�ݺ�ߣ

9FDMagazine februari 2016
SUPPLYCHAIN
Driehoeksdilemma:
voorraden duurzaam
verminderen
Barco werkt al jaren aan een verbetering van het werkkapitaal. De focus ligt
daarbij steeds meer op het verminderen van de voorraden. Dat blijft een moeilijk
verhaal, onder meer wegens de mogelijke impact op de dienstverlening naar de
klanten.
Peter Ooms
Hendrik De Schrijver, GF
O
ok Barco stuurt op het principe cash
is king en wil steeds beter presteren
op het gebied van werkkapitaal. De
beste resultaten die er op dat vlak te
halen vallen, worden bereikt door de voorra-
den te verminderen. En zo komen we terecht bij
Carl Peeters, CFO van Barco, en bij Johan
Heyman, vicepresident Operations bij Barco.
ROCE
“Kapitaal is de olie die de machine van het
bedrijf laat draaien. We willen dat de hoeveel-
heid olie beperkt blijft”, zegt Carl Peeters. Om
dat te beoordelen gebruiken bedrijven vaak de
ratio return on capital employed (ROCE), die
een weergave is van de marge ten opzichte van
de ingezette middelen. Om die reden wordt de
ROCE vooral gebruikt door investeerders,
maar die kan ook nuttig zijn binnen de
bedrijfsmuren.
Maar dat is niet zo gemakkelijk. Carl Peeters:
“We moeten vaststellen dat het laaghangende
fruit intussen geplukt is. Op het vlak van inko-
mende en uitgaande facturen hebben we al
grote stappen gezet. Het kredietmanagement
staat bij ons grotendeels op punt, al zien we wel
de DSO stijgen onder invloed van recente
markttendensen. We counteren dat door op
onze beurt met onze leveranciers betere (lan-
gere) betalingsvoorwaarden af te spreken en
dus de DPO mee te laten evolueren.”
“Ik zie het grootste verbeterpotentieel in het
verminderen van het kapitaal dat vastzit in
voorraden. De moeilijkheid is dat een wijziging
in de voorraadniveaus ook altijd een impact
heeft op de productie of op de service naar
klanten.”
Servicegraad
Zo betekent minder voorraad aan reserve-
onderdelen soms ook een slechtere service-
graad naar de klanten.“Tussen die twee bestaat
een direct verband”, vertelt Johan Heyman.
Het komt er daarom op aan om als organisatie
in haar geheel het juiste evenwicht te zoeken.
Bij Barco hanteert men daarvoor de zogenoemde
supply chain triangle (zie kaderstuk ‘Voorraad
is het probleem van de CFO’ op p. 13). Profes-

