4. Tytu wydania
Design Autorski
Autorzy monografii
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
mgr Jacek Ry
Redakcja ilustracji
prof. Sawomir Fijakowski
Recenzenci naukowi
prof. Czesawa Frejlich,
dr hab. Piotr Jdrzejewski
Projekt graficzny i skad
Pawe widerski
ISBN 978-83-65366-23-8
Wydawca
Akademia Sztuk Piknych w Gdasku
Wydzia Architektury i Wzornictwa
Targ Wglowy 6
80-836 Gdask
tel.: 58 301 28 01
www.aiw.asp.gda.pl
www.asp.gda.pl
Wydanie Pierwsze
Gdask 2016
7. Wzornictwo nieprzemysowe
Wdugiej praktyce projektowej gdaskiej ASP, kt坦rej tradycj
dydaktyczn ibadawcz uksztatowali projektanci wzornictwa
przemysowego oraz architekci, design autorski wywalczy
sobie wasn autonomi stosunkowo niedawno. Mimo do
kr坦tkiej historii szybko sta si zauwa甜aln specyfik i roz-
poznawaln wizyt坦wk Wydziau Architektury iWzornictwa.
Wprzeciwiestwie do wielu realizacji iopracowa projekto-
wych, warunkowanych bie甜cymi wzgldami ekonomicznymi
lub technicznymi design autorski znacznie czciej przyjmuje
paradygmat socjo-kulturowy iodwouje si do dziaa oraz
analiz zpogranicza sztuk projektowych iwiedzy uniwersytec-
kiej. Naturaln konsekwencj eksperymentalnej istoty poszuki-
wa tw坦rczych zar坦wno dydaktyk坦w, jak iich student坦w stao
si uprawomocnienie wobszarze sztuk projektowych strategii
stosowanych czsto wsferze nauk stosowanych. Ich pierw-
szoplanowym celem nie jest wycznie dziaalno usugowa,
bd添 wdro甜eniowa, motywowana aktualnym zapotrzebowa-
niem na rozwizania gotowe do ich komercyjnej aplikacji, ale
przede wszystkim potrzeba przekraczania dotychczasowych
barier poznawczych iinterpretacyjnych stereotyp坦w. Analogie
do czystej nauki (basic research) s wtym przypadku upraw-
nione, gdy甜 zwykle motywacj wielu autorskich dziaa nie jest
konieczno rozwizania uprzednio zdefiniowanego problemu,
ale sam eksperyment tw坦rczy, kt坦rego rezultat nie jest prze-
sdzony, awarto zawiera si wspostrze甜eniach, kt坦re nie
byyby mo甜liwe, gdyby nie 坦w badawczy pretekst izwyka
ciekawo (tak, tak; to pierwszy stopie do pieka). Czsto
wiadomie pozwalamy sobie na niedopowiedzenia iwynikajc
z nich konieczno formuowania subiektywnych koncepcji
projektowych, kt坦rych wycznym celem jest laboratoryjne
dowiadczenie, prowokujce do kolejnych poszukiwa nie-
rzadko bardzo odlegych od wyjciowych oczekiwa ipoczt-
kowych zao甜e. Same zao甜enia r坦wnie甜 staramy si formu-
owa wspos坦b otwarty, nienarzucajcy zero-jedynkowych
rozwiza izachcajcy do ponadstandardowych interpretacji.
Ich wynik czsto bywa zaskakujcy inawet jeli nie daje si
zdyskontowa wkategoriach handlowych, to wjego wyniku
pozostaje co niezwykle cennego unikatowa wiedza.
Innowacje?
Wdyskusji na temat roli wzornictwa jednym znajbardziej nad-
u甜ywanych ostatnio s坦w-kluczy (甜eby nie powiedzie s坦w-
-wytrych坦w) jest innowacja. W opinii rodowisk gospodar-
czych za innowacyjne uchodz czsto rozwizania oparte
oklasyczny benchmarking iprost analiz konkurencji. Spo-
s坦b dziaania, odwoujcy si wycznie do optymalizowa-
nia iekonomizowania rozwiza ju甜 istniejcych najczciej
hit坦w rynkowych wokrelonej dziedzinie - bywa skuteczny
icakowicie uprawniony wlogice ipraktyce biznesowej, cho
7
8. stosowany wdydaktyce potrafi by szkodliwy. Wjego efekcie
powstaj zwykle rozwizania, kt坦rych zakres ogranicza si
do niewielkiej racjonalizacji pierwowzoru (oczym przekonuj
np. wsp坦czesne modele telefon坦w kom坦rkowych wszyst-
kich wiatowych producent坦w, kopiujcych standard styli-
styczny bran甜owego trendsetterazCupertino)孫. Powszechna
konwergencja wzorc坦w wizerunkowych iu甜ytkowych czsto
skania projektant坦w (ajeszcze czciej ich zleceniodawc坦w)
do asekuranckiej kalkulacji ryzyka oraz tworzy pokus minima-
lizowania wysik坦w. Trudno wspomnian zasad ignorowa,
jeli jednym z zada uczelni jest skuteczne przygotowanie
absolwent坦w do samodzielnej pracy zawodowej wistniej-
cym otoczeniu rynkowym, liczc, 甜e wr坦d ponad dwudziestu
profesjonalnych projektant坦w wzornictwa, kt坦rzy corocznie
kocz nasz uczelni znajdzie si zawsze kilkoro, kt坦rym
wystarczy determinacji, aby popyn pod prd izaznaczy
swoj obecno pod wasnym, rozpoznawalnym nazwiskiem.
Jeli przyjmiemy diagnoz osystematycznym procesie zaniku
konsumenckiego (ale tak甜e obywatelskiego) rodka, wefekcie
czego do wyboru pozostaj nam tylko dwa skrajne punkty
odniesienia jako lub dostpno族, to wzakresie projek-
towania 坦w proces wymusi opowiedzenie si designer坦w po
jednej ze stron tej zwizanej bardziej zgospodark (industrial
design) lub uto甜samiajcej si zkultur (applied arts). Nietrud-
no zauwa甜y, 甜e reprodukowane wrozdziale Design Autorski
projekty, realizacje ikoncepcje odnosz si wwikszoci do
drugiego zwymienionych powy甜ej przypadk坦w, cho oczywi-
cie nie wycznie inie zawsze bezkrytycznie.
Design = Zmiana
Punkt ci甜koci projektowych poszukiwa najmodszej gene-
racji tr坦jmiejskich designer坦w iobszar tw坦rczej aktywnoci
absolwent坦w ewoluowa wraz ze zmian politrend坦w spo-
ecznych, kt坦rych uwa甜na obserwacja iwieloaspektowa ana-
liza zawsze stanowiy istotne 添r坦da inspiracji続. Wyr坦甜nikiem
gdaskiego designu autorskiego zawsze byy wyra添ne odnie-
sienia do nadmorskiej specyfiki miejsca, glokalno, wielokul-
turowa tradycja gdaskiego rzemiosa iwizerunkowo none
(cho nie do koca uprawnione) zao甜enie, 甜e wobszarze fi-
lozofii designu stanowimy Poudnie Skandynawii. Wobszarze
naszych bezporednich zainteresowa iwieloletnich projek-
t坦w badawczych znajduje si prognozowanie trend坦w (trend
forecasting) wraz zich aplikacj wpostaci autorskich kolekcji
bi甜uterii zbursztynem batyckim polskim hitem eksporto-
wym klasy premium, kultura materialna zwizana ze sztuk
stou nie tylko wjej utylitarnym aspekcie (product design),
ale r坦wnie甜 funkcji spoecznej icelebracyjnej (user expieren-
ce). Wostatnim czasie coraz czstszym tematem zada se-
mestralnych iprojekt坦w dyplomowych staj si opracowania
zzakresu designu spekulatywnego, kt坦ry wkr坦tce wyznacza
bdzie now, interdyscyplinarn przestrze badawcz tak甜e
孫 Anatomia trendu, Henrik Vejlgaard; Krak坦w 2008
族 Co za co. Wszechobecny konflikt pomidzy jakoci a dostpnoci; Kevin
Maney, Krak坦w 2011
続 Punkt przeomowy. O maych przyczynach wielkich zmian; Malcolm Gla-
dwell, Krak坦w 2009
8
9. dla projektant坦w wzornictwa isprowokuje konieczno rede-
finicji historycznych kanon坦w oraz Bauhausowskiej nostalgii.
Wnaszej praktyce dydaktycznej projekty (nie tylko studenc-
kie) dzielimy na: casey, hopesy idreamsy. Case study
zostawiamy projektantom, dla kt坦rych podstawowym kryte-
rium skutecznoci s statystyki sprzeda甜y, jeli jednak istot
sztuk projektowych maj by naprawd innowacyjne produkty,
usugi, dowiadczenia iwszystko, co jeszcze sklejane bywa
zokreleniem design wypada nam sobie 甜yczy, 甜eby wr坦d
corocznie powstajcych wASP projekt坦w jak najwicej byo
mo甜liwych do materializacji hopes坦w i co najmniej kilka
wizjonerskich dreams坦w, kt坦re odwa甜nie przekraczaj ak-
tualne granice wyobra添ni i nie poddaj si schematycznym
kryteriom ocen.
Edukacja
Ksztacenie projektant坦w jest czstym tematem dyskusji nie
tylko wrodowisku akademickim, ale r坦wnie甜 wr坦d praco-
dawc坦w. O tym jak ksztaci przysze pokolenia, dyskutuje
si tak甜e w kontekcie zmian, kt坦re mo甜na zauwa甜y na
rynkach globalnych. Studiowanie architektury bez umiejt-
noci programowania niebawem stanie si odpowiednikiem
studiowania filologii klasycznej bd添 historii architektury. Inte-
resujce studia, ogromna wiedza - jednak bez nabycia zestawu
wsp坦czesnych, praktycznych umiejtnoci zostanie brutalnie
zweryfikowane przez rynek pracy.
Projektowanie wsamej idei jest interdyscyplinarne idotyczy
przyszoci bardziej ni甜 jakakolwiek inna dziedzina. Co zatem
powinno si mieci wprogramie studi坦w projektowych ija-
kie umiejtnoci nale甜y ksztatowa ustudent坦w, wiedzc 甜e
wmomencie ukoczenia studi坦w dany absolwent zmierzy si
zzupenie innymi wyzwaniami ni甜 te, kt坦re istniay podczas
rozpoczcia przez niego edukacji na uczelni?
Mo甜na wytypowa pewien zbi坦r cech osobowoci, jakich mo甜-
na wymaga od projektanta ipr坦bowa je wykrzesa lub wy-
szlifowa wtoku edukacji. Projektant powinien posiada umie-
jtno analitycznego mylenia oraz zdolno do interpretacji
interdyscyplinarnych danych, kt坦re bdzie potrafi przeka-
da na decyzje projektowe. Ciekawo wiata idociekliwo
r坦wnie甜 nale甜 do zbioru cech bezspornych, jakie ka甜dy do-
bry projektant powinien posiada. Wprzypadku konkretnych
umiejtnoci sprawa nie jest tak jednoznaczna, gdy甜 podobnie
jak wprzypadku absolwent坦w zarzdzania, nasuwa si szereg
pyta: zarzdzanie - czym ?, projektant - czego?. Potrze-
ba dopenienia powoduje konieczno bardziej precyzyjnego
okrelenia obszaru projektowego.
Design zaczyna obejmowa coraz szerzej r坦甜ne dziedziny,
przez co staje si trudniejszy do zdefiniowania. Nie nale甜y tej
trudnoci postrzega negatywnie, gdy甜 w przypadku bran甜y
kreatywnej jest ona niewtpliwie zalet. Radykalne zamyka-
nie wdefinicjach dyscypliny projektowej jest jej cakowitym
9
10. zaprzeczeniem, ponadto niebezpiecznie ogranicza pole dzia-
ania dla samych projektant坦w. Jednak pytanie - czym jest
design? - powraca niczym bumerang, r坦wnie甜 ze wzgldu na
stale rosnc liczb absolwent坦w kierunk坦w projektowych.
Wr坦d wielu praktyk坦w, jak iteoretyk坦w, powy甜sze pytanie
mo甜e wywoa poba甜liwy umiech bd添 grymas irytacji na
twarzy, gdy甜 przywouje na myl nierozwizywalne filozoficzne
kazusy. Ich sens opiera si na tym, 甜e s nierozwizywalne,
lecz samo podjcie wysiku intelektualnego, staje si istot
problemu. Design thinking, design management, design prze-
strzeni, product design, design spekulatywny, art design po-
dobnych, najczciej anglojzycznych kompozycji jzykowych,
kt坦re zawieraj s坦wko design, mo甜na wymieni wiele. Oile
przez swoj popularno samo sowo zdewaluowao si, to
proces ten nie dotkn samego pojcia projektowania - ono je-
dynie naturalnie si rozroso istale ewoluuje. Takie rozumienie
dziedziny uatwia te甜 pojcie tego, kim mog by absolwenci
kierunk坦w projektowych.
Indywidualno uczelni generuje r坦甜nice pomidzy nimi. In-
nych umiejtnoci oczekujemy od absolwent坦w politechniki
iuniwersytetu, za zupenie innych od absolwent坦w szkoy ar-
tystycznej. Poddawanie si stereotypowemu myleniu wtym
przypadku nie jest dobrym tropem, gdy甜 to wanie specyfika
uczelni buduje r坦甜norodno na rynku pracy, jak iusug pro-
jektowych. Design rdzennie zawsze by wypadkow nauk tech-
nicznych, humanistycznych i sztuk piknych, ale nie istnia
bez ekonomii ibiznesu. Zatem ka甜de rodowisko uczelniane
jest dla designu naturalne, cho powoduje, 甜e mamy inaczej
ustawione punkty ci甜koci. Woczywisty spos坦b przekada
si to na charakter absolwenta. Je甜eli jestemy zaintereso-
wani wsp坦czesn literatur czy poezj, szybciej zgosimy si
do biblioteki na uniwersytecie, ni甜 postaramy si okwerend
wbibliotece politechniki na wydziale mechanicznym. Zpozoru
por坦wnanie wydaje si by infantylne ioczywiste, jednak gdy
wracamy do pytania oto, czego powinnimy oczekiwa od
absolwenta studi坦w projektowych, ju甜 takie jednoznaczne nie
jest. Wiele wydzia坦w projektowych na uczelniach artystycz-
nych, szczeg坦lnie wrodkowej Europie, stawia za cel swoim
studentom praktyczn nauk rozwizywania problem坦w. My-
lenie problemowe jest czsto g坦wn metod projektow,
opr坦cz niej ogromny nacisk kadzie si na mylenie oprojek-
towaniu jako oprocesie, gdzie efekt kocowy nie jest najistot-
niejszy, ale jest jego wypadkow - zupenie odwrotnie ni甜 na
rynku pracy iwpraktyce zawodowej. Zar坦wno rozwizywanie
problem坦w, jak imylenie procesowe jest abecadem wiata
projektowego. Jeli znajomo alfabetu wXXI wsu甜y nam do
konstruowania komunikatu do wsp坦czesnego odbiorcy na-
szych usug po acinie, to przekaz ma co najmniej apokryficzny
charakter, szczeg坦lnie wkontekcie tak dynamicznej dziedziny
jak jest design. Cech charakterystyczn oraz wielokrotnie
odbieran jako przewaga uczelni artystycznych posiadajcych
wydziay projektowe nad pozostaymi, jest zdolno do inter-
10
11. pretowania zgromadzonej wiedzy wspos坦b wizualny. Este-
tyczna wra甜liwo oraz umiejtno generowania komunika-
t坦w wizualnych zasila kultur materialn ijest doceniana przez
przemys igospodark nie tylko wprzypadku projektowania
d坦br luksusowych. Zagadnienia zwizane zwygldem niegdy
jednoznacznie kojarzone zprojektowaniem obecnie okrelane
s jako stylistyka.
Stylistyka tuning
Stylistyka czsto bdnie uto甜samiana jest ze stylizacj bd添
tuningiem r坦wnie甜 w rodowisku projektant坦w. W wyniku
pewnego skr坦tu mylowego zagadnienia dotyczce formy
iwizualnej reprezentacji efektu projektowania zostay spro-
wadzone do poziomu dekoracji, co zupenie nie pokrywa si
zistot stylistyki. Ze szkod dla kultury materialnej dyskusje
otym, czym jest projektowanie, skupiaj si na dw坦ch wcale
nieodlegych od siebie biegunach. S to: dora添ne rozwizy-
wanie problem坦w projektowych oraz przeprowadzanie sy-
mulacji, jak jest rozpisanie procesu projektowego. Projek-
tanci po szkoach artystycznych sami pozbawiaj si swojego
najwikszego atutu, czyli wanie umiejtnoci irozumienia
wizualnoci wytworu. Krzywdzcy skr坦t mylowy polega na
kolokwializacji zagadnie. Stawiajc na jednej szali kwesti
tego, czy wytw坦r spenia swoj funkcj, ana drugiej - czy jest
estetyczny, atwiej wykaza, 甜e je甜eli co nie spenia swojej
funkcji, to mniej istotne jest jak wyglda. Nie mo甜na si ztym
nie zgodzi, jednak ten skr坦t mylowy odpowiedzialny jest za
czarny PR stylistyki, mieci si on wstwierdzeniu: wa甜niejsze,
甜eby co dziaao, ni甜 甜eby adnie wygldao. To zpozoru nie-
winne zdanie powoduje, 甜e projektanci zuczelni artystycznych
rezygnuj ze swojej najwikszej przewagi ipr坦buj mierzy si
jedynie w aspektach technicznych i ekonomicznych w wy-
znaczonym przez siebie obszarze problemu projektowego.
Zagadnienia estetyczne zostaj wykrelone inie s brane pod
uwag. Irracjonalno tej sytuacji polega na tym, 甜e rynek oraz
konsumenci wymagaj, aby po tym jak niezbdne minimum
(dziaa/nie dziaa) zostao spenione, aspekty wizualne byy
g坦wnym tematem izdaniem dla projektanta. Podobnie jest
zmodernistyczn pryncypaln zasad projektow FFF (Form
Follows Function), kt坦ra przez ostatnie 80 lat bya interpre-
towana, odwracana, zmieniana, bagatelizowana na wiele spo-
sob坦w. Zasada trzech F zlat trzydziestych ubiegego wieku
m坦wi o tym, 甜e forma pod甜a za funkcj i jest pokosiem
rozwa甜a dotyczcych aspekt坦w estetyki, jednak pozostaje
charakterystyczn dla zao甜e modernizmu. Warto zauwa甜y,
甜e to wistocie oformie jest mowa, gdy甜 jest ona obok funkcji
g坦wnym budulcem. Nie jest za sam funkcj, gdy甜 w坦wczas
stanowiaby jedynie rozwizanie problemu anie projekt.
Stylistyka tym si r坦甜ni od tuningu, 甜e jest integraln czci
projektu, czy si iczsto uwydatnia funkcjonalno produk-
tu, pomaga lepiej go zrozumie. Jeli dotyczy projektowania
Design 1940-1990. Wzornictwo i projektowanie Raymond Guidot s 102
11
12. przedmiot坦w, jest przede wszystkim znakiem jakoci. Koeg-
zystencja innowacyjnoci rozwizana, solidnoci wykonania
oraz designu w rozumieniu wanie stylistycznym jest wa-
runkiem koniecznym do spenienia, dotyczy to wszystkich
wytwor坦w projektowych trafiajcych na rynek. Wprzypadku
gdy wizualno produktu jest traktowana nieintegralnie zpro-
jektem ipowstaje niezale甜nie od technologicznych, technicz-
nych oraz u甜ytkowo-funkcjonalnych aspekt坦w produktu, ma
ogromn szans sta si jedynie stylizacj, co zawsze przez
konsumenta bdzie odbierane jako brak autentycznoci lub
przerost formy nad treci. Istnieje grupa przedmiot坦w, kt坦re
bywaj niesusznie podczone pod kategorie product designu
iwiadomie wykorzystuj lub wrcz nadu甜ywaj stylizacji - s
to gad甜ety irekwizyty. Wodr坦甜nieniu od stylistyki, kt坦ra jest
synonimem designu wodniesieniu do wygldu przedmiotu,
stylizacja i tuning s nieuzasadnion projektowo dekoracj,
czyli czsto zbdnym wytworem. Zagadnienia zobszaru sty-
listyk dotycz g坦wnie projektowania kultury materialnej, nie
wypeniaj caego obszaru niematerialnego, wkt坦ry wkracza
design. wiadomo projektanta powinna te niematerialne
czynniki r坦wnie甜 uwzgldnia.
Na poparcie tezy dotyczcej wagi edukacji projektowej odby-
wajcej si na uczelniach artystycznych warto uwzgldni ist-
nienie takich organizacji jak woska Altagamma czy francuska
Committe Colbert. S to organizacje zrzeszajce producent坦w
d坦br luksusowych. Najwa甜niejszym czynnikiem strategicznym,
kt坦ry ma wpyw zar坦wno na mark, jak ina ofert, jest jako
produktu. Wedug Raportu Bains & Company oraz Altagamma
strategia produktu luksusowego powinna ka najwikszy
nacisk na jako, serwis, design oraz siln mark. Stylistyka
wystpuje r坦wnolegle do innych filozofii projektowych jak de-
sign uniwersalny. Opr坦cz rynku towar坦w luksusowych dotyka
znaczenie wikszego obszaru projektowego, gdy甜 wi甜e si
jedn zatawistycznych potrzeb czowieka jak jest otaczanie
si piknem.
Ekspozycje projektowania autorskiego
Projektowanie, produkcja, promocja, sprzeda甜. To cztery ele-
menty, kt坦rych suma pozwala na dotarcie zproduktem do
odbiorcy. Projektant, kt坦ry zdecyduje si na opracowywanie
swoich autorskich produkt坦w, szczeg坦lnie na pocztku swojej
kariery zawodowej, musi wr坦wnym stopniu zadba oka甜dy
zpowy甜szych etap坦w. Ze wzgldu na specyfik wyksztacenia
mody adept sztuki projektowania najbardziej zaznajomiony
jest rzecz jasna zdwoma pierwszymi etapami procesu opraco-
wywania produktu. Nieco inaczej wyglda sprawa zpromocj,
wietnie przecie甜 opracowanych produkt坦w.
Jednym zkana坦w dotarcia ze swoimi produktami do kon-
kretnego odbiorcy jest udzia w wystawach podczas odby-
wajcych si cyklicznie targ坦w oraz festiwali wntrzarskich,
mody iprojektowania. To wjaki spos坦b autorsko zaprojekto-
Strategie http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.deskli-
ght-1477a620-514e-4ce4-80c0-7f82a32442f7marketingowe d坦br luksuso-
wych Wioletta Dryl s. 63 (dostp 1.12 2016)
12
13. wane produkty tam si znajd zale甜y nie tylko od wczeniej
przyjtej strategii promocji ale te甜, amo甜e przede wszystkim
od warunk坦w finansowych wystpienia podczas w/wimprez.
Festiwale VS targi
Projektant, producent, specjalista od marketingu isprzedaw-
ca w jednym ma do wyboru 2 rodzaje aktywnoci, w kt坦-
rych mo甜e wzi udzia: targi ifestiwale. Aby nie rozczarowa
si p坦添niejszymi efektami uczestnictwa wjednym zpowy甜-
szych rodzaj坦w przedsiwzi nale甜aoby pozna specyfik
danej kategorii ekspozycji swoich produkt坦w. Targi to przede
wszystkim miejsce sprzeda甜y bezporedniej, gdzie nawizuje
si nowe relacje zkontrahentami lub umacnia dotychczasowe.
Podczas targ坦w nie tylko mo甜na spotka si ze swoimi kon-
sumentami kocowymi ale przede wszystkim zpotencjalnymi
dystrybutorami oraz przedstawicielami sieci zakupowych. To
oni wramach wynegocjowanych um坦w zajm si sprzeda甜
produkt坦w na wybranych rynkach. Ztego te甜 wzgldu przy-
gotowanie do targ坦w to nie tylko wyprodukowanie produkt坦w
aby wypeni przydzielon przestrze ekspozycyjn, ale to
r坦wnie甜 opracowanie materia坦w wspierajcych takich jak ka-
talogi, karty produktu, pr坦bniki, cenniki, czy te甜 wzory um坦w
dystrybucyjnych. Bran甜owe targi odbywaj si najczciej
w du甜ych orodkach dysponujcych ogromnymi przestrze-
niami ekspozycyjnymi. Niewtpliwym liderem pod wzgldem
iloci targowych metr坦w kwadratowych s Niemcy (, gdzie
niemal ka甜dy land posiada znaczce wdanej bran甜y imprezy
targowe w kt坦rej z powodzeniem autorsko zaprojektowany
produkt mo甜na wystawi. Rocznie r坦甜nego rodzaju niemieckie
narodowe i midzynarodowe targi odwiedza ponad 10 mi-
lion坦w zainteresowanych. S to m.in Frankfurt nad Menem
(Tendence, Ambiente), Dusseldorf (Medica), czy Berlin (IFA).
Nie mo甜na nie wspomnie r坦wnie甜 otargach odbywajcych
si wMediolanie (iSaloni), Sztokholmie (Furniture Fair), Pary甜u
(Maison & Objet), Barcelonie (MWC) czy chocia甜by rodzimym
Poznaniu (Arena Design). Nie wszystkie oczywicie dotycz
projektowania dla wntrz, wszak swoje autorskie rozwizania
mo甜na prezentowa wr坦甜nych dziedzinach 甜ycia. Takie impre-
zy to r坦wnie甜 wielki biznes dlatego te甜 kwoty, kt坦re przyjdzie
projektantowi uici za uczestnictwo w nich nie nale甜 do
najni甜szych.
Inn kategori przedsiwzi podczas, kt坦rych mo甜na zapre-
zentowa swoje pomysy szerszej publicznoci s festiwale.
S to imprezy towarzyszce targom jak np. Milan Design Week
rozsiany po caym Mediolanie odbywajcy si r坦wnoczenie
ziSaloni. S to tak甜e samodzielne imprezy jak 坦dzki Design
Festival, czy londyski 100% Design. Wodr坦甜nieniu od tar-
g坦w, po festiwalu najwikszym zyskiem jaki mo甜na zdoby
jest tzw odzew medialny ipublikacje wbran甜owych czaso-
pismach. Jest to podyktowane r坦wnie甜 struktur odwiedza-
jcych. Zdecydowana wikszo to fascynaci, osoby cile
Raport German Trade Fair Industry Figures 2016, Association of the German
Trade Fair Industry, Berlin 2016
13
14. powizane zbran甜 wzornicz, trendhunterzy, dziennikarze
bran甜owi. Kolejn r坦甜nic s przestrzenie wjakich odbywaj
si festiwale. Oczywicie wraz zprogresywnym charakterem
prezentowanych produkt坦w musi i wparze to wjakim oto-
czeniu ogldajcy bd mogli dowiadczy wie甜o opracowa-
nych produkt坦w lub czsto prototyp坦w. Takim przykadem
mo甜e by DMY Berlin. Do niedawna odbywa si whangarach
nieczynnego historycznego lotniska Tempelhof. Obecnie fe-
stiwal odbywa si wmurach nieczynnej elektrowni Kraftwerk
Mitte. Zjednej strony wyb坦r takich lokacji podyktowany by
kosztem wynajcia ogromnych przestrzeni potrzebnych na
zgromadzenie dziesitek marek iprojektant坦w, zdrugiej za
jest to konsekwentne dziaanie aby odwiedzjcy ale isami wy-
stawy mogli poczu atmosfer eksperymentu ifuture-thinking
swoich dziaa. Podczas festiwali prezentowane s nie tylko
same produkty ale r坦wnie甜 spos坦b mylenia projektanta nt
produktu. Mo甜na powiedzie i甜 na targach buduje si relacje
aby propagowa sw坦j produkt, natomiast podczas festiwali
dokonuje si autoprezentacji swoich umiejtnoci projekto-
wych oraz kreowania wizerunku.
