ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
1
Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ

Προσωπικές εγκλίσεις
Ως εγκλίσεις λογαριάζονται και το απαρέμφατο και η μετοχή.
Λέγονται απρόσωπες εγκλίσεις, γιατί δεν έχουν ξεχωριστούς τύπους
για τα τρία πρόσωπα κάθε αριθμού.
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ σχηματίζεται παίρνοντας μπροστά ένα από τα μόρια ας,
να ή έναν από τους συνδέσμους για να, όταν, αν, πριν, άμα ή το
απαγορευτικό μη(ν).
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ έχει μόνο δύο πρόσωπα, το δεύτερο και το τρίτο. Το
τρίτο πρόσωπο δεν έχει ξεχωριστό τύπο και συμπληρώνεται από την
υποτακτική, που παίρνει τότε τα μόρια ας, να π.χ ας γράφει, να γράφει.
 Για τις εγκλίσεις κοίταξε στη γραμματική σου,
στη σελ.127-128, τρίτο κεφάλαιο.
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
Φανερώνει αυτό που
θέλουμε ή που
περιμένουμε να γίνει (το
προσδοκώμενο)
π.χ ας παίξουμε (θέλω)
όταν έρθουν οι διακοπές,
θα πάμε στην εξοχή
(περιμένουμε)
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
Φανερώνει το πραγματικό
π.χ ο ήλιος λάμπει
Χθες έβρεχε όλη μέρα
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
Φανερώνει προσταγή ή
επιθυμία ή ευχή
π.χ Φύγε. Ακουσέ με.
Βοήθησέ με, θεέ μου.
2
Τι είναι οι εγκλίσεις;
Εγκλίσεις είναι οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει την εσωτερική
διάθεση εκείνου που μιλάει. Δηλαδή οι εγκλίσεις φανερώνουν πώς παρουσιάζεται
το νόημα του ρήματος από εκείνον που μιλάει: π.χ. ως κάτι πραγματικό, ως κάτι
ενδεχόμενο ή επιθυμητό, ως προσταγή κτλ. Οι εγκλίσεις είναι τρεις:
(1) η οριστική, (2) η υποτακτική και (3) η προστακτική
(προσωπικές εγκλίσεις).
Τι δηλώνουν οι εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις:

1. Η οριστική δηλώνει:
α. το πραγματικό: Ο Πέτρος δεν προσέχει.
β. το δυνατό: Αν είχα τώρα αυτά τα χρήματα, θα αγόραζα ένα σπίτι
(= θα μπορούσα να αγοράσω)
γ. το πιθανό: Βήχεις- θα είσαι κρυολογημένος (= ίσως είσαι).
δ. ευχή: Στερνή μου γνώση, να σ' είχα πρώτα (= μακάρι να σε είχα).
ε. παράκληση: Δεν πηγαίνεις και εσύ μαζί τους; (= πήγαινε).
2. Η υποτακτική δηλώνει:
α. το ενδεχόμενο: Ίσως να έρθει.
β. το επιθυμητό: Ας γίνω καλά και θα δεις!
γ. προτροπή: Ας περιμένουμε λίγο.
δ. παραχώρηση: Ας φορέσει ό, τι θέλει.
ε. ευχή: Ο Θεός ας τον συγχωρήσει,
στ. το δυνατό: Εκεί ν' ακούσεις φωνές και φασαρία!
ζ. απορία: Τι να κάνω;
η. το πιθανό: Βρέξει χιονίσει, εγώ θα πάω.
θ. προσταγή ή απαγόρευση: Να μη με ξαναενοχλήσεις.
3. Η προστακτική δηλώνει:
α. προσταγή: Κοίταξε τη δουλειά σου!
β. απαγόρευση: Μη γράφετε στα θρανία.
γ. προτροπή: Γράψε μας μόλις φθάσεις.
δ. παράκληση: Παιδιά μου, μη μ' αφήνετε μόνο!
