際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Ekslibris  znak wasnociowy ksi甜ki
Wyjanienie pojcia ekslibris  Znak wasnociowy w postaci niedu甜ej, artystycznie zaprojektowanej kartki papieru z wkomponowanym godem, graficznym okreleniem lub nazwiskiem waciciela, umieszczanej zwykle na wewntrznej stronie przedniej okadki ksi甜ki. Termin wywodzi si z wyra甜enia ac.  ex libris i oznacza dosownie: z ksi甜ek,  z ksigozbioru, z biblioteki.
Ekslibris i ex libris Piszemy i m坦wimy o  ekslibrisie , gdy mamy na myli ozdobn kartk  z nazwiskiem lub godem waciciela ksigozbioru, naklejon na jego ksi甜kach Oryginaln pisowni acisk natomiast zachowujemy przy sporzdzaniu napisu  na owej ozdobnej kartce, np.  Ex libris Anny   Nowak  (z ksigozbioru Anny  Nowak)
Rola ekslibrisu Ekslibris by i jest postrzegany jako wyraz szacunku i dbaoci o ksi甜k Wskazuje waciciela Kiedy zabezpiecza przed kradzie甜 Podnosi walory artystyczne i warto kolekcjonersk danego egzemplarza Jest miniaturowym dzieem sztuki graficznej
Praekslibris Najstarszy zachowany znak wasnociowy  fajansowa tabliczka  z ok. 1400r. p.n.e.  zawierajca imi faraona egipskiego,  Amenophisa III,  przymocowana do papirusowych zwoj坦w. Jest przechowywana  w zbiorach Biblioteki Muzeum Brytyjskiego w Londynie.
Protoekslibris W redniowiecznej Europie znak wasnociowy ksi甜ki pojawia si jako herb rodowy  malowany na ksigach  rkopimiennych,  jeszcze przed wynalezieniem druku. Najczciