ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

De informatiespecialist van morgen is vrij

•
•
Edwin Mijnsbergen
Edwin Mijnsbergen

InformatieProfessional vroeg aan Edwin Mijnsbergen wat 2013 (en verder) gaat brengen. Een toekomstbeeld schetst hij aan de hand van zijn eigen beslissing om ‘bibliotheken los te laten... om zo het bibliotheekwerk wat ik voor ogen heb uit te kunnen voeren’. In een persoonlijk betoog pleit hij voor meer vrijheid voor informatieprofessionals om andere wegen te ontdekken. En daarmee het informatievak een nieuwe invulling te geven.

1 of 4
Downloaded 14 times
** Een nieuwe invulling van het informatievak ** De informatie­ specialist van morgen is vrij InformatieProfessional vroeg aan Edwin Mijnsbergen wat 2013 gaat brengen. Een toekomstbeeld schetst hij aan de hand van zijn eigen beslissing om ‘bibliotheken los te laten... om zo het bibliotheekwerk wat ik voor ogen heb uit te kunnen voeren’. In een persoonlijk betoog pleit hij voor meer vrijheid voor informatieprofessionals om andere wegen te ontdekken. En daarmee het informatievak een nieuwe invulling te geven. Edwin Mijnsbergen *** ‘We look at the De Canadese filosoof Marshall Mc­ uhan L stelde ooit dat mensen geneigd zijn tech- functioneerden, wordt het lastig om je voor te stellen hoe zij informatie kunnen present through nologische innovatie te bekijken door verzamelen, bewaren en verspreiden als een achteruitkijkspiegel. Hij wilde daar- er geen boeken of gebouwen meer zijn. a rear-view mirror. mee zeggen dat we nieuwe ontwikkelin- Als je niet begrijpt waarom zoekmachi- We march backwards gen slechts begrijpen tot op het niveau nes zich hebben ontwikkeld tot wat ze nu waarop we ontwikkelingen uit het heden zijn, zul je moeite hebben met bedenken into the future.’ of verleden begrijpen. Als informatiespe- waar ze straks mogelijk toe in staat zijn. cialist die zijn best doet de toekomst van En als je niet begrijpt waarom bepaalde het vak te doorgronden, wil je dan graag dingen niet lukten tijdens je loopbaan als loslaten wat achter je ligt. Wie dit pro- bibliothecaris, archivaris of informatie- beert, moet niettemin al snel concluderen specialist, zul je ook nooit weten wat je dat McLuhan gelijk had. Om de toekomst in de toekomst anders moet doen om je te begrijpen, is kennis van het verleden es- bestaansrecht te verzekeren – of dat van sentieel. je werkgever. Als je niet weet hoe bibliotheken vroeger Onlangs koos ik er zelf voor om m’n vaste (deeltijd)baan op te zeggen. Of ik daar goed aan heb gedaan moet nog blijken, * Edwin Mijnsbergen maar ik hoop dat ik zonder vast contract is freelance informa- sneller de informatiespecialist kan worden Wie is... tiespecialist. Hij blogt die de toekomst – in mijn ogen – het hard- * op www.edwinmijns- ste nodig heeft. Ik heb daarbij een pro- bergen.nl. fessional voor ogen voor wie dat hippe ‘Nieuwe Werken’ geen arbeidsvoorwaar- de is in de traditionele zin van het woord, maar een voorwaarde om het werk naar 18 - InformatieProfessional | 12 / 2012
** *** *** behoren te kunnen doen. Zijn werk dient niet alleen de gemeenschap waarvoor hij tijd, met de opleiding Informatiedienst- verlening en -management (IDM) aan de ‘De informatie­ werkt, het maakt er ook deel van uit. Die Haagse Hogeschool. Dat waren vier in- professional van moderne kracht legt geen verantwoording teressante jaren, die je misschien nog het af in dikke beleidsplannen en rapporten; beste als hybride zou kunnen omschrij- de toekomst geeft hij geeft rekenschap van zijn werk via de ven. Op de werkvloer leerde ik veel over rekenschap van online netwerken waarop hij toch altijd al de collecties en de daarmee samenhangen- te vinden is. De informatiespecialist van de dienstverlening, de opleiding spijkerde zijn werk via online morgen werkt wel in teams, maar alleen in flexibele, waarin iedereen gericht een mijn kennis bij over databases, het web en de toekomst van de informatiesamen- netwerken waarop taak voor zijn rekening neemt. Hij werkt leving. Het ei van school kon ik prachtig hij toch altijd al niet zozeer aan andere taken, hij voert ze kwijt in taken als media-educatie en di- alleen op een andere manier uit: los van gitaal inlichtingenwerk. Tien jaar geleden is te vinden’ de organisatiestructuur, waar een aanzien- liep het nog storm voor beginnerscursus- lijk deel van de werktijd wordt besteed sen internet en digitale vragendiensten als aan alles wat met de mensen en de pro- Al@din, moet je weten. cessen heeft te maken. Na mijn opleiding, vanaf 2005, gaf ik mezelf over aan wat toen nog het nieuwe web of web 2.0 werd genoemd. Gratis Eigen verleden publiceren voor iedereen op weblogs! On- Zoals gezegd: zonder verleden geen toe- beperkt foto’s delen op Flickr! In één uur komst. Als ik wil uitleggen hoe mijn ide- een kennisnetwerk voor vakgenoten bij ale professionele toekomst eruitziet, ont- elkaar klikken op Ning! De opkomst van kom ik niet aan een terugblik. Twitter, YouTube en Facebook! Het onge- In 1999 belandde ik in de bibliotheekwe- kende succes van een online encyclopedie reld en een jaar later begon ik, in deel- die gevuld wordt door amateurs! 12 / 2012 | InformatieProfessional - 19
** ** ‘Door snelheid en wel gerekend op de inzet van ict’ers, maar die hadden meestal wel wat anders aan woon veel aandacht gehad. Maken al die ontwikkelingen het verschil? massaliteit van het het hoofd, zoals het onderhouden van het Komt de digitaal verwende klant daar- nieuwe internet immer uitdijende computernetwerk of het oplappen van in hun voegen krakende voor naar een gebouw? Kunnen de online platformen van erfgoedorganisaties zich haakten veel collega’s oude catalogi. meten met de platformen van commerci- De oproep van betrokken medewerkers ële spelers uit de internetwereld? Zijn de in de erfgoedsector af’ voor meer tijd en geld voor nieuwe ont- medewerkers van al die organisaties vol- wikkelingen vond geleidelijk meer gehoor doende zichtbaar op al die platformen? bij directies, maar uit het gehele land be- Dat kun je je afvragen. reikten mij keer op keer dezelfde geluiden: Veel organisaties beschikken nu over nieuwe media en andere digitale ontwik- mensen die behalve de website ook de kelingen werden door veel van die direc- Facebookpagina en het Twitteraccount ties minder serieus genomen dan wense- mogen bijhouden, maar tijd om in dia- lijk was. Zij gokten er toch een beetje op loog te gaan met het publiek hebben ze dat het wel over zou waaien, dat het een vaak niet. Terwijl in het sociale aspect hype was. juist de kracht ligt van sociale media. Als Niet dus. De verdergaande digitalisering je daar onvoldoende in investeert, hebben en het nieuwe internet drongen door tot die nieuwe media nauwelijks toegevoegde in vrijwel alle haarvaten van ons werk. waarde ten opzichte van de oude. Je ge- We vertrouwden op de kwaliteit van de bruikt ze enkel als vervangend uithang- media in al onze fraaie, kostbare data- bord, bijvoorbeeld voor je nieuwsberich- banken, maar zagen over het hoofd dat ten en evenementen. de gemiddelde googelende informatie- Voor het meewerken aan interessante in- snacker die meestal niet (meer) kan vin- ternetprojecten die niet direct in verband den. We hoopten dat de aandachtsspanne kunnen worden gebracht met de orga- Inmiddels kijken we bijna nergens meer van hoogopgeleiden nog groot genoeg nisatie, wordt meestal nog minder tijd van op, maar tóen was het allemaal was voor een bezoek aan onze websites, vrijgemaakt. Hoeveel bibliothecarissen of nieuw. En veel. Je werd er gewoon een maar we vergaten dat ook die doelgroep archivarissen mogen in werktijd de kwa- beetje hijgerig van. Je raakte er niet over massaal was gezwicht voor alle gratis liteit van Wikipedia helpen verbeteren? uitgepraat. In ieder geval niet met de men- online informatie elders, voor de online Of in alle vrijheid op een sociaal netwerk sen die zich ook in die nieuwe ontwikke- contacten met hun kennissen en vrienden, kennis delen over de projecten waaraan lingen onderdompelden. en voor de verleidingen van casual games, zij werken? Of experimenteren met het apps en boeken (ja heus, boeken!) op de aanbieden van apps die niet in opdracht smartphone. van de bibliotheek zijn ontwikkeld? Of Digitale kentering In projectplannen en subsidieverzoeken uit naam en in de tijd van je werkgever, In de periode dat ook het grote publiek kregen de nieuwe ontwikkelingen keu- zonder projectplan, een online platform sociale media begon te omhelzen, ging er rig een plaats – met voornemens als: ‘we opzetten, een platform dat een goede kans echter iets mis. Door de snelheid en mas- gaan de gebruiker opzoeken waar die zit’ maakt om zich te ontwikkelen tot een po- saliteit van het nieuwe internet haakten en ‘we moeten meer doen dan zenden al- pulaire niche? veel collega’s in de erfgoedsector af. Er leen’. Toch zag je daar in de uitvoering Bij mijn weten zijn het er niet zo veel. De viel ook niet meer tegenaan te onderwij- van de plannen weinig van terug. Het bin- bij mij bekende vakgenoten (ook uit de zen. Mensen enthousiast krijgen voor één nenharken van nieuw geld (subsidies!) is archief- en museumwereld) die zich met of twee websites lukte nog wel, maar voor op de korte termijn voor veel organisaties dit soort zaken bezighouden, doen dat (de cursus) 23 Dingen? Als kleine greep nu eenmaal belangrijker dan het binnen- vaak in eigen tijd. uit een nóg veel groter aanbod? Dat was harken van nieuwe media. te veel van het goede. ‘Dan kom je niet meer toe aan je gewone werk.’ Werken in vrijheid Er ontstond bij een grote groep mede- Het verschil maken Ik wil niet voorbijgaan aan die vakge- werkers een achterstand op het gebied Dit betekent niet dat er niets is gebeurd. noten die al dat werk verzetten dat óók van digitale vaardigheden. Tegelijkertijd De ene organisatie schafte een meer ge- nog steeds gedaan moet worden. Denk deinsden veel managers van bibliotheken, avanceerde catalogus aan, de andere in- aan het inlichtingenwerk in studiezalen of archieven en andere organisaties er voor vesteerde in hardware als touchscreens of het beschrijven van collecties. Die groep terug om de toename in het aantal projec- in een eigentijdse website met personali- blijft nog altijd net zo hard nodig. Maar ten met een digitaal karakter te vertalen seringsfunctionaliteiten. Er is bijna geen nu ik steeds vaker lees dat bibliotheken naar formatieplaatsen, met als gevolg dat gebouw meer zonder WiFi te vinden en en andere erfgoedorganisaties zich willen die projecten leunden op gevaarlijk kleine scholing op het gebied van nieuwe media gaan richten op storytelling en content cu- groepen medewerkers. Er werd misschien heeft in de gehele erfgoedsector buitenge- ration,1 vraag ik me wel af met wie ze dat 20 - InformatieProfessional | 12 / 2012
** Een nieuwe invulling van het informatievak ** hopen te gaan doen. De organisaties heb- ben vaak wel geschikte krachten in dienst, groep met een zeer korte aandachtsspan- ne, die ’s avonds op de bank, tussen afwas ‘Hoeveel maar die krijgen meestal bij lange na niet en Pauw & Witteman, slechts een paar bibliothecarissen of de tijd die nodig is om dat ‘vertellen van verhalen’ en ‘verzamelen en digitaal delen mooie foto’s wenst te bewonderen op de iPad, omdat ook Wordfeud roept, en dat archivarissen mogen van interessante informatie’ goed uit te filmpje van de buurvrouw, en… in werktijd de kwaliteit kunnen voeren. Het belangrijkste verschil met het vak Dat dit type werk meer tijd vergt dan me- zoals het was, is dat je je niet meer kunt van Wikipedia helpen nigeen denkt, weet ik uit ervaring. Twee beperken tot het verzamelen en aanbieden van informatie. Als je de gebruiker wilt verbeteren?’ jaar terug begon ik spontaan aan Middel- burgdronk.nl, een wiki die de geschiede- opzoeken in zijn digitale wereld, moet je nis van de horeca in Middelburg in kaart je als die gebruiker gedragen en je onder- wil brengen. Het idee was dat iedereen dompelen in zijn wereld. Zoals je vroeger aan de website mee zou schrijven, net zo- als aanspreekpunt en vraagbaak tussen als op Wikipedia – al blijkt in de praktijk de boekenkasten liep, zo beweeg je je nu dat ik en mijn collega’s bijna alles zelf tussen de vele websites en communica- moeten doen. tietools, met je kennis van de collecties, Na bijna twee jaar komt dat neer op dui- zoek- en andere online vaardigheden. zenden webpagina’s vol onderzoeksgege- vens, feiten en foto’s. En dat is nog slechts het werk voor de website. Daarnaast ste- Vooruitkijken zonder spiegel ken we veel tijd in het intensieve onder- Storytelling en content curation zouden zoekswerk in beeld- en krantenbanken en voor de moderne informatieprofessional andere bronnen. En in de vraaggesprek- geen problemen mogen opleveren. Het ken met talloze mensen. En last but not zijn misschien wel oude competenties in least in de promotie van het geheel op een nieuw jasje, want verhalen en content bijvoorbeeld Twitter en Facebook, waar hebben we altijd al verzameld en ontslo- in het gebouw. FabLabs houden zich bij- een groot deel van de interactie met de ten. Om het goed te kunnen doen, is er voorbeeld veel bezig met 3D-printers, ap- websitebezoekers zich afspeelt. Aan die denk ik vooral tijd nodig, alsook persoon- paraten die in de nabije toekomst een be- laatste taak zou je, zonder overdrijven, lijke interesse. Die tijd zou moeten wor- langrijke rol gaan spelen. Het is lastig om een dagtaak kunnen hebben. den vrijgemaakt en die interesse zou de je daar nu al een goede voorstelling van Middelburg Dronk is een hobbyproject, ruimte moeten krijgen. te maken, maar wacht je tot het volledig laat ik dat vooropstellen. Waar het mij En niet alleen op dit gebied. Er is nog zo- is uitgekristalliseerd, dan ben je alweer te hierbij om gaat, is dat ik het beschouw als veel meer dat gevolgd en uitgeprobeerd laat. Durf een medewerker de vrijheid te werk dat iedere informatiespecialist met zou moeten worden. Een voorbeeld: me- geven om ermee aan de slag te gaan. Iets een specifieke interesse of passie zou moe- dewerkers voltijds inzetten voor projecten wat ook geldt voor de ‘Googlebril’,4 die in ten (kunnen) doen. Feitelijk doe ik weinig zoals die welke een mogelijke oplossing 2013 beschikbaar komt. meer dan rondom het genoemde thema de bieden voor de afhankelijke positie van collecties van archieven, bibliotheken en bibliotheken ten aanzien van uitgevers. Als ik naar 2013 en daarna kijk, zie ik musea belichten. Toegegeven, open access wint terrein, vooral heel veel niet. Of ik zie het nog Ik pluk interessante artikelen uit histo- maar waarom wordt er zo weinig gedaan heel wazig. Maar in die achteruitkijkspie- rische kranten en deel op Facebook die met al die mooie open bronnen op het gel van McLuhan zie ik dat de toekomst foto’s waarvan ik denk dat ze iets moois web? En waarom manifesteren erfgoedor- in het verleden te vaak niet de ruimte oproepen bij mensen. Dat lukt lang niet ganisaties zich nauwelijks op het gebied kreeg die zij nodig had. Dat moet echt altijd, maar ik zie dat veel mensen en- van online privacy en netneutraliteit? Ze anders. Geef de informatieprofessional de thousiast zijn geworden en zelf ook oude zouden een volwaardige partner moeten tijd en de bewegingsvrijheid die zijn passie foto’s of een sterk verhaal inzenden. Dat zijn in al die belangrijke open initiatieven. nodig heeft. ze via de chat bij me informeren waar ze Nu staan ze aan de zijlijn. het origineel van een bepaald document In het verlengde daarvan zouden organi- kunnen vinden en me laten uitleggen hoe saties een grote rol kunnen spelen in het ze binnen bronnen kunnen zoeken. faciliteren van zogenaamde Hacker of Op zulke momenten ben ik om slechts één Maker Spaces en FabLabs,2 al dan niet reden gelukkig: ik doe weer het werk dat in combinatie met een concept als Seats- Noten ik een paar jaar geleden aan de inlichtin- 2meet.3 Die concepten bieden niet alleen 1] ie www.edwinmijnsbergen.nl/2011/11/ Z genbalie in de bibliotheek deed. Met als veel mogelijkheden op het gebied van content-curation-een-kennismaking.html. verschil dat ik nu een doelgroep bedien innovatie van media-educatie en de ont- 2] ie www.fablabgroningen.nl/pagina/het-fablab-uitgelegd. Z die voornamelijk digitaal opereert, op een moetingsfunctie, ze scheppen ook ruimte 3] ie www.seats2meet.com. Z van de vele sociale netwerken. Een doel- voor nieuwe toepassingen van technologie 4] ie youtu.be/D7TB8b2t3QE. Z 12 / 2012 | InformatieProfessional - 21

More Related Content

De informatiespecialist van morgen is vrij

  • 1. ** Een nieuwe invulling van het informatievak ** De informatie­ specialist van morgen is vrij InformatieProfessional vroeg aan Edwin Mijnsbergen wat 2013 gaat brengen. Een toekomstbeeld schetst hij aan de hand van zijn eigen beslissing om ‘bibliotheken los te laten... om zo het bibliotheekwerk wat ik voor ogen heb uit te kunnen voeren’. In een persoonlijk betoog pleit hij voor meer vrijheid voor informatieprofessionals om andere wegen te ontdekken. En daarmee het informatievak een nieuwe invulling te geven. Edwin Mijnsbergen *** ‘We look at the De Canadese filosoof Marshall Mc­ uhan L stelde ooit dat mensen geneigd zijn tech- functioneerden, wordt het lastig om je voor te stellen hoe zij informatie kunnen present through nologische innovatie te bekijken door verzamelen, bewaren en verspreiden als een achteruitkijkspiegel. Hij wilde daar- er geen boeken of gebouwen meer zijn. a rear-view mirror. mee zeggen dat we nieuwe ontwikkelin- Als je niet begrijpt waarom zoekmachi- We march backwards gen slechts begrijpen tot op het niveau nes zich hebben ontwikkeld tot wat ze nu waarop we ontwikkelingen uit het heden zijn, zul je moeite hebben met bedenken into the future.’ of verleden begrijpen. Als informatiespe- waar ze straks mogelijk toe in staat zijn. cialist die zijn best doet de toekomst van En als je niet begrijpt waarom bepaalde het vak te doorgronden, wil je dan graag dingen niet lukten tijdens je loopbaan als loslaten wat achter je ligt. Wie dit pro- bibliothecaris, archivaris of informatie- beert, moet niettemin al snel concluderen specialist, zul je ook nooit weten wat je dat McLuhan gelijk had. Om de toekomst in de toekomst anders moet doen om je te begrijpen, is kennis van het verleden es- bestaansrecht te verzekeren – of dat van sentieel. je werkgever. Als je niet weet hoe bibliotheken vroeger Onlangs koos ik er zelf voor om m’n vaste (deeltijd)baan op te zeggen. Of ik daar goed aan heb gedaan moet nog blijken, * Edwin Mijnsbergen maar ik hoop dat ik zonder vast contract is freelance informa- sneller de informatiespecialist kan worden Wie is... tiespecialist. Hij blogt die de toekomst – in mijn ogen – het hard- * op www.edwinmijns- ste nodig heeft. Ik heb daarbij een pro- bergen.nl. fessional voor ogen voor wie dat hippe ‘Nieuwe Werken’ geen arbeidsvoorwaar- de is in de traditionele zin van het woord, maar een voorwaarde om het werk naar 18 - InformatieProfessional | 12 / 2012
  • 2. ** *** *** behoren te kunnen doen. Zijn werk dient niet alleen de gemeenschap waarvoor hij tijd, met de opleiding Informatiedienst- verlening en -management (IDM) aan de ‘De informatie­ werkt, het maakt er ook deel van uit. Die Haagse Hogeschool. Dat waren vier in- professional van moderne kracht legt geen verantwoording teressante jaren, die je misschien nog het af in dikke beleidsplannen en rapporten; beste als hybride zou kunnen omschrij- de toekomst geeft hij geeft rekenschap van zijn werk via de ven. Op de werkvloer leerde ik veel over rekenschap van online netwerken waarop hij toch altijd al de collecties en de daarmee samenhangen- te vinden is. De informatiespecialist van de dienstverlening, de opleiding spijkerde zijn werk via online morgen werkt wel in teams, maar alleen in flexibele, waarin iedereen gericht een mijn kennis bij over databases, het web en de toekomst van de informatiesamen- netwerken waarop taak voor zijn rekening neemt. Hij werkt leving. Het ei van school kon ik prachtig hij toch altijd al niet zozeer aan andere taken, hij voert ze kwijt in taken als media-educatie en di- alleen op een andere manier uit: los van gitaal inlichtingenwerk. Tien jaar geleden is te vinden’ de organisatiestructuur, waar een aanzien- liep het nog storm voor beginnerscursus- lijk deel van de werktijd wordt besteed sen internet en digitale vragendiensten als aan alles wat met de mensen en de pro- Al@din, moet je weten. cessen heeft te maken. Na mijn opleiding, vanaf 2005, gaf ik mezelf over aan wat toen nog het nieuwe web of web 2.0 werd genoemd. Gratis Eigen verleden publiceren voor iedereen op weblogs! On- Zoals gezegd: zonder verleden geen toe- beperkt foto’s delen op Flickr! In één uur komst. Als ik wil uitleggen hoe mijn ide- een kennisnetwerk voor vakgenoten bij ale professionele toekomst eruitziet, ont- elkaar klikken op Ning! De opkomst van kom ik niet aan een terugblik. Twitter, YouTube en Facebook! Het onge- In 1999 belandde ik in de bibliotheekwe- kende succes van een online encyclopedie reld en een jaar later begon ik, in deel- die gevuld wordt door amateurs! 12 / 2012 | InformatieProfessional - 19
  • 3. ** ** ‘Door snelheid en wel gerekend op de inzet van ict’ers, maar die hadden meestal wel wat anders aan woon veel aandacht gehad. Maken al die ontwikkelingen het verschil? massaliteit van het het hoofd, zoals het onderhouden van het Komt de digitaal verwende klant daar- nieuwe internet immer uitdijende computernetwerk of het oplappen van in hun voegen krakende voor naar een gebouw? Kunnen de online platformen van erfgoedorganisaties zich haakten veel collega’s oude catalogi. meten met de platformen van commerci- De oproep van betrokken medewerkers ële spelers uit de internetwereld? Zijn de in de erfgoedsector af’ voor meer tijd en geld voor nieuwe ont- medewerkers van al die organisaties vol- wikkelingen vond geleidelijk meer gehoor doende zichtbaar op al die platformen? bij directies, maar uit het gehele land be- Dat kun je je afvragen. reikten mij keer op keer dezelfde geluiden: Veel organisaties beschikken nu over nieuwe media en andere digitale ontwik- mensen die behalve de website ook de kelingen werden door veel van die direc- Facebookpagina en het Twitteraccount ties minder serieus genomen dan wense- mogen bijhouden, maar tijd om in dia- lijk was. Zij gokten er toch een beetje op loog te gaan met het publiek hebben ze dat het wel over zou waaien, dat het een vaak niet. Terwijl in het sociale aspect hype was. juist de kracht ligt van sociale media. Als Niet dus. De verdergaande digitalisering je daar onvoldoende in investeert, hebben en het nieuwe internet drongen door tot die nieuwe media nauwelijks toegevoegde in vrijwel alle haarvaten van ons werk. waarde ten opzichte van de oude. Je ge- We vertrouwden op de kwaliteit van de bruikt ze enkel als vervangend uithang- media in al onze fraaie, kostbare data- bord, bijvoorbeeld voor je nieuwsberich- banken, maar zagen over het hoofd dat ten en evenementen. de gemiddelde googelende informatie- Voor het meewerken aan interessante in- snacker die meestal niet (meer) kan vin- ternetprojecten die niet direct in verband den. We hoopten dat de aandachtsspanne kunnen worden gebracht met de orga- Inmiddels kijken we bijna nergens meer van hoogopgeleiden nog groot genoeg nisatie, wordt meestal nog minder tijd van op, maar tóen was het allemaal was voor een bezoek aan onze websites, vrijgemaakt. Hoeveel bibliothecarissen of nieuw. En veel. Je werd er gewoon een maar we vergaten dat ook die doelgroep archivarissen mogen in werktijd de kwa- beetje hijgerig van. Je raakte er niet over massaal was gezwicht voor alle gratis liteit van Wikipedia helpen verbeteren? uitgepraat. In ieder geval niet met de men- online informatie elders, voor de online Of in alle vrijheid op een sociaal netwerk sen die zich ook in die nieuwe ontwikke- contacten met hun kennissen en vrienden, kennis delen over de projecten waaraan lingen onderdompelden. en voor de verleidingen van casual games, zij werken? Of experimenteren met het apps en boeken (ja heus, boeken!) op de aanbieden van apps die niet in opdracht smartphone. van de bibliotheek zijn ontwikkeld? Of Digitale kentering In projectplannen en subsidieverzoeken uit naam en in de tijd van je werkgever, In de periode dat ook het grote publiek kregen