2. • Bulutsuz bir günde gökyüzüne baktığımızda
Güneş`i, gece ise Ay ve yıldızları görürüz.
Güneş, Dünya, Ay ve bütün yıldızlar uzay adı
verilen sonsuz bir boşluk içinde
bulunmaktadır. Günümüzde Güneş, Dünya ve
Ay`ın küreye benzediğini biliyoruz
3. GÃœNEÅž
• Çok sıcaktır ve yanmakta olan gazlardan
oluşan ateşten bir topa benzer. Çok güçlü bir
ısı ve ışık kaynağıdır. Güneşin güçlü ışığı
gözlerimiz için çok zararlıdır. Bu nedenle hiçbir
zaman güneşe çıplak gözle, özellikle de
teleskop ve dürbün ile bakılmamalıdır.
4. • insanlar meraklarını gidermek amacıyla sürekli
araştırmalar yapmışlardır. Bilim insanları, uzay
ve gök cisimlerinin gizemini çözmek amacıyla
gözlem evleri kurmuş, teleskopu icat
etmişlerdir. Teleskop, gök cisimlerini gözlemek
amacıyla kullanılıp Güneş, Dünya ve Ay`ın
bilinmeyen birçok yönünü çözmemizi
sağlamıştır.
6. DÃœNYA
• Güneşin çevresinde dolanan bir gezegendir.
Dünyanın katmanlardan oluşan bir küreye
benzediğini dördüncü sınıfta öğrenmiştik.
9. AY
• Küre biçiminde bir gök cismidir. Ay`dan gelen
ışığın kaynağı Güneş`tir. Ay`ın kendi ışığı
yoktur. Bu nedenle dürbün ve teleskopla
bakılabilir.
11. • Yapılan gözlemlere göre, Ay`ın çapını 1 birim
olarak kabul edersek Dünya`nın çapı 4 birim,
Güneş`in çapı ise 400 birimdir. Diğer bir ifade
ile Güneş`in çapı: Dünya`nın çapının 100, Ay`ın
çapının ise 400 katıdır.
12. • Ay, Dünya`dan yaklaşık 348 bin km uzaklıkta,
Dünya`ya en yakın gök cismidir. Güneş ise çok
uzaktadır. Güneş, Dünya`ya Ay`dan 400 kez daha
uzaktadır. Güneş, Ay`dan çok büyük olmasına
rağmen, Dünya`ya olan uzaklıklarının farklı olması
nedeniyle aynı büyüklükteymiş gibi görünür.
Camdan dışarı baktığınızda uzaktaki bir arabayı,
yakındaki bir arabadan daha küçük görürsünüz.
Çünkü cisimler uzaklaştıkça gerçek boyutlarından
daha küçük görünürler. Aslında gerçekte
aralarında bu kadar büyüklük farkı yoktur.
15. Gece ve Gündüz Nasıl Oluşur?
• Çok eskiden insanlar gökyüzündeki Güneş ve
Ay`ın, Dünyanın çevresinde döndüğüne
inanılırdı. Günümüzde ise Dünya`nın, Güneş`in
etrafında döndüğünü biliyoruz. Dünya aynı
zamanda sürekli olarak kendi etrafında da
dönmektedir.
17. • Bir el feneri Güneş olarak düşünülürse, önüne
konulan topun bir tarafı aydınlanırken, diğer
tarafı karanlık kalır.
• Dünya`mızın kendi ekseni etrafında
dönmesiyle gece ve gündüz oluşur.
19. • • Dünya`nın, kendi etrafındaki dönüş
hareketinin yönü batıdan doğuya doğrudur.
• • Dünya`nın kendi etrafındaki bir tam
dönüşünü tamamladığı süreye bir gün adı
verilir.
• • Bir günlük süre içinde bir kez gündüz, bir kez
gece olur.
• • Dünya`nın ışık alan bölümlerinde gündüz,
ışık almayan bölümlerinde ise gece yaşanır.
20. • • Gece ve gündüzden oluşan bir günlük süre,
Dünya`nın kendi etrafındaki bir tam dönüş
hareketinin tamamlandığı doğa olayıdır.
• • Saat ise insanların, Dünya`nın bu hareketini
tamamladığı bir günlük süreyi, 24 zaman
dilimine ayırmasıyla oluşturduğu bir zaman
süresidir.
• • İnsanlar bir günlük süreyi 24 saat kabul
etmiÅŸlerdir.
21. • Tarih boyunca insanlar, zamanı gittikçe daha
küçük parçalara bölüp ölçmüşlerdir. Zamanı
günlere bölmek tarlalarda çalışanlar ve avcılar
için önemliydi. Sonraları, fabrikada çalışanlar
için ücretlerini belirlemede saatler ön plana
çıkmıştır. Günümüzde ise bilim adamları,
dakika, saniye ve daha küçük zaman dilimleri
kullanmaktadır
23. Güneş mi Yoksa Dünya mı Hareket
Ediyor?
• Dünya dönmekte ve Güneş`in etrafında
dolanmaktadır. Buna rağmen biz, bunu
hissetmez; yeryüzü sabit, Güneş`i
hareketliymiÅŸ gibi hissederiz.
25. • Dünya bu dolanımını ne kadar sürede
tamamlar?
• Aşağıdaki resimde Dünya`nın Güneş`in
çevresindeki dolanımını görüyorsunuz.
26. • • Dünya, kendi etrafında dönerken aynı
zamanda güneşin çevresinde de dolanır.
• • Bu dolanımı hayali bir çizgi üzerinde
gerçekleştirir.
• • Dünya`nın Güneş etrafındaki dolanımına
dönme ya da devir adı verilir.
• • Dünya, Güneş etrafındaki bir tam dolanımını
365 günde tamamlar.
• • Bu süreye 1 yıl adı verilir.