2. Os animais teñen nutrición heterótrofanutrición heterótrofa
mediante a cal utilizan os compostos
orgánicos sinxelos que forman parte do
alimento, para:
- Obter enerxía deles mediante reaccións
catabólicas que logo empregarán nas funcións
vitais.
- Obter materias primas para a síntese de
moléculas orgánicas propias.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
3. ESTRATEXIAS PARA OBTER ALIMENTO
Animais Parasitos
Endoparásitos. Por ex: as tenias ou os
nematodos
Ectoparasitos. Por ex: mosquitos,
sambexugas, carrachas
Animais de vida libre
Animais
Micrófagos
Filtradores. Ex: esponxas, bivalvos,
alguns crustáceos, peixes e baleas
Detritívoros. Ex: miñocas,
holoturias e poliquetos.
Animais que se alimentan de líquidos.
Ex: volvoretas que succionan o nectar o os
pulgóns que absorben o zume das plantas
Animais macrófagos:
herbívoros, carnívoros, omnivoros
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
6. O PROCESO DIXESTIVO
Consiste en descompoñer moléculas grandes
contidas nos alimentos, en moléculas máis simples
(nutrientes) que poidan ser absorbidas e chegar a
todas as células.
7. TIPOS DE DIXESTIÓNTIPOS DE DIXESTIÓN
Dixestión intracelular
Dixestión mixta
Dixestión extracelular
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
8. DixestiónDixestión intracelularintracelular
Consiste en dixerir os
alimentos dentro da célula,
utilizando as encimas dixestivas
dos lisosomas. Este é o único
sistema do que dispoñen animais
pouco evolucionados. É o caso do
Philum Poriferos ou Esponxas.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
10. No filum poríferos a auga co
alimento entra polos poros
inhalantes á cavidade atrial
O alimento é inxerido
directamente polas células que
tapizan o interior do animal
(coanocitos) mediante fagocitose
Os coanocitos ceden unha parte
do alimento ós amebocitos onde
remata a dixestións. A dixestión
polo tanto non se produce nun
aparato dixestivo, xa que non
existe, senón no interior das
células (dixestión intracelular).
Tipo Porífero ou esponxas
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
12. A dixestión mixta. Comeza na
cavidade gastrovascular, segregando
encimas. Posteriormente, as
substancias nutritivas son atrapadas
polas células que revisten a
cavidade, mediante endocitose. As
macromoléculas fagocitadas sofren
a dixestión intracelular. As
partículas non dixeridas se expulsan
ó través da boca, único orificio
existente.
A dixestión mixtaA dixestión mixta
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
13. Nas medusas, pólipos e
anémonas (Filum Cnidarios).
Estes animais teñen forma de
saco, no oco que se denomina
cavidade gastrovascular onde
se dixire parcialmente o
alimento que se introduce
grazas ós tentáculos cheos de
células urticantes que
paralizan ás presas.
Na cavidade gastrovascular
comenza a dixestión pero
remata no interior das
células, polo tanto a digestión
é mixta, parte é extracelular
na cavidade e parte
intracelular nas células.
A dixestión mixta
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
16. É realizada por todos os vertebrados e por algúns
invertebrados. Prodúcese no exterior das células,
dentro do tubo dixestivo. Este proceso supón a
transformación do alimento en moléculas asimilables
polo organismo; transformación que se consigue
mediante unha dixestión mecánica e unha dixestión
encimática ou química.
DixestiónDixestión extracelularextracelular
O aparato dixestivo pode presentar múltiples variantes
morfolóxicas; pero o proceso dixestivo é o mesmo en
todos os animais: transformar os glícidos, lípidos e
proteinas en unidades maís sinxelas, por medio de
encimas dixestivos.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
17. Dixestión mecánica: tritúrase o alimento,
fragmentándoo para que poda ser atacado máis
facilmente por encimas dixestivas. Algúns animais
posen pinzas que utilizan no exterior do tubo dixestivo,
outros teñen pico ou dentes. Algúns presentan un
estómago musculoso, triturador, que comprime o
alimento, machucándoo con estructuras endurecidas ou,
mesmo, con pedras que tragou con antelación.
Dixestión encimática: o alimento previamente
machucado sofre o ataque de encimas específicas,
producindo moléculas máis pequenas, facilmente
asimilables.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
18. En Anélidos atopamosAnélidos atopamos un tubo
dixestivo con dúas aberturas. No que
se distinguen :
•a boca
•a farinxe musculosa
•o buche para almacenar o alimento
•a moella, con pequenos graos de
area para a trituración e
•o intestino que recorre o corpo e
remata no ano.
PHILUM ANELIDOSPHILUM ANELIDOS
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
20. O aparato dixestivo en MoluscosMoluscos, excepto en Bivalvos
(ameixas, ostras...), componse de:
•boca, provista dun órgano en forma de lima, a rádula
para roer o alimento
•esófago
•estómago
•intestino que remata no ano
Posen unha glándula chamada hepatopáncreas que colabora
no proceso dixestivo.
Os Bivalvos son filtradores. Algúns teñen a superficie
externa das branquias cubertas de cilios, que axitan e
facilitan que a auga, cargada de partículas alimenticias pase
a la cavidad paleal.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
21. PHILUM MOLUSCOS. CLASE GASTERÓPODOSPHILUM MOLUSCOS. CLASE GASTERÓPODOS
Rádula: órgano en forma de lima co que raen os vexetais I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
23. PHILUM MOLUSCOS.PHILUM MOLUSCOS.
CLASE CEFALÓPODOSCLASE CEFALÓPODOS
A sepia presenta na boca unhas mandíbulas
corneas que reciben o nome de “bico de
papagaio” e tentáculos con ventosas para
suxeitar as presas. I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
24. Os ArtrópodosArtrópodos constitúen un grupo moi diversificado,
adaptado a moitos ambientes e formas distintas de adquirir
alimentos.
Posen distintas estruturas para a captura e inxestión de
ditos alimentos. En xeral, presentan:
•cavidade bucal rodeada de apéndices para a captura e
inxestión de alimento.
•a continuación a farinxe,
•o esófago, con buche e molleja
•o intestino medio que segrega as encimas dixestivas e
•o intestino posterior co ano.
O tubo dixestivo va acompañado de diversas glándulas que
segregan, en cada tipo de artrópodos, as encimas dixestivas
necesarias.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
25. O aparato dixestivo presenta un aparato bucal especializado para
cada tipo de alimento presentando ademais glándulas salivares que
verten á boca como adaptación ao medio terrestre. Despois existe
un esófago, un buche no que comeza a dixestión, logo unha moella
trituradora, intestino medio onde se absorben gran parte dos
nutrientes e un intestino posterior que desemboca no ano.
PHILUM ARTRÓPODOS. CLASE INSECTOSPHILUM ARTRÓPODOS. CLASE INSECTOS
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
27. A: tipo masticador,
B: tipo cortador-
chupador,
C: en espiritrompa,
D: tipo picador-
suctor.
lr (vermello): labro, é un repregamento que recobre toas as pezas; md
(verde): mandíbulas , pezas duras e cortantes; mx (amarelo): maxilas,
axudan a mastigación; lb (azul): labio.