ε. ευχή: Πρόσεχε εκεί που θα πας!
στ. έντονη ενέργεια: Άνοιξε κλείσε, χάλασε η πόρτα.
3
. Να αναγνωρίσετε την έγκλιση των υπογραμμισμένων ρημάτων και να
σημειώσετε τι εκφράζει, σύμφωνα με το παράδειγμα (το πραγματικό, πιθανό,
δυνατό, ευχή, απορία, παραχώρηση, προσταγή, προτροπή-αποτροπή,
παράκληση, ενδεχόμενο, επιθυμία).
1. Ας φύγουμε γρήγορα! Υποτακτική Προτροπή
2. Κάνει ζέστη σήμερα Οριστική πραγματικό
3. Θα πέρασε από το σπίτι σου, αλλά δε θα σε
βρήκε
Οριστική πιθανό
4. Θα έδινα τα πάντα, για να πετύχω Οριστική πιθανό
5. Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στη δουλειά; Οριστική παράκληση
6. Ας είμαστε καλά Υποτακτική ευχή
7. Αν διαβάσω θα περάσω στη σχολή που
θέλω.
Υποτακτική ενδεχόμενο
8. Ας έρθει κι αυτός, αφού το θέλει. Υποτακτική παραχώρηση
9. Ας έχει την Παναγιά κοντά του! Υποτακτική ευχή
10. Στο σπίτι να δεις καβγάς που έγινε! Υποτακτική δυνατό
11. Να πέτυχα άραγε στις εξετάσεις; Υποτακτική απορία
12. Μην ξανάρθεις σπίτι! Υποτακτική προσταγή
13. Φύγε! Προστακτική προσταγή
14. Φύγε λίγο και εσύ να ξεκουραστείς. Προστακτική προτροπή
15. Φύγε, σε παρακαλώ. Προστακτική παράκληση
16. Φύγε, εάν θέλεις. Προστακτική προτροπή
17. Πήγαινε, παιδί μου, στο καλό! Προστακτική ευχή
18. Το νερό της θάλασσας δεν πίνεται. Οριστική πραγματικό
19. Θα παίζει στην αυλή. Οριστική πιθανό
20. Δε θέλει να ακολουθήσει· θα κουράστηκε Οριστική πιθανό
21. Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στη δουλειά; Οριστική παράκληση
22. Αν βρω λίγο χρόνο, θα ζωγραφίσω. Υποτακτική ενδεχόμενο
4
23. Ας γίνω πρώτα καλά, και ύστερα βλέπουμε. Υποτακτική επιθυμητό
24. Να μη μου ξαναμιλήσεις. Υποτακτική προσταγή
25. Λυπήσου με, Θεέ μου. Προστακτική παράκληση
26. Προσκύνα τον πασά. Προστακτική προσταγή
27. Ανοίξτε τα παράθυρα. Προστακτική προτροπή
β. Να αντιστοιχίσετε με τον κατάλληλο χαρακτηρισμό την έγκλιση κάθε
ρηματικού τύπου που υπογραμμίζεται.
Στήλη Α΄ Στήλη Β΄
1. Να μπορούσα εγώ να σε
αντικαταστήσω!.
α. αποτρεπτική προστακτική
2. Ρώτα ξαναρώτα, έμαθε όσα
ήθελε
β. πιθανολογική οριστική
3. Θα κουράστηκε, αφού δουλεύει
όλη μέρα.
γ. ευχετική οριστική
4. Μην απελπίζεσαι, όλα θ”
αλλάξουν.