10 februari 2016 FDMagazine
SUPPLYCHAIN
sor Bram Desmet van de Vlerick Business
School en consultant bij het consultingkantoor
Möbius werd gevraagd om als klankbord te
dienen bij de discussies hierover.
Die supplychain-driehoek geeft de spanning
weer tussen service, kosten en cash. Het achter-
liggende idee is dat als je sleutelt aan één kant,
er altijd een gevolg is voor minstens een van de
andere twee hoeken. Als je bijvoorbeeld de
voorraad aan afgewerkte producten vermin-
dert, dan kun je minder snel nieuwe producten
leveren aan klanten.
Traditioneel ziet een expert als Bram Desmet
dat de meeste bedrijven het gewend zijn om de
service aan klanten te verbeteren met een uitge-
breide productportfolio, korte lead times, hoge
buffervoorraden enzovoort. Bedrijven weten
wel dat daaraan ook nadelen verbonden zijn
– meer magazijnruimte en stijgende voorraden –
maar dat nemen ze erbij.
De driehoek becijferd
Het is pas sinds kort dat er pogingen worden
ondernomen om de aanzienlijke financiële
gevolgen hiervan te matigen. Carl Peeters: “Bij
Barco werken we al een tijd expliciet aan het
verminderen van de voorraden en het verbete-
ren van het werkkapitaal. Dat ging vrij goed,
maar vorig jaar hebben we een terugval
gekend.”
“We mikten op een voortdurende stijging van
het aantal voorraadrotaties per jaar, maar in
onze grafiek zien we plots een knik naar bene-
den in 2014. Die heeft ons doen inzien dat we
er ook voor moeten zorgen dat de gerealiseerde
verbeteringen duurzaam zijn en verankerd
worden in de organisatie. We hebben dat
moeten rechtzetten in de loop van 2015.”
Afspraken
Daarvoor is er in de eerste plaats nood aan een
strategische alignering van de verantwoorde-
lijkheden: er is overleg met Sales, Operations
en Finance op het hoogste niveau én binnen de
divisies. Zo wil men vermijden dat er unilate-
rale beslissingen genomen worden die een
negatieve impact zouden hebben op de voor-
raden.
Dat alles past ook in een nieuwe organisatie
sinds de komst van CEO Eric Van Zele. Hij wil
die silo-effecten zoveel mogelijk vermijden. De
CEO zweert bij een matrixstructuur die ener-
zijds soepel kan inspelen op vragen uit de
markt, en anderzijds maximale efficiëntiewin-
sten kan boeken door gezamenlijke processen
zoals aankoop en productie centraal te organi-
seren en best practices te delen.
De eerste acties op dat domein vonden plaats
binnen de eigen operationele organisaties:
planning, procurement, productie en logistiek.
Maar Barco weet nu dat daarmee de cirkel niet
rond is. Er is nog heel wat werk op het vlak van
verkoop en service, de eisen van de klant, het
verkoopkanaal en de eigen verkoopstructuur.
Door een verbetering op al die vlakken moet
Barco – mede dankzij een betere rapportering
over die verkoop – weer een betere input krij-
gen voor de planning en de interne processen.
Supplychain-optimalisatie
Het komt er dus op aan om ook de andere
departementen – en dan vooral de organisaties
die direct interfacen met de klanten, zoals de
verkoop en de naverkoopdienst – mee te
betrekken bij het proces om de voorraad-
niveaus te optimaliseren.
Johan Heyman is als vicepresident Operations
daarbij de centrale aanspreekfiguur voor die
voorraadreductie en supplychain-optimalisatie.
“Een concreet voorbeeld van een verbetering
die we hebben doorgevoerd, is leveranciers
meer betrekken bij onze productie en de voor-
raden aan componenten. Zij zijn intussen
bereid om in ons magazijn onderdelen beschik-
baar te houden en pas de factuur te sturen
zodra de componenten ook effectief worden
gebruikt in de productie.”
“Afhankelijk van wie het management van die
voorraden op zich neemt, noemt men dat con-
signment stock ofwel vendor managed inven-
tory. Het grote voordeel ervan is dat we de
onderdelenvoorraad maar heel even in onze
boeken hoeven te noteren. Tegelijk kunnen we
toch beschikken over genoeg onderdelen om
heel snel te kunnen voldoen aan bestellingen
van klanten. Dat is dus een elegante oplossing
om twee vereisten te combineren: een hoge ser-
vicegraad én lagere voorraadkosten.”
Accurate prognoses
Maar dat systeem heeft ook beperkingen. Leve-
ranciers die hierin meespelen en dus voorraad
kosteloos beschikbaar houden, willen dan ach-
teraf wel snel betaald worden. Het verlengen
van de betaaltermijn kan niet meer. Johan
Heyman: “Daarnaast voelen die leveranciers
ook wel dat zij nu het risico lopen dat compo-