Modzi projektanci atargi ifestiwale
Zracji niedostpnoci ze wzgld坦w ekonomicznych, du甜ych
imprez targowych i festiwalowych, organizatorzy przygoto-
wuj strefy gdzie swoje dokonania mog pokazywa modzi
projektanci. Tak sekcj Talents posiadaj jedne zwikszych
targ坦w akcesori坦w iwyposa甜enia wntrz: Tendence iAmbien-
te we Frankfurcie nad Menem. Dwa razy do roku wyanianych
jest kilkudziesiciu projektant坦w zcaej Europy, pokazujcych
swoje prace pod wspomnianym szyldem. Tego typu sekcje
nie tylko uatwiaj dostp do du甜ych imprez targowych ale
r坦wnie甜 s jasnym sygnaem dla potencjalnych kontrahent坦w
imedi坦w, 甜e wdanym miejscu mo甜na obejrze rozwizania
wychodzce poza rynkowe zastae ramy.
R坦wnie甜 isame media organizuj wramach targ坦w wydzielone
strefy. Portal internetowy DesignBoom by tw坦rc tzw Mar-
t坦w, wramach kt坦rych projektanci mogli sprzedawa swoje
produkty podczas du甜ych targ坦w, jak np. Stockholm Furnitu-
re Fair czy festiwali jak Tokio Design Week. Do ka甜dej edycji
targowiska (zang. mart) zosobna dobierani byli uczestnicy.
Forma prezentacji isprzeda甜y rzeczywicie przypominaa tar-
gowisko projektanci mieli do dyspozycji st坦 oraz przestrze
wok坦 niego.
Kolejnym sposobem zaistnienia na midzynarodowej arenie
jest uczestnictwo wwystawach tematycznych lub promuj-
cych region lub kraj, zkt坦rego projektanci si wywodz. Tego
typu przedsiwzicia s organizowane na og坦 s przez insty-
tucje kultury lub lokalne centra designu. Wroku 2014 podczas
Milan Design Week w ramach wystawy Smak Przedmiotu
14
15. zaprezentowanych zostao dwanacie produkt坦w zaprojekto-
wanych na Pomorzu. Organizatorem wystawy byo Centrum
Designu Gdynia. Obok uznanych firm i projektant坦w, swoje
prace pokazay r坦wnie甜 grupy iprojektanci zmodszego po-
kolenia, dla kt坦rych samodzielne pokazanie si podczas MDW
nie byoby mo甜liwe. Wystawa doczekaa si czterech edycji.
Tworzenie tymczasowych brand坦w
Projektanci czsto wystpuj pod wsp坦lnie stworzonymi mar-
kami lub wramach projekt坦w specjalnie przygotowanych na
specyficzn okazj. Taki mechanizm dziaania pozwala na
zwikszenie zasigu promocji wytworzonych produkt坦w po-
przez np. wypracowanie sp坦jnej kolekcji element坦w wyposa-
甜enia wntrz. Wwypadku dziaania indywidualnego mo甜liwe
byoby zaprojektowanie iwytworzenie tylko jednego elementu,
chocia甜by ze wzgld坦w ekonomicznych. Wsp坦lne wystpowa-
nie podczas targ坦w, festiwali czy wystaw nie zabrania indywi-
dualnego promowania swoich produkt坦w czy te甜 caej kolekcji.
Manuba kolekcja GDD powstaa wanie zt myl. Jest to
zestaw akcesori坦w oraz element坦w wyposa甜enia zaprojekto-
wanych przez 5 projektant坦w iwytworzonych przez 5 lokal-
nych rzemielnik坦w. Dziki takiemu modelowi pracy udao si
wytworzy kr坦tkie serie produkt坦w, awprojekt zaanga甜owa-
nych byo kilkanacie os坦b. Dla wszystkich produkt坦w zosta
przygotowany jednolity jzyk materia坦w promocyjnych takich
jak witryna internetowa, zdjcia produktowe, filmy pokazuj-
ce proces projektowy i wytw坦rczy. Zaprojektowana zostaa
identyfikacja wizualna, kt坦ra jest nie tylko wykorzystywana
wmateriaach promocyjnych ale ina samych opakowaniach
produkt坦w ielementach znimi zwizanych. Ka甜dy zuczest-
nik坦w oraz organizator posiada swoje kanay marketingowe,
kt坦rych suma daje niepor坦wnywalnie wikszy zasig dotarcia
do odbiorc坦w ni甜 dziaania indywidualne.
Po pierwsze planowanie
Tak jak w przypadku kreowania nowej wizji produktu tak
i w przypadku uczestniczenia w r坦甜nego rodzaju przedsi-
wziciach - nale甜y je zaplanowa. Sama obecno podczas
targ坦w czy festiwali, to tylko cz pracy jak nale甜y wykona
aby skorzysta zkilku dni eksponowania produkt坦w. Nie na-
le甜y nie docenia utrzymywania kontakt坦w zkontrahentami,
partnerami biznesowymi czy mediami r坦wnie甜 po zakocze-
niu prezentacji. Uczestnictwo wtargach ifestiwalach nie jest
uwieczeniem wielomiesicznej pracy, jest raczej wa甜nym,
ale tylko etapem wprocesie budowania autorskiej marki pro-
duktowej.