Aparato bucal dos insectos
30. PHILUM ARTRÓPODOS. CLASE CRUSTACEOSPHILUM ARTRÓPODOS. CLASE CRUSTACEOS
Os crustáceos superiores teñen dous pares de
antenas que perciben o tacto e o gusto e unha
mandíbula mastigadora. Posuen un estómago
triturador e un hepatopáncreas que segrega
encimas dixestivos e realiza funcións de
absorción
32. PHILUM ARTRÓPODOS. CLASE ARACNIDOSPHILUM ARTRÓPODOS. CLASE ARACNIDOS
Carecen de mandíbulas e realizan dixestión
externa. Suxeitan as súas pezas e verten
sobre elas zumes dixestivas e logo
absorben o alimento semidixerido.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
33. Erizo de mar
Aparato dixestivo Philum
Equinodermos
Estrela de mar
Teñen na boca 5 pezas ou
mandíbulas, que forman a
lanterna de Aristóteles
utilizada para raspar os
alimentos
Rodean co corpo aos moluscos, separan as súas valvas e introducen entre elas
o estómago, que sacan o exterior
34. APARATOS DIXESTIVOS DOS
VERTEBRADOS
Consta dun tubo longo en posición ventral, formado
por boca, farinxe, esófago, estómago, intestino e ano.
Ten glándulas accesorias (fígado e páncreas) que
verten zumes dixestivos no seu interior. Os
vertebrados terrestres teñen tamén glándulas
salivares.
35. PEIXES
-Boca adaptada ó tipo de alimentación.
-Algúns con mandíbulas poderosas e dentes afiados.
36. ANFIBIOS
As larvas nútrense de vexetais, os adultos de insectos e
outros invertebrados.
Os adultos teñen dentes finos e unha lingua musculosa.
37. RÉPTILES
-Boca provista de dentes (salvo tartarugas).
-Nalgunhas serpes, os dentes comunican con glándulas
velenosas.
- Alimentación esencialmente carnívora.
39. Mamíferos
A dixestión en
Mamíferos realízase
en tres zonas
diferenciadas do tubo
dixestivo, na boca,
no estómago e no
intestino.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
40. Boca: na cavidade bucal o
alimento transfórmase no birlo
alimenticio, mediante a
masticación e a saliva. A
masticación é unha dixestión
mecánica na que o alimento
redúcese a fragmentos pequenos
por acción dos dentes. A saliva é
unha secreción das glándulas
salivales. Contén encimas
dixestivas (amilasa) que actúan
sobre os glícidos. O alimento é
mesturado coa saliva mediante os
movementos da lingua.
A deglución consiste en levar o
birlo alimenticio cara ao
estómago.
41. Desde a boca o alimento pasa ao esófago a través da farinxe.
A farinxe é un tramo común das vías respiratoria e dixestiva,
é dicir, é unha vía de paso tanto do aire como do alimento.
Para evitar que o alimento vaia ás vías respiratorias hai unha
especie de tapadeira chamada epiglote.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
42. No esófago ocorre unha acción mecánica. Mediante os
movementos peristálticos, que son contraccións e
dilatacións dos músculos da parede do esófago, que
amasan, mesturan e fan avanzar o birlo alimenticio
cara ao estómago.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
43. •Estómago: na dixestión gástrica
o birlo alimenticio transfórmase en
quimo. Os zumes gástricos están
formados por mucina, acedo
clorhídrico e pepsinóxeno. A mucina
protexe a parede gástrica. O ácido
clorhídrico evita o desenvolvemento
de bacterias e actúa sobre o
pepsinógeno transformándoo en
pepsina, que é unha encima selectiva
para as proteínas que son
transformadas en péptidos máis
pequenos. As demais moléculas
orgánicas non son atacadas por
ningún tipo de encima no estómago.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
44. •Intestino: no
duodeno do intestino
prodúcese a dixestión
total dos alimentos e
o quimo é
transformado en
quilo , mediante os
zumes intestinais,
zumes pancreáticos
e a bilis..
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
45. A bilis emulsiona as
graxas converténdoas
en pequenas gotiñas,
facilitando así a acción
das lipasas do zume
pancreático. Este zume
contén, ademais de
lipasas, amilasas e
proteasas.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
46. Nas paredes do intestino
delgado hai outras glándulas
que fabrican o zume
intestinal.
A acción conxunta de todas
as encimas producidas neste
tramo completa a dixestión
química de todos os
alimentos.