SUPPLYCHAIN
nenten in onze magazijnen verouderen en niet
meer gebruikt kunnen worden. Daarom eisen
ze van ons ook een betere planning en een
accurate forecast.”
Een ander klassiek voorbeeld in de supplychain
om voorraden te verminderen is kiezen voor
make-to-order: een product wordt alleen
gemaakt als er ook een bestelling van een klant
is geplaatst. Dat is bij Barco niet in alle pro-
ductcategorieën mogelijk. Binnen de groep is er
zelfs een strategische beslissing genomen om te
streven naar een ruimere productportfolio om
te voldoen aan een breder palet van eisen van
de klanten.
Barco ziet bijvoorbeeld dat zijn klassieke pro-
jectietoestellen en displays steeds meer inge-
schakeld worden in een bredere context en dan
moeten samenwerken met andere toestellen.
Daardoor moeten de eigen producten ook
steeds betere netwerkcapaciteiten hebben. Uit
die nieuwe functionaliteit groeien ook aparte
producten zoals de ClickShare: een klein toe-
stel dat in een laptop kan worden ingeplugd,
waardoor alle deelnemers van een vergadering
telkens hun stuk van de presentatie vanop hun
eigen computer kunnen controleren.
“Dat is een eenvoudig product dat we commer-
cialiseren via een extern distributiekanaal. Die
distributeurs organiseren hun verkoopproces
vanuit een voldoende voorraad in hun eigen
magazijnen. De eerste bestellingen dienen dus
louter om de voorraad op te bouwen; de vol-
gende bestellingen zijn dan afhankelijk van de
verkoop. Voor ons was het aanvankelijk niet
eenvoudig om onze productieplanning hierop
af te stemmen. We hebben daarvoor een accu-
rate demand forecast nodig en vragen nu ook
CARL PEETERS
CFO van Barco
“Ik zie het grootste
verbeterpotentieel
in het verminderen
van het kapitaal dat
vastzit in
voorraden”

12 februari 2016 FDMagazine
SUPPLYCHAIN
om betere rapporten en cijfers van effectieve
verkopen bij de distributeurs.”
Marktvraag
Voor Barco is het belangrijk dat minstens de
discussie over de mogelijke effecten van een
belangrijke beslissing wordt gevoerd. Johan
Heyman: “De belangrijke beslissingen over
nieuwe producten nemen we nog steeds vanuit
de marktvraag. Daar sta ik ook volledig achter.
Maar zodra er een knoop is doorgehakt over
een nieuw product, kijken we nu ook naar de
impact ervan op zowel service, kosten als cash.”
“We zullen nu alle effecten vooraf bestuderen
en indien nodig maatregelen nemen om nade-
len te vermijden of te verminderen. Maar ik
verwacht niet dat we een strategische beslissing
volledig terugdraaien wegens die supplychain-
driehoek. Het belangrijkste is dat we nu de
impact kennen en er bewust mee kunnen
omgaan.”
Carl Peeters vindt het belangrijk dat ook dieper
in de organisatie rekening wordt gehouden met
de voorraadkosten. “Johan Heyman geeft nu
presentaties in salesvergaderingen om de ver-
kopers te wijzen op het belang van een goede
samenwerking en correcte forecastinformatie.
De supplychain-mensen maken duidelijk dat
hun prestaties in grote mate afhankelijk zijn
van de informatie uit de verkoop.” FD
JOHAN HEYMAN
Vicepresident Operations bij Barco
“Zodra de knoop
is doorgehakt over
een nieuw product,
kijken we nu ook
naar de impact
ervan op service,
kosten en cash”

