Duurzame inzetbaarheid en onderwijskwaliteit door autonomie ondersteuning - hoe kan hr helpen
- 1. Duurzame inzetbaarheid en onderwijskwaliteit door autonomie-ondersteuning 息 2018, Coert Visser Hoe kan HR/km helpen?
- 2. Motivatie (=energie voor actie) Geloven in de mogelijkheid van progressie (mindset) DUURZAME INZET BETEKENISVOLLE PROGRESSIE Progressiegericht werken 息 2018, Coert Visser
- 3. Vragen 1. Wat denk je dat autonomie-ondersteuning inhoudt? 2. Hoe denk je dat autonomie-ondersteuning belangrijk is voor duurzame inzetbaarheid en kwaliteit van onderwijs? 3. Wat denk je dat de rol van HR kan zijn bij het bevorderen van autonomie- ondersteuning?
- 4. Schoolleiding LeerlingenDocenten De faciliterende rol van HR 息 2018, Coert Visser HR/Kw Energie Betrokkenheid Creativiteit Leren Samenwerken Volharding Energie Betrokkenheid Creativiteit Leren Samenwerken Volharding Onderwijskwaliteit Duurzame inzetbaarheid Kennis Vaardigheden Visie
- 5. 3 Situaties Leerlingen in de klas zijn rumoerig. De docent verheft boos zijn stem en dreigt met straf. De klas wordt meteen stiller. Een docent belooft zijn klas op ijs te trakteren als het gemiddelde cijfer op het volgende proefwerk minimaal een 7 is. De leerlingen joelen vrolijk. Een ouder belooft zijn dochter rijles op zijn 18e mits zij tot die tijd niet rookt en drinkt. Ze zegt dat niet te zullen doen. Wordt vervolgd
- 6. Ge誰nspireerd op het behaviorisme: werkten alleen met waarneembaar gedrag. Brein werd gezien als een black box. Wat er in zat, werd als niet-relevant beschouwd. E辿n van de belangrijke behavioristen was Skinner (foto). Werkte vooral met duiven en ratten, stuurde hun gedrag via operante conditionering (shaping). Grote invloed behavioristen op opvoering, onderwijs en management: werken met beloning en straf om mensen te motiveren. Traditionele kijk op motivatie 息 2018, Coert Visser
- 7. 1. Theoretisch: het brein is geen black box (het menselijke brein nog minder dan een duiven- of rattenbrein). Cognitieve psychologie heeft laten zien dat cognities een enorm belangrijke rol bij motivatie spelen. Problemen met het behaviorisme 息 2018, Coert Visser 2. Ethisch: het shapen van gedrag zoals bij duiven en ratten is iets wat we bij mensen ethisch niet toelaatbaar vinden. 3. Praktisch: 1. Dagelijkse werkelijkheid van mensen lijkt totaal niet op de gecontroleerde omgeving van een Skinner-box. 2. Onderzoek heeft laten zien dat belonen/straffen kwalitatief goede motivatie kan ondermijnen (zie o.a. Deci, 1971; 1975).
- 8. Moderne kijk op motivatie Ed Deci (r) en Richard Ryan (l), grondleggers van de zelfdeterminatietheorie. Een goed onderbouwde theorie over motivatie waaraan gewerkt wordt door een groot netwerk van internationale onderzoekers. Zes themas: 1) intrinsieke motivatie, 2) internalisatie van extrinsieke motivatie, 3) psychologische basisbehoeften, 4) kenmerken van doelen, 5) belang van relaties, 6) gecontroleerde vs. autonome motivatie. Er is veel onderzoek gedaan in de onderwijscontext. Kern: het gaat niet zozeer om hoeveel motivatie je voor iets hebt maar om de kwaliteit van je motivatie 息 2018, Coert Visser
- 9. Twee soorten motivatie Belangrijk onderscheid: autonome motivatie versus gecontroleerde motivatie Gecontroleerde motivatie = je vertoont het gedrag door druk of verleiding (alles wat te maken heeft met belonen en straffen als motivatiemiddel). Gaat gepaard met druk en minder goed functioneren, minder energie, minder volharding Autonome motivatie = je staat er volledig achter om het gedrag te vertonen. Voordeel: meer welbevinden, beter functioneren, meer energie, meer volharding Kortom: mensen functioneren op allerlei manieren beter wanneer ze autonoom gemotiveerd zijn 息 2018, Coert Visser
- 10. Extrinsieke motivatie Ge誰nternaliseerde motivatie Intrinsieke motivatie Gecontroleerde motivatie Moeten Autonome motivatie Willen Externe druk Iets doen vanwege externe druk (beloningen, straffen) Interne druk Iets doen vanwege interne moetens en verwachtingen Nut gedreven Iets doen vanwege ervaren zinvolheid, relevantie Waarde- gedreven Iets doen omdat het past bij de eigen waarden Interesse- gedreven Iets doen omdat het leuk/ interessant is Onzekerheid, faalangst, weerstand, apathie Amotivatie Niet kunnen, niet willen, geen interesse of belang zien Mate waarin psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie, verbondenheid) worden vervuld Spanning, angst, weinig betrokkenheid en volharding, ontevredenheid Schuldgevoel, schaamte, gebrekkig gevoel van eigenwaarde Gevoel van vrijwilligheid, plezier, energie, volharding, dieper leren, goede kwaliteit van werk, voldoening Inactiviteit Passiviteit, vermijding, opstandig gedrag ContextTypemotivatieRedenvoorgedragEffecten 息 Bron: Coert Visser, Leren & presteren (2017) Het motivatiecontinu端m
- 11. 3 Psychologische basisbehoeften Autonome motivatie vindt plaats als voldaan wordt aan drie psychologische basisbehoeften die wij allemaal hebben: de behoefte aan autonomie, de behoefte aan competentie en de behoefte aan verbondenheid. 1. De behoefte aan autonomie gaat over de beleving dat je zelf kunt kiezen wat je doet en erachter staat wat je doet. 2. De behoefte aan competentie gaat over de beleving dat je gedrag effectief is en dat je in staat bent om gewenste resultaten te bereiken. 3. De behoefte aan verbondenheid gaat over de beleving van een wederzijdse positieve connectie met andere mensen. 息 2018, Coert Visser
- 12. Behoeften- ondersteuning Behoeften- vervulling Autonome motivatie: Intrinsieke motivatie Ge誰nternaliseerde motivatie Energie Betrokkenheid Creativiteit Leren Samenwerken Volharding 1.Neem hen serieus in hoe zij de situatie zien 2.Bied keuzemogelijkheden 3.Stimuleer eigen initiatief en uitproberen 4.Betrek hen waar mogelijk bij beslissingen 5.Wees duidelijk wat je hen verwacht en waarom je dit verwacht 6.Bied een duidelijke structuur Effecten behoeftenondersteuning 息 2018, Coert Visser
- 13. Gaat autonomie samen wel met structuur? Mensen denken nogal eens dat autonomie en structuur haaks op elkaar staan Hoe kun je vrij zijn binnen regels en structuren? Maar .. onderzoek laat zien: Die docenten die als het meest autonomie-ondersteunend worden gezien door leerlingen bieden tevens het meest structuur Voor leidinggevenden en medewerkers geldt hetzelfde Maar structuur bieden betekent niet: autoritair zijn! 息 2018, Coert Visser
- 16. Welke dingen ondermijnen basisbehoeften en dus autonome motivatie? Taal gebruiken die als autoritair, ongeduldig of dwingend wordt ervaren Straffen en dreigen met straffen Belonen om te motiveren Persoonsgerichte kritiek geven Schuldgevoel opwekken Veel controleren Competitie aanwakkeren 息 2018, Coert Visser
- 17. Behoeften- frustratie Je slecht voelen, geen energie Taal gebruiken die als autoritair, ongeduldig of dwingend wordt ervaren Straffen en dreigen met straffen Belonen om te motiveren Persoonsgerichte kritiek geven Schuldgevoel opwekken Veel controleren Competitie aanwakkeren Effecten behoeftenfrustratie 息 2018, Coert Visser Nastreven behoeftensubstituten Disfunctioneel gedrag Intentie om ontslag te nemen Emotionele uitputting Absente誰sme Verlies van zelfbeheersing Rigide gedrag Dwars gedrag Macht Geld Status
- 18. Control lijkt effectief maar is dat vaak niet Er is vaak een directe reactie: het lijkt te werken! (Klas wordt stil als je schreeuwt). Welke denkfout wordt hier gemaakt? Drie typen schade die minder gemakkelijk zijn waar te nemen: 1. Intrinsieke motivatie neemt af (gaat het niet leuk vinden) 2. Ge誰nternaliseerde motivatie komt niet tot stand (gaat het belang niet zien) 3. Relatie wordt beschadigd (wordt bang/krijgt een hekel) Bovendien: niet duurzaam Zo gauw je stopt, keert het ongewenste gedrag terug Er treedt vaak gewenning op waardoor je drukmiddelen steeds wat intensiever moet inzetten voor hetzelfde effect 息 2018, Coert Visser Voorbeelden: 1) Hoe ga jij je beter gedragen in de klas?, 2) Stuurvraag i.pv. Pestprotocol, 3) Leerling voor de klas
- 19. Schoolleiding Leerlingen Autonomie-ondersteuning Docenten Autonomie-ondersteuning De faciliterende rol van HR/kw 息 2018, Coert Visser 1. Neem hen serieus in hoe zij de situatie zien 2. Bied keuzemogelijkheden 3. Stimuleer eigen initiatief en uitproberen 4. Betrek hen waar mogelijk bij beslissingen 5. Wees duidelijk wat je hen verwacht en waarom je dit verwacht 6. Bied een duidelijke structuur HR/kw Onderwijskwaliteit Duurzame inzetbaarheid Instroom Doorstroom Uitstroom Strategisch adviseur Verandermanager/ontwikkelaar Administratief uitvoerder en expert Adviseur leidinggevenden/medewerkers Energie Betrokkenheid Creativiteit Leren Samenwerken Volharding Energie Betrokkenheid Creativiteit Leren Samenwerken Volharding Kennis Vaardigheden Visie 1. Neem hen serieus in hoe zij de situatie zien 2. Bied keuzemogelijkheden 3. Stimuleer eigen initiatief en uitproberen 4. Betrek hen waar mogelijk bij beslissingen 5. Wees duidelijk wat je hen verwacht en waarom je dit verwacht 6. Bied een duidelijke structuur
- 20. Rol/aandachtsgebied Hoe kan autonomie-ondersteuning hierin een plek krijgen? (Voorbeelden)Rollen Strategisch advies Onderdeel maken van visie en strategie (autonomie-ondersteuning als middel tot duurzame inzetbaarheid en onderwijskwaliteiten daarmee ook als middel om leerlingen en personeel aan te trekken). Verandermanagement /ontwikkeling 1) Organiseren informatiesessies over autonomie-ondersteuning 2) Inhuren externe trainers en coaches met expertise in autonomie-ondersteuning 3) Projectmatige invoering autonomie-ondersteuning 4) Faciliteren intervisie Administratief uitvoerder/expert Aanpassen systemen, procedures, formulieren, functiebeschrijvingen, advertentieteksten Adviseur van leidinggevende en docenten 1) Geven van training en coaching 2) Opleidingsadvies 3) Autonomie-ondersteunende gesprekken bij verzuim en absente誰sme Aandachtsgebieden Instroom 1) Opnemen in advertentieteksten 2) Bespreken in sollicitatiegesprekken 3) Meenemen in de aanname-beslissing? 4) Opnemen in inwerktraject Doorstroom 1) Opnemen in opleidingsbeleid (trainen leidinggevenden en docenten) 2) Autonomie-ondersteuning meenemen in progressiegesprekken 3) Autonomie-ondersteuning meenemen in promotiebeslissingen 4) Coaching bij problemen/hulpvragen Uitstroom Terugdringen ongewenst verloop Exit-interviews en post-exit-interview Bevorderen vertrek bij waarden-mismatch