�ݺ�ߣ

E-library น . ส . กมลพร จำปาเวียง 06510106 คณะศึกษาศาสตร์ ( การศึกษาปฐมวัย )

สารบัญ ความหมาย ส่วนประกอบ ประเภทของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ ๶�ทคโนโลยีของห้องสมุึϸ�ิเล็กทรอ�Ȩ��กส์ ลักษณะของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ วัตถุประสงค์ของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ องค์ประกอบ หลักการทำงาน บทบาทของ E-library ประโยชน์ต่องานห้องสมุด การประยุกต์ใช้เพื่อการศึกษา บรรณานุกรม

ความหมายของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ E-library มาจากคำว่า Electronic Library หรือห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง แหล่งความรู้ที่บันทึกข้อมูลไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่ายและให้บริการสารสนเทศทางอิเล็กทรอนิกส์หรือผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วยการทำงานของ ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ เป็นระบบการทำงานของห้องสมุดโดยใช้คอมพิวเตอร์ช่วย เพื่อให้การทำงานของฝ่ายต่างๆ ในห้องสมุดสามารถทำงานเชื่อมโยงประสานกันได้อย่างต่อเนื่องโดยไม่ต้องทำงานด้วยมือซ้ำหลายๆครั้ง ห้องสมุดดิจิตอล หมายถึง ห้องสมุดที่มีการจัดการและให้บริการเนื้อหาของข้อมูลในรูปแบบดิจิตอลที่ผู้ใช้เข้าถึงเนื้อหาฉบับเต็มได้โดยตรง มีการสร้างหรือจัดหาข้อมูลดิจิตอลมาจัดเก็บอย่างเป็นระบบเพื่อความสะดวกในการสืบค้นและให้บริการผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

ห้องสมุดเสมือน หมายถึง สถานที่ให้บริการสืบค้นข้อมูลข่าวสารอิเล็กทรอนิกส์ โดยใช้คอมพิวเตอร์ผ่านระบบเครือข่ายที่เชื่อมโยงกันได้ทั่วโลก จึงเป็นที่รวมแหล่งสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ที่มีการจัดการอย่างมีระบบและให้บริการค้นคืนสารสนเทศแบบออนไลน์ในระบบเครือข่าย โดยที่ผู้ใช้สามารถเข้าถึงระยะไกลมายังห้องสมุดเพื่อสืบค้นและใช้สารสนเทศของห้องสมุดหรือเชื่อมโยงกับแหล่งสารสนเทศอื่นได้ทุกที่ในระบบเครือข่าย เพื่อให้ผู้ใช้สามารถใช้ได้ทุกเมื่อที่ต้องการอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

ประเภทของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ 1. ระดับที่ 1 ผู้ใช้เข้าถึงห้องสมุดโดยทางอิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ การใช้ระบบห้องสมุดอัตโนมัติซึ่งผู้ใช้สามารถเข้าถึงฐานข้อมูลและบริการยืม - คืนหนังสือของห้องสมุดได้แบบออนไลน์ 2. ระดับที่ 2 ผู้ใช้เข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศโดยทางอิเล็กทรอนิกส์ และมีการนำส่งเอกสารที่เป็นสิ่งพิมพ์ทางอิเล็กทรอนิกส์ 3. ระดับที่ 3 ผู้ใช้เข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศที่เป็นเอกสารอิเล็กทรอนิกส์โดยทางอิเล็กทรอนิกส์

๶�ทคโนโลยีของห้องสมุึϸ�ิเล็กทรอ�Ȩ��กส์ 1. การจัดการเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อประโยชน์ในการรวบรวมและจัดเก็บสารสนเทศ และสะดวกในการบริการส่งสาร 2. ระบบเครือข่าย เพื่อเชื่อมโยงเครือข่ายของห้องสมุดกับผู้ใช้และแหล่งสารสนเทศอื่น ๆ ทำให้ผู้ใช้สามารถติดต่อกันได้ทั่วโลก 3. การส่งเอกสารสารสนเทศแก่ผู้ใช้ เพื่อให้ผู้ใช้ได้รับสารสนเทศที่ต้องการโดยไม่ต้องมายังห้องสมุด มี 4 วิธีการคือ ทางไปรษณีย์ , จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ , โทรสาร และทางอินเตอร์

ลักษณะของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ 1. การจัดการทรัพยากรสารสนเทศด้วยคอมพิวเตอร์ 2. ความสามารถในการเข้าถึงสารสนเทศโดยทางอิเล็กทรอนิกส์ 3. บรรณารักษ์หรือบุคลากรของห้องสมุดสามารถแทรกการติดต่อระหว่างผู้ใช้กับห้องสมุดได้ เพื่อช่วยเหลือผู้ใช้ได้โดยทางอิเล็กทรอนิกส์ 4. ความสามารถในการจัดเก็บ รวบรวมและนำส่งสารสนเทศสู่ผู้ใช้โดยทางอิเล็กทรอนิกส์

วัตถุประสงค์ของระบบห้องสมุดอ ิเล็กทรอนิกส์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์ โดยช่วยให้งานที่บรรณารักษ์ทำเป็นประจำ มีความถูกต้องรวดเร็วมากยิ่งขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการแก่ผู้ใช้ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว เพื่อช่วยผู้บริหารห้องสมุดในการจัดการและบริหารงานห้องสมุด เพื่อประหยัดต้นทุนการปฏิบัติงานของห้องสมุดในระยะยาว

องค์ประกอบของระบบห้องสมุดอ ิเล็กทรอนิกส์ ฮาร์ดแวร์ ( Hardware) หรือเครื่องคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์เชื่อมต่อต่างๆ ที่จะทำหน้าที่เป็นตัวสนับสนุนการทำงานของซอฟต์แวร์ ซอฟต์แวร์ ( Software) แบ่งออกเป็นซอฟต์แวร์ระบบ และซอฟต์แวร์ประยุกต์สำหรับระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ซึ่งประกอบไปด้วยชุดโปรแกรมหรือโมดูล ( Module) หลายชุดตามความต้องการของระบบแต่ละระบบ ระบบเครือข่ายและการสื่อสารข้อมูลที่เชื่อมโยงผู้ใช้กับระบบห้องสมุด

องค์ประกอบของระบบห้องสมุดอ ิเล็กทรอนิกส์ ( ต่อ ) ทรัพยากรสารนิเทศรูปแบบต่างๆ เช่น หนังสือ วารสาร โสตทัศนวัสดุ ฯลฯ ทรัพยากรบุคคลที่มีประสิทธิภาพ และได้รับการอบรมเกี่ยวกับระบบคอมพิวเตอร์ และระบบห้องสมุดเป็นอย่างดี คู่มือการใช้งานซึ่งอธิบายรายละเอียดการทำงานของระบบ งบประมาณที่ใช้ในการดำเนินงานทั้งระบบ

หลักการทำงานของระบบห้องสมุดอ ิเล็กทรอนิกส์ ระบบห้องสมุดอัตโนมัติโดยทั่วไป จึงมักประกอบด้วยชุดโปรแกรมหลัก ( Module) ในการทำงาน 5 ระบบสำคัญ คือ 1. ระบบงานจัดหาทรัพยากร ( Acquisition Module) เป็นชุดโปรแกรม สำหรับระบบการทำงานจัดหาทรัพยากรห้องสมุด ประกอบด้วย การทำรายการสั่งซื้อ การทำจดหมายสั่งซื้อ การติดตามทวงถาม การควบคุมงบประมาณการจัดซื้อ และการออกรายงานต่างๆ

2. ระบบงานวิเคราะห์หมวดหมู่และทำรายการ ( Cataloguing Module) เป็นชุดโปรแกรม สำหรับงานสร้างฐานข้อมูลบรรณานุกรมทรัพยากรห้องสมุดทุกประเภท 3. ระบบงานยืม - คืน ( Circulation Module) เป็นชุดโปรแกรมสำหรับการทำงานให้บริการยืม - คืนทรัพยากรห้องสมุด เพื่อให้บริการแก่ผู้ใช้บริการได้ถูกต้อง รวดเร็ว