δ. προστακτική έντονης ενέργειας
5. Ας κάνει ό,τι νομίζει ε. παραχωρητική υποτακτική
1-γ, 2-δ, 3- β, 4-α, 5-ε
γ. Να βρείτε την έγκλιση των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις:
1. Ο Θεός να σε έχει καλά. Υποτακτική
2. Ο στρατιώτης έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Οριστική
3. Φύγε γρήγορα πριν γυρίσουν . Προστακτική
4. Ας προχωρήσουμε πιο γρήγορα. Υποτακτική
5. Πιστεύω πάντα στην αξία των ικανών. Οριστική
6. Διάβασε το μάθημά σου και πήγαινε για ύπνο. Προστακτική
7. Να κάνεις το καλό και να μην το λες . Υποτακτική
δ. Να γράψετε μέσα στην παρένθεση σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα ρήματα
των παρακάτω προτάσεων:
1.Μακάρι να πήγαινα κι εγώ εκδρομή μαζί τους. Οριστική
2. Ίσως να συναντήσω τη Μαρία σήμερα. Υποτακτική
3. Φρόντιζε πάντα την εμφάνισή του. Οριστική
4. Δοκίμασε αυτό το κρασί! Προστακτική
5
5. Να σας έχει ο Θεός καλά. Υποτακτική
6. Μην τσακώνεστε όλη την ώρα. Υποτακτική
ε. Να τροποποιήσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, ώστε να δηλώνουν το
ζητούμενο της παρένθεσης :
ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ
1.Αναζήτησαν μια καλύτερη ζωή
(προτροπή)
Ας αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή
2. Βγήκατε και δεν μιλήσατε ( προσταγή) Βγείτε και μη μιλήσετε.
3.Έγινε καλά ( ευχή) Ας γίνει καλά.
4.Υποχώρησα στην επιθυμία της
(παραχώρηση)
Ας υποχωρήσω στην επιθυμία της.
5.Κλείσε το παράθυρο ! (παράκληση) Σε παρακαλώ, κλείνεις το παράθυρο;
6.Θα πας αδιάβαστος στο διαγώνισμα
(απορία)
Θα πας αδιάβαστος στο διαγώνισμα;
7.Σε ξαναβρήκα μπροστά μου (απαγόρευση) Να μη σε ξαναβρώ μπροστά μου.

More Related Content

Εγκλίσεις τελικό- λύσεις.docx

  • 1. 1 Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ  Προσωπικές εγκλίσεις Ως εγκλίσεις λογαριάζονται και το απαρέμφατο και η μετοχή. Λέγονται απρόσωπες εγκλίσεις, γιατί δεν έχουν ξεχωριστούς τύπους για τα τρία πρόσωπα κάθε αριθμού. ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ σχηματίζεται παίρνοντας μπροστά ένα από τα μόρια ας, να ή έναν από τους συνδέσμους για να, όταν, αν, πριν, άμα ή το απαγορευτικό μη(ν). ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ έχει μόνο δύο πρόσωπα, το δεύτερο και το τρίτο. Το τρίτο πρόσωπο δεν έχει ξεχωριστό τύπο και συμπληρώνεται από την υποτακτική, που παίρνει τότε τα μόρια ας, να π.χ ας γράφει, να γράφει.  Για τις εγκλίσεις κοίταξε στη γραμματική σου, στη σελ.127-128, τρίτο κεφάλαιο. ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Φανερώνει αυτό που θέλουμε ή που περιμένουμε να γίνει (το προσδοκώμενο) π.χ ας παίξουμε (θέλω) όταν έρθουν οι διακοπές, θα πάμε στην εξοχή (περιμένουμε) ΟΡΙΣΤΙΚΗ Φανερώνει το πραγματικό π.χ ο ήλιος λάμπει Χθες έβρεχε όλη μέρα ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Φανερώνει προσταγή ή επιθυμία ή ευχή π.χ Φύγε. Ακουσέ με. Βοήθησέ με, θεέ μου.