SUPPLYCHAIN
Voorraad is het probleem van de CFO
In de driehoek service-kosten-cash heeft telkens een andere
functie de verantwoordelijkheid. Service is typisch het domein
van de verkoopdirecteur die stuurt op omzet en marktaandeel.
Kosten zijn het territorium van de operationele managers. En
die operationele managers, productiedirecteurs, aankoopver-
antwoordelijken en onlangs ook supplychain-managers sturen
op KPI’s zoals productiekosten (batchgroottes), aankoopprijzen
en logistieke kosten.
Cash is de verantwoordelijkheid van de financiële manager. En
die heeft sinds kort een bijzondere aandacht voor het verminde-
ren van de voorraden om cash vrij te maken, maar ook om een
afschrijving van overtollige of voorbijgestreefde voorraden te
voorkomen.
Bram Desmet, professor aan de Vlerick Business School en con-
sultant bij Möbius: “Traditioneel staan de salesdirector en de
operationele manager heel sterk in die discussie. De CFO is een
relatieve nieuwkomer en zal vaak het onderspit delven. Als het
goed gaat in het bedrijf, is het probleem ook niet erg zichtbaar,
maar als er een crisis heerst, worden de onderlinge spanningen
vaak onhoudbaar.”
“Het probleem in de meeste bedrijven is dat de partijen weinig
overleggen en dat unilateraal beslissingen worden doorgeduwd.
Het salesdepartement wil meer nieuwe producten en grote
voorraden om snel te kunnen leveren. In de productie wil men
de kosten verlagen door batches te vergroten. Een inkoper kan
kosten verlagen door de lage prijzen in Azië op te zoeken of de
aankoopvolumes te verhogen.”
“In alle gevallen zal de voorraad stijgen en meer werkkapitaal
vereisen. Als de CFO zijn zin doordrukt en minder voorraad aan-
houdt, gaat hij in tegen de wensen van Sales én Operations.
Daarbij is het niet onbelangrijk dat de individuele bonussen van
die mensen vaak berusten op de genoemde KPI’s en ze zullen
niet snel geneigd zijn om hier afstand van te doen.”
Voor Bram Desmet is het duidelijk dat bedrijven maatregelen
moeten vinden die aan alle drie de componenten tegelijk een
voordeel bieden, maar dat is niet eenvoudig. “In het streven van
bedrijven om hun werkkapitaal te verbeteren hoor je vaak spre-
ken over het kredietbeheer en over de betalingen aan leveran-
ciers, maar veel minder over voorraadreductie. Dat heeft zijn
reden. Het beheer van de accounts receivable en de accounts
payable is in verhouding heel eenvoudig. De voorraadniveaus
verbeteren op een efficiënte manier is echter uiterst complex.”
Hij geeft een voorbeeld van hoe het toch zou lukken. De intro-
ductie van een nieuw product kan een oplossing bieden door
een betere marge, om zo toch de omzet en het marktaandeel te
laten groeien. De lagere productiekosten zullen de operationele
kosten gunstig beïnvloeden. Ten slotte wordt het mogelijk om de
oudere producten uit het gamma te halen en zo de voorraad te
verkleinen en cash vrij te maken. “In mijn ervaring hebben
bedrijven het toch heel moeilijk om een silver bullet te vinden
die alle problemen meteen oplost.”
Daarom is het noodzakelijk om de invoering van zo’n maatregel
te blijven opvolgen en bij te sturen in een iteratief proces.
Belangrijk is echter om voortdurend het evenwicht tussen de
doelstellingen te bewaken en niet eenzijdig een voorraadreduc-
tie door te duwen.
“Dat moet de verantwoordelijkheid zijn van alle betrokkenen in
het bedrijf. Het is om die reden dat de verkoop- en operationele
planning zo belangrijk is. Nog beter is echter een geïntegreerde
businessplanning waar ook de financieel directeur bij betrokken
is”, aldus Bram Desmet.
BRAM DESMET
Professor aan de Vlerick Business School en
consultant bij Möbius

�ݺ�ߣ

IN DUTCH - Driehoeksdillema voorraden duurzaam verminderen. dillema in the supply chain triangle - sustainable reduction of inventories. fd magazine 201602

More Related Content

IN DUTCH - Driehoeksdillema voorraden duurzaam verminderen. dillema in the supply chain triangle - sustainable reduction of inventories. fd magazine 201602