'Katholieke kerk, daar wil ik niet meer bij horen'
- 1. Zaterdag 5 januari 2013 www.limburger.nl horizon E11 interview Johannes Gerardus Joseph Maria Groothuysen dwong mede op advies van zijn psychiater bij de rechtbank af zijn vier katholieke voornamen te mogen schrappen. Zodra de beroepstermijn is verstreken, heeft de 60-jarige Maastrichtenaar Jo als voornaam. De voornaamswijziging zou de behandeling van Jos traumatische klachten, mede opgelopen door de negatieve rol die de kerk in zijn leven speelde, moeten bevorderen. Katholieke kerk DAAR WIL IK NIET MEER BIJ HOREN door Daan de Hulster D e eerste keer dat Jo Groothuysen (60) eraan dacht zijn katholieke voornamen te laten schrappen was in de periode dat hij als psychiatrisch verpleegkundige werkte in het Sint Anna Ziekenhuis in Geldrop (Noord-Brabant). Zijn afdeling botste regelmatig met de pastorale dienst. De dominee en pastoor waren prominent aanwezig. Ze probeerden zich in te nestelen op onze afdeling en namen zelf initiatief voor gesprekken met pati谷nten, terwijl wij dat in de meeste gevallen niet in het behandeltraject vonden passen. Ze adviseerden een aan godsdienstwaanzin lijdende vrouw de rozenkrans te bidden. Dan zou ze wel beter worden. Een pastor probeerde een meisje mee te nemen om daar hypnotherapie op uit te voeren. Dat mocht van ons helemaal niet. We hebben hem daar toen fors op aangesproken. Groothuysen nam in deze periode echter nog geen initiatief om de volgens hem door zijn ouders opgedrongen katholieke voornamen te wijzigen. De geboren Maastrichtenaar was naar eigen zeggen te druk bezig met zijn werk als verpleegkundige. Een baan waar hij na een 25-jarig dienstverband noodgedwongen mee moest stoppen. Hij kreeg z辿lf last van psychiatrische klachten en moest zich laten behandelen. Ik sleepte oude ervaringen met mij mee, waardoor ik aan mijn plafond kwam te zitten, vertelt Groothuysen. Vanwege traumagerelateerde klachten met chronische depressies en su誰cidaliteit moest hij zich in 2007 bij de geestelijke gezondheidsinstelling Riagg onder behandeling laten stellen. Zijn depressie, die inmiddels niet meer zo zwaar is als voorheen, komt mede door de negatieve rol die de kerk in het leven van Groothuysen speelde. Over zijn medisch dossier en de andere traumas in zijn leven wil hij niet uitweiden, w辿l over dat van de katholieke kerk. Bij zijn geboorte kreeg Groothuysen naar goed rooms-katholiek gebruik meerdere voornamen mee. Zo gaven zijn inmiddels overleden ouders uitdrukking aan hun geloof en, volgens Groothuysen, de wens dat hun oudste zoon priester zou worden. Dat werd niet letterlijk zo tegen me gezegd, er werd 端berhaupt niet veel gesproken binnen ons gezin, maar zo voelde ik het wel. Het lag allemaal z坦 voor de hand. Binnen onze familie hadden we een priester, die missionaris was in India. Ik werd al jong misdienaar in de Onze-Lieve-Vrouw-Van-Lourdeskerk in Maastricht. En we moesten elke zondag naar de kerk. Het rare was dat mijn vader de helft van alle keren niet meeging. En ook mijn moeder ging slechts af en toe. Maar alle kinderen m坦esten naar de kerk. Groothuysen vond het destijds dan ook vanzelfsprekend dat hij op twaalfjarige leeftijd naar het kleinseminarie, de toentertijd zesjarige gymnasiale voorbereidende priesteropleiding, werd gestuurd. Omdat zijn ouders het kleinseminarie Rolduc in Kerkrade niet konden betalen, ging Groothuysen voor de opleiding naar Wernhoutsburg in Noord-Brabant, een gehucht tussen Breda en Antwerpen. De eerste drie jaar