Educar en xustiza
- 4. 4
- 5. educar en xustiza 5 Na nosa sociedade hai regras de xogo. Son as leis, que establecen os nosos dereitos e deberes e indican como debemos comportarnos cos demais. Os xu鱈ces enc叩rganse de resolver os nosos conflitos, de acordo con esas leis, cando non hai outra soluci坦n posible.
- 6. 6
- 7. educar en xustiza 7 O xu鱈z 辿 o 炭nico con autoridade para xulgar e facer executar o xulgado; 辿 dicir, obrigar a que se cumpra a decisi坦n que acadou aplicando a lei. En Espa単a hai m叩is de 5300 xu鱈ces e m叩is da metade son mulleres. Resolven de modo pac鱈fico os conflitos que se dan na sociedade. Cada ano entran nos xulgados e tribunais mill坦ns de asuntos aos que te単en que dar unha resposta. Ademais os xu鱈ces interve単en en aspectos da nosa vida coti叩. C叩sannos, div坦rciannos ou supervisan a correcta celebraci坦n de todas as elecci坦ns. o xu鱈z
- 8. 8
- 9. educar en xustiza 9 Os fiscais defenden a legalidade en nome da sociedade. Piden probas ao xu鱈z e poden acusar ou pedir a absoluci坦n no xu鱈zo. Os letrados garanten a autenticidade do que ocorre nos tribunais e velan polo cumprimento de todas as decisi坦ns dos xu鱈ces ou tribunais. Os avogados defenden os intereses do seu cliente. Cando o seu cliente comparece como v鱈tima ou prexudicado, son avogados da acusaci坦n. As testemu単as son persoas que presenciaron o feito que se axu鱈za e o seu testemu単o pode axudar a esclarecer a verdade. Os peritos son especialistas en diferentes campos non xur鱈dicos. Analizan e explican as causas dun feito. fiscais, letrados da administraci坦n de xustiza, avogados, testemu単as e peritos
- 10. 10
- 11. educar en xustiza 11 A Administraci坦n de Xustiza estrut炭rase en niveis. A decisi坦n dun xu鱈z ou tribunal pode revisarse perante outro 坦rgano superior. Na c炭spide est叩 situado o Tribunal Supremo. Con sede en Madrid, ten xurisdici坦n en todo o territorio nacional e a 炭ltima palabra nos asuntos que chegan aos tribunais. A Audiencia Nacional, tam辿n con xurisdici坦n en toda Espa単a, enc叩rgase de delitos como o terrorismo ou o narcotr叩fico, entre outros. Os Tribunais Superiores de Xustiza te単en xurisdici坦n no 叩mbito territorial da Comunidade Aut坦noma e reciben o nome desta. As Audiencias Provinciais te単en xurisdici坦n no 叩mbito territorial da s炭a provincia. Toman o nome daquela onde te単en a s炭a sede. A nivel provincial traballan tam辿n os Xulgados do Penal, do Contencioso- Administrativo, do Social, de Vixilancia Penitenciaria, de Menores e de Mercantil. Os partidos xudiciais son a menor divisi坦n territorial. En Espa単a hai 431 e en cada un hai como m鱈nimo un Xulgado de Primeira Instancia e Instruci坦n e un Xulgado con competencia en Violencia sobre a Muller. Nos municipios onde non hai Xulgados de Primeira Instancia est叩n os Xulgados de Paz. Os xu鱈ces de paz non son xu鱈ces profesionais e te単en competencias moi limitadas. onde traballan os xu鱈ces?
