�ݺ�ߣ

Deel 3 Jongeren met nood aan verhoogde zorg
Ontwikkelingsstoornissen uitgediept
Autisme spectrum stoornis (ASS)

Autisme is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig patroon
van zowel significante beperkingen in de sociale omgang als beperkte,
repetitieve interesses en gedragingen.
1. Definitie
ASS is een
ontwikkelingsstoornis en
dus aangeboren

Autisme is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig patroon
van zowel significante beperkingen in de sociale omgang als beperkte,
repetitieve interesses en gedragingen.
1. Definitie
Symptomen blijven
aanhouden en verdwijnen
niet (ook niet met
intensieve ondersteuning)
Duidelijke belemmering in
alledaags functioneren

2. Primaire gedragskenmerken:
twee kernsymptomen
4
Ernstige aanhoudende
problemen met de
wederkerige sociale
communicatie en
interactie.
Beperkte en repetitieve
gedragspatronen,
interesses of activiteiten

 Tekort aan wederkerigheid
 Tekort aan vlot op elkaar inspelen (gesprek – emoties delen)
 Moeite om relaties te begrijpen en te ontwikkelen.
= Continuüm: contact weren interesse in contact, maar
sociaal onhandig.
Ernstige aanhoudende problemen met
de wederkerige sociale interactie
5

 Tekorten in het non-verbale gedrag: slechte afstemming
tussen verbale / non-verbale communicatie
 Tekorten in taal/spraak: moeite met taalbegrip, gekunsteld
of overdreven letterlijk taalgebruik. Moeite met
dubbelzinnige woorden, gezegdes, grapjes.
6
Ernstige aanhoudende problemen met de
sociale communicatie

 Motorisch: handen fladderen,
draaien met handen/vingers,
tenen lopen, wiegen hoofdbonken
 Gebruik voorwerpen: niet
spelen, maar alles op een rijtje, of
proberen te laten draaien als een
tol
Beperkte en repetitieve gedragspatronen, interesses of
activiteiten (stereotiepen)
7

 Spraak: echolalie, spreken over
zichzelf in de jij-vorm, spreken te stil
of te luid, vreemde intonatie, …
 Rigiditeit of gemis aan flexibiliteit:
weerstand tegen plotse veranderingen.
Vasthouden aan starre denkpatronen,
rituelen, routines: steeds dezelfde
weg, vaste eetplaats, .. Routines
zorgen voor houvast.
8

 Bijzonder specifieke interesses. Worden
volledig in beslag genomen, voor lange
tijd: activiteiten, voorwerpen. Specifiek
thema (normale begaafdheid)
 Hypersensitiviteit voor zintuiglijke
prikkels: afkeer, extreem sterk reageren.
 Hyposensitief voor andere prikkels.
 Raken snel overprikkeld: terugtrekken
of in woede uitbarsten.
 Fascinatie voor bepaalde prikkels.
Grote heterogeniteit
9

3. Fenotypes
DSM IV
1. Autistische stoornis
2. Asperger
3. POS-NAO
4. Desintegratiestoornis van
kindertijd
5. Syndroom van Rett
DSM-5
1. ASS (overkoepelend 1-4)
2. Syndroom van Rett
10

11
Afzijdige type Passieve type
Actief-maar-bizar type Hoogdravend of stijl-
formalistisch type
sociale fenotypes

4. Secundaire kenmerken
12
• Eet- en drinkproblemen: overgevoelig voor bepaalde
texturen en afkeer voor bepaalde smaken
• Slechte schoolprestaties: cognitieve problemen,
planningsproblemen, …
• Extreme angsten door onvoorspelbare wereld
• Gedragsproblemen: driftbuien/woedeaanvallen
• Zelfbeschadigend gedrag door frustratie of stereotypie
• Eet- en drinkproblemen
• Normaal begaafde ASS: negatief zelfbeeld, depressieve
gevoelens
• Slachtoffer pesterijen
• Problemen in het gezin
• Latere leeftijd: minder kans op zelfstandig leven;
intieme relatie, gezin, …

 1% (4 keer zo vaak bij jongens dan bij meisjes)
 70-80% heeft minstens één bijkomende stoornis
(verstandelijke beperking, taalstoornis, ADHD, DCD,
ticstoornissen, angst- of stemmingstoornissen,…)
5. Prevalentie en comorbiditeit
13

 Eerste symptomen leeftijd 1-2 jaar
• Vertraagde taalontwikkeling
• Gebrek aan sociale interesses en ongebruikelijke sociale interacties
 Kenmerken zijn het best zichtbaar op 4-5 jaar
 Levenslange stoornis maar met stijgende leeftijd en gepaste
interventies verbetering mogelijk
6. Beloop en prognose
14

 Prognose afhankelijk van kindfactoren
• Normale begaafdheid en aanwezigheid taal voor 6 jaar  gunstige
prognose
 Ernst van moeilijkheden afhankelijk van contextuele factoren
• Mate van vertrouwdheid met de ander
• Aanpak en houding omgeving
• Mate van duidelijkheid en voorspelbaarheid in de fysieke
omgeving
6. Beloop en prognose
15

 Multifactoriële etiologie
 Genetisch bepaald: significante erfelijkheidsfactor (50-90%)
 Omgevingsfactoren: hogere leeftijd ouders, alcohol,
complicaties tijdens de bevalling,…
 Neurobiologisch: geen grote beschadiging wel kleinere
neuroanatomische, -fysiologische en –chemische verschillen.
7. Etiologie
16

8. Begeleiding
AUTISMEVRIENDELIJK KLIMAAT
Aanpassingen aan de sociale en fysieke context:
zorgen voor duidelijkheid en voorspelbaarheid.

Veilig klasklimaat
• Vier principes
 Visualisering en concretisering
 Verheldering
 Individualisering
 Functionaliteit

Veilig klasklimaat
• Visualisering en concretisering
akenhttps://www.sclera.be/nl/picto/overview
van pictogrammen of een ordelijk uitgeschreven
(dag)programma

Veilig klasklimaat
• Verheldering
e leerling heeft een eigen planbord

Veilig klasklimaat
• Individualisering
n eigen werkplek voor de leerling bij individueel werken

Veilig klasklimaat
• Functionaliteit
klas bestaat uit verschillende werkplekken

Veilig klasklimaat
• Hulpmiddelen
– Timer of een kleurenklok
 Persoonlijke map
 Plattegrond van de school
 Lesuren per dag
 Vakanties en vrije dagen
 Docenten
 Schoolregels
 Persoonlijke
afspraken/regels
 Huiswerkschema’s
 …

�ݺ�ߣ

Deel 4 ass

Convert to study materialsBETA

More Related Content

Deel 4 ass