ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Kuptimi i nocionit Ekologji, evulucioni i
çështjes ekologjike, historike dhe zhvillimi i
së drejtës ekologjike
Leksikoni i Vujaklise thuhet se ,,EKOLOGJIA,, biologjia dhe
fiziologjia në kuptim të ngushtë janë shkenca për marrëdhëniet e
shtazëve dhe bimëve ndaj rrethit të tyre të gjallë dhe të vdekur, si
dhe marrëdhëniet ndaj njëra tjetrës.
-Për here të parë 1866 në një punim të shkencëtarit gjerman
Ernest Hekell thuhet se ,,ekologji ose shkence për ekonominë e
natyrës .
-Termi EKOLOGJI rrjedh nga fjala greke ,,ojkos,, që donë të
thotë ,,vendbanim,, dhe fjala ,,logos,,-shkencë që mund të thuhet
se EKOLOGJIA është shkencë për ekonominë e gjallesave dhe
bashkësisë së tyre.
- Mendime të ndryshme mbi nocionin e ekologjisë;
Psh, Evllin Hatcinson thotë se ,,Ekologjia është shkencë e
universit,,
Tjerë thënë se ,,Ekologjia është shkencë e mjedisit jetësor,,
Kuptimi i Ekologjisë dhe Ekologjisë së njeriut
-përfshin sistemin njeri-shoqëri-natyrë
Ekologjia e njeriut është disiplinë e njohur ekologjike që merret me
ruajtjen e veprimtarisë së njeriut, të popullarizuar të tij dhe në
qëllimet gjithë njerzore krahas mjedisit të jashtëm.
- Ekologjia Humane –
Sipas DANKAN merret me ruajtjen e ambientit, organizimit të
mjedisit, teknologjisë etj.
-Ekologjia kulturore-
I ruan proceset e adaptimit të përgjithshëm krahas mjedisit jetësor.
Evaulimi i së drejtës ekologjike
 Ajo varet nga dinamika e përgjithshme e
vetëdijës së qytetarëve për çështjen dhe
vlerën e mjedisit jetësor.
 Pa marrë parasyshë se E drejta ekologjike merret si
dobi e shek. 20, aktet e para nga kjo disiplinë i hasim
qysh në vitin 2700 p.e s. në civilizimin lindor, më vonë
i hasim në mesjetë si psh.në vitin 1273 Mbreti Edvard
1 nga Anglija solli ligjin e parë për zvogëlimin e ndotjes
që ka ndaluar përdorimin e QYMYRIT meqë është i
dëmshëm për shëndetin e njeriut.
 Poashtu në Japoninë feudale familja e quajtur
TOGUNAVA (1600-1868), që shfaqet civilizimit
e cila ka ndikuar në ruajtjen pyjeve në këtë
shtet.
 Sipas profesor Xhozef TAJNTER ku thotë se
për shkak të mosrespektimit të rregullave ndaj
çështjeve ekologjike janë zhdukur si civilizime
edhe ate SUMERET, MAJET dhe ISHUJT E
MËDHENJ. (Kanë prerë degët ku kanë
qendruar).
 Zhvillimi i së drejtës ekologjike në të drejtën
moderne bëhet ne pjesën e dytë të shek.20
edhe ate në të drejtën teorike shpesh
identifikohen 3 faza edhe ate:
1. Periudha 1957-1972
2. Periudha 1972-1987
3. Periudha nga 1987 deri në ditët e sotshme.
 Në periudhën e parë përparin hasim në SHBA e pastaj në
Europë, ku në vitin 1970 është sjellur Ligji federal për mjedisin
jetësor, ndërsa kjo periudhe njihet si cak – qëllim primar në
sjelljen e legjislacionit dhe kontratave ndërkombëtare.
 Periudha e dytë- sjellja e Konventave ndërkombëtare dhe
Deklaratave të Kombeve të bashkuara.
 1972 – Deklarata e Kombeve të bashkuara nga Konferenca e
mjedisit jetësor – Stokhollm të Suedisë. (1.Brengosja e
përbashkët dhe qëndrimet të shteteve –nënshkruese, 2.Plani
aksionar përberë nga 26 krerë që jepen drejtime për të drejtën
ekologjike dhe 3.Rezoluta për bashkpunim institucional dhe
finasiar).
 Formohet Fond për mbrojtjen e mjedisit
jetësor, ndërsa më 28.10.1982 është
sjellur akt tjetër juridik nga legjislacioni
ndërkombëtar ekologjik –
Urdhëresa botërore për mjedisin
-1982-1986 është sjellur Programi i tretë
aksionar për mjedisin jetësor,
 Periudha 1987 janë nënshkruar Deklarata nga RIO, Konventa
kornizë e KB për ndyshimet klimatike, Konventa e Arhusit etj.
 Në këtë fazë janë formuar dysa Shoqata qytetare ekologjike
me relevancë si:
Greenpeace, Friends of the Earth, Word Wide Fund for Nature dhe
janë formuar dysa Parti politike të gjelbërta në disa shtete të
Evropës që kanë korrur suksese me relevancë.
Mbrojta e mjedisit jetësor bëhet prioritet i qëllimeve të Bashkësisi
Evropiane ku vlen të përmenden 3 qëllimet e politikës
ekologjike si:
1.Ruajtja,mbrojtja dhe përparimi i kualitetit të mjedisit jetësor,
2.Kontributi në mbrojtjen e jetës së njeriut dhe
3.Sigurimin e shfrytëzimit racional të resurseve natyrore.
 Kontrata e Lisbonës
,,Niveli i lartë i mbrojtjes dhe përparimin e kualitetit të mjedisit
jetësor,,.
-Vënja e mekanizmave të tregut si (taksa ekologjike, leje për
emisione tregtare etj).
-1992 është sjellur Konventa kornizë e KB për ndryshimet klimatike
-1997 plotsimi i Konventës me Protokolin nga KJOTO.
-2011 në Durban-Afrika Jugore qëndrimi që të pranohet deri në vitin
2015 nga gjitha shtetet anëtarë ndodhitë e ndyshimeve të
kushteve klimatike që do të jete sfidë e politikës dhe sistemit
juridik të Bashkësisë.
-Kjo çështje detyron në vënien në fokus të kësaj disipline për studim
të thuktë.......

More Related Content

e drejta ekologjike Ligjerata 1

  • 1. Kuptimi i nocionit Ekologji, evulucioni i çështjes ekologjike, historike dhe zhvillimi i së drejtës ekologjike Leksikoni i Vujaklise thuhet se ,,EKOLOGJIA,, biologjia dhe fiziologjia në kuptim të ngushtë janë shkenca për marrëdhëniet e shtazëve dhe bimëve ndaj rrethit të tyre të gjallë dhe të vdekur, si dhe marrëdhëniet ndaj njëra tjetrës. -Për here të parë 1866 në një punim të shkencëtarit gjerman Ernest Hekell thuhet se ,,ekologji ose shkence për ekonominë e natyrës . -Termi EKOLOGJI rrjedh nga fjala greke ,,ojkos,, që donë të thotë ,,vendbanim,, dhe fjala ,,logos,,-shkencë që mund të thuhet se EKOLOGJIA është shkencë për ekonominë e gjallesave dhe bashkësisë së tyre.
  • 2. - Mendime të ndryshme mbi nocionin e ekologjisë; Psh, Evllin Hatcinson thotë se ,,Ekologjia është shkencë e universit,, Tjerë thënë se ,,Ekologjia është shkencë e mjedisit jetësor,, Kuptimi i Ekologjisë dhe Ekologjisë së njeriut -përfshin sistemin njeri-shoqëri-natyrë Ekologjia e njeriut është disiplinë e njohur ekologjike që merret me ruajtjen e veprimtarisë së njeriut, të popullarizuar të tij dhe në qëllimet gjithë njerzore krahas mjedisit të jashtëm.
  • 3. - Ekologjia Humane – Sipas DANKAN merret me ruajtjen e ambientit, organizimit të mjedisit, teknologjisë etj. -Ekologjia kulturore- I ruan proceset e adaptimit të përgjithshëm krahas mjedisit jetësor.
  • 4. Evaulimi i së drejtës ekologjike  Ajo varet nga dinamika e përgjithshme e vetëdijës së qytetarëve për çështjen dhe vlerën e mjedisit jetësor.  Pa marrë parasyshë se E drejta ekologjike merret si dobi e shek. 20, aktet e para nga kjo disiplinë i hasim qysh në vitin 2700 p.e s. në civilizimin lindor, më vonë i hasim në mesjetë si psh.në vitin 1273 Mbreti Edvard 1 nga Anglija solli ligjin e parë për zvogëlimin e ndotjes që ka ndaluar përdorimin e QYMYRIT meqë është i dëmshëm për shëndetin e njeriut.
  • 5.  Poashtu në Japoninë feudale familja e quajtur TOGUNAVA (1600-1868), që shfaqet civilizimit e cila ka ndikuar në ruajtjen pyjeve në këtë shtet.  Sipas profesor Xhozef TAJNTER ku thotë se për shkak të mosrespektimit të rregullave ndaj çështjeve ekologjike janë zhdukur si civilizime edhe ate SUMERET, MAJET dhe ISHUJT E MËDHENJ. (Kanë prerë degët ku kanë qendruar).
  • 6.  Zhvillimi i së drejtës ekologjike në të drejtën moderne bëhet ne pjesën e dytë të shek.20 edhe ate në të drejtën teorike shpesh identifikohen 3 faza edhe ate: 1. Periudha 1957-1972 2. Periudha 1972-1987 3. Periudha nga 1987 deri në ditët e sotshme.
  • 7.  Në periudhën e parë përparin hasim në SHBA e pastaj në Europë, ku në vitin 1970 është sjellur Ligji federal për mjedisin jetësor, ndërsa kjo periudhe njihet si cak – qëllim primar në sjelljen e legjislacionit dhe kontratave ndërkombëtare.  Periudha e dytë- sjellja e Konventave ndërkombëtare dhe Deklaratave të Kombeve të bashkuara.  1972 – Deklarata e Kombeve të bashkuara nga Konferenca e mjedisit jetësor – Stokhollm të Suedisë. (1.Brengosja e përbashkët dhe qëndrimet të shteteve –nënshkruese, 2.Plani aksionar përberë nga 26 krerë që jepen drejtime për të drejtën ekologjike dhe 3.Rezoluta për bashkpunim institucional dhe finasiar).
  • 8.  Formohet Fond për mbrojtjen e mjedisit jetësor, ndërsa më 28.10.1982 është sjellur akt tjetër juridik nga legjislacioni ndërkombëtar ekologjik – Urdhëresa botërore për mjedisin -1982-1986 është sjellur Programi i tretë aksionar për mjedisin jetësor,
  • 9.  Periudha 1987 janë nënshkruar Deklarata nga RIO, Konventa kornizë e KB për ndyshimet klimatike, Konventa e Arhusit etj.  Në këtë fazë janë formuar dysa Shoqata qytetare ekologjike me relevancë si: Greenpeace, Friends of the Earth, Word Wide Fund for Nature dhe janë formuar dysa Parti politike të gjelbërta në disa shtete të Evropës që kanë korrur suksese me relevancë. Mbrojta e mjedisit jetësor bëhet prioritet i qëllimeve të Bashkësisi Evropiane ku vlen të përmenden 3 qëllimet e politikës ekologjike si: 1.Ruajtja,mbrojtja dhe përparimi i kualitetit të mjedisit jetësor, 2.Kontributi në mbrojtjen e jetës së njeriut dhe 3.Sigurimin e shfrytëzimit racional të resurseve natyrore.
  • 10.  Kontrata e Lisbonës ,,Niveli i lartë i mbrojtjes dhe përparimin e kualitetit të mjedisit jetësor,,. -Vënja e mekanizmave të tregut si (taksa ekologjike, leje për emisione tregtare etj). -1992 është sjellur Konventa kornizë e KB për ndryshimet klimatike -1997 plotsimi i Konventës me Protokolin nga KJOTO. -2011 në Durban-Afrika Jugore qëndrimi që të pranohet deri në vitin 2015 nga gjitha shtetet anëtarë ndodhitë e ndyshimeve të kushteve klimatike që do të jete sfidë e politikës dhe sistemit juridik të Bashkësisë. -Kjo çështje detyron në vënien në fokus të kësaj disipline për studim të thuktë.......