- 12. 12 alg炭ns asuntos que resolven os xu鱈ces C叩sannos, sep叩rannos e div坦rciannos Castigan delitos como agresi坦ns sexuais ou roubos Oc炭panse dos recursos contra as multas Pron炭ncianse sobre conflitos cos despedimentos Garanten os dereitos dos menores e dos discapacitados Investigan os crimes Pron炭ncianse sobre cuesti坦ns tributarias Solucionan problemas cos contratos ou a xornada laboral Resolven disputas econ坦micas Perseguen a corrupci坦n Xulgan delitos urban鱈sticos e medioambientais Regulan o dereito de folga dos traballadores civil> penal> social>contencioso administrativo>
- 13. educar en xustiza 13 que fan os xu鱈ces? Os xu鱈ces do Civil resolven os conflitos entre particulares: asuntos de familia como divorcios ou custodia de menores, disputas por herdanzas ou por alugueres, demandas relacionadas cos consumidores, reclamaci坦ns contra os bancos ou de cantidades econ坦micas de empresas ou particulares. Os xu鱈ces do Contencioso- Administrativo oc炭panse dos preitos contra as Administraci坦ns P炭blicas: oc炭panse por exemplo dos recursos contra as multas por infracci坦ns de tr叩fico e pron炭ncianse sobre cuesti坦ns tributarias, urban鱈sticas ou ambientais. Os xu鱈ces do Penal enc叩rganse de castigar os delitos de todo tipo: por exemplo contra a liberdade sexual, como as violaci坦ns, ou os ataques 叩 vida, como os asasinatos. Os xu鱈ces do Social pron炭ncianse sobre os conflitos entre as empresas e os traballadores en cuesti坦ns como despedimentos, contratos, xornada laboral ou pensi坦ns.
- 14. 14 como 辿 un xu鱈zo penal?
- 15. educar en xustiza 15 O xu鱈z ou maxistrado preside sempre o xu鱈zo. Se o delito ten unha pena superior a cinco anos, haber叩 un tribunal formado por tres maxistrados. Un deles ser叩 o presidente. Este senta no centro da mesa principal da sala. O acusado sit炭ase no centro da sala ou xunto ao seu avogado. Toda persoa acusada dun delito ten dereito a gardar silencio porque ningu辿n est叩 obrigado a declarar contra si mesmo. Todos temos dereito a un avogado. Se non podemos pagalo, proporci坦nannos un. esquerda do tribunal sentar叩n o fiscal e o avogado da acusaci坦n particular, se a hai. dereita, o avogado defensor. Primeiro pregunta o fiscal, despois a acusaci坦n e, ao final, a defensa. Unha vez escoitadas as testemu単as e os peritos, o tribunal escoitar叩 os informes do fiscal e dos avogados da acusaci坦n e a defensa, e dar叩 unha 炭ltima oportunidade ao acusado para falar. a quenda de 炭ltima palabra. Despois, o xu鱈zo quedar叩 visto para sentenza.
- 16. 16 o tribunal do xurado Alg炭ns delitos, como os homicidios ou as ameazas, son axuizados polo Tribunal do Xurado, que permite a participaci坦n dos cidad叩ns na Administraci坦n de Xustiza. En Espa単a, o xurado est叩 formado por 9 persoas sen co単ecementos de Dereito, que emiten un veredicto de culpabilidade ou non culpabilidade, e por un maxistrado que preside o tribunal e dita a sentenza. Para declarar culpable a un acusado neces鱈tanse polo menos 7 votos dos seus 9 membros.
- 17. educar en xustiza 17 a violencia de x辿nero En Espa単a hai case medio milleiro de xulgados especializados en violencia sobre a muller. Para que os xu鱈ces poidan intervir, necesitan que algu辿n po単a no seu co単ecemento os feitos a trav辿s dunha denuncia ou con atestados policiais ou partes m辿dicos. O xu鱈z ten 72 horas para escoitar a v鱈tima e o denunciado. Nese prazo de tempo os xu鱈ces poden adoptar medidas cautelares para protexer a v鱈tima ou os menores implicados, por exemplo, os seus fillos, que te単en dereito a recibir atenci坦n m辿dica. Unha persoa que quere a outra nunca lle vai pegar nin a vai insultar. O tel辿fono de atenci坦n contra os malos tratos 辿 o
- 18. 18
- 19. educar en xustiza 19 e se cometo un delito? Os menores de 14 anos non poden ser declarados responsables dun delito. Se tes entre 14 e 18 anos e es acusado de cometer un, o teu caso vai ser estudado por un xu鱈z de Menores. O seu obxectivo non 辿 tanto castigar como corrixir a t炭a conduta para evitar que te convertas nun delincuente. A Fiscal鱈a de Menores tam辿n velar叩 por que se respecten os teus dereitos e a lei. Tam辿n hai unidades especializadas nas Forzas e Corpos de Seguridade do Estado que se encargan de investigar estes delitos e tratar cos menores. Os menores que cometen delitos non van ao c叩rcere, pero nos casos m叩is graves poden ser enviados a centros de internamento. Noutras ocasi坦ns, a condena pode consistir en realizar traballos en beneficio da comunidade.
