ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Diagnostyka seminarium 14 IV 2014
Katarzyna Patejuk,
Wojciech Jankiewicz,
Oskar Korczak
Diagnostyka
laboratoryjna
(testy, próby, analizy)
chorób żołądka i
dwunastnicy
1. Diagnostyka chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego
2. Analiza soku żołądkowego
3. Próby czynnościowe żołądka
4. Inne oznaczenia wykonywane w diagnostyce schorzeń górnego
odcinka przewodu pokarmowego
5. Diagnostyka infekcji Helicobacter pylori
6. Oznaczanie stężenia gastryny we krwi
7. Oznaczanie poziomu przeciwciał przeciw komórkom
okładzinowym żołądka
8. Testy laboratoryjne w diagnostyce schorzeń dolnego odcinka
przewodu pokarmowego
9. Próby wchłaniania d-ksylozy
Plan prezentacji
Diagnostyka chorób górnego
odcinka przewodu pokarmowego
Laboratoryjna
diagnostyka
Badania funkcji
wydzielniczych
śluzówki żołądka
Górny odcinek
układu
pokarmowego
Jama ustna
Przełyk
Żołądek
Diagnostyka chorób górnego
odcinka przewodu pokarmowego
Podstawowe
metody
diagnostyczne:
Badania
radiologiczne
Badania
gastroskopowe
Badania
uzupełniające:
Próby wydolności
zwieracza dolnego
przełyku
próba Bernsteina
pH metria
Badania soku
żołądkowego
Badania
manometryczne
Diagnostyka chorób górnego
odcinka przewodu pokarmowego
• Najważniejsze znaczenie dla wydzielania soku
żołądkowego mają gruczoły właściwe żołądka.
Zbudowane są z 5 typów komórek:
Analiza soku żołądkowego
1. główne: pepsyna
2. okładzinowe: kwas solny, czynnik
wewnętrzny Castle’a
3. szyjkowe: grupa komórek szybko
dzielących się i zapewniających
szybką regenerację uszkodzonego
nabłonka
4. Niezróżnicowane
5. wewnątrzwydzielnicze (układ
APUD): wydzilają: gastrynę,
serotoninę , VIP, motylinę
• Pojemność żołądka
wynosi od 1 – 1.2 L.
• W ciągu doby wydziela
się od 1 do 3 L soku
żołądkowego (średnio
2.5 L).
• Na czaczo w żołądku
znajduje się od 0 – 100
mL soku.
• Wzrost objętości soku
żołądowego na czczo
powyżej 150 mL może
świadczyć o
zmniejszonej drożności
odźwiernika.
Analiza soku żołądkowego
• Zwiększone wydzielanie soku żołądkowego:
chroba wrzodowa dwunastnicy, zespół
Zollingera-Ellisona (ZE), nadczynność kory
nadnerczy.
• Obniżone wydzielanie soku żołądkowego:
nowotwory, choroba Addisona-Biermera,
przewlekłych zapaleniach błony śluzowej
żołądka, rozległym zwłónieniu ściany żołądka, po
wagotomii i w niedoczynności przysadki
Analiza soku żołądkowego
• Wartość pH soku żołądkowego na czczo utrzymuje się
w granicach 1.3 – 2.5.
• Jony wodorowe wydzielane są do wnętrza żołądka w
stałym stężeniu (0.15 mol/L), lecz w różnym tempie.
Dlatego, stężenie H+ zależy od szybkości neutralizacji
odczynu kwaśnego treści żołądka przez śluz i pokarm.
• Na szczycie trawienia pH = 1.7
• Bezkwaśność (achlorhydria) pH soku żołądkowego >
6.0 + spadek pH po podaniu histaminy wynosi mniej
niż jeden.
• Hipochlorhydria, to stan gdy pH 3.5 – 6.0 + spadek pH
po histaminie jest większy niż 1.
• Hipo- i achlorhydrię spotykamy w nowotworach
żołądka lub niedokrwistości złośliwej.
Analiza soku żołądkowego
Na czczo achlorhydriahipo-
Wartość pH soku żołądkowego na czczo utrzymuje się w granicach 1.3 – 2.5.
Jony wodorowe wydzielane są do wnętrza żołądka w stałym stężeniu (0.15 mol/L), lecz w różnym
tempie. Dlatego, stężenie H+ zależy od szybkości neutralizacji odczynu kwaśnego treści żołądka
przez śluz i pokarm.
Na szczycie trawienia pH = 1.7
Bezkwaśność (achlorhydria) pH soku żołądkowego > 6.0 + spadek pH po podaniu histaminy wynosi
mniej niż jeden.
Hipochlorhydria, to stan gdy pH 3.5 – 6.0 + spadek pH po histaminie jest większy niż 1.
Hipo- i achlorhydrię spotykamy w nowotworach żołądka lub niedokrwistości złośliwej.
Wprowadzeniu do
żołądka zgłębnika
poprzez nos lub usta
odsysaniu
zawartości
żołądkowej
PRÓBY CZYNNOŚCIOWE ŻOŁĄDKA
Metoda standardowa wydzielania
u człowieka polega na :
Wydzielanie bada się :
na czczo,
oraz po pobudzeniu
wydzielania
żołądkowego
przez pokarm
histamina
( 0,01 mg/kg m.c.)
betazol
(2 mg/kg m.c )
Pentagastryna
( 6 mg/kg m.c )
najczęstszy aktywator
insulina
W każdej
pobranej frakcji z
otrzymanej treści
oznacza się :
objętość pH
stężenie
kwasu
solnego
Stężenie
elektrolitów
Stężenie
hormonów
• Objętość soku żołądkowego – 25-340 ml/ godz.
• BAO (podstawowe wydzielanie soku
żołądkowego, czyli zawartość kwasu w
wydzielinie podstawowej) – 5 mmol / godz.
• MAO (maksymalne, czyli całkowite wydzielanie
kwasu solnego) wynosi :
– dla mężczyzn – 10-30 mmol/godz. (średnio 22-28),
– dla kobiet 5-30 mmol/godz. ( średnio 14-18 )
• Prawidłowy stosunek BAO do MAO wynosi 0,43
Prawidłowy wynik próby :
Wartość BAO/MAO › 0,6
przy wysokim BAO
( wydzielaniu
podstawowym kwasu
solnego )
Wskazuje na
możliwość
wystąpienia zespołu
Zollingera- Elisona
Interpretacja wyników
Prawidłowy stosunek BAO do MAO wynosi 0,43
MAO jest
zwykle dwa
razy wyższe niż
BAO
Zwiększenie
wydzielania
HCl
U 50 %
pacjentów z
wrzodem
dwunastnicy
Interpretacja wyników
MAO wyższe od BAO
MAO i BAO
obniżone < 0,43
Zmniejszenie
wydzielania
HCl
•Rak żołądka,
•Choroba wrzodowa żołądka
•Choroba Addisona –
Biermera
•Przewlekłe zapalenie błony
śluzowej żołądka
Interpretacja wyników
• Wykonanie wagotomii
nie wpływa na
wydzielania HCl pod
wpływem histaminy,
• Dlatego wydzielanie
HCl pod wpływem
histaminy, a brak
pobudzenia pod
wpływem
hipoglikemii świadczą
o radykalnym
leczeniu,
Podanie
insuliny w
dawce
0,1 U/kg m.c
Przy spadku glikemii
poniżej 2,2 mmol/l
powinno dojść do
wagalnego pobudzenia
wydzielania HCl
Jeżeli wykonano
całkowitą
wagotomię, to nie
stwierdza się
pobudzenia
wydzielania HCl
Próba insulinowa
Służy do oceny skuteczności leczenia operacyjnego
choroby wrzodowej metodą wagotomii
• W ostatnich latach do
użycia weszły testy z
oznaczeniem 24
godzinnego pH, przy
użyciu miniaturowych
elektrod szklanych
wprowadzanych do
żołądka i połączonych
z rejestratorem pH
pH-metria żołądkowa
• spiralna, beztlenowa
bakteria Helicobacter
pylori, która
• może istnieć w
kwaśnym środowisku
soku żołądkowego
• przebywa pod
warstwa śluzu
powodując
uszkodzenia zapalne
błony śluzowej.