15
16. bibliografia
Jones A. (2014), The Economic Significance of Meetings
to the U.S. Economy, Tampa
Verweij L. (2015), Marketing efforts surrounding design
festivals create an oddly temporary gentrification, Londyn
Neven P. Kanitz S. (2014), Successful Participation
in Trade Fairs, Berlin
Association of the German Trade Fair Industry (2016),
Raport German Trade Fair Industry Figures, Berlin
Hara K. (2011), Designing Design, Baden / CH
Vejlgaard H. (2008), Anatomia trendu, Krak坦w
Maney K. (2011), Co za co. Wszechobecny konflikt
pomidzy jakoci a dostpnoci, Krak坦w
Gladwell M. (2009), Punkt przeomowy.
O maych przyczynach wielkich zmian, Krak坦w
16
36. St坦 do towarzystwa. Kompleksowy
zestaw stou i akcesori坦w stoowych
o funkcji integracyjnej
Hanna Litwinowicz
Sandra Hoeppner
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr hab. Marek J坦添wicki
2016 | dyplom magisterski
36
39. Jak zje ledzia?
Kolekcja naczy ceramicznych.
Anna Gutowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2015 | dyplom licencjacki
39
41. Ornament to nie przestpstwo.
Autorska interpretacja zjawiska dekoracji.
Natasza Grzekiewicz
prowadzcy: prof. Sawomir Fijakowski
2012 | dyplom magisterski
41
42. Rotate. Naczynie do dressingu
(projekt zrealizowany w mielowie
w ramach projektu Art Food 2015)
Agnieszka Sulkowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
Marek Cecua
2015 | zadanie semestralne
43. Hommage to Ph. Starck. Dzbanek
z funkcj wyciskacza cytryny (projekt
zrealizowany w mielowie w ramach
projektu Art Food 2015)
Filip Ni甜yski
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski,
dr Marta Flisykowska
Marek Cecua
2015 | zadanie semestralne
43
45. Naczynie degustacyjne, wzmacniajce
zmys zapachu (projekt zrealizowany
w mielowie w ramach projektu Art
Food 2015)
Justyna Chodnikiewicz
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
Marek Cecua
2015 | zadanie semestralne
45
46. Impreza po polsku - dwojaki
Karolina Ryfka
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2013 | zadanie semestralne
46
47. Impreza po polsku
poczw坦rny lejek do w坦dki
Karolina Navus Wysocka
prowadzcy: prof. Sawomir Fijakowski
2013 | zadanie semestralne
47
48. Naczynie liturgiczne dla kocioa
w. Jana w Gdasku
Renata Korpas
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2012 | dyplom magisterski
48
50. Design z akcentem regionalnym
tuk kaszubski
Anna Dul
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2009 | zadanie semestralne
50
51. Design z akcentem regionalnym
wypiekacz ornament坦w
Agata Krawczyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2009 | zadanie semestralne
51
52. Studium stylistyczne przedmiotu - hantle
Bartosz Jaroszek
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
52
54. Studium stylistyczne przedmiotu - hantle
warsztaty projektowe
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
54
55. Studium stylistyczne przedmiotu - hantle
Irmina Fularczyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
57. Studium stylistyczne przedmiotu resoraki
/ seria zabawek
Bartosz Jaroszek
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
Studium stylistyczne przedmiotu - proca
Bartosz Jaroszek
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
57
65. Redesign akcesoria je添dzieckie
Magorzata Szewczyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2010 | zadanie semestralne
65
66. Na pla甜y. Obiekt funkcjonalny
kamienie o optymalnych ksztatach
do puszczania kaczek
Agnieszka Szanowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2009 | zadanie semestralne
66
67. Na pla甜y. Obiekt funkcjonalny
kredka batycka
Izabela Sadowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2012 | zadanie semestralne
70. Upcyckled Baltic Sea Creatures
seria miniatur rze添biarskich
Phillip Hainke (Erasmus FH Koblenz)
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
70
71. Ekspresja materiau - pdzle
Marta Klimkowska
prowadzcy:
mgr Pawe Pomorski
2012 | zadanie semestralne
71
72. Na pla甜y. Obiekt funkcjonalny
- wydmowy lizgacz
(przetestowany w ebie)
Aleksandra Hamadyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2010 | zadanie semestralne
72
73. Na pla甜y. Obiekt funkcjonalny - przysiadak
Agnieszka Krzy甜anowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
73
74. Na pla甜y. Obiekt funkcjonalny - przysiadak
Julia Michalska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2012 | zadanie semestralne
87. Haute Couture - buty
Magorzata Szewczyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2009 | zadanie semestralne
87
88. Haute Couture - buty
Agata Krawczyk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
mgr Pawe Pomorski
2009 | zadanie semestralne
89. Polki-japonki, czyli krok naprz坦d
w projektowaniu drewniak坦w.
Kolekcja unikatowego obuwia.
