4. Van ICT naar digitalisering
Figuur 1: de veranderende rol van ICT op de arbeidsmarkt door de jaren
heen (bron: Dialogic/Matchcare, 2015)
5. Impact digitalisering
• Industry 4.0
• Functies verdwijnen
• Functies veranderen
• Nieuwe functies
Welke competenties worden nu en in de toekomst gevraagd op de arbeidsmarkt?
6. ICT-gerelateerde ontwikkelingen
per sector
Financiën en verzekeringen Personeel, gedrag en maatschappij ICT
Digitalisering Digitalisering Cybersecurity
Big data People Analytics Cloud
Blockchain Privacy en databeveiliging Privacy
Fintech Artificial Intelligence Innovatie
Meervoudige waardecreatie
7. Future prove competences (1)
Kennis
• Expertkennis: diepgaande kennis, op zoek naar nieuwe kennis
• Multidisciplinaire kennis: brede kennis, kennis van aangrenzende vakgebieden
• Bedrijfskundige kennis: doorziet productieproces, doorziet impact werkzaamheden op winst
8. Future prove competences (2)
Vaardigheden
• Analytisch vermogen: verbanden zien, interpreteren complexe informatie;
• Reflecteren en nauwkeurig werken: stelt continu kwaliteit ter discussie, is secuur;
• Communicatieve vaardigheden: communiceert makkelijk met verschillende niveaus, legt
makkelijk contact;
• Samenwerken: samenwerken met andere disciplines, ondersteunt uit zichzelf collega’s;
• Creativiteit/ innovatief vermogen: out of the box denken, kan producten verbeteren
• Holistisch werken: het geheel overziend, verbanden zien;
• Probleemoplossend vermogen: praktische oplossingen voor concrete vraagstukken bedenken;
• Commerciële vaardigheden: adviseert en overtuigt klanten, aanpassen producten aan behoefte
klanten;
• Leervaardigheid: in staat nieuwe informatie op te nemen en in de dagelijkse praktijk toe te
passen.
9. Future prove competences (3)
Houding
• Pro-activiteit: maakt uit zichzelf mening kenbaar, zoekt kansen, onderneemt uit zichzelf actie;
• Wendbaarheid/ aanpassingsvermogen: omgaan met tegengestelde belangen, functioneert onder
deadlines, kan omgaan met veranderingen;
• Flexibiliteit: past zich aan bij tegenslag of weerstand, schakelt snel en veel tussen
werkzaamheden.
10. Future prove competences (4)
Digitale vaardigheden:
• Geletterdheid in data: Gebruik maken van de toenemende hoeveelheid informatie; het kunnen
lezen en analyseren van data.
• Technologische geletterdheid: Weten hoe machines werken door basiskennis van coderen en de
principes van ontwerpen en ontwikkelen.
11. Uitkomsten (1)
ICT
mbo hbo
Onderzoeken Doelgericht media inzetten
Zelfontwikkeling Informatievaardigheid
Communiceren met (sociale) media Inzicht in de werking van de media
Financiën en verzekeringen
mbo hbo
Methodisch werken Abstractievermogen
Discipline Actief luisteren
Gebruik maken van digitale media Analyseren
Personeel, gedrag en maatschappij
mbo hbo
Communiceren met (sociale) media Aanpassingsvermogen
Discipline Actief luisteren
Gebruik maken van digitale media Analyserenbasale ICT-vaardigheden genoemd
Tabel 2: meest gevraagde 21e -eeuwse vaardigheden in Limburg per vakgebied en niveau (2019 Q1, bron Matchcare)
13. Conclusie
• Regionaal significante verschillen in de vraag per vakgebied
• Investering in 21e -eeuwse vaardigheden leidt tot toename loopbaanmogelijkheden
• Vakvaardigheden en –kennis is een voorwaarde om aan de slag te gaan en blijven in een specifiek
beroep.
• Uit het onderzoek komt naar voren dat niet elk bedrijf even snel is met het oppakken van digitale
ontwikkelingen.
15. Discussievragen (1)
• Hoe staat het met je digitale vaardigheden?
• Geletterdheid in data: Gebruik maken van de toenemende hoeveelheid
informatie; het kunnen lezen en analyseren van data.
