![Οη πξωηεΐλεο απνηεινύλ ηα πην δηαδεδνκέλα θαη πνιπδηάζηαηα ηόζν ζηε κνξθή όζν θαη ζηε
ιεηηνπξγία ηνπο καθξνκόξηα. Αθόκε θαη ζ΄ έλα απιό θύηηαξν ησλ βαθηεξίσλ εληνπίδνληαη
εθαηνληάδεο δηαθνξεηηθέο πξσηεΐλεο πνπ θάζε κηα
εμ απηώλ έρεη ηδηαίηεξν ξόιν.
Οη πξσηεΐλεο
απνηεινύλ είηε δνκηθά ζπζηαηηθά ησλ κεκβξαλώλ
ηνπ
θπηηάξνπ
ζπγθεθξηκέλε
πξσηετληθώλ
είηε
ζπλεξγνύλ
ιεηηνπξγία,
όπσο
ζπκπιόθσλ.
ζε
ε
θάπνηα
δεκηνπξγία
Δίλαη
κεγάια
ζύλζεηαβηνκόξηα, κε κνξηαθό βάξνο από 10.000
κέρξη πάλσ από 1 εθαηνκκύξην, απνηεινύκελα
απόακηλνμέα, ηα νπνία ελώλνληαη κεηαμύ ηνπο κε πεπηηδηθνύο δεζκνύο ζρεκαηίδνληαο κηα
γξακκηθή
αιπζίδα,
θαινύκελε αιπζίδα
πνιππεπηηδίσλ.
Όιεο
νη
πξσηεΐλεο
πεξηέρνπλ άλζξαθα, νμπγόλνθαη άδσην θαη νη πεξηζζόηεξεο εμ απηώλ θαη ζείν.
Η αθνινπζία ακηλνμέσλ ζε κηα πξσηεΐλε θαζνξίδεηαη από έλα γνλίδην θαη θσδηθνπνηείηαη θαηά
ηνλ γελεηηθό θώδηθα DNA. Παξόιν πνπ ν γελεηηθόο θώδηθαο θσδηθνπνηεί 20 ακηλνμέα, ηα
ακηλνμέα πνπ ζπληζηνύλ ηελ πξσηεΐλε ζπρλά πθίζηαληαη ρεκηθέο αιιαγέο θαηά ηε κεηακεηαγξαθηθή ηξνπνπνίεζε: πξνηνύ ε πξσηεΐλε λα κπνξέζεη λα ιεηηνπξγήζεη είηε
ζην θύηηαξν, είηε σο ηκήκα ησλ κεραληζκώλ ειέγρνπ.
Οη βηηακίλεο είλαη ηάμε νξγαληθώλ ρεκηθώλ ελώζεσλ,
νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαλνληθή αύμεζε
θαη δηαηήξεζε ελόο δσληαλνύ νξγαληζκνύ, ν νπνίνο
δελ είλαη ζε ζέζε λα ηηο ζπλζέζεη. Αλεπξίζθνληαη ζηελ
ηξνθή ησλ (εηεξόηξνθσλ) νξγαληζκώλ, δξνπλ αθόκε
θαη όηαλ αλεπξίζθνληαη ζε πνιύ κηθξέο πνζόηεηεο,
ελώ δελ έρνπλ ζεξκηδηθή αμία. Η δξάζε ηνπο έγθεηηαη
ζηελ ξύζκηζε ηεο κεηαβνιηθήο δηαδηθαζίαο θαη ησλ
[1]
ελεξγεηαθώλ κεηαηξνπώλ πνπ ζπκβαίλνπλ ζηνλ νξγαληζκό.
Η έλλνηα ηεο βηηακίλεο
δηαηππώζεθε πξώηε θνξά από ηνλ Οιιαλδό ηαηξό Κξίζηηαλ Άηθκαλ, ν νπνίνο ηηκήζεθε
κε Βξαβείν Νόκπει ην 1896 πνπ αλαθάιπςε όηη ε αζζέλεηα κπέξη-κπέξη νθεηιόηαλ ζηε ρξήζε
απνθινησκέλνπ ξπδηνύ, ελώ κε ην πιήξεο ξύδη δελ εκθαληδόηαλ. Παξνπζίαζε έλα πείξακα κε
εθρύιηζκα πιήξνπο ξπδηνύ θαηά ηεο λόζνπ θαη ε ηδηόηεηα απηή απνδόζεθε ζε κία αδσηνύρν
έλσζε. Οη βηηακίλεο έρνπλ δηαθνξέο κεηαμύ ηνπο σο πξνο ηε δνκή θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη
δηαθξίλνληαη ζε δύν βαζηθέο θαηεγνξίεο, ζηηο πδαηνδηαιπηέο θαη ζηηο ιηπνδηαιπηέο.
Σα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιύ πξηλ αλαθαιπθζνύλ νη βηηακίλεο Τα
κέηαιια δίλνπλ ζηεξεόηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηό, ρξεζηκνπνηνύληαη ζαλ ζπζηαηηθά
νξγαληθώλ ελώζεσλ, ξπζκίδνπλ ηελ ηζνξξνπία πγξώλ ζην ζώκα θαη παίξλνπλ κέξνο ζε
4](https://image.slidesharecdn.com/diatrofirimpamaria-140112051317-phpapp02/85/-4-320.jpg)
![πνιιέο δηεξγαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνύ. Η ιήςε κεηάιισλ, έρεη σο θύξηα απνηειέζκαηα ηελ
ξύζκηζε ηνπ νξγαληθνύ ηζνδπγίνπ ζε λεξό, ηελ νκαιόηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθώλ
ζπζηαηηθώλ, ηελ ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμύηεηαο ηνπ αίκαηνο, θαη ηελ θαιύηεξε
ιεηηνπξγία
εμσθξηλώλ
θη
ελδνθξηλώλ
αδέλσλ.
Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλόξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ απαξαίηεηα.
Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζόηεηεο ζηνλ νξγαληζκό καο. Τα ιηγόηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα
νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιύ κηθξέο πνζόηεηεο ζηνλ νξγαληζκό καο.
Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνύλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ
πγεία καο γηα απηό πξέπεη λα απνθεύγνληαη
4. Παρπζαξθία θαη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηελ Διιάδα
Παρπζαξθία είλαη θιηληθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία ε ππεξβνιηθή απνζήθεπζε ιίπνποκπνξεί
λα έρεη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ πγεία ηνπ αηόκνπ. Σύκθσλα κε ην ΓΜΣ σο παρύζαξθνη
ραξαθηεξίδνληαη ηα άηνκα κε ΓΜΣ κεγαιύηεξν από 30. Καηά κέζν όξν, νη παρύζαξθνη
άλζξσπνη έρνπλ κεγαιύηεξε δαπάλε ελέξγεηαο από ιεπηόηεξνπο, ιόγσ ηεο ελέξγεηαο πνπ
απαηηείηαη γηα λα δηαηεξεζεί κηα απμεκέλε κάδα ζώκαηνο.
[1]
Παρπζαξθία κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ δηάθνξεο γελεηηθέο δηαηαξαρέο ζε γνλίδηα πνπ
θαζνξίδνπλ ηελ όξεμε θαη ην κεηαβνιηζκό. Έσο ην 2006 είραλ βξεζεί 41 ηέηνηνη γνληδηαθνί
ηύπνη, νη νπνίνη ζε θαηάιιειν πεξηβάιινλ νδεγνύλ ζε παρπζαξθία.
5](https://image.slidesharecdn.com/diatrofirimpamaria-140112051317-phpapp02/85/-5-320.jpg)
Εργασία για τη διατροφή από τη Ρίμπα Μαρία
- 1. Μαζήηξηα: Ρίκπα Μαξία Α’ Σάμε Οκάδα πξνζαλαηνιηζκνύ: Οηθνλνκίαο & Γηνίθεζεο ΔΠΑ.Λ ΙΓΗΡΟΚΑΣΡΟΤ ρνιηθό Έηνο: 2013-2014
- 2. 1. Η έλλνηα ηεο δηαηξνθήο Η δηαηξνθή είλαη ν ζπνπδαηόηεξνο πεξηβαιινληηθόο παξάγνληαο γηα ηελ πγεία θαη ηε ζσζηή δηάπιαζε ηνπ ζώκαηνο. Η πγεία ζύκθσλα κε ηνλ Παγθόζκην Οξγαληζκό Υγείαο νξίδεηαη σο «ε πιήξσο ζσκαηηθή, ςπρηθή, πλεπκαηηθή θαη θνηλσληθή πγεία» θαη όρη ε απνπζία απιά λόζνπ ή αλαπεξίαο. Η θαιή πγεία επηηπγράλεηαη κε ηε ζωζηή δηαηξνθή. Λέγνληαο δηαηξνθή ελλννύκε κηα ηζνξξνπεκέλε πγηεηλή δηαηξνθή, κε ζσζηή θαηαλνκή γεπκάησλ, ειαρηζηνπνίεζε ησλ ζλαθ (πινύζησλ ζε δάραξε θαη ιίπνο)θαη πινύζην πξσηλό. 2. Μεζνγεηαθή δηαηξνθή – Ππξακίδα δηαηξνθήο Μεζνγεηαθή δηαηξνθή είλαη όξνο πνπ επηλνήζεθε από ηνλ θπζηνιόγν Άλζει Κηο γηα λα πεξηγξάςεη ην κνληέιν δηαηξνθήο, ην νπνίν αθνινπζνύζαλ νη ιανί ησλ κεζνγεηαθώλ ρσξώλ πνπ ζπκπεξηιακβάλνληαλ ζηε Μειέηε ησλ Δπηά Φσξώλ. (Ιηαιία, Διιάδα,Γηνπγθνζιαβία). Σηε Δηεζλή Δηάζθεψε γηα ηηο Μεζνγεηαθέο Δηαηξνθέο ην 1993 απνθαζίζηεθε ηη ζα ζεσξείηαη πγηεηλή, παξαδνζηαθή Μεζνγεηαθή δηαηξνθή θαη ην 1995 κηα νκάδα επηζηεκόλσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Φάξβαξλη δεκηνύξγεζε ηελ "Ππξακίδα ηεο Μεζνγεηαθήο Δηαηξνθήο. Η παξαδνζηαθή Μεζνγεηαθή Γηαηξνθή νξίζηεθε κε ηα αθόινπζα ραξαθηεξηζηηθά: Άθζνλεο θπηηθέο ίλεο (θξνύηα, ιαραληθά, ςσκί/δεκεηξηαθά, παηάηεο, όζπξηα, θαξπνί). Διάρηζηα επεμεξγαζκέλα πξντόληα Γαιαθηνθνκηθά πξντόληα (θπξίσο ηπξί θαη γηανύξηη) θαζεκεξηλά ζε κηθξέο έσο κέηξηεο πνζόηεηεο Χάξηα θαη πνπιεξηθά ζε κηθξέο έσο κέηξηεο πνζόηεηεο Κόθθηλν θξέαο 2 θνξέο ην κήλα 2
- 3. Διαηόιαδν σο θύξηα πεγή ιηπαξώλ πνπ πεξηέρνπλ κνλναθόξεζηα ιηπαξά νμέα. Η ζπγθεθξηκέλε δηαηξνθηθή ζύλζεζε ηεο Μεζνγεηαθήο Γηαηξνθήο έρεη σο απνηέιεζκα αθελόο ρακειή πεξηεθηηθόηεηα ζε θνξεζκέλα ιηπαξά θαη ρνιεζηεξόιε θαη αθεηέξνπ πςειή πεξηεθηηθόηεηα ζε πδαηάλζξαθεο θαη ίλεο. Η θαζεκεξηλή θαηαλάισζε ειαηόιαδνπ ζπλεπάγεηαη πςειή πεξηεθηηθόηεηα ηεο δίαηηαο ζε κνλναθόξεζηα ιηπαξά νμέα. 3.Τδαηάλζξαθεο, Πξωηεΐλεο, Βηηακίλεο, Μέηαιια – ηρλνζηνηρεία θαη ζε πνηεο ηξνθέο ηα ζπλαληάκε Οη πδαηάλζξαθεο, απνηεινύλ κηα νκάδα νξγαληθώλ νπζηώλ, πνπ σο πξνο ην ρεκηθό ηύπν ηνπο, είλαη ελπδαησκέλνο άλζξαθαο, κε γεληθό ηύπν Cn(H2O)λ Οη βηνινγηθήο νλνκάδνληαη ζεκαζίαο πδαηάλζξαθεο θαη ζάθραξα ή αθόκα θαη γιπθίδηα αξρίδνπλ από ηνπο κνλνζαθραξίηεο (π.ρ. γιπθόδε,θξνπθηόδε), θαη θζάλνπλ κέρξη ζύλζεηα κόξηα, πνπ ιέγνληαηπνιπζαθραξίηεο, όπσο ην άκπιν θαη ε θπηηαξίλε. Έηζη κεξηθνί είλαη ζρεηηθά κηθξνί, -1 κε κνξηαθά βάξε κηθξόηεξα ηνπ 100 g·mol , ελώ άιινη είλαη πξαγκαηηθά καθξνκόξηα, κε -1 κνξηαθό βάξνο πνιιέο εθαηνληάδεο ή ρηιηάδεο g·mol . Υπάξρνπλ ηέζζεξηο θαηεγνξίεο πδαηαλζξάθσλ βηνινγηθνύ ελδηαθέξνληνο: Οη κνλνζαθραξίηεο, όπσο ε γιπθόδε θαη ε θξνπθηόδε, είλαη ηα κνλνκεξή γηα ηε ζύλζεζε πνιππινθόηεξσλ δνκώλ. Οη δηζαθραξίηεο απνηεινύληαη από δπν κνλνζαθραξίηεο. Οη νιηγνζαθραξίηεο απνηεινύληαη 2-10 κνλνζαθραξίηεο. Τέινο, νη πνιπζαθραξίηεο, όπσο ην άκπιν, ην γιπθνγόλν θαη ε θπηηαξίλε, πνπ απνηεινύληαη από εθαηνληάδεο ρηιηάδεο ππνκνλάδεογιπθόδεο. Σπλεπώο όινη νη ζύλζεηνη πδαηάλζξαθεο είλαη δεκηνπξγήκαηα από απιέο κνλάδεο πνπ ιέγνληαη κνλνζαθραξίηεο νη νπνίεο θαη δελ κπνξνύλ λα πδξνιπζνύλ ζε απινύζηεξε δνκή. Κπξηόηεξνη πδαηάλζξαθεο είλαη: νη κνλνζαθραξίηεο γιπθόδε θαη θξνπθηόδε, νη δηζαθραξίηεο ιαθηόδε, καιηόδε θαη ζαθραξόδε, νη πνιπζαθραξίηεο άκπιν, γιπθνγόλν θαη θπηηαξίλε θαη ηέινο νη αλάγνληεο κνλνζαθραξίηεο ξηβόδε θαη δενμπξηβόδε. Αλαπαξάζηαζε ηεο ηξηζδηάζηαηεο δνκήο ηεο κπνζθαηξίλεο, πνπ παξνπζηάδεηαη κε ρξσκαηηζκέλεο ηηοάιθα έιηθεο. Απηή ήηαλ ε πξώηε πξσηεΐλε, ε δνκή ηεο νπνίαο πξνζδηνξίζηεθε κε θξπζηαιινγξαθία αθηίλσλ X. 3
- 4. Οη πξωηεΐλεο απνηεινύλ ηα πην δηαδεδνκέλα θαη πνιπδηάζηαηα ηόζν ζηε κνξθή όζν θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπο καθξνκόξηα. Αθόκε θαη ζ΄ έλα απιό θύηηαξν ησλ βαθηεξίσλ εληνπίδνληαη εθαηνληάδεο δηαθνξεηηθέο πξσηεΐλεο πνπ θάζε κηα εμ απηώλ έρεη ηδηαίηεξν ξόιν. Οη πξσηεΐλεο απνηεινύλ είηε δνκηθά ζπζηαηηθά ησλ κεκβξαλώλ ηνπ θπηηάξνπ ζπγθεθξηκέλε πξσηετληθώλ είηε ζπλεξγνύλ ιεηηνπξγία, όπσο ζπκπιόθσλ. ζε ε θάπνηα δεκηνπξγία Δίλαη κεγάια ζύλζεηαβηνκόξηα, κε κνξηαθό βάξνο από 10.000 κέρξη πάλσ από 1 εθαηνκκύξην, απνηεινύκελα απόακηλνμέα, ηα νπνία ελώλνληαη κεηαμύ ηνπο κε πεπηηδηθνύο δεζκνύο ζρεκαηίδνληαο κηα γξακκηθή αιπζίδα, θαινύκελε αιπζίδα πνιππεπηηδίσλ. Όιεο νη πξσηεΐλεο πεξηέρνπλ άλζξαθα, νμπγόλνθαη άδσην θαη νη πεξηζζόηεξεο εμ απηώλ θαη ζείν. Η αθνινπζία ακηλνμέσλ ζε κηα πξσηεΐλε θαζνξίδεηαη από έλα γνλίδην θαη θσδηθνπνηείηαη θαηά ηνλ γελεηηθό θώδηθα DNA. Παξόιν πνπ ν γελεηηθόο θώδηθαο θσδηθνπνηεί 20 ακηλνμέα, ηα ακηλνμέα πνπ ζπληζηνύλ ηελ πξσηεΐλε ζπρλά πθίζηαληαη ρεκηθέο αιιαγέο θαηά ηε κεηακεηαγξαθηθή ηξνπνπνίεζε: πξνηνύ ε πξσηεΐλε λα κπνξέζεη λα ιεηηνπξγήζεη είηε ζην θύηηαξν, είηε σο ηκήκα ησλ κεραληζκώλ ειέγρνπ. Οη βηηακίλεο είλαη ηάμε νξγαληθώλ ρεκηθώλ ελώζεσλ, νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαλνληθή αύμεζε θαη δηαηήξεζε ελόο δσληαλνύ νξγαληζκνύ, ν νπνίνο δελ είλαη ζε ζέζε λα ηηο ζπλζέζεη. Αλεπξίζθνληαη ζηελ ηξνθή ησλ (εηεξόηξνθσλ) νξγαληζκώλ, δξνπλ αθόκε θαη όηαλ αλεπξίζθνληαη ζε πνιύ κηθξέο πνζόηεηεο, ελώ δελ έρνπλ ζεξκηδηθή αμία. Η δξάζε ηνπο έγθεηηαη ζηελ ξύζκηζε ηεο κεηαβνιηθήο δηαδηθαζίαο θαη ησλ [1] ελεξγεηαθώλ κεηαηξνπώλ πνπ ζπκβαίλνπλ ζηνλ νξγαληζκό. Η έλλνηα ηεο βηηακίλεο δηαηππώζεθε πξώηε θνξά από ηνλ Οιιαλδό ηαηξό Κξίζηηαλ Άηθκαλ, ν νπνίνο ηηκήζεθε κε Βξαβείν Νόκπει ην 1896 πνπ αλαθάιπςε όηη ε αζζέλεηα κπέξη-κπέξη νθεηιόηαλ ζηε ρξήζε απνθινησκέλνπ ξπδηνύ, ελώ κε ην πιήξεο ξύδη δελ εκθαληδόηαλ. Παξνπζίαζε έλα πείξακα κε εθρύιηζκα πιήξνπο ξπδηνύ θαηά ηεο λόζνπ θαη ε ηδηόηεηα απηή απνδόζεθε ζε κία αδσηνύρν έλσζε. Οη βηηακίλεο έρνπλ δηαθνξέο κεηαμύ ηνπο σο πξνο ηε δνκή θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπο θαη δηαθξίλνληαη ζε δύν βαζηθέο θαηεγνξίεο, ζηηο πδαηνδηαιπηέο θαη ζηηο ιηπνδηαιπηέο. Σα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιύ πξηλ αλαθαιπθζνύλ νη βηηακίλεο Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεόηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηό, ρξεζηκνπνηνύληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθώλ ελώζεσλ, ξπζκίδνπλ ηελ ηζνξξνπία πγξώλ ζην ζώκα θαη παίξλνπλ κέξνο ζε 4
- 5. πνιιέο δηεξγαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνύ. Η ιήςε κεηάιισλ, έρεη σο θύξηα απνηειέζκαηα ηελ ξύζκηζε ηνπ νξγαληθνύ ηζνδπγίνπ ζε λεξό, ηελ νκαιόηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθώλ ζπζηαηηθώλ, ηελ ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμύηεηαο ηνπ αίκαηνο, θαη ηελ θαιύηεξε ιεηηνπξγία εμσθξηλώλ θη ελδνθξηλώλ αδέλσλ. Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλόξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ απαξαίηεηα. Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζόηεηεο ζηνλ νξγαληζκό καο. Τα ιηγόηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιύ κηθξέο πνζόηεηεο ζηνλ νξγαληζκό καο. Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνύλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηό πξέπεη λα απνθεύγνληαη 4. Παρπζαξθία θαη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηελ Διιάδα Παρπζαξθία είλαη θιηληθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία ε ππεξβνιηθή απνζήθεπζε ιίπνποκπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ πγεία ηνπ αηόκνπ. Σύκθσλα κε ην ΓΜΣ σο παρύζαξθνη ραξαθηεξίδνληαη ηα άηνκα κε ΓΜΣ κεγαιύηεξν από 30. Καηά κέζν όξν, νη παρύζαξθνη άλζξσπνη έρνπλ κεγαιύηεξε δαπάλε ελέξγεηαο από ιεπηόηεξνπο, ιόγσ ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα λα δηαηεξεζεί κηα απμεκέλε κάδα ζώκαηνο. [1] Παρπζαξθία κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ δηάθνξεο γελεηηθέο δηαηαξαρέο ζε γνλίδηα πνπ θαζνξίδνπλ ηελ όξεμε θαη ην κεηαβνιηζκό. Έσο ην 2006 είραλ βξεζεί 41 ηέηνηνη γνληδηαθνί ηύπνη, νη νπνίνη ζε θαηάιιειν πεξηβάιινλ νδεγνύλ ζε παρπζαξθία. 5
- 6. 5.Βηνινγηθά ηξόθηκα Έλα ζεκαληηθόο θιάδνο πνπ εκπιέθεηαη κε ηελ βηνινγηθή γεσξγία είλαη ν θιάδνο ηεο κεηαπνίεζεο ησλ βηνινγηθώλ πξντόλησλ. Οη βηνηερλίεο ή νη βηνκεραλίεο απηέο, πξνκεζεύνληαη ηηο πξώηεο ύιεο ηνπο από ηνπο βηνθαιιηεξγεηέο θαη δηαηεξώληαο ηηο θπζηθέο ηνπο ηδηόηεηεο καο πξνζθέξνπλ επίζεο πηζηνπνηεκέλα, θάησ από απζηεξνύο ειέγρνπο βηνινγηθά πξντόληα. Υπάξρνπλ πνιιέο πεξηπηώζεηο πνπ ε κεηαπνίεζε γίλεηαη ζην ίδην ην αγξόθηεκα από ηνπο ίδηνπο ηνπο βηνθαιιηεξγεηέο. Η κεηαπνίεζε σο θιάδνο ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο ρξεζηκνπνηεί θπζηθά ζπζηαηηθά θπξίσο θπζηθήο πξνέιεπζεο, ρσξίο ηερλεηά ρξώκαηα θαη αξώκαηα θαη εκκέλεη ρσξίο εμαηξέζεηο ζηνπο θαλνληζκνύο πεξί βηνινγηθήο παξαγσγήο. Οη κνλάδεο κεηαπνίεζεο αιιά θαη απηνί πνπ δηαλέκνπλ βηνινγηθά πξντόληα πξέπεη λα πηζηνπνηνύληαη γηα ηηο νξζέο πξαθηηθέο ηνπο από ηηο ίδηεο εηαηξείεο ή ηνπο θνξείο πνπ θάλνπλ ηνπο ειέγρνπο θαη ζηνπο βηνθαιιηεξγεηέο, ελώ ππόθεηληαη ζην ίδην λνκνζεηηθό θαζεζηώο θαη ρξεζηκνπνηνύλ ηα ίδηα ζήκαηα θαη εηηθέηεο πνπ ραξαθηεξίδνπλ όια ηα βηνινγηθά πξντόληα. Έηζη κεηαπνηεκέλα πξντόληα πνπ πξνέξρνληαη από βηνινγηθά πξντόληα όπσο δύκεο, ςσκί, παμηκάδηα, δπκαξηθά, ιαραληθά ηνπξζί θαη θαηεςπγκέλα, ιάδη θαη πάζηεο ειηάο, δεκεηξηαθά πξσηλνύ θαη κπάξεο δεκεηξηαθώλ, βνύηπξα, ηπξηά, αιιαληηθά, αλαςπθηηθά, θξαζηά ή κπύξεο βξίζθνληαη αλάκεζα ζηα βηνινγηθά πξντόληα πνπ είλαη δηαζέζηκα ζηνπο θαηαλαισηέο. 6.Ση λα πξνζέρνπκε ζηηο εηηθέηεο ηωλ ηξνθίκωλ Πώο δηαβάδνπκε ηηο εηηθέηεο ηωλ ηξνθίκωλ; Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα καο βνεζήζεη λα δηαιέμνπκε ηξόθηκα ρακειά ζε θνξεζκέλα ιηπαξά, νιηθά ιηπαξά, ρνιεζηεξίλε θαη ζεξκίδεο. Οη εηηθέηεο ησλ πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δύν ζεκαληηθά κέξε: ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά. Δηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξώλ, ησλ νιηθώλ ιηπαξώλ, ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντόληνο. Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντόληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνύκε εθείλν κε ηα ιηγόηεξα πνζνζηά. Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην θαη γηα ην αιάηη. 6
- 7. Κνίηαμε ηα ζπζηαηηθά Οη πεξηζζόηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά, κεηξεκέλα ζε γξακκάξηα. Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιύηεξε πνζόηεηα αλαθέξνληαη πξώηα θαη κεηά αθνινπζνύλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξόηεξε πνζόηεηα. Γη’απηό όηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξόθηκα ρακειά ζε θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηόηε ειιαηώλνπκε ηελ ρξήζε ησλ πξντόλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξώηα ή αλαθέξνπλ πνιιά ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο. Δάλ παξαθνινπζνύκε ηελ πνζόηεηα αιαηηνύ πνπ θαηαλαιώλνπκε ηόηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη. 7. πρλά δηαηξνθηθά ζθάικαηα ζπλήζεηεο πνπ εκπνδίδνπλ ηελ απώιεηα βάξνπο, ζύκθωλα κε ην Onmed.gr, είλαη νη εμήο: Φηάλνπκε ζε ζεκείν λα πεηλάκε Όηαλ θάπνηνο γηα λα ράζεη θηιά αθνινπζεί κηα δηαηξνθή ρακειώλ ζεξκίδσλ, ζα ληώζεη έληνλα ην αίζζεκα ηεο πείλαο. Μάιηζηα, όζνη αθνινπζνύλ έλα ηέηνην δηαηξνθηθό πξόγξακκα, αλ θαη ράλνπλ θηιά, δελ θαηαθέξλνπλ λα ην δηαηεξήζνπλ. Ο θαιύηεξνο ηξόπνο γηα λα ράζεηε θηιά κε κηα δίαηηα ρακειώλ ζεξκίδσλ, είλαη λα ηηο κνηξάδεηε ηζνκεξώο ζηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο γηα λα κελ θηάλεηε πνηέ ζην ζεκείν λα πεηλάηε. Καηαλαιώλνπκε ηξνθέο κε ρακειά ιηπαξά Έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε από ηε Σρνιή Γεκόζηαο Υγείαο ηνπ Φάξβαξλη δείρλεη όηη ηα ιίπε πνπ θαηαλαιώλνπκε δελ ζπλδένληαη άκεζα κε ην επηπξόζζεην βάξνο. Αληηζέησο, απηό πνπ έρεη ζεκαζία είλαη νη ζπλνιηθέο ζεξκίδεο πνπ ιακβάλνπκε θαη ην είδνο ησλ ιηπαξώλ πνπ επηιέγνπκε. Βγάδνπκε εληειώο θάπνηεο ηξνθέο από ηε δσή καο 7
- 8. Οη εηδηθνί πξνεηδνπνηνύλ όηη δίαηηεο πνπ ππόζρνληαη απώιεηα βάξνπο βγάδνληαο από ην δηαηξνθηθό πξόγξακκα ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο ηξνθώλ, ελέρνπλ θηλδύλνπο εκθάληζεο δηαηξνθηθώλ δηαηαξαρώλ όπσο ε αλνξεμία θαη ε βνπιηκία. 8. Γηαηξνθηθέο ζπκβνπιέο 1. Τξώηε πνηθηιία ηξνθίκσλ 2. Βαζίζηε ηε δηαηξνθή ζαο ζε πνιιά ηξόθηκα πινύζηα ζε πδαηάλζξαθεο 3. Απνιαύζηε πνιιά θξνύηα θαη ιαραληθά 4. Γηαηεξήζηε πγηέο ζσκαηηθό βάξνο θαη ληώζηε θαιά 5. Τξώηε κέηξηεο κεξίδεο – κεηώζηε θάπνηα ηξόθηκα, κελ ηα απνθιείεηε 6. Τξώηε ζπρλά γεύκαηα 7. Πίλεηε πνιιά πγξά 8. Κηλεζείηε 9. Ξεθηλήζηε ηώξα! Καη θάληε ηηο αιιαγέο ζηαδηαθά 10. Να ζπκάζηε όηη ε ηζνξξνπία είλαη ην παλ. 8