Os movementos peristálticos
séguense producindo ao
longo de todo o intestino
delgado.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
50. Absorción
Nesta fase, as moléculas dixeridas atravesan a
parede do intestino delgado e incorpóranse ao
sangue ou á linfa. Para favorecer a maior absorción
posible os animais posúen distintos tipos de
estruturas que aumentan a superficie do intestino.
Os vertebrados teñen un sistema máis complexo,
utilizando vías de distribución distintas para os
diferentes tipos de nutrientes. As adaptacións máis
características son:
•Aumento da lonxitude do intestino: os animais
herbívoros posen un intestino moito máis longo que
o intestino de carnívoros, debido a que a
alimentación dos herbívoros é enerxeticamente
máis pobre. Por iso, necesita absorber a maior
cantidade de alimento inxerido posible.
51. •Ciegos intestinais: son tubos que xorden do tubo principal e que
non teñen orificio de saída. Neles prodúcese unha lenta absorción
dos nutrientes.
•Existencia de vellosidades e microvellosidades: as
vellosidades son repregues da parede do intestino. As
microvellosidades son repregues da membrana plasmática das
células epiteliais do intestino. Ambas estruturas aumentan a
superficie de absorción.
52. •Válvula espiral: os elasmobranquios (quenllas) son
carnívoros que ten un intestino moi curto. Para aproveitar
ó máximo a capacidade enerxética do seu alimento,
principalmente proteico, deben retardar o paso do
alimento ó través do intestino. Dispón dunha estrutura no
interior do intestino, en forma de escada de caracol, que
obriga ó quimo a reducir a súa velocidade de circulación,
permitindo ó animal unha mellor dixestión e absorción.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
53. Absorción en vertebrados
Nos vertebrados, a maior parte dos compoñentes absorbidos
pasa ó sangue, por un circuíto que conecta o intestino co fígado.
O circuíto sanguíneo chámase sistema porta-hepático. Sen
embargo, os lípidos viaxan polo sistema linfático para evitar
obstruccións dos vasos sanguíneos.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
54. As moléculas orgánicas son absorbidas no tramo inicial do
intestino. O auga, as sales minerais e vitaminas producidas pola
flora intestinal son absorbidas nos tramos posteriores do
intestino, principalmente no intestino groso. Neste tramo
intestinal, o contido semilíquido que circula polo tubo dixestivo
transfórmase nas feces fecais, reducindo notablemente a
cantidade de auga.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
55. AS SUBSTANCIAS NON DIXERIDAS PASAN Ó
INTESTINO GROSO, ONDE OCORREN COUSAS
IMPORTANTES.
-Absorción de auga. Toda a dixestión realizouse en disolución, co alimento e
as encimas en agua. Agora, no intestino groso, case toda o auga vai ser
recuperada polo organismo.
- As bacterias da chamada flora intestinal fermentan os alimentos non
dixeridos e forman as feces fecais. Ademais nos proporcionan vitaminas
como a vitaminas K e B12.
-Estas feces avanzan mediante movementos peristálticos hacia o ano.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
56. Exestión
Consiste na expulsión das substancias que o
organismo non absorbeu. Esta expulsión prodúcese
por:•Defecación: expulsión de feces compactas que se
eliminan o través do ano e que conteñen pouca
cantidade de auga. Un exemplo son os excrementos
de mamíferos.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
57. •Dexección: expulsión de feces líquidas,
producidas no intestino groso, o través da
cloaca. Un exemplo son as dexeccións das
aves.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
58. •Regurxitación: as aves rapaces é frecuente que
traguen as presas enteiras, con pelos, osos, uñas.
Son estruturas que non poden dixerir, e polo tanto,
tampouco absorber. Estas estructuras poden
producir escoriacións no tubo dixestivo, xa que son
duras e xeralmente presentan zonas agudas ou
cortantes. As rapaces, habitualmente as nocturnas,
expulsan estas estructuras inservibles o través da
súa boca expulsando egagrópilas.
I.E.S. Otero Pedrayo.
Ourense