- 20. 20
- 21. educar en xustiza 21 quen goberna os xu鱈ces? O Consello Xeral do Poder Xudicial (CXPX) 辿 o 坦rgano de goberno dos xu鱈ces. Enc叩rgase de seleccionar e formar os xu鱈ces, a鱈nda que a s炭a funci坦n principal 辿 protexer e garantir a s炭a independencia. Ademais enc叩rgase da xesti坦n ordinaria da Carreira Xudicial, por exemplo dos seus permisos ou dos concursos de traslado. importante que saibas que o Consello non 辿 un tribunal nin exerce como tal. Tampouco pode dar ordes aos xu鱈ces sobre o sentido das s炭as decisi坦ns. O CXPX est叩 formado por 20 vogais e por un presidente, que tam辿n preside o Tribunal Supremo. Dos 20 vogais, 12 deles son xu鱈ces e os outros 8 son xuristas de reco単ecida competencia, como avogados, fiscais, etc. Os 20 vogais son elixidos polo Congreso dos Deputados e polo Senado.
- 22. 22 termos xur鱈dicos acusaci坦nparticular>Persoa f鱈sica ou xur鱈dica,prexudicada polo delito, que solicita castigar o culpable. procesado> a persoa sobre a que pesan indicios s坦lidos da comisi坦n dun delito. Unha persoa 辿 primeiro investigada e logo procesada. Non todos os investigados chegan a ser procesados. demandante y demandado> O demandante 辿 quen inicia o proceso nos asuntos civ鱈s, contencioso-administrativos e sociais. O demandado 辿 contra quen se dirixe o procedemento. acci坦n popular> a acci坦n que pode exercer calquera persoa f鱈sica ou xur鱈dica para acusar, a鱈nda que non fose prexudicada polo delito. auto> un escrito oficial onde o xu鱈z toma unha decisi坦n razoada que afecta a investigaci坦n e o destino do acusado. investigado> Persoa sometida a investigaci坦n durante a indagaci坦n do autor dun delito. denunciae querela>A denuncia 辿 un relato de feitos que poden ser delito e a querela dir鱈xese contra unha persoa concreta.
- 23. educar en xustiza 23 veredicto> a parte final da sentenza, onde se enuncia a condena ou a absoluci坦n. custas> Son os gastos que se producen como consecuencia dun proceso que termina en xu鱈zo. O xu鱈z pode condenar a pagar as custas; 辿 dicir, a pagar os gastos do avogado e do procurador da parte contraria. instruci坦n> a fase da investigaci坦n, determinaci坦n dos feitos e identificaci坦n provisional dos responsables. A instruci坦n 辿 realizada por un xu鱈z, que 辿 distinto do maxistrado que despois dita a sentenza. recurso> Medio de impugnaci坦n dunha decisi坦n xudicial que permite a s炭a revisi坦n. pena> o castigo que imp坦n o xu鱈z ao condenado polo delito cometido. Pode ser unha pena de prisi坦n, unha pena econ坦mica ou unha pena privativa doutros dereitos, como por exemplo unha inhabilitaci坦n ou a privaci坦n do carn辿 de conducir. sentenza> 辿 a decisi坦n do xu鱈z que pon fin ao proceso. prisi坦n preventiva>Medida privativa de liberdade acordada por un xu鱈z antes de que haxa unha sentenza condenatoria. O tempom叩ximo que pode estar unha persoa en prisi坦n preventiva en Espa単a 辿 de catro anos. Os xu鱈ces s坦 poden ordenar a prisi坦n preventiva dunha persoa se cren que pode fuxir, destru鱈r probas ou volver delinquir.