Helicobacter pylori
• Infekcja H. pylori
występuje u ponad 50 %
ludzi bez dolegliwości
żołądkowych i u ponad
90% chorych z
wrzodami trawiennymi.
• Infekcja Helicobacter
pylori jest czynnikiem
etiologicznym stanów
zapalnych błony
śluzowej żołądka,
choroby wrzodowej
żołądka i dwunastnicy ,
raka żołądka
Diagnostyka infekcji
Helicobacter pylori
W praktyce
najczęściej
wykonywanymi
badaniami są :
Test
ureazowy
Wykrywanie
przeciwciał
przeciwko
H. pylori
• Badanie histopatologiczne
wycinka pobranego podczas
gastroskopii
• Test ureazowy bioptatu
pobranego podczas
gastroskopii
• Badanie serologiczne
wykrywające obecność
specyficznych przeciwciał
• Oznaczanie ilości
13C2/12CO2
• Wykrywanie H. pylori w
bioptacie za pomocą metod
biologii molekularnej
( metoda PCR )
Metody diagnostyczne wykrywania
obecności Helicobacter pylori
• TEST UREAZOWY
• Bioptat pobrany
podczas gastroskopii
inkubowany jest z
mocznikiem w
obecności barwnika
(fenoloftaleiny).
• Produkowana przez
H.pylori ureaza
rozkłada mocznik co
powoduje zmianę
barwy badanego
skrawka na czerwono.
TEST UREAZOWY
PACJENT DOSTAJE DO
WYPICIA 75 MG MOCZNIKA
ZNAKOWANEGO 13C
H.PYLORI ROZKŁADA
MOCZNIK I UWALNIA 13C
TO ZWIĘKSZA 13C2/12CO2 W
WYDYCHANYM POWIETRZU
TEST ODDECHOWY
Test wykorzystuje metodę spektometrii mas IRMS.
• Test oddechowy w kierunku zakażenia Helicobacter pylori,
ze względu na
– wysoką czułość (90–96%)
– swoistość (88–100%)
– przewyższa inne metody nieinwazyjne.
• Test oddechowy jest również nieporównywalnie bardziej
przyjazny i bezpieczny dla pacjenta niż endoskopia.
Test oddechowy - zalety
• Zalecane jest
wykonywanie
oznaczeń ilościowych,
ponieważ
– Umożliwiają one nie
tylko postawienie
rozpoznania,
– Ale też monitorowanie
efektów leczenia
( obniżenie poziomu
przeciwciał przynajmniej
do połowy miana
wyjściowego )
Badania
serologiczne
mogą być
badaniami
jakościowymi ilościowymi
Badania serologiczne wykrywające
przeciwciała przeciwko H.pylori
• Badanie wykonuje się w celu różnicowania
zespołu Zollinger-Ellisona.
• Stwierdza się wówczas znaczny wzrost poziomu
gastryny w osoczu
– do 1500 ng/l podczas gdy norma wynosi
– 100 ng/l na czczo
– i 150-200 ng/l po posiłku
Oznaczanie stężenia gastryny
we krwi
• Przeciwciała są obecne u około:
– 3% zdrowych osób
– i u 50% chorych na niedokrwistość złośliwą.
• Występują one niekiedy w:
– cukrzycy,
– niewydolności kory nadnerczy
– i niektórych chorobach będących wynikiem
autoimmunoagresji
Oznaczanie poziomu przeciwciał
przeciw komórkom okładzinowym
żołądka
• Schorzenia jelit najczęściej prowadzą do
upośledzenia wchłaniania produktów trawienia
pokarmów
• Ocena biochemiczna funkcji jelita cienkiego
opiera się na próbach czynnościowych jelit, dzięki
którym możliwe jest określenie zaburzeń
wchłaniania.