Agata Wojtczak
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2014 | dyplom licencjacki
89
90. Estetyczne i wizerunkowe aspekty
wsp坦czesnej protetyki
Micha Biliski
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2016 | dyplom magisterski
(Grand Prix Gdynia Design Days:
DYPLOMY ASP 2015/2016)
90
91. Geek Out koncepcyjny projekt okular坦w
mskich, wykonanych w technologii SLS
Aleksandra Kalinowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2015 | dyplom licencjacki
91
97. Haute Couture - patchwork
Klaudia Szalecka
Prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
Haute Couture - patchwork
Paulina Kamela
Prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2014 | zadanie semestralne
97
101. Projekt stylistyczny i prototyp
zegarka w technologii DMLS
(Direct Metal Laser Sintering)
Nikolas Kociski
Prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2016 | dyplom magisterski
101
103. Naszyjnik Szablon anatomiczny
Agnieszka Maksymiuk
Prowadzcy: prof. Sawomir Fijakowski
2010 | praca konkursowa
II nagroda w Midzynarodowym
Konkursie Sztuki Zotniczej
Ex-Clusive, Legnica
104. Wisior unikatowy
Emilia Kohut
2015
Nie-zwyko. Socjo-kulturowe konsekwencje
dziaa projektowych na tle konfliktu midzy
poszanowaniem praw wasnoci a prawem
do wsp坦dzielenia zasob坦w bi甜uteria wykonana
ze sproszkowanych pere w technologii SLS
Marta Hryc
Promotor:
prof. Sawomir Fijakowski
2014 | projekt doktorski
104
105. Bi甜uteria Unikatowa. Obiekt rze添biarski
/ obiekt u甜ytkowy
Sara Gackowska
prowadzcy: prof. Sawomir Fijakowski
2013 | dyplom magisterski
Wisior Bloody Cherry
(w zbiorach Muzeum Bursztynu w Gdasku)
Sawomir Fijakowski
2013
105
110. Caoroczne Centrum Rekreacyjno
-Wypoczynkowe w Ustce
Marta Kos
prowadzca: dr hab. Iwona Dzier甜ko-Bukal
2015 | praca magisterska
Piercionki unikatowe: Pumba
sumo, Pumba First
Sawomir Fijakowski
dla S&A design jewellery
2015, 2009
110
111. Koncepcja centrum dla petwonurk坦w.
Adaptacja ruin Torpedowni w Gdyni
Martyna Szymaska
prowadzca: dr hab. Iwona Dzier甜ko-Bukal
2016 | praca magisterska
Akcesoria reklamowe z bursztynem
- zabarwiacz wiata
Agnieszka Maksymiuk
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
2011 | zadanie semestralne
113. Impreza po polsku. Kolekcja naczy
stoowych sprzyjajcych interakcjom
podczas wsp坦lnego posiku
Magdalena 纏ochowska
prowadzcy: prof. Sawomir Fijakowski
2015 | dyplom magisterski
Prototyp bi甜uterii (CAD/CAM)
Aleksandra Kalinowska
prowadzcy:
prof. Sawomir Fijakowski
dr Marta Flisykowska
2015 | zadanie semestralne
113
138. Wystawa WOK STOU
2014-15 | festiwal DMY (Berlin), Wielka Zbrojownia (Gdask),
坦d添 Design Festival, Galeria CzechDesign (Praga)
Wystawa SMAK PRZEDMIOTU
kurator: Jacek Ry / razy2
2014-15 | Fuorisalone / Zona Tortona - Mediolan,
Gdynia Design Days, Wystawa wiatowa EXPO -Mediolan
138
139. Wystawa SENSES / Art Food 2015
pod patronatem Instytutu Adama Mickiewicza / culture.pl
midzynarodowe warsztaty projektowe: Marek Cecua - miel坦w De-
sign Studio, Akademia Sztuk Piknych w Gdasku, Central Saint Mar-
tins University of the Arts w Londynie, Pratt Institute w Nowym Jorku
2015 | Wielka Zbrojownia - Gdask
Wystawa INFRAVIOLET
pod patronatem Instytutu Adama Mickiewicza / culture.pl
2015 | targi Maison & Objet - Pary甜
139
140. Cykliczne wystawy: DYPLOMY ARCHITEKTURA I WZORNICTWO
kurator: Marta Flisykowska
2013-16 | Gdynia Design Days - PPNT / Centrum Designu Gdynia
Wystawy Wydziau Architektury i Wzornictwa:
MORZE TAK, OWOCE MORZA
kuratorki: Marta Flisykowska, Marta Koacz
2014-15 | 坦d添 Design Festival
140
141. Warsztaty projektowe: GOKART studium stylistyczne
we wsp坦pracy z firm: Pitstop
2016 | Gdask
Warsztaty projektowe: BANDA ZNAD MORZA - stylistyka formy
prowadzca: dr Marta HRYC
2015-16 | Gdask
141
142. Warsztaty projektowe: W ruchu drogowym
#jestemoffine - Design w obliczu fonoholizmu
prowadzca: Marta Flisykowska,
we wsp坦pracy z Uniwersytetem Gdaskim)
2016 | Gdynia
Warsztaty projektowe: FUTURE OF FOOD
/ Design Spekulatywny
we wsp坦pracy z Natali Hatalsk i TESCO Polska
2016 | Gdask
142
143. Warsztaty senselierskie: PROJEKTOWANIE ZAPACHU
prowadzcy: Marta Siembab, Maciej Kawecki
2016 | Gdask
Warsztaty trenwatchingu: WIADOMO ZMIAN
prowadzca: Zuzanna Skalska
2016 | Gdask
143
144. Wystawa BALTIC AMBER Sawomir Fijakowski
we wsp坦pracy z Instytutem Polskim w Pekinie
2015 | Beijing Design Week 751 Art Zone, Pekin
Baltic Amber Festival
we wsp坦pracy z Konsulatem Generalnym RP w Hongkongu
2013-15 | Hongkong, Makau, Szanghaj
144
145. Wystawa STREFA TESTW
wsp坦kurator: Filip Ludka / Tabanda
2014 | 坦d添 Design Festival
Wystawa STOLARNIA ZMYSW
wsp坦kurator: Filip Ludka / Tabanda, we wsp坦pracy
z Barlinek Institute of Design, DesignAlive
2015-16 | 坦d添 Design Festival,
Fuorisalone / Zona Tortona - Mediolan
145