had hij het daar naar zijn zin. We volgden een pittig schema. Drie of vier keer per dag naar de kapel, naar de mis, studeren en sporten. Maar ik behoorde tot een grote groep die met elkaar optrok en waar ik veel samen mee deed. Nadenken over wat er achter de muren in Rome gebeurde, deed Groothuysen toen nog niet echt. Hij zat voor zijn gevoel op een middelbare school met kerkelijke inslag, meer niet. Aan het eind van het derde leerjaar moest Groothuysen stoppen met de opleiding op het kleinseminarie. Zijn resultaten waren onvoldoende om door te mogen gaan. Thuis in Maastricht werd hij geconfronteerd met de teleurstelling van zijn ouders. Ze reageerden stilzwijgend. Er werd nooit gezegd: verdorie, je had zon mooie priester kunnen zijn. Maar ik voelde dat het zo was. Het heeft een paar maanden geduurd voordat mijn vader s ochtends, voordat hij ging werken en ik als misdienaar vroeg in de kerk moest zijn, iets tegen me zei. We gingen samen vaak naar voetbalwedstrijden van MVV. Op de tribune hadden we onderling veel discussie, maar thuis was het vervolgens weer afgelopen. Na de mislukking op school werd ik genegeerd. Dat ben ik nooit vergeten. Naderhand verwaterde het contact tussen Groothuysen en zijn ouders. Groothuysen begon zich destijds meer en meer te verdiepen in de katho- Jo Groothuysen (links) werd bijgestaan door zijn advocaat Janneke Hendrix. lieke kerk. Als misdienaar zag ik eerst vooral de pracht en praal. De mooie gewaden, de wierook waar je mee mocht slingeren. Later begon ik me te storen aan wat de gelovigen binnen de katholieke kerk allemaal moesten doen en hoe ze het geloof hoorden te beleven. Je m坦est dit en je m坦est dat. Bisschoppen spraken uit wat de paus voorschreef. Homoseksualiteit was een ziekte, condooms mochten in Afrika niet gebruikt worden tegen aids. Door al die zaken ging ik steeds minder naar de mis toe. Groothuysen denkt dat hij zijn opleiding aan het kleinseminarie vanwege zijn langzaam opgebouwde weerzin tegen het geloof zelf zou hebben afgebroken, ook als zijn cijfers in orde waren geweest. Een jaar voordat hij bij het Riagg terechtkwam, nam Groothuysen zijn eerste initiatieven om uit de kerk te stappen. Hij liet zich uitschrijven als belijdend katholiek. Het verzoek om zijn doopcertificaat te laten vernietigen werd geweigerd. Het hoogst haalbare Voornaam moet via rechter, Een verzoek tot voornaamswijziging of het schrappen of toevoegen van voornamen moet ingediend worden bij de rechter. Het is verplicht daar een advocaat voor in de arm te nemen. De achternaam wijzigen kan middels een verzoek aan dienst Justis, de screeningsautoriteit van het ministerie van Veiligheid en Justitie. De staatssecretaris beslist of de achternaamwijziging wordt toegestaan. In 2011 werden in Nederland 2247 achternaamswijzigingen door- gevoerd. Niet exact te achterhalen is hoeveel voornaamswijzigingen jaarlijks worden toegekend. Op www.rechtspraak.nl zijn 81, tussen 2002 en vorig jaar gepubliceerde, uitspraken over dit onderwerp te vinden. Het gros is geanonimiseerd, maar in enkele vonnissen zijn de exacte verzoeken aan de rechter terug te vinden. In 2009 wilde een vrouw haar eerste voornaam Jeanne wijzigen in Jeanne dArc. Ze betoogde voor de rechtbank in Amsterdam dat haar foto Loraine Bodewes bleek uiteindelijk een naamswijziging op het document. Zijn poging een voornaamswijziging te realiseren strandde. De rechtsbijstandverzekering verleende geen hulp, omdat zijn wens geen conflict was. Voor een verzoek bij de rechtbank