• Technologische geletterdheid: Weten hoe machines werken door basiskennis
van coderen en de principes van ontwerpen en ontwikkelen
• Hoe heb je jouw digitale vaardigheden ontwikkeld?
16. Discussievragen (2)
• Hoe merk je de impact van digitalisering in je vakgebied?
• Welke belemmeringen zijn er in de organisatie om mee te gaan in de
digitale ontwikkelingen?
• Welke stimulansen zijn er in de organisatie om mee te gaan in de
digitale ontwikkelingen?
• Tips voor het onderwijs?
#2: Voorstellen:
Ilse Schrijver projectmanager Lectoraat employability Zuyd Hogeschool, daarnaast eigen bedrijf waarbij we ondernemers helpen hun bedrijf op te zetten en te laten groeien. Bezig met promotie over employability van zelfstandig professionals.
Een van de onderzoeken waar ik in heb geparticipeerd is het onderzoek naar de impact van digitalisering op de arbeidsmarkt
#3: Het uitgevoerde onderzoek is een samenwerking met diverse partijen
Samen hebben we besloten om 3 sectoren nader te onderzoeken:
ICT
Financieel
Personeel en arbeid
Uit onderzoek van Manpower (wereldwijd, 2019) blijkt dat de impact in deze sectoren het grootste is.
#4: Onderzoek impact digitalisering 2 stromingen:
Beroepsgeorienteerd
Taakgeorienteerd
Exploratief onderzoek
Doel mixed method: complementaire data triangulatie (kwantitatief geeft beeld van de arbeidsmarkt; kwalitatief duidt dit beeld regionaal)
Kwantitatief: beeld gevraagde competenties landelijk aan de hand van vacature analyse (digitaal natuurlijk, machine learning)
Deskresearch: beeld van huidige stand van zaken
Deskundigen & bedrijfsleven: overview relevante competenties specifiek voor regionale arbeidsmarkt
Focusgroepen: mbo hbo en bedrijfsleven om aansluiting
#5: Digitalisering gaat verder dan alleen veranderingen in de ICT sector. We zien inmiddels in elke sector ICT-gerelateerde oplossingen terug. En dat heeft impact op het werk in al deze sectoren
#6: 3 ontwikkelingen:
Automatisering (robots)
Digitalisering product en proces info (big data)
Verbindende technologieen (IoT)
De nieuwe industriële revolutie, ook wel Industry 4.0 of Smart Industry genoemd (Corporaal e.a., 2018), zorgt voor een fundamentele transformatie in de arbeidsmarkt zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin (Gratton, 2011). Technologie zal functies binnen organisaties veranderen, of laten verdwijnen (Stoffers & Biemans, 2017).
Functies verdwijnen: Frey & Osborne (2013)
Echter de helft van het aantal beroepen, is niet gelijk aan de helft van het aantal banen (Benders et al, 2015). Alle taken in de organisatie die door mensen moeten worden verricht tezamen vormen het takenpakket van de organisatie. Bij functie-ontwerp worden deze taken verdeeld over functies. De introductie van nieuwe technologieën zorgt voor wijzigingen in de taken die (nog) door mensen gedaan moet worden
Â
#7: Hier zien we de belangrijkste ontwikkelingen als gevolg van technologische ontwikkelingen per onderzochte sector. Natuurlijk heeft ICT ook invloed op andere sectoren. Dat hebben we alleen niet onderzocht. De keuze is gebaseerd op een artikel van Manpower, waaruit blijkt dat in deze 3 sectoren de komende jaren de grootste verandering wordt verwacht als gevolg van technologische ontwikkelingen
Fin
Fintech: Fintech omvat alle innovatieve financiële producten en diensten gebaseerd op online technologie.
Blockchain: Blockchain is een online register waarin transacties worden geregistreerd. Dit zorgt voor een snelle en veilige vastlegging van gedeelde data. De rol van de accountant als 'trusted advisor' zal hierdoor veranderen.
Big data: Financiële professionals die momenteel zelf werkzaam zijn in de financiële sector verwachten dat al het betalingsverkeer realtime gaat worden. Adviezen verwachten zij te gaan geven op basis van big data.