  • 2. 2 Τι είναι οι εγκλίσεις; Εγκλίσεις είναι οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει την εσωτερική διάθεση εκείνου που μιλάει. Δηλαδή οι εγκλίσεις φανερώνουν πώς παρουσιάζεται το νόημα του ρήματος από εκείνον που μιλάει: π.χ. ως κάτι πραγματικό, ως κάτι ενδεχόμενο ή επιθυμητό, ως προσταγή κτλ. Οι εγκλίσεις είναι τρεις: (1) η οριστική, (2) η υποτακτική και (3) η προστακτική (προσωπικές εγκλίσεις). Τι δηλώνουν οι εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις:  1. Η οριστική δηλώνει: α. το πραγματικό: Ο Πέτρος δεν προσέχει. β. το δυνατό: Αν είχα τώρα αυτά τα χρήματα, θα αγόραζα ένα σπίτι (= θα μπορούσα να αγοράσω) γ. το πιθανό: Βήχεις- θα είσαι κρυολογημένος (= ίσως είσαι). δ. ευχή: Στερνή μου γνώση, να σ' είχα πρώτα (= μακάρι να σε είχα). ε. παράκληση: Δεν πηγαίνεις και εσύ μαζί τους; (= πήγαινε). 2. Η υποτακτική δηλώνει: α. το ενδεχόμενο: Ίσως να έρθει. β. το επιθυμητό: Ας γίνω καλά και θα δεις! γ. προτροπή: Ας περιμένουμε λίγο. δ. παραχώρηση: Ας φορέσει ό, τι θέλει. ε. ευχή: Ο Θεός ας τον συγχωρήσει, στ. το δυνατό: Εκεί ν' ακούσεις φωνές και φασαρία! ζ. απορία: Τι να κάνω; η. το πιθανό: Βρέξει χιονίσει, εγώ θα πάω. θ. προσταγή ή απαγόρευση: Να μη με ξαναενοχλήσεις. 3. Η προστακτική δηλώνει: α. προσταγή: Κοίταξε τη δουλειά σου! β. απαγόρευση: Μη γράφετε στα θρανία. γ. προτροπή: Γράψε μας μόλις φθάσεις. δ. παράκληση: Παιδιά μου, μη μ' αφήνετε μόνο! ε. ευχή: Πρόσεχε εκεί που θα πας! στ. έντονη ενέργεια: Άνοιξε κλείσε, χάλασε η πόρτα.
  • 3. 3 . Να αναγνωρίσετε την έγκλιση των υπογραμμισμένων ρημάτων και να σημειώσετε τι εκφράζει, σύμφωνα με το παράδειγμα (το πραγματικό, πιθανό, δυνατό, ευχή, απορία, παραχώρηση, προσταγή, προτροπή-αποτροπή, παράκληση, ενδεχόμενο, επιθυμία). 1. Ας φύγουμε γρήγορα! Υποτακτική Προτροπή 2. Κάνει ζέστη σήμερα Οριστική πραγματικό 3. Θα πέρασε από το σπίτι σου, αλλά δε θα σε βρήκε Οριστική πιθανό 4. Θα έδινα τα πάντα, για να πετύχω Οριστική πιθανό 5. Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στη δουλειά; Οριστική παράκληση 6. Ας είμαστε καλά Υποτακτική ευχή 7. Αν διαβάσω θα περάσω στη σχολή που θέλω. Υποτακτική ενδεχόμενο 8. Ας έρθει κι αυτός, αφού το θέλει. Υποτακτική παραχώρηση 9. Ας έχει την Παναγιά κοντά του! Υποτακτική ευχή 10. Στο σπίτι να δεις καβγάς που έγινε! Υποτακτική δυνατό 11. Να πέτυχα άραγε στις εξετάσεις; Υποτακτική απορία 12. Μην ξανάρθεις σπίτι! Υποτακτική προσταγή 13. Φύγε! Προστακτική προσταγή 14. Φύγε λίγο και εσύ να ξεκουραστείς. Προστακτική προτροπή 15. Φύγε, σε παρακαλώ. Προστακτική παράκληση 16. Φύγε, εάν θέλεις. Προστακτική προτροπή 17. Πήγαινε, παιδί μου, στο καλό! Προστακτική ευχή 18. Το νερό της θάλασσας δεν πίνεται. Οριστική πραγματικό 19. Θα παίζει στην αυλή. Οριστική πιθανό 20. Δε θέλει να ακολουθήσει· θα κουράστηκε Οριστική πιθανό 21. Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στη δουλειά; Οριστική παράκληση 22. Αν βρω λίγο χρόνο, θα ζωγραφίσω. Υποτακτική ενδεχόμενο
  • 4. 4 23. Ας γίνω πρώτα καλά, και ύστερα βλέπουμε. Υποτακτική επιθυμητό 24. Να μη μου ξαναμιλήσεις. Υποτακτική προσταγή 25. Λυπήσου με, Θεέ μου. Προστακτική παράκληση 26. Προσκύνα τον πασά. Προστακτική προσταγή 27. Ανοίξτε τα παράθυρα. Προστακτική προτροπή β. Να αντιστοιχίσετε με τον κατάλληλο χαρακτηρισμό την έγκλιση κάθε ρηματικού τύπου που υπογραμμίζεται. Στήλη Α΄ Στήλη Β΄ 1. Να μπορούσα εγώ να σε αντικαταστήσω!. α. αποτρεπτική προστακτική 2. Ρώτα ξαναρώτα, έμαθε όσα ήθελε β. πιθανολογική οριστική 3. Θα κουράστηκε, αφού δουλεύει όλη μέρα. γ. ευχετική οριστική 4. Μην απελπίζεσαι, όλα θ” αλλάξουν. δ. προστακτική έντονης ενέργειας 5. Ας κάνει ό,τι νομίζει ε. παραχωρητική υποτακτική 1-γ, 2-δ, 3- β, 4-α, 5-ε γ. Να βρείτε την έγκλιση των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις: 1. Ο Θεός να σε έχει καλά. Υποτακτική 2. Ο στρατιώτης έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Οριστική 3. Φύγε γρήγορα πριν γυρίσουν . Προστακτική 4. Ας προχωρήσουμε πιο γρήγορα. Υποτακτική 5. Πιστεύω πάντα στην αξία των ικανών. Οριστική 6. Διάβασε το μάθημά σου και πήγαινε για ύπνο. Προστακτική 7. Να κάνεις το καλό και να μην το λες . Υποτακτική δ. Να γράψετε μέσα στην παρένθεση σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων: 1.Μακάρι να πήγαινα κι εγώ εκδρομή μαζί τους. Οριστική 2. Ίσως να συναντήσω τη Μαρία σήμερα. Υποτακτική 3. Φρόντιζε πάντα την εμφάνισή του. Οριστική 4. Δοκίμασε αυτό το κρασί! Προστακτική
  • 5. 5 5. Να σας έχει ο Θεός καλά. Υποτακτική 6. Μην τσακώνεστε όλη την ώρα. Υποτακτική ε. Να τροποποιήσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, ώστε να δηλώνουν το ζητούμενο της παρένθεσης : ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ 1.Αναζήτησαν μια καλύτερη ζωή (προτροπή) Ας αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή 2. Βγήκατε και δεν μιλήσατε ( προσταγή) Βγείτε και μη μιλήσετε. 3.Έγινε καλά ( ευχή) Ας γίνει καλά. 4.Υποχώρησα στην επιθυμία της (παραχώρηση) Ας υποχωρήσω στην επιθυμία της. 5.Κλείσε το παράθυρο ! (παράκληση) Σε παρακαλώ, κλείνεις το παράθυρο; 6.Θα πας αδιάβαστος στο διαγώνισμα (απορία) Θα πας αδιάβαστος στο διαγώνισμα; 7.Σε ξαναβρήκα μπροστά μου (απαγόρευση) Να μη σε ξαναβρώ μπροστά μου.