zou Groothuysen daarom een advocaat in de arm moeten nemen. Daar had hij de financi谷le middelen niet voor. Een procedure doorlopen kost zon 1000 euro. Bovendien was Groothuysen erg ziek. Hij probeerde zijn vier katholieke voor- achternaam via ministerie vader haar zo wilde noemen, maar dat de ambtenaar van de burgerlijke stand deze naam in januari 1945 weigerde uit angst voor de Duitse bezetter. Die zou de naam als provocatie kunnen opvatten. De rechter wees het verzoek af vanwege een gering belang van de verzoekster en het feit dat dArc in Nederland al een bekende buitenlandse achternaam is. In 2007 dwongen de ouders van Belanna bij het gerechtshof in Den Haag af dat hun dochter voortaan BElana heet. De ambtenaar van de burgerlijke stand stond deze naam niet toe, omdat een apostrof volgens het beleid van zijn gemeente niet gebruikt mag worden door kinderen met een buitenlandse nationaliteit. Volgens de ouders was zonder apostrof en hoofdletter E niet duidelijk dat zij hun dochter (zonder dubbele N) wilden vernoemen naar BElanna Torres: een personage uit de televisieserie Star Trek Voyager. Ook hun andere kinderen waren al vernoemd naar personen uit Star Trek. namen daarom maar te accepteren. Tijdens het behandeltraject bij de Riagg kwam vorig jaar echter naar voren dat het toch raadzaam zou zijn de namen te laten wijzigen, zo vertelt advocaat Janneke Hendrix van Themis Advocaten uit Maastricht. Zij stond Groothuysen bij tijdens de civiele procedure voor de rechtbank. Er waren problemen opgelost, maar dit was nodig om een volgende stap in het herstel te zetten. Volgens Hendrix hebben de adviezen van de psychiater en psychiatrisch verpleegkundige een belangrijk aandeel gehad in de toekenning van de naamswijziging. In Maastricht wordt zon verzoek namelijk niet zomaar aangenomen. Rechters zijn terughoudend. Er moet een zwaarwichtig belang zijn. Als het mensen erg makkelijk wordt gemaakt, zou het zomaar kunnen dat personen voornamen willen laten veranderen om bijvoorbeeld te ontkomen aan schuldeisers. Na de voornaamswijziging in de gemeentelijke basisadministratie zijn bovendien nog meer administratieve handelingen nodig. Groothuysen moet veel documenten, zoals paspoort, rijbewijs, hypotheek, testament en zijn verzekeringen, laten wijzigen. Behalve een grote kostenpost ook een administratie- ve belasting voor overheden en instanties. Volgens Hendrix nog een reden voor rechters om terughoudend te zijn. Het is niet zo dat de voornaamswijziging d辿 oplossing is voor Groothuysen. Direct na de uitspraak voelde hij zich echter al stukken beter. Het voelde altijd alsof ik een te krappe jas aanhad. Dat heb ik niet meer. Dit is een grote opluchting. Advocaat Hendrix heeft hem zien veranderen. Hij kwam hier vorig jaar binnen als een grijs muisje. Maar nu is hij veel opener geworden. Dat is ook bevestigd door zijn begeleiders. De gevallen van seksueel misbruik binnen de katholieke kerk, het schijnproces van de butler van de paus in het Vaticaan. Zaken die Groothuysen alleen maar bevestigen dat zijn inspanningen om afstand van de kerk te nemen de moeite waard zijn geweest. Ik wil niet meer horen bij wat daar allemaal wordt uitgespookt. Toen de zaak in het nieuws kwam, kreeg zijn advocaat Hendrix veel reacties. Ook van mensen die hetzelfde willen als Groothuysen. Maar als ze hun voornamen alleen willen veranderen omdat ze niet meer bij de katholieke kerk willen horen, zal ik ze afraden naar de rechter te stappen. Dat houdt geen stand. GO-E10R