- 24. 24
- 25. educar en xustiza 25 e se quero ser xu鱈z? Para ser xu鱈z hai que licenciarse ou graduarse en Dereito e aprobar unhas oposici坦ns. Despois hai que realizar un curso te坦rico-pr叩ctico na Escola Xudicial de Barcelona. Os que o superan reciben os seus despachos como membros da Carreira Xudicial. As oposici坦ns son as mesmas para ser xu鱈z que para ser fiscal, pero quen elixe esta 炭ltima carreira non vai despois 叩 Escola Xudicial, sen坦n que termina a s炭a formaci坦n no Centro de Estudos Xur鱈dicos que est叩 en Madrid. A鱈nda que a v鱈a m叩is habitual para acceder 叩 Carreira Xudicial 辿 a das oposici坦ns, tam辿n hai outras v鱈as de acceso. Os xuristas avogados, letrados da Administraci坦n de Xustiza, fiscais, etc.- con determinados anos de exercicio profesional poden optar a ser xu鱈ces. Tam辿n deber叩n superar unhas probas e facer un curso na Escola Xudicial. Tes m叩is informaci坦n sobre as oposici坦ns en www.poderjudicial.es
- 26. 26 a balanza> Representa 叩 Xustiza, o equilibrio e a capacidade de sopesar os diferentes argumentos. a xustiza nace do pobo> A Constituci坦n espa単ola di que a Xustiza emana do pobo, no que reside a soberan鱈a nacional. Iso 辿 o que d叩 lexitimidade democr叩tica aos Poderes do Estado. o mazo e a campa鱈単a> O mazo e a campa鱈単a son os s鱈mbolos da Xustiza m叩is utilizados en todo o mundo. En Espa単a o mazo e a campa鱈単a apenas se utilizan. sab鱈as que...?
- 27. educar en xustiza 27 a toga> Os xu鱈ces espa単ois usan togas negras. a mesma peza que usan os avogados, fiscais etc e simboliza a igualdade entre eles. Os xu鱈ces difer辿ncianse polo escudo prateado para xu鱈ces e dourado para maxistrados- e as pu単etas. Non todas as togas do mundo son iguais nin son negras. O vermello 辿 a segunda cor m叩is utilizada. vai facer pu単etas> Facer as pu単etas era un traballo longo, lento e pesado que requir鱈a moita atenci坦n. A鱈 nace a expresi坦n vai facer pu単etas, que se di a quen desexas ver lonxe durante moito tempo. as pu単etas> Son os adornos que os maxistrados e os fiscais levan na manga da toga como signo da s炭a categor鱈a. Os xu鱈ces que ocupan a primeira escala da xudicatura non levan pu単etas.
- 28. 28 Se tes interese na informaci坦n xudicial, s鱈guenos en www.poderjudicial.es @PoderJudicialEs
- 29. educar en xustiza 29 contacta connnosco Se tes interese na informaci坦n xudicial, consulta www.poderjudicial.es ou s鱈guenos en @PoderJudicialEs Se necesitas m叩is informaci坦n podes chamar 叩 Oficina de Comunicaci坦n do Consello Xeral do Poder Xudicial ou 叩 Oficina de Comunicaci坦n do teu Tribunal Superior de Xustiza. Os nosos tel辿fonos est叩n en www.poderjudicial.es
- 30. 30 Comproba os teus c o 単 e c e m e n t o s 1.- Para ser xu鱈z debo Estudar Historia Opositar cando remato o Bacharelato Estudar Dereito e facer unha oposici坦n 2.- Os xu鱈ces do Civil enc叩rganse de Asuntos de familia Asasinatos Preitos contra as Administraci坦ns P炭blicas 3.- Os xu鱈ces espa単ois levan togas Negras Negras con pu単etas Negras e usan perruca 4.- O veredicto dunha sentenza 辿 A firma do xu鱈z Onde se enuncia a condena O relato dos feitos
- 31. educar en xustiza 31 5.- O Consello Xeral do Poder Xudicial Dita sentenzas similar ao Tribunal Supremo o 坦rgano de goberno dos xu鱈ces 6.- O Tribunal do Xurado est叩 formado por 9 cidad叩ns 7 xu鱈ces 9 cidad叩ns e un xu鱈z 7.- As custas xudiciais son Unha decisi坦n xudicial Os gastos que se producen como consecuencia do proceso Os argumentos do xu鱈z 8.- O tel辿fono de atenci坦n 叩s v鱈timas de malos tratos por violencia de x辿nero 辿 010 116 016
- 32. 32 notas
- 34. 34 notas
- 36. CONSEJO GENERAL DEL PODER JUDICIAL Calle del Marqu辿s de la Ensenada, 8 28004 Madrid Oficina de Comunicaci坦n del CGPJ www.poderjudicial.es @PoderJudicialEs