Testy laboratoryjne w diagnostyce
schorzeń dolnego odcinka
przewodu pokarmowego
• Próba ta jest uznawana za czuły test czynnościowy
służący do oceny funkcji proksymalnej części jelita
cienkiego
• Zmniejszenie wydalania d-ksylozy z moczem i jej
jednoczesny nieprawidłowy poziom w surowicy
sugeruje obecność schorzeń dwunastnicy lub jelita
czczego i w praktyce jest wskazaniem do biopsji
jelita cienkiego
• Wykonanie: pacjentowi podajemy doustnie 25 g d-
ksylozy, następnie oznaczamy:
– ilość d-ksylozy wydalonej z moczem w ciągu 5 godzin od
momentu jej spożycia
– poziom d-ksylozy we krwi po 2 godzinach od momentu
spożycia
Próba wchłaniania d-ksylozy
• Wynik prawidłowy próby: ilość d-ksylozy
wydalona z moczem mieszcząca się w granicach
od
– 20,0 do 43,0 mmol czyli 3,0-6,5 g,
– poziom we krwi 1,4-3,4 mmol/l
• Upośledzone wchłanianie jelitowe rozpoznajemy
w przypadku zmniejszenia wydalania d-ksylozy
poniżej
– 20 mmol, 3g/5 godz
– oraz poziomu we krwi w granicach 0,5-1,1 mmol/l
Próba wchłaniania d-ksylozy -
interpretacja
• Przyczyny upośledzonego wchłaniania d-ksylozy
– pierwotny zespół pośledzonego wchłaniania
– stan po gastrektomii i rozległej resekcji jelita lienkiego
– uchyłkowość jelit
– niedokrwistość megaloblastyczna
– enteritis regionalis
– wiek starczy
• Przy interpretacji wyników wchłaniania d-ksylozy w celu
wyeliminowania wyników fałszywie dodatnich testy należy
wykluczyć współistnienie:
– niedoczynności tarczycy
– cholestazy
– niewydolności nerek
– przewlekłego alkoholizmu
– terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi
Próba wchłaniania d-ksylozy -
interpretacja

More Related Content

Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy

  • 1. Diagnostyka seminarium 14 IV 2014 Katarzyna Patejuk, Wojciech Jankiewicz, Oskar Korczak Diagnostyka laboratoryjna (testy, próby, analizy) chorób żołądka i dwunastnicy
  • 2. 1. Diagnostyka chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego 2. Analiza soku żołądkowego 3. Próby czynnościowe żołądka 4. Inne oznaczenia wykonywane w diagnostyce schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego 5. Diagnostyka infekcji Helicobacter pylori 6. Oznaczanie stężenia gastryny we krwi 7. Oznaczanie poziomu przeciwciał przeciw komórkom okładzinowym żołądka 8. Testy laboratoryjne w diagnostyce schorzeń dolnego odcinka przewodu pokarmowego 9. Próby wchłaniania d-ksylozy Plan prezentacji
  • 3. Diagnostyka chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego Laboratoryjna diagnostyka Badania funkcji wydzielniczych śluzówki żołądka Górny odcinek układu pokarmowego Jama ustna Przełyk Żołądek
  • 4. Diagnostyka chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego Podstawowe metody diagnostyczne: Badania radiologiczne Badania gastroskopowe
  • 5. Badania uzupełniające: Próby wydolności zwieracza dolnego przełyku próba Bernsteina pH metria Badania soku żołądkowego Badania manometryczne Diagnostyka chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego
  • 6. • Najważniejsze znaczenie dla wydzielania soku żołądkowego mają gruczoły właściwe żołądka. Zbudowane są z 5 typów komórek: Analiza soku żołądkowego 1. główne: pepsyna 2. okładzinowe: kwas solny, czynnik wewnętrzny Castle’a 3. szyjkowe: grupa komórek szybko dzielących się i zapewniających szybką regenerację uszkodzonego nabłonka 4. Niezróżnicowane 5. wewnątrzwydzielnicze (układ APUD): wydzilają: gastrynę, serotoninę , VIP, motylinę
  • 7. • Pojemność żołądka wynosi od 1 – 1.2 L. • W ciągu doby wydziela się od 1 do 3 L soku żołądkowego (średnio 2.5 L). • Na czaczo w żołądku znajduje się od 0 – 100 mL soku. • Wzrost objętości soku żołądowego na czczo powyżej 150 mL może świadczyć o zmniejszonej drożności odźwiernika. Analiza soku żołądkowego
  • 8. • Zwiększone wydzielanie soku żołądkowego: chroba wrzodowa dwunastnicy, zespół Zollingera-Ellisona (ZE), nadczynność kory nadnerczy. • Obniżone wydzielanie soku żołądkowego: nowotwory, choroba Addisona-Biermera, przewlekłych zapaleniach błony śluzowej żołądka, rozległym zwłónieniu ściany żołądka, po wagotomii i w niedoczynności przysadki Analiza soku żołądkowego
  • 9. • Wartość pH soku żołądkowego na czczo utrzymuje się w granicach 1.3 – 2.5. • Jony wodorowe wydzielane są do wnętrza żołądka w stałym stężeniu (0.15 mol/L), lecz w różnym tempie. Dlatego, stężenie H+ zależy od szybkości neutralizacji odczynu kwaśnego treści żołądka przez śluz i pokarm. • Na szczycie trawienia pH = 1.7 • Bezkwaśność (achlorhydria) pH soku żołądkowego > 6.0 + spadek pH po podaniu histaminy wynosi mniej niż jeden. • Hipochlorhydria, to stan gdy pH 3.5 – 6.0 + spadek pH po histaminie jest większy niż 1. • Hipo- i achlorhydrię spotykamy w nowotworach żołądka lub niedokrwistości złośliwej. Analiza soku żołądkowego
  • 10. Na czczo achlorhydriahipo- Wartość pH soku żołądkowego na czczo utrzymuje się w granicach 1.3 – 2.5. Jony wodorowe wydzielane są do wnętrza żołądka w stałym stężeniu (0.15 mol/L), lecz w różnym tempie. Dlatego, stężenie H+ zależy od szybkości neutralizacji odczynu kwaśnego treści żołądka przez śluz i pokarm. Na szczycie trawienia pH = 1.7 Bezkwaśność (achlorhydria) pH soku żołądkowego > 6.0 + spadek pH po podaniu histaminy wynosi mniej niż jeden. Hipochlorhydria, to stan gdy pH 3.5 – 6.0 + spadek pH po histaminie jest większy niż 1. Hipo- i achlorhydrię spotykamy w nowotworach żołądka lub niedokrwistości złośliwej.
  • 11. Wprowadzeniu do żołądka zgłębnika poprzez nos lub usta odsysaniu zawartości żołądkowej PRÓBY CZYNNOŚCIOWE ŻOŁĄDKA Metoda standardowa wydzielania u człowieka polega na :
  • 12. Wydzielanie bada się : na czczo, oraz po pobudzeniu wydzielania żołądkowego przez pokarm histamina ( 0,01 mg/kg m.c.) betazol (2 mg/kg m.c ) Pentagastryna ( 6 mg/kg m.c ) najczęstszy aktywator insulina
  • 13. W każdej pobranej frakcji z otrzymanej treści oznacza się : objętość pH stężenie kwasu solnego Stężenie elektrolitów Stężenie hormonów
  • 14. • Objętość soku żołądkowego – 25-340 ml/ godz. • BAO (podstawowe wydzielanie soku żołądkowego, czyli zawartość kwasu w wydzielinie podstawowej) – 5 mmol / godz. • MAO (maksymalne, czyli całkowite wydzielanie kwasu solnego) wynosi : – dla mężczyzn – 10-30 mmol/godz. (średnio 22-28), – dla kobiet 5-30 mmol/godz. ( średnio 14-18 ) • Prawidłowy stosunek BAO do MAO wynosi 0,43 Prawidłowy wynik próby :
  • 15. Wartość BAO/MAO › 0,6 przy wysokim BAO ( wydzielaniu podstawowym kwasu solnego ) Wskazuje na możliwość wystąpienia zespołu Zollingera- Elisona Interpretacja wyników Prawidłowy stosunek BAO do MAO wynosi 0,43
  • 16. MAO jest zwykle dwa razy wyższe niż BAO Zwiększenie wydzielania HCl U 50 % pacjentów z wrzodem dwunastnicy Interpretacja wyników MAO wyższe od BAO
  • 17. MAO i BAO obniżone < 0,43 Zmniejszenie wydzielania HCl •Rak żołądka, •Choroba wrzodowa żołądka •Choroba Addisona – Biermera •Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka Interpretacja wyników
  • 18. • Wykonanie wagotomii nie wpływa na wydzielania HCl pod wpływem histaminy, • Dlatego wydzielanie HCl pod wpływem histaminy, a brak pobudzenia pod wpływem hipoglikemii świadczą o radykalnym leczeniu, Podanie insuliny w dawce 0,1 U/kg m.c Przy spadku glikemii poniżej 2,2 mmol/l powinno dojść do wagalnego pobudzenia wydzielania HCl Jeżeli wykonano całkowitą wagotomię, to nie stwierdza się pobudzenia wydzielania HCl Próba insulinowa Służy do oceny skuteczności leczenia operacyjnego choroby wrzodowej metodą wagotomii
  • 19. • W ostatnich latach do użycia weszły testy z oznaczeniem 24 godzinnego pH, przy użyciu miniaturowych elektrod szklanych wprowadzanych do żołądka i połączonych z rejestratorem pH pH-metria żołądkowa
  • 20. • spiralna, beztlenowa bakteria Helicobacter pylori, która • może istnieć w kwaśnym środowisku soku żołądkowego • przebywa pod warstwa śluzu powodując uszkodzenia zapalne błony śluzowej. Helicobacter pylori
  • 21. • Infekcja H. pylori występuje u ponad 50 % ludzi bez dolegliwości żołądkowych i u ponad 90% chorych z wrzodami trawiennymi. • Infekcja Helicobacter pylori jest czynnikiem etiologicznym stanów zapalnych błony śluzowej żołądka, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy , raka żołądka Diagnostyka infekcji Helicobacter pylori
  • 22. W praktyce najczęściej wykonywanymi badaniami są : Test ureazowy Wykrywanie przeciwciał przeciwko H. pylori • Badanie histopatologiczne wycinka pobranego podczas gastroskopii • Test ureazowy bioptatu pobranego podczas gastroskopii • Badanie serologiczne wykrywające obecność specyficznych przeciwciał • Oznaczanie ilości 13C2/12CO2 • Wykrywanie H. pylori w bioptacie za pomocą metod biologii molekularnej ( metoda PCR ) Metody diagnostyczne wykrywania obecności Helicobacter pylori
  • 23. • TEST UREAZOWY • Bioptat pobrany podczas gastroskopii inkubowany jest z mocznikiem w obecności barwnika (fenoloftaleiny). • Produkowana przez H.pylori ureaza rozkłada mocznik co powoduje zmianę barwy badanego skrawka na czerwono. TEST UREAZOWY
  • 24. PACJENT DOSTAJE DO WYPICIA 75 MG MOCZNIKA ZNAKOWANEGO 13C H.PYLORI ROZKŁADA MOCZNIK I UWALNIA 13C TO ZWIĘKSZA 13C2/12CO2 W WYDYCHANYM POWIETRZU TEST ODDECHOWY Test wykorzystuje metodę spektometrii mas IRMS.
  • 25. • Test oddechowy w kierunku zakażenia Helicobacter pylori, ze względu na – wysoką czułość (90–96%) – swoistość (88–100%) – przewyższa inne metody nieinwazyjne. • Test oddechowy jest również nieporównywalnie bardziej przyjazny i bezpieczny dla pacjenta niż endoskopia. Test oddechowy - zalety
  • 26. • Zalecane jest wykonywanie oznaczeń ilościowych, ponieważ – Umożliwiają one nie tylko postawienie rozpoznania, – Ale też monitorowanie efektów leczenia ( obniżenie poziomu przeciwciał przynajmniej do połowy miana wyjściowego ) Badania serologiczne mogą być badaniami jakościowymi ilościowymi Badania serologiczne wykrywające przeciwciała przeciwko H.pylori
  • 27. • Badanie wykonuje się w celu różnicowania zespołu Zollinger-Ellisona. • Stwierdza się wówczas znaczny wzrost poziomu gastryny w osoczu – do 1500 ng/l podczas gdy norma wynosi – 100 ng/l na czczo – i 150-200 ng/l po posiłku Oznaczanie stężenia gastryny we krwi
  • 28. • Przeciwciała są obecne u około: – 3% zdrowych osób – i u 50% chorych na niedokrwistość złośliwą. • Występują one niekiedy w: – cukrzycy, – niewydolności kory nadnerczy – i niektórych chorobach będących wynikiem autoimmunoagresji Oznaczanie poziomu przeciwciał przeciw komórkom okładzinowym żołądka
  • 29. • Schorzenia jelit najczęściej prowadzą do upośledzenia wchłaniania produktów trawienia pokarmów • Ocena biochemiczna funkcji jelita cienkiego opiera się na próbach czynnościowych jelit, dzięki którym możliwe jest określenie zaburzeń wchłaniania. Testy laboratoryjne w diagnostyce schorzeń dolnego odcinka przewodu pokarmowego
  • 30. • Próba ta jest uznawana za czuły test czynnościowy służący do oceny funkcji proksymalnej części jelita cienkiego • Zmniejszenie wydalania d-ksylozy z moczem i jej jednoczesny nieprawidłowy poziom w surowicy sugeruje obecność schorzeń dwunastnicy lub jelita czczego i w praktyce jest wskazaniem do biopsji jelita cienkiego • Wykonanie: pacjentowi podajemy doustnie 25 g d- ksylozy, następnie oznaczamy: – ilość d-ksylozy wydalonej z moczem w ciągu 5 godzin od momentu jej spożycia – poziom d-ksylozy we krwi po 2 godzinach od momentu spożycia Próba wchłaniania d-ksylozy
  • 31. • Wynik prawidłowy próby: ilość d-ksylozy wydalona z moczem mieszcząca się w granicach od – 20,0 do 43,0 mmol czyli 3,0-6,5 g, – poziom we krwi 1,4-3,4 mmol/l • Upośledzone wchłanianie jelitowe rozpoznajemy w przypadku zmniejszenia wydalania d-ksylozy poniżej – 20 mmol, 3g/5 godz – oraz poziomu we krwi w granicach 0,5-1,1 mmol/l Próba wchłaniania d-ksylozy - interpretacja
  • 32. • Przyczyny upośledzonego wchłaniania d-ksylozy – pierwotny zespół pośledzonego wchłaniania – stan po gastrektomii i rozległej resekcji jelita lienkiego – uchyłkowość jelit – niedokrwistość megaloblastyczna – enteritis regionalis – wiek starczy • Przy interpretacji wyników wchłaniania d-ksylozy w celu wyeliminowania wyników fałszywie dodatnich testy należy wykluczyć współistnienie: – niedoczynności tarczycy – cholestazy – niewydolności nerek – przewlekłego alkoholizmu – terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi Próba wchłaniania d-ksylozy - interpretacja