de nieuwe ontwikkelingen keu- zonder projectplan, een online platform sociale media begon te omhelzen, ging er rig een plaats – met voornemens als: ‘we opzetten, een platform dat een goede kans echter iets mis. Door de snelheid en mas- gaan de gebruiker opzoeken waar die zit’ maakt om zich te ontwikkelen tot een po- saliteit van het nieuwe internet haakten en ‘we moeten meer doen dan zenden al- pulaire niche? veel collega’s in de erfgoedsector af. Er leen’. Toch zag je daar in de uitvoering Bij mijn weten zijn het er niet zo veel. De viel ook niet meer tegenaan te onderwij- van de plannen weinig van terug. Het bin- bij mij bekende vakgenoten (ook uit de zen. Mensen enthousiast krijgen voor één nenharken van nieuw geld (subsidies!) is archief- en museumwereld) die zich met of twee websites lukte nog wel, maar voor op de korte termijn voor veel organisaties dit soort zaken bezighouden, doen dat (de cursus) 23 Dingen? Als kleine greep nu eenmaal belangrijker dan het binnen- vaak in eigen tijd. uit een nóg veel groter aanbod? Dat was harken van nieuwe media. te veel van het goede. ‘Dan kom je niet meer toe aan je gewone werk.’ Werken in vrijheid Er ontstond bij een grote groep mede- Het verschil maken Ik wil niet voorbijgaan aan die vakge- werkers een achterstand op het gebied Dit betekent niet dat er niets is gebeurd. noten die al dat werk verzetten dat óók van digitale vaardigheden. Tegelijkertijd De ene organisatie schafte een meer ge- nog steeds gedaan moet worden. Denk deinsden veel managers van bibliotheken, avanceerde catalogus aan, de andere in- aan het inlichtingenwerk in studiezalen of archieven en andere organisaties er voor vesteerde in hardware als touchscreens of het beschrijven van collecties. Die groep terug om de toename in het aantal projec- in een eigentijdse website met personali- blijft nog altijd net zo hard nodig. Maar ten met een digitaal karakter te vertalen seringsfunctionaliteiten. Er is bijna geen nu ik steeds vaker lees dat bibliotheken naar formatieplaatsen, met als gevolg dat gebouw meer zonder WiFi te vinden en en andere erfgoedorganisaties zich willen die projecten leunden op gevaarlijk kleine scholing op het gebied van nieuwe media gaan richten op storytelling en content cu- groepen medewerkers. Er werd misschien heeft in de gehele erfgoedsector buitenge- ration,1 vraag ik me wel af met wie ze dat 20 - InformatieProfessional | 12 / 2012
  • 4. ** Een nieuwe invulling van het informatievak ** hopen te gaan doen. De organisaties heb- ben vaak wel geschikte krachten in dienst, groep met een zeer korte aandachtsspan- ne, die ’s avonds op de bank, tussen afwas ‘Hoeveel maar die krijgen meestal bij lange na niet en Pauw & Witteman, slechts een paar bibliothecarissen of de tijd die nodig is om dat ‘vertellen van verhalen’ en ‘verzamelen en digitaal delen mooie foto’s wenst te bewonderen op de iPad, omdat ook Wordfeud roept, en dat archivarissen mogen van interessante informatie’ goed uit te filmpje van de buurvrouw, en… in werktijd de kwaliteit kunnen voeren. Het belangrijkste verschil met het vak Dat dit type werk meer tijd vergt dan me- zoals het was, is dat je je niet meer kunt van Wikipedia helpen nigeen denkt, weet ik uit ervaring. Twee beperken tot het verzamelen en aanbieden van informatie. Als je de gebruiker wilt verbeteren?’ jaar terug begon ik spontaan aan Middel- burgdronk.nl, een wiki die de geschiede- opzoeken in zijn digitale wereld, moet je nis van de horeca in Middelburg in kaart je als die gebruiker gedragen en je onder- wil brengen. Het idee was dat iedereen dompelen in zijn wereld. Zoals je vroeger aan de website mee zou schrijven, net zo- als aanspreekpunt en vraagbaak tussen als op Wikipedia – al blijkt in de praktijk de boekenkasten liep, zo beweeg je je nu dat ik en mijn collega’s bijna alles zelf tussen de vele websites en communica- moeten doen. tietools, met je kennis van de collecties, Na bijna twee jaar komt dat neer op dui- zoek- en andere online vaardigheden. zenden webpagina’s vol onderzoeksgege- vens, feiten en foto’s. En dat is nog slechts het werk voor de website. Daarnaast ste- Vooruitkijken zonder spiegel ken we veel tijd in het intensieve onder- Storytelling en content curation zouden zoekswerk in beeld- en krantenbanken en voor de moderne informatieprofessional andere bronnen. En in de vraaggesprek- geen problemen mogen opleveren. Het ken met talloze mensen. En last but not zijn misschien wel oude competenties in least in de promotie van het geheel op een nieuw jasje, want verhalen en content bijvoorbeeld Twitter en Facebook, waar hebben we altijd al verzameld en ontslo- in het gebouw. FabLabs houden zich bij- een groot deel van de interactie met de ten. Om het goed te kunnen doen, is er voorbeeld veel bezig met 3D-printers, ap- websitebezoekers zich afspeelt. Aan die denk ik vooral tijd nodig, alsook persoon- paraten die in de nabije toekomst een be- laatste taak zou je, zonder overdrijven, lijke interesse. Die tijd zou moeten wor- langrijke rol gaan spelen. Het is lastig om een dagtaak kunnen hebben. den vrijgemaakt en die interesse zou de je daar nu al een goede voorstelling van Middelburg Dronk is een hobbyproject, ruimte moeten krijgen. te maken, maar wacht je tot het volledig laat ik dat vooropstellen. Waar het mij En niet alleen op dit gebied. Er is nog zo- is uitgekristalliseerd, dan ben je alweer te hierbij om gaat, is dat ik het beschouw als veel meer dat gevolgd en uitgeprobeerd laat. Durf een medewerker de vrijheid te werk dat iedere informatiespecialist met zou moeten worden. Een voorbeeld: me- geven om ermee aan de slag te gaan. Iets een specifieke interesse of passie zou moe- dewerkers voltijds inzetten voor projecten wat ook geldt voor de ‘Googlebril’,4 die in ten (kunnen) doen. Feitelijk doe ik weinig zoals die welke een mogelijke oplossing 2013 beschikbaar komt. meer dan rondom het genoemde thema de bieden voor de afhankelijke positie van collecties van archieven, bibliotheken en bibliotheken ten aanzien van uitgevers. Als ik naar 2013 en daarna kijk, zie ik musea belichten. Toegegeven, open access wint terrein, vooral heel veel niet. Of ik zie het nog Ik pluk interessante artikelen uit histo- maar waarom wordt er zo weinig gedaan heel wazig. Maar in die achteruitkijkspie- rische kranten en deel op Facebook die met al die mooie open bronnen op het gel van McLuhan zie ik dat de toekomst foto’s waarvan ik denk dat ze iets moois web? En waarom manifesteren erfgoedor- in het verleden te vaak niet de ruimte oproepen bij mensen. Dat lukt lang niet ganisaties zich nauwelijks op het gebied kreeg die zij nodig had. Dat moet echt altijd, maar ik zie dat veel mensen en- van online privacy en netneutraliteit? Ze anders. Geef de informatieprofessional de thousiast zijn geworden en zelf ook oude zouden een volwaardige partner moeten tijd en de bewegingsvrijheid die zijn passie foto’s of een sterk verhaal inzenden. Dat zijn in al die belangrijke open initiatieven. nodig heeft. ze via de chat bij me informeren waar ze Nu staan ze aan de zijlijn. het origineel van een bepaald document In het verlengde daarvan zouden organi- kunnen vinden en me laten uitleggen hoe saties een grote rol kunnen spelen in het ze binnen bronnen kunnen zoeken. faciliteren van zogenaamde Hacker of Op zulke momenten ben ik om slechts één Maker Spaces en FabLabs,2 al dan niet reden gelukkig: ik doe weer het werk dat in combinatie met een concept als Seats- Noten ik een paar jaar geleden aan de inlichtin- 2meet.3 Die concepten bieden niet alleen 1] ie www.edwinmijnsbergen.nl/2011/11/ Z genbalie in de bibliotheek deed. Met als veel mogelijkheden op het gebied van content-curation-een-kennismaking.html. verschil dat ik nu een doelgroep bedien innovatie van media-educatie en de ont- 2] ie www.fablabgroningen.nl/pagina/het-fablab-uitgelegd. Z die voornamelijk digitaal opereert, op een moetingsfunctie, ze scheppen ook ruimte 3] ie www.seats2meet.com. Z van de vele sociale netwerken. Een doel- voor nieuwe toepassingen van technologie 4] ie youtu.be/D7TB8b2t3QE. Z 12 / 2012 | InformatieProfessional - 21