4. ระบบงานควบคุมสิ่งพิมพ์ต่อเนื่อง ( Serial Control Module) เป็นโปรแกรมสำหรับการทำงานวารสารตั้งแต่การบอกรับจนถึงการให้บริการ 5. ระบบงานสืบค้นรายการออนไลน์ ( Online Public Access Catalog: OPAC Module) เป็นการทำงานสืบค้นข้อมูลประกอบด้วยระบบการกำหนดดรรชนีสืบค้น การออกแบบผล การสืบค้นระดับของการแสดงผล การออกรายงานผลการสืบค้น และออกสถิติรายงานการสืบค้น

บทบาทของ E-library การนำมาใช้แก้ปัญหาในเรื่องการจัดเก็บทรัพยากรห้องสมุดที่มีเพิ่มมากขึ้น โดยการจัดเก็บสารสนเทศในห้องสมุดให้เป็นระบบฐานข้อมูลอัตโนมัติที่จัดเก็บสื่อต่าง ๆ ได้ทุกรูปแบบสามารถเชื่อมโยงกับเครือข่ายในระดับต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ห้องสมุดยุคใหม่จึงเปลี่ยนไปตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยีและวัฒนธรรมการเรียนรู้ของคนในสังคม ทำให้การดำเนินงานของห้องสมุดเปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอนาคต รูปแบบการเสนอข้อมูลของห้องสมุดจะเน้นการเข้าถึงเอกสารเต็มรูป ที่บันทึกอยู่ในสื่อทุกรูปแบบมากขึ้น

บทบาทต่อการศึกษา 1. ทำให้การเรียนการสอนมีความหลากหลายเรียนได้เร็วขึ้น 2. สามารถตอบสนองความแตกต่างของผู้เรียนได้การเรียนการสอนจะเป็นการตอบสนองความสนใจและความต้องการของแต่ละบุคคลได้ดี 3. ทำให้การจัดการศึกษา ตั้งบนรากฐานของวิธีการทางวิทยาศาสตร์ ทำให้การจัดการศึกษาเป็นระบบ 4. ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างกว้างขวาง 5. ทำให้เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ได้เต็มตามศักยภาพแห่งตน

ประโยชน์ของห้องสมุดอ ิเล็กทรอนิกส์ ต่องานห้องสมุด ช่วยยกระดับทักษะของบุคลากรผู้ปฏิบัติงาน ลดภาระงานที่มีปริมาณมากช่วยให้สามารถปฏิบัติงานได้อย่างรวดเร็ว ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการ ทั้งด้านคุณภาพและปริมาณ เพิ่มประสิทธิภาพของระบบงานต่างๆ โดยจะช่วยในการจัดระบบการจัดเก็บสืบค้นและเผยแพร่ให้สะดวก รวดเร็ว ข้อมูลที่มีอยู่ในระบบจะทันสมัยอยู่เสมอ

การประยุกต์ใช้ E-Library เพื่อการศึกษา 1. การแนะนำ E-Learning ให้กับอาจารย์ 2. การวางแผนรายวิชากับอาจารย์ผู้สอน 3. แนะนำระบบการประชุมให้กับอาจารย์ 4. แนะนำเว็บไซต์รายวิชา ( Course Website ) ให้กับนักศึกษา 5. ช่วยเหลือสนับสนุนอาจารย์และผู้เรียนหลังจากเริ่มมีการเรียนการสอน

บรรณานุกรม http://learners.in.th/blog/saikuna/13608 http://ednet.nstru.ac.th/drprakob/ http://www.student.chula.ac.th/~ 49802214/02 _development.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/03_system_development.html http://www.student.chula.ac.th/~ 49802214/03 _ 01 _objective.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/03_03_principle.html

บรรณานุกรม ( ต่อ ) http://www.student.chula.ac.th/~ 49802214/04 _applications.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/04_01_dynix.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/04_02_innopac.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/04_03_vtls.html http://www.student.chula.ac.th/~49802214/05_selection.html

�ݺ�ߣ

E library 06510106

More Related Content

E library 06510106