Digitalisering: Digitalisering neemt routinematige taken over. Financiële professionals gaan nog een stapje verder en verwachten dat de digitale adviseur beter gaat adviseren dan de menselijke adviseur.
HR
Digitalisering: Vrijwel alle strategische HR-thema’s zoals leren, ontwikkelen, recruitment, strategische personeelsplanning, beoordelen, etc. worden verenigd door e-HRM. Hierdoor verdwijnen alle routinematige taken binnen het vakgebied.
People Analytics: HR-(big) data geeft inzicht, ondersteunt bij het signaleren van bijzonderheden en vormt de feitelijke basis bij het uitbrengen van advies. De beschikbare HR-data wordt nog weinig gebruikt. In vergelijking met andere afdelingen binnen organisaties loopt HR-afdeling nog achter op het gebruik van data.
Artificial Intelligence: Onder andere in het recruitmentproces worden AI-chatbots ingezet om standaardvragen van sollicitanten te beantwoorden.
Privacy en databeveiliging: Als gevolg van de invoering van de AVG is dit hoger op de agenda komen te staan.
ICT
Cybersecurity: Door de toenemende dreiging en de steeds complexer worden de IT-infrastructuur neemt het belang van security toe. Cybercrime en hackers worden gezien als een groot bedrijfsrisico, en is hiermee een kans voor IT-bedrijven.
Privacy: Bescherming van privacy wordt steeds belangrijker voor bedrijven.
Cloud: Als gevolg van de opkomst van de Cloud is er steeds meer sprake van IT-verdienstelijking. Organisaties kiezen er voor om IT-diensten af nemen, in plaats van ict producten. De dienst wordt dan op afstand geleverd, waardoor er minder personeel nodig is op locatie voor onderhoud.
Innovatie: Continue innovaties, zoals AI, machine learning, Biotech, 5G, edge computing, quantum computing, CI/CD,etc., blijven een enorme impact hebben op de ict-sector.
#8: Competenties bestaat uit drie onderdelen:
Kennis
Vaardigheden
Houding
De gevraagde vaardigheden blijken breder dan de 21eeuwse vaardigheden. Deze competenties zijn relevant in alle beroepen.
Uitkomsten deskresearch
#11: specifiek worden er ook nog digitale vaardigheden onderscheidenICT basisvaardigheden (technologische geletterdheid):
Technologie wordt hier breed gebruikt, niet alleen als personal computer, desktop of tablet, maar elke technologie waarin een microprocessor is gebruikt die op basis van ingevoerde gegevens volgens een programma een aantal logische handelingen verricht met als uitvoer bepaalde algoritmes en tijdelijke opslag van gegevens.
Geletterdheid in data omvat het scherp kunnen formuleren en analyseren van informatie uit bronnen, het op basis hiervan kritisch en systematisch zoeken, selecteren, verwerken, gebruiken en verwijzen van relevante informatie en deze op bruikbaarheid en betrouwbaarheid beoordelen en evalueren. In de context van 21e-eeuwse vaardigheden gaat het hierbij vaak om digitale bronnen.
Hier gaat Isolde in haar presentatie dieper op in
#12: In deze tabel de uitkomsten van de analyse die Matchcare heeft uitgevoerd met behulp van Machine Learning. De vacatures van afgelopen jaar zijn geanalyseerd. We zien hier de meest gevraagde 21 eeuwse vaardigheden per onderzochte sector.
Opvallend is dat digitale vaardigheden nog weinig gevraagd worden. Natuurlijk zijn hiernaast ook nog andere beroepsvaardigheden van belang
#13: Uit de interviews komt naar voren dat de T-shaped professional erg belangrijk is
Door met zowel 21e eeuwse vaardigheden als vakvaardigheden te matchen (de hele T van de T-Shaped Professional) ontstaat een meer realistisch beeld van de loopbaanmogelijkheden .
Het horizontale deel van de T staat voor talenten en vaardigheden die in de 21e eeuw van belang zijn. Door deze vaardigheden te beheersen kan samengewerkt worden met andere disciplines.
Het verticale deel staat voor vakvaardigheden en -kennis. De T-shaped professional beheerst beide en is zowel generalist als specialist.