH2CHCH2ZRZCH2CHCH2Cl ÎÍ NaOH CH2CHCH2ZRZCH2CHCH2 O O äèãëèöåäèëèéí ýôèð HCl NaOH HCl NaCl H2O OO CH2CHCH2ZRZCH2CHCH2 HZRZH Î CH2CHCH2Cl NaOH CH2CHCH2Z [ RZCH2CHCH2Z ] RZCH2CHCH2 OO n 1. Б.Пуревсурен, Синтез на епоксидни олигомери с повишена термоустойчивост, Кандидатска (Ph.D) диссертация (Болгар хэл дээр), 1987г., София. Б.Пүрэвсүрэн, П.Новаков, И.Главчев.Термоустойчиви епоксидни олигомери.Журнал Химия и индустрия,1987г.¹4, с.172.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н CHCH2 [RCH2CHCH2]n RCH2CH CH2CH2 O  HO OH O NN C HO OH O NN C O NN C R= ; ; OH CH2OOH2C CH2 O CH2 OO CH2 CH2 OCH2CH CH 2 O O OCH2CH CH 2 O OCH2CH CH 2 n 3. B.Purevsuren, Synthesis of some new polymers and chemical modification of casein,characterization and application.Dissertation for Doctor of Chemistry Sciences (Sc.D) degree,Mongolian Academy of Sciences, Ulaanbaatar,2000 (Англи хэл дээр). 4. Б.Пүрэвсүрэн, П.Новаков, И.Главчев.Изследване влиянието на някои втвърдители върху термоустойчивостта на епоксиден олигомер на основата на бис(гидроксибензил)дифенилов етер.Журнал Химия и индустрия,1987г.,¹3,с.106.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н OO OH CH2CHCH2 CH2CHCH2[N N ] N NCH2CHCH2 COCO n OO OH CH2CHCH2 CH2CHCH2[N N ] N NCH2CHCH2 COCO n OH OHHOHO O OO OH CH2CHCH2 N N ] N N CH2CHCH2 COCO n OH OHHOHO CH2O CH2OCH2 CH2 CH2CHCH2O [ CH2CHCH2O[ CH2 O CH2 OCHCH2 O]n CH2OCH2 OCH2CHCH2 OO OH CH2 CH2 OCH2CH CH 2 O O OCH2CH CH 2 O OCH2CH CH 2 n 5. Б.Пүрэвсүрэн. Зарим шинэ төрлийн полимерийн нийлэгжүүлэлт, бүтэц, шинж чанар, ач холбогдол, Монограф, ’’Тоонотпринт’’ хэвлэлийн газар, 2002, х.160 (10 хэвлэлийн хуудас). 6. П.Новаков, Б.Пүрэвсүрэн, И.Главчев, С.Тодорова. Изследване термоустойчивостта и диелектричните свойства на бис(гидроксибензил)дифенилетерен епоксиден олигомер.Годишник на ВХТИ-София, Книга 2, том ХХХ,1987, с.125-129. 7. P.Novakov, B.Purevsuren,I.Glavchev, Investigation on structure and the molecular weight distribution of bis(hydroxybenzyl)diphenyl ether epoxy oligomers,Acta polymerica 1989, (40), ¹7, p.466. ЭК-ын ЭП ДЭК-ийн ЭП ДДЭК-ын ЭП ББДЭ-ийн ЭП ФФП-ийн ЭП
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 1-р хүснэгт. Эпоксидын полимериудын халуун тэсвэрлэх чанар. Шинээр нийлэгжүүлсэн эпоксидын полимериуд нь барьцалдуулах чанар сайтай, органик уусгагчдад бүрэн уусдаг, бүх төрлийн хатууруулачдаар бүрэн хатуурах чадвартай зэрэг нь тэдгээрийг органик барьцалдуулагч болгон хэрэглэсэн цутгамал хуванцар сорьц, цахилгааны зэс утсан ороомгийн тусгаарагч лак болон мод, шил, шаазан, төмөр ба металл гадаргуунуудыг өнгөлөгч лак, будаг ба наагч цавуу болгон хэрэглэх бүрэн боломжтойг мэргэжлийн лабораториудад хийсэн туршилт ба сорилтын дүнгүүдээр батласан. ¹ ЭП-ууд Халуун тэсвэрлэлт,о С Идэвхжлийн энерги, Еа Урвалын эрэмбэ, n Т5% Т50% ккал моль 1 ЭК-ийн ЭП 180 355 5,99 1 2 ДЭК-ийн ЭП 182 368 8,69 1 3 ДДЭК-ийн ЭП 175 358 9,71 2 4 Дианы ЭП (Диепокс 600) 135 350 2,15 1 5 ББДЭ-ийн ЭП 235 420 6,40 1 6 ФФП-ын ЭП 190 440 6,30 1
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 8. Б.Пүрэвсүрэн и др. Метод за получаване на епоксидни олигомери. Авторско свидетелство ¹40738 (Болгария),1990г. 9. Б.Пүрэвсүрэн и др. Епоксиден олигомер и метод за получаването му. Авторско свидетелство ¹41890 (Болгария), 1990г.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н II. Дан болон шингэн талст бүтэц үүсгэдэг шинэ полимерийн судалгаа. II.1.Полипентадиений нийлэгжүүлэлт ба бүтэц байгууламж Бүрэн талст бүтэцтэй нийлэг полимери гарган авах мономероор 1,3-пентадиенийг сонгон авч полимержуулах урвалыг тодорхой температуруудад (+20; 0 ба -20 o C) орон зайн өвөрмөц сонгомол үйлчилгээтэй Циглер-Наттагийн Nd бүхий гептанд уусгаж бэлтгэсэн катализаторын систем [Nd(OCOC7H15)3; Al Et2 Cl ба Al(i Bu)3]-ийн тусламжтайгаар нийлэгжүүлэв. CH2=CH CH=CH CH3 n CH2 CH=CH CH CH3 n 1,3-пентадиен цис - 1,4 - изотактик полипентадиен Түүний мономерын үлдэгдэлийн давтагдах нэгж дахь нүүрстөрөгчийн атомуудын байрлалыг дараах байдлаар дүрслэн үзүүлэв. C(1) C( 2) C(3) C(4) C(5) n
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 2-р хүснэгт . Цис-1,4- изотактик полипентадиений С атомуудын холбооны урт, холбооны болон эргэлтийн өнцгүүд 1-р зураг. Цис-1,4-изотактик полипентадиений монокристаллын сорьцны рентгендиффрактограммын зураг. Монокристаллын сунгаж татсан сорьцны тэнхлэгийн шугам нь полипентадиений макромолекулын гинжин хэлхээний кристаллографик тэнхлэгийн шугам с – тэй паралель. С атомуудын холбооны урт, А C(1) - C(2) 1,512 C(2) - C(3) 1,344 C(3) - C(4) 1,512 C(4) - C(5) 1,538 C(1’) - C(4) 1,538 C - H 1,092 Холбооны өнцөг,о Эргэлтийн өнцөг,о C(1) - C(2) - C(3) 127,2 C(1) - C(2) – C(3) - C(4) 0,90 C(2) - C(3) - C(4) 126,7 C(2) - C(3) - C(4) - C(1’) -124,8 C(3) - C(4) - C(5) 109,0 C(2) - C(3) - C(4) - C(5) 112,8 C(1’) - C(4)- C(3) 110,6 C(3) - C(4) - C(1’) - C(2’) -176,8 C(4) - C(1’) - C(2’) 109,6 C(4) - C(1’) - C(2’) - C(3’) 18,8
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3-р хүснэгт. Цис-1,4-изотактик полипентадиний С атомуудын координатууд Орчин үеийн өндөр мэдрэмжтэй элементийн анализ, ИКС, 1Н ба 13С ЦСРС, дан талстын рентген зурагны мэдээлэлүүдэд үндэслэн компъютерийн тусгай программын тусламжтайгаар цис-1,4-изотактик полипентадиений химийн бүтэц болон дан талстын макромолекулын орон зайн супер бүтэц байууламжийн загварыг анх удаа Зураг-2-д үзүүлснээр бий болгов. 2-р зураг. Цис-1,4-изотактик полипентадиений талстын макромолекулын орон зайн супер бүтэц байгууламжийн загвар. Талстын оронт торын нэгжийн в ба с талуудын тэнхлэгийн дагуух талаас харуулав. С атомууд Х У Z C(1) 0,2173 -0,0991 -0,1919 C(2) 0,1061 -0,0092 -0,3063 C(3) 0,1112 -0,0018 -0,4706 C(4) 0,2293 -0,0850 -0,5784 C(5) 0,1761 -0,2837 0,6776
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Орон зайн сонгомол үйлчилгээтэй Nd бүхий Циглер-Наттагийн катализаторын системийн тусламжтайгаар нийлэгжүүлсэн цис-1,4- изотактик полипентадиенээс дан талст гарган авах зохимжтой нөхцлийг тогтоож макромолекулын орон зайн талст супер бүтэц байгууламжийг рентген диффрактометрийн анализаар (1-р зураг) судалж талст нь а=9,49А, в=6,07А, с=8,17А хэмжээс бүхий орторомбик хэлбэрийн оронт торын нэгж (кристальная решетка) үүсгэж байгаа ба түүний макромолекулын хоѐрлосон буюу хос гинжин хэлхээний 4 мономерийн үлдэгдэл дээр дурьдсан хэмжээс бүхий нэг оронт торын нэгжид багтан байрласан ба Р212121 орон зайн бүлэгтэй болохыг анх удаа тогтоож макромолекулын конформацын загварыг бий болгов (2-р зураг). 10. B.Purevsuren. Selected works on synthesis of polymers and pyrolysis of organic raw materials and characterization of obtained products.Monograph,’’Toonotprint’’ publisher, (21 print page Англи хэл дээр), 2003. 11. B.Purevsuren, G.Allegra,S.V.Meille,A. Farina ,L.Porri,G.Ricci. Cis-isotactic-1,4-polypentadiene.NMR solution Characterization and crystall Structure of polymers prepared with Nd-catalitic system.Polymer Journal,1998,vol.30, ¹5,p.431-434.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н II.2. Полиаминобензойны хүчлийн нийлэгжүүлэлт ба бүтэц, байгууламж Нийлэг полимериудын гинжин хэлхээг хатуулаг (хуванцар) ба уян харимхай (каучук) чанартай гэж хоѐр том ангид хуваадаг ч хатуу зөөлөн хосолсон эрлийз чанартай хамполимери нийлэгжүүлэх нь олон талын ач холбогдолтой байдгийн нэг жишээ нь нийлэг полимерийн шингэн талст гарган авах асуудал юм. Хатуулаг чанартай гинжин хэлхээ үүсгэгчээр п - аминобензоины хүчил ба уян харимхай хэлхээ үүсгэгчээр м - амино- бензоины хүчлийг сонгон авч эхлээд тус бүрд нь полимержуулж гинжин хэлхээнүүдийг хэт урт болгохгүйн тулд монофункционал бүлэгт нэгдлүүдээр: анилин ба бензойны хүчлээр тус бүрийнх нь хэлхээний нэг талын өсөлтийг хаагч төгсгөл хийж нийлэгжүүлэв. м-аминобензойны хүчил анилин анилин-төгсгөлтэй поли(м-фениленизофталамид ) аминобензойны хүчлийн уян харимхай полимери
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н COOH H2Nm COOH Yamazaki reaction бензоины хүчил п - аминобензойны хүчил CO NH CO OH m бензоил төгсгөлтэй поли(п-бензамид)аминобензойны хүчлийн хатуулаг полимери. Ингэж тус тусад нь нийлэгжүүлсэн хатуулаг ба уян харимхай полимериудыг хооронд нь залгаж нэгэн хэлхээ бүхий хам полимери гарган авав. NH OC NH n H HO OC NH OC m Yamazaki reaction NH OC NH n OC NH m OC хоёр талаасаа анилин ба бензойны хүчил төгсгөлтэй уян-хатуулаг хам полимери.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3-р зураг. Хатуулаг-уян харимхай хам полимерын шингэн талстын супер бүтэц байгууламж. а- PhCO(PBA), б- хам полимери. Судалгааны үр дүнд үндэслэн 3%-ийн LiCl агуулсан диметилацетамидын уусмалд поли (п-бензамид) аминобензойны хүчлийн хатуулаг дан полимери хэрхэн агрегацад орох (3-р зураг-а) ба тэрээр поли (м-фениленизофталамид) аминобензойны хүчлийн уян харимхай полимеритойгоо хамполимерийн шингэн талст үүсгэх үеийн макромолекулын супер бүтэц байгууламжийг (3-р зураг- б) тус тус тогтоов. 12. P.Cavaleri,A.Ciferri,C.Dellerba,M.Novi,B.Purevsuren,Tailored rigid-flexible block copolymers 3.Fate of the flexible block within the mesophase.Macromolecules, 1997,30,p.3513-3518.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Карбидын ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн аж үйлдвэрийн цогцолбор С(нүүрс) С(кокс) коксжуулах С(кокс) + СаО 2500-3000 0Т СаС2 Манай оронд полимер химийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх ганц найдвартай зам нь Тавантолгойн коксждог нүүрсэнд түшиглэсэн коксхимийн үйлдвэрийг эхлэн хөгжүүлж кокс, нефть төстэй шингэн бүтээгдэхүүн ба шатдаг хий мөн байгалийн шохойн чулууг боловсруулж химийн идэвхтэй кальцын исэл зэргийг юуны өмнө үйлдвэрлэх явдал юм. Коксждог нүүрс ба шохойн чулуун дээр үндэслэсэн полимер химийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх үндэс нь кокс ба шохойг өндөр температурт (2500-3000оС-д ) цахилгаан нумын зууханд хайлуулж кальцын карбидыг гарган авч түүнээсээ химийн өндөр идэвхтэй ацетилен хийг үйлдвэрлэх явдал юм. СаСО3 СаО + СО2
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилхлоридын технологи поливинилхлорид CH CH HCl n (CH2 CH) Cl [ CH2 CH ] n Cl 1. +
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилацетатын технологи поливинилацетат [ CH2 CH ] n OCOCH3 CH CH CH3COOH n (CH2 CH) OCOCH3 2.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилийн спиртийн технологи [ CH2 CH ] n OCOCH3 NaOH [ CH2 CH ] n поливинилийн спирт 3.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3 ТӨРЛИЙН НИЙЛЭГ ПОЛИМЕРИЙГ АШИГЛАХ Поливинилхлорид Поливинилацетат Поливинилийн спирт 1.Хуванцар материал 2.Нийлэг лак, будаг, цавуу 3.Латекс, эмүлс, дисдерсийн будагууд 1. Хуванцар материал 2. Гутлын ул 3. Хиймэл шир хулдаас 4. Барилгын шалны хулдаас 5. Хуванцар хоолой 6. Ном бичгийн хавтас 7. Кино болон гэрэл зургийн хальс 8. Ахуйн хэрэглээний бүтээгдэхүүн 1. Нийлэг мяндас 2. Хуванцар материал 3. Брезент, нэхмэл даавуун материалууд 4. Олс, татлага, дээс, сурыг орлох материалууд
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн аж үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах талаар хийгдсэн ажлууд 1. 1987-1989 онуудад ТЭХЯ, ХХҮЯ-ны санаачлагаар тус үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах санаачлага гарч БНАСАУ- ын ийм химийн үйлдвэрийн цогцолбортой манай мэргэжилтнүүдийг танилцуулсан. 2. Энэ томилолтын дараа ийм үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах саналыг боловсруулж, Сайд нарын зөвлөлийн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлсэн.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Сайд нарын зөвлөлийн хурлаас гарсан шийдвэрүүд 1. Ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн үйлдвэрийг байгуулах саналыг дэмжсэн 2. Тавантолгойн нүүрс, Мааньтын шохойг их хэмжээгээр явуулж Солонгосын үйлдвэр дээр турших 3. Үйлдвэрийн цогцолборын ТЭЗҮ-ийг хоѐр орны мэргэжилтнүүдээр хамтран боловсруулах 4. Энэ үйлдвэрийн цогцолборт ажиллах оюутнуудыг Солонгост явуулж бэлтгэж эхлэх 5. Энэ ажлыг хариуцсан судалгааны лабораторийг ХХҮЯ-ны дэргэд байгуулах
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Сайд нарын зөвлөлийн хуралдааны шийдвэрийн биелэлт 1. Судалгаа шинжилгээний лабораторийг ХХҮЯ-ны харьяа зураг төслийн Институтэд байгуулж, эрхлэгчээр нь доктор Тэрбиш томилогдсон 2. Солонгост анхны 20 оюутнуудыг суралцуулахаар явуулсан 3. Тавантолгойн нүүрс ба Мааньтын үйлдвэрийн шохойг хэд хэдэн вагоноор явуулж, Солонгосын үйлдвэрийн цогцолборт туршуулан кокс, кальцын карбид, ацетилен, полимерүүдийг гарган авах үйлдвэрийн томруулсан туршилтыг хийсэн.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Эрдэм шинжилгээний бүтээл • Эрдэм шинжилгээний нийт бүтээл -350 • Нэгэн сэдэвт зохиол -2 • Монограф -10 • Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаадад -44 • Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоодод -102 • Патент ба шинэ бүтээл гадаадад -3 • Патент ба шинэ бүтэл дотоодод -10 • Эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл олон усын хуралд -58 • Эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл дотоодод -62 • Батлуулсан технологийн заавар -11 • Батлуулсан стандарт -4, техникийн нөхцөл -4 • Батлуулсан эрдэм шинжилгээний тайлан -9 • Орчуулсан бүтээл -10 • Редакторлосон ном, бүтээл -12
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Шавь сургалтын ажил • Шинжлэх ааны доктор (ScD)-ын диссертац – 1 • Боловсролын доктор (PhD)-ын диссертац – 3 • Баклаврын дипломын ажил - 14 • Магистрын дипломын ажил – 8
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Бүтээлийн гадаадад ишлэгдсэн байдал Эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнгээр гадаадын олон улсын мэргэжлийнсэтгүүлүүдэд 40 өгүүлэл хэвлүүлж, 56 илтгэлийг олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд хэлэлцүүлсэн ба 2012 оны 5 дугаар сарын байдлаар гадаадын эрдэмтэд өөрсдийн бүтээлдээ 360 гаруй удаа ишлэл хийгдсэн.
Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Анхаарал тавьсанд баярлалаа Академич, доктор (Sc.D) профессор Барнасангийн Пүрэвсүрэн Нүүрсний Хими-Технологийн Лабораторийн эрлэгч ―НҮҮРСИЙГ ХАЛУУНЫ АРГААР БОЛОВСРУУЛЖ НЕФТЬ ТӨСТЭЙ ШИНГЭН БҮТЭЭГДЭХҮҮН ГАРГАН АВАХ СУДАЛГАА‖ суурь судалгааны сэдэвт ажлын удирдагч Холбоо барих хаяг: E-mail: bpurevsuren.icct.@gmail.com Утас (ажил): 456-882 Утас (гар): 9926-8515 Хаяг: Шинжлэх Ухааны Академи, Хими, Хими-Технологийн Хүрээлэн, ШУА-ын 4-р байр, Улаанбаатар 210351, Энхтайвны өргөн чөлөө.

More Related Content

хими ddd

  • 1. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н ШИНЖЛЭХ УХААНЫ АКАДЕМИ Хими, Хими-Технологийн хүрээлэн НИЙЛЭГ ПОЛИМЕРИЙН СИНТЕЗ БА МОЛЕКУЛЫН БҮТЭЦ БАЙГУУЛАМЖ, ШИНЖ ЧАНАР, АЧ ХОЛБОГДОЛ Академич, доктор (Sc.D), профессор Б.Пүрэвсүрэн Ази-Номхон далайн орнуудын материал судлалын Академийн гишүүн 2013.11.08 Х и м и , Х и м и - Тех н о л о г и й н х ү р э эл э н
  • 2. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н • Энэ дэлхий дээр байгаа бүх юмс бодисыг органик ба органик бус гэж ангилдаг. • Бүх органик юмс бодисыг молекул массын хувьд энгийн бага молекулт нэгдлүүд ба их молекулт нэгдлүүд буюу полимериуд гэж ангилдаг. • Бүх полимериудыг нийлэг полимериуд ба байгалийн полимериуд буюу биополимериуд гэж ангилдаг
  • 3. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Полимериудыг 2 үндсэн аргаар нийлэгжүүлж гарган авдаг. n∙M - M -n мономер полимери 1. Нэг мономерийн молекулын полимержих буюу олшрох урвалаар n(CH2 = CH2) - CH2 – CH2 -n этилен полиэтилен 2. Нэг ба түүнээс дээш (голдуу 2) харилцан өөр мономерийн хоорондын поликонденсацын урвалаар n∙(х–М1–х) + n∙(у–M2–у) --M1-M2- +(n-1)∙хуn мономериуд полимери Дагалдаж үүсдэг химийн нэгдэл n∙HOOC-R1-COOH + n∙H2N-R2-NH2 дикарбон хүчил диамин -R1 – CONH - R2 - + (n-1)∙H2On полиамид
  • 4. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимериос бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхдээ: Полимери (Органик барьцалдуулагч) Дүүргэгч Пластификатор Будагч Антиоксидант Уусгагч Хатууруулагч г.м 1. Хуванцар ба резинен бүтээгдэхүүнүүд 2. Лак, будаг, цавуу, латексууд 3. Хиймэл шир, хулдаас 4. Цахилгаан ба дулаан тусгаарлагч материалууд 5. Кино болон гэрэл зургийн хальс 6. Нийлэг мяндас (композит материалууд) + 1. Бүх полимери бүтээгдэхүүнүүдийг хатуулаг чанартай хуванцар (пластмасс буюу пластомер) ба уян харимхай чанартай (каучук буюу эластомер) гэж хоѐр ангилна. 2. Бүх полимери бүтээгдэхүүнүүдийг халаахад олон дахин уяран хайлдаг (термопластик) ба халаахад хайлдаггүй (термореактив) гэж хоѐр ангилдаг.
  • 5. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Каучукаар үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнүүд
  • 6. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Хуванцар бүтээгдэхүүнүүд Хиймэл шир хулдаас
  • 7. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Гялгар уут Лак, будаг, цавуу Ахуйн химийн бүтээгдэхүүнүүд
  • 8. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Эм бэлдмэл Кино ба гэрэл зургийн хальс
  • 9. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Хүүхдийн тоглоомууд Нийлэг мяндас ба түүгээр хийсэн нэхмэл, сүлжмэл бүтээгдэхүүнүүд
  • 10. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Полимери материалын давуу талууд: 1.Хөнгөхөн 2.Уян хатан 3.Цахилгаан тусгаарлах чанар 4.Дулаан тусгаарлах чанар 5.Ус чийг нэвтрүүлэхгүй тэсвэртэй 6.Хүчил, шүлт химийн бодисын үйлчлэлд тэсвэртэй 7.Гоѐмсог олон өнгөтэйгээр үйлдвэрлэж болдог 8.Их хэмжээгээр үйлдвэрлэдэг учир хямдхан 9.Эргүүлэн ашиглах бүрэн боломжтой 10.Уян хатан учир харьцангуй бөх бат чанартай Полимери материалын сул талууд: 1.Халуун дулаан тэсвэрлэх чанар муу 2.Хатуулаг чанар муу амархан зурагддаг 3.Хүйтнийг тэсвэрлэх чанар муу 4.Амархан шатах аюултай
  • 11. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Дэлхийн хамгийн анхны нийлэг полимерийн үйлдвэрүүд болох байгалийн каучукийг хүхрээр боловсруулж цахилгаан тусгаарлагч материалыг 1843 онд, нитроцеллюлозоос целлойдыг 1868 онд, сүүний ээдэмцрээс хуванцарыг 1897 онд тус тус үйлдвэрлэж эхэлсэн. Тэгвэл анхны нийлэг полимериуд болох фенолформальдегидын полимерийг 20-р зууны эхээр, полистиролыг 1938 оноос, полиэтиленийг өндөр даралтанд 1942 оноос, мөн түүнийг нам даралтанд 1956 оноос, эпоксидын полимерийг 1950 оноос тус тус үйлдвэрлэж эхэлсэн түүхтэй. Полимери бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн түүх
  • 12. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимер – полиэтилений макромолекулын бүтэц Нефтийн крекинг боловсруулалтаар этилен (CH2=CH2) nCH2=CH2 —> - [ - CH2 – CH2 -]n- этилен полиэтилен
  • 13. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг полимер – полибутадиениений макромолекулын бүтэц Нийлэг полимер – эластомер (каучук) Нефтийн крекинг процессоор этилен CH2=CH2 CH2=CH2 + H2O CH3CH2OH; 2CH3CH2OH CH2=CH-CH=CH2 nCH2=CH-CH=CH2 [-CH2-CH=CH-CH2-]n бутадиен-1,3 полибутадиен буюу нийлэг каучук
  • 14. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Биополимер – нүүрсний макромолекулын бүтэц
  • 15. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нийлэг нүүрстөрөгчийн материал-фуллерен С60
  • 16. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Биополимер (уураг)-ийн макромолекулын бүтэц
  • 17. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Нэг. Шинэ нийлэг полимерийн синтез 1.1 Халуунд тэсвэртэй шинэ нийлэг полимерийн судалгаа CH2CHCH2Cl NaOH äèõëîðãèäðèí ÎÍ ÎÍ ÎÍ Î HZRZH (n )n HZRZCH2CHCH2Cl ìîíîõëîðãäðèí Î CH2CHCH2Cl HZRZCH2CHCH2Cl ÎÍ NaOH ClCH2CHCH2ZRZCH2CHCH2Cl OH OH ClCH2CHCH2ZRZCH2CHCH2Cl ÎÍ NaOH CH2CHCH2ZRZCH2CHCH2 O O äèãëèöåäèëèéí ýôèð HCl NaOH HCl NaCl H2O OO CH2CHCH2ZRZCH2CHCH2 HZRZH Î CH2CHCH2Cl NaOH CH2CHCH2Z [ RZCH2CHCH2Z ] RZCH2CHCH2 OO n 1. Б.Пуревсурен, Синтез на епоксидни олигомери с повишена термоустойчивост, Кандидатска (Ph.D) диссертация (Болгар хэл дээр), 1987г., София. Б.Пүрэвсүрэн, П.Новаков, И.Главчев.Термоустойчиви епоксидни олигомери.Журнал Химия и индустрия,1987г.¹4, с.172.
  • 18. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н CHCH2 [RCH2CHCH2]n RCH2CH CH2CH2 O  HO OH O NN C HO OH O NN C O NN C R= ; ; OH CH2OOH2C CH2 O CH2 OO CH2 CH2 OCH2CH CH 2 O O OCH2CH CH 2 O OCH2CH CH 2 n 3. B.Purevsuren, Synthesis of some new polymers and chemical modification of casein,characterization and application.Dissertation for Doctor of Chemistry Sciences (Sc.D) degree,Mongolian Academy of Sciences, Ulaanbaatar,2000 (Англи хэл дээр). 4. Б.Пүрэвсүрэн, П.Новаков, И.Главчев.Изследване влиянието на някои втвърдители върху термоустойчивостта на епоксиден олигомер на основата на бис(гидроксибензил)дифенилов етер.Журнал Химия и индустрия,1987г.,¹3,с.106.
  • 19. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н OO OH CH2CHCH2 CH2CHCH2[N N ] N NCH2CHCH2 COCO n OO OH CH2CHCH2 CH2CHCH2[N N ] N NCH2CHCH2 COCO n OH OHHOHO O OO OH CH2CHCH2 N N ] N N CH2CHCH2 COCO n OH OHHOHO CH2O CH2OCH2 CH2 CH2CHCH2O [ CH2CHCH2O[ CH2 O CH2 OCHCH2 O]n CH2OCH2 OCH2CHCH2 OO OH CH2 CH2 OCH2CH CH 2 O O OCH2CH CH 2 O OCH2CH CH 2 n 5. Б.Пүрэвсүрэн. Зарим шинэ төрлийн полимерийн нийлэгжүүлэлт, бүтэц, шинж чанар, ач холбогдол, Монограф, ’’Тоонотпринт’’ хэвлэлийн газар, 2002, х.160 (10 хэвлэлийн хуудас). 6. П.Новаков, Б.Пүрэвсүрэн, И.Главчев, С.Тодорова. Изследване термоустойчивостта и диелектричните свойства на бис(гидроксибензил)дифенилетерен епоксиден олигомер.Годишник на ВХТИ-София, Книга 2, том ХХХ,1987, с.125-129. 7. P.Novakov, B.Purevsuren,I.Glavchev, Investigation on structure and the molecular weight distribution of bis(hydroxybenzyl)diphenyl ether epoxy oligomers,Acta polymerica 1989, (40), ¹7, p.466. ЭК-ын ЭП ДЭК-ийн ЭП ДДЭК-ын ЭП ББДЭ-ийн ЭП ФФП-ийн ЭП
  • 20. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 1-р хүснэгт. Эпоксидын полимериудын халуун тэсвэрлэх чанар. Шинээр нийлэгжүүлсэн эпоксидын полимериуд нь барьцалдуулах чанар сайтай, органик уусгагчдад бүрэн уусдаг, бүх төрлийн хатууруулачдаар бүрэн хатуурах чадвартай зэрэг нь тэдгээрийг органик барьцалдуулагч болгон хэрэглэсэн цутгамал хуванцар сорьц, цахилгааны зэс утсан ороомгийн тусгаарагч лак болон мод, шил, шаазан, төмөр ба металл гадаргуунуудыг өнгөлөгч лак, будаг ба наагч цавуу болгон хэрэглэх бүрэн боломжтойг мэргэжлийн лабораториудад хийсэн туршилт ба сорилтын дүнгүүдээр батласан. ¹ ЭП-ууд Халуун тэсвэрлэлт,о С Идэвхжлийн энерги, Еа Урвалын эрэмбэ, n Т5% Т50% ккал моль 1 ЭК-ийн ЭП 180 355 5,99 1 2 ДЭК-ийн ЭП 182 368 8,69 1 3 ДДЭК-ийн ЭП 175 358 9,71 2 4 Дианы ЭП (Диепокс 600) 135 350 2,15 1 5 ББДЭ-ийн ЭП 235 420 6,40 1 6 ФФП-ын ЭП 190 440 6,30 1
  • 21. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 8. Б.Пүрэвсүрэн и др. Метод за получаване на епоксидни олигомери. Авторско свидетелство ¹40738 (Болгария),1990г. 9. Б.Пүрэвсүрэн и др. Епоксиден олигомер и метод за получаването му. Авторско свидетелство ¹41890 (Болгария), 1990г.
  • 22. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н II. Дан болон шингэн талст бүтэц үүсгэдэг шинэ полимерийн судалгаа. II.1.Полипентадиений нийлэгжүүлэлт ба бүтэц байгууламж Бүрэн талст бүтэцтэй нийлэг полимери гарган авах мономероор 1,3-пентадиенийг сонгон авч полимержуулах урвалыг тодорхой температуруудад (+20; 0 ба -20 o C) орон зайн өвөрмөц сонгомол үйлчилгээтэй Циглер-Наттагийн Nd бүхий гептанд уусгаж бэлтгэсэн катализаторын систем [Nd(OCOC7H15)3; Al Et2 Cl ба Al(i Bu)3]-ийн тусламжтайгаар нийлэгжүүлэв. CH2=CH CH=CH CH3 n CH2 CH=CH CH CH3 n 1,3-пентадиен цис - 1,4 - изотактик полипентадиен Түүний мономерын үлдэгдэлийн давтагдах нэгж дахь нүүрстөрөгчийн атомуудын байрлалыг дараах байдлаар дүрслэн үзүүлэв. C(1) C( 2) C(3) C(4) C(5) n
  • 23. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 2-р хүснэгт . Цис-1,4- изотактик полипентадиений С атомуудын холбооны урт, холбооны болон эргэлтийн өнцгүүд 1-р зураг. Цис-1,4-изотактик полипентадиений монокристаллын сорьцны рентгендиффрактограммын зураг. Монокристаллын сунгаж татсан сорьцны тэнхлэгийн шугам нь полипентадиений макромолекулын гинжин хэлхээний кристаллографик тэнхлэгийн шугам с – тэй паралель. С атомуудын холбооны урт, А C(1) - C(2) 1,512 C(2) - C(3) 1,344 C(3) - C(4) 1,512 C(4) - C(5) 1,538 C(1’) - C(4) 1,538 C - H 1,092 Холбооны өнцөг,о Эргэлтийн өнцөг,о C(1) - C(2) - C(3) 127,2 C(1) - C(2) – C(3) - C(4) 0,90 C(2) - C(3) - C(4) 126,7 C(2) - C(3) - C(4) - C(1’) -124,8 C(3) - C(4) - C(5) 109,0 C(2) - C(3) - C(4) - C(5) 112,8 C(1’) - C(4)- C(3) 110,6 C(3) - C(4) - C(1’) - C(2’) -176,8 C(4) - C(1’) - C(2’) 109,6 C(4) - C(1’) - C(2’) - C(3’) 18,8
  • 24. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3-р хүснэгт. Цис-1,4-изотактик полипентадиний С атомуудын координатууд Орчин үеийн өндөр мэдрэмжтэй элементийн анализ, ИКС, 1Н ба 13С ЦСРС, дан талстын рентген зурагны мэдээлэлүүдэд үндэслэн компъютерийн тусгай программын тусламжтайгаар цис-1,4-изотактик полипентадиений химийн бүтэц болон дан талстын макромолекулын орон зайн супер бүтэц байууламжийн загварыг анх удаа Зураг-2-д үзүүлснээр бий болгов. 2-р зураг. Цис-1,4-изотактик полипентадиений талстын макромолекулын орон зайн супер бүтэц байгууламжийн загвар. Талстын оронт торын нэгжийн в ба с талуудын тэнхлэгийн дагуух талаас харуулав. С атомууд Х У Z C(1) 0,2173 -0,0991 -0,1919 C(2) 0,1061 -0,0092 -0,3063 C(3) 0,1112 -0,0018 -0,4706 C(4) 0,2293 -0,0850 -0,5784 C(5) 0,1761 -0,2837 0,6776
  • 25. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Орон зайн сонгомол үйлчилгээтэй Nd бүхий Циглер-Наттагийн катализаторын системийн тусламжтайгаар нийлэгжүүлсэн цис-1,4- изотактик полипентадиенээс дан талст гарган авах зохимжтой нөхцлийг тогтоож макромолекулын орон зайн талст супер бүтэц байгууламжийг рентген диффрактометрийн анализаар (1-р зураг) судалж талст нь а=9,49А, в=6,07А, с=8,17А хэмжээс бүхий орторомбик хэлбэрийн оронт торын нэгж (кристальная решетка) үүсгэж байгаа ба түүний макромолекулын хоѐрлосон буюу хос гинжин хэлхээний 4 мономерийн үлдэгдэл дээр дурьдсан хэмжээс бүхий нэг оронт торын нэгжид багтан байрласан ба Р212121 орон зайн бүлэгтэй болохыг анх удаа тогтоож макромолекулын конформацын загварыг бий болгов (2-р зураг). 10. B.Purevsuren. Selected works on synthesis of polymers and pyrolysis of organic raw materials and characterization of obtained products.Monograph,’’Toonotprint’’ publisher, (21 print page Англи хэл дээр), 2003. 11. B.Purevsuren, G.Allegra,S.V.Meille,A. Farina ,L.Porri,G.Ricci. Cis-isotactic-1,4-polypentadiene.NMR solution Characterization and crystall Structure of polymers prepared with Nd-catalitic system.Polymer Journal,1998,vol.30, ¹5,p.431-434.
  • 26. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н II.2. Полиаминобензойны хүчлийн нийлэгжүүлэлт ба бүтэц, байгууламж Нийлэг полимериудын гинжин хэлхээг хатуулаг (хуванцар) ба уян харимхай (каучук) чанартай гэж хоѐр том ангид хуваадаг ч хатуу зөөлөн хосолсон эрлийз чанартай хамполимери нийлэгжүүлэх нь олон талын ач холбогдолтой байдгийн нэг жишээ нь нийлэг полимерийн шингэн талст гарган авах асуудал юм. Хатуулаг чанартай гинжин хэлхээ үүсгэгчээр п - аминобензоины хүчил ба уян харимхай хэлхээ үүсгэгчээр м - амино- бензоины хүчлийг сонгон авч эхлээд тус бүрд нь полимержуулж гинжин хэлхээнүүдийг хэт урт болгохгүйн тулд монофункционал бүлэгт нэгдлүүдээр: анилин ба бензойны хүчлээр тус бүрийнх нь хэлхээний нэг талын өсөлтийг хаагч төгсгөл хийж нийлэгжүүлэв. м-аминобензойны хүчил анилин анилин-төгсгөлтэй поли(м-фениленизофталамид ) аминобензойны хүчлийн уян харимхай полимери
  • 27. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н COOH H2Nm COOH Yamazaki reaction бензоины хүчил п - аминобензойны хүчил CO NH CO OH m бензоил төгсгөлтэй поли(п-бензамид)аминобензойны хүчлийн хатуулаг полимери. Ингэж тус тусад нь нийлэгжүүлсэн хатуулаг ба уян харимхай полимериудыг хооронд нь залгаж нэгэн хэлхээ бүхий хам полимери гарган авав. NH OC NH n H HO OC NH OC m Yamazaki reaction NH OC NH n OC NH m OC хоёр талаасаа анилин ба бензойны хүчил төгсгөлтэй уян-хатуулаг хам полимери.
  • 28. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3-р зураг. Хатуулаг-уян харимхай хам полимерын шингэн талстын супер бүтэц байгууламж. а- PhCO(PBA), б- хам полимери. Судалгааны үр дүнд үндэслэн 3%-ийн LiCl агуулсан диметилацетамидын уусмалд поли (п-бензамид) аминобензойны хүчлийн хатуулаг дан полимери хэрхэн агрегацад орох (3-р зураг-а) ба тэрээр поли (м-фениленизофталамид) аминобензойны хүчлийн уян харимхай полимеритойгоо хамполимерийн шингэн талст үүсгэх үеийн макромолекулын супер бүтэц байгууламжийг (3-р зураг- б) тус тус тогтоов. 12. P.Cavaleri,A.Ciferri,C.Dellerba,M.Novi,B.Purevsuren,Tailored rigid-flexible block copolymers 3.Fate of the flexible block within the mesophase.Macromolecules, 1997,30,p.3513-3518.
  • 29. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Карбидын ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн аж үйлдвэрийн цогцолбор С(нүүрс) С(кокс) коксжуулах С(кокс) + СаО 2500-3000 0Т СаС2 Манай оронд полимер химийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх ганц найдвартай зам нь Тавантолгойн коксждог нүүрсэнд түшиглэсэн коксхимийн үйлдвэрийг эхлэн хөгжүүлж кокс, нефть төстэй шингэн бүтээгдэхүүн ба шатдаг хий мөн байгалийн шохойн чулууг боловсруулж химийн идэвхтэй кальцын исэл зэргийг юуны өмнө үйлдвэрлэх явдал юм. Коксждог нүүрс ба шохойн чулуун дээр үндэслэсэн полимер химийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх үндэс нь кокс ба шохойг өндөр температурт (2500-3000оС-д ) цахилгаан нумын зууханд хайлуулж кальцын карбидыг гарган авч түүнээсээ химийн өндөр идэвхтэй ацетилен хийг үйлдвэрлэх явдал юм. СаСО3 СаО + СО2
  • 30. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилхлоридын технологи поливинилхлорид CH CH HCl n (CH2 CH) Cl [ CH2 CH ] n Cl 1. +
  • 31. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилацетатын технологи поливинилацетат [ CH2 CH ] n OCOCH3 CH CH CH3COOH n (CH2 CH) OCOCH3 2.
  • 32. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Поливинилийн спиртийн технологи [ CH2 CH ] n OCOCH3 NaOH [ CH2 CH ] n поливинилийн спирт 3.
  • 33. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н 3 ТӨРЛИЙН НИЙЛЭГ ПОЛИМЕРИЙГ АШИГЛАХ Поливинилхлорид Поливинилацетат Поливинилийн спирт 1.Хуванцар материал 2.Нийлэг лак, будаг, цавуу 3.Латекс, эмүлс, дисдерсийн будагууд 1. Хуванцар материал 2. Гутлын ул 3. Хиймэл шир хулдаас 4. Барилгын шалны хулдаас 5. Хуванцар хоолой 6. Ном бичгийн хавтас 7. Кино болон гэрэл зургийн хальс 8. Ахуйн хэрэглээний бүтээгдэхүүн 1. Нийлэг мяндас 2. Хуванцар материал 3. Брезент, нэхмэл даавуун материалууд 4. Олс, татлага, дээс, сурыг орлох материалууд
  • 34. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн аж үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах талаар хийгдсэн ажлууд 1. 1987-1989 онуудад ТЭХЯ, ХХҮЯ-ны санаачлагаар тус үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах санаачлага гарч БНАСАУ- ын ийм химийн үйлдвэрийн цогцолбортой манай мэргэжилтнүүдийг танилцуулсан. 2. Энэ томилолтын дараа ийм үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах саналыг боловсруулж, Сайд нарын зөвлөлийн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлсэн.
  • 35. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Сайд нарын зөвлөлийн хурлаас гарсан шийдвэрүүд 1. Ацетиленд үндэслэсэн полимер-химийн үйлдвэрийг байгуулах саналыг дэмжсэн 2. Тавантолгойн нүүрс, Мааньтын шохойг их хэмжээгээр явуулж Солонгосын үйлдвэр дээр турших 3. Үйлдвэрийн цогцолборын ТЭЗҮ-ийг хоѐр орны мэргэжилтнүүдээр хамтран боловсруулах 4. Энэ үйлдвэрийн цогцолборт ажиллах оюутнуудыг Солонгост явуулж бэлтгэж эхлэх 5. Энэ ажлыг хариуцсан судалгааны лабораторийг ХХҮЯ-ны дэргэд байгуулах
  • 36. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Сайд нарын зөвлөлийн хуралдааны шийдвэрийн биелэлт 1. Судалгаа шинжилгээний лабораторийг ХХҮЯ-ны харьяа зураг төслийн Институтэд байгуулж, эрхлэгчээр нь доктор Тэрбиш томилогдсон 2. Солонгост анхны 20 оюутнуудыг суралцуулахаар явуулсан 3. Тавантолгойн нүүрс ба Мааньтын үйлдвэрийн шохойг хэд хэдэн вагоноор явуулж, Солонгосын үйлдвэрийн цогцолборт туршуулан кокс, кальцын карбид, ацетилен, полимерүүдийг гарган авах үйлдвэрийн томруулсан туршилтыг хийсэн.
  • 37. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Эрдэм шинжилгээний бүтээл • Эрдэм шинжилгээний нийт бүтээл -350 • Нэгэн сэдэвт зохиол -2 • Монограф -10 • Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаадад -44 • Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоодод -102 • Патент ба шинэ бүтээл гадаадад -3 • Патент ба шинэ бүтэл дотоодод -10 • Эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл олон усын хуралд -58 • Эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл дотоодод -62 • Батлуулсан технологийн заавар -11 • Батлуулсан стандарт -4, техникийн нөхцөл -4 • Батлуулсан эрдэм шинжилгээний тайлан -9 • Орчуулсан бүтээл -10 • Редакторлосон ном, бүтээл -12
  • 38. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Шавь сургалтын ажил • Шинжлэх ааны доктор (ScD)-ын диссертац – 1 • Боловсролын доктор (PhD)-ын диссертац – 3 • Баклаврын дипломын ажил - 14 • Магистрын дипломын ажил – 8
  • 39. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Бүтээлийн гадаадад ишлэгдсэн байдал Эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнгээр гадаадын олон улсын мэргэжлийнсэтгүүлүүдэд 40 өгүүлэл хэвлүүлж, 56 илтгэлийг олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд хэлэлцүүлсэн ба 2012 оны 5 дугаар сарын байдлаар гадаадын эрдэмтэд өөрсдийн бүтээлдээ 360 гаруй удаа ишлэл хийгдсэн.
  • 40. Шинжлэх Ухааны Академи Х и м и , Х и м и - Тех н ол о г и й н х ү р э эл э н Анхаарал тавьсанд баярлалаа Академич, доктор (Sc.D) профессор Барнасангийн Пүрэвсүрэн Нүүрсний Хими-Технологийн Лабораторийн эрлэгч ―НҮҮРСИЙГ ХАЛУУНЫ АРГААР БОЛОВСРУУЛЖ НЕФТЬ ТӨСТЭЙ ШИНГЭН БҮТЭЭГДЭХҮҮН ГАРГАН АВАХ СУДАЛГАА‖ суурь судалгааны сэдэвт ажлын удирдагч Холбоо барих хаяг: E-mail: bpurevsuren.icct.@gmail.com Утас (ажил): 456-882 Утас (гар): 9926-8515 Хаяг: Шинжлэх Ухааны Академи, Хими, Хими-Технологийн Хүрээлэн, ШУА-ын 4-р байр, Улаанбаатар 210351, Энхтайвны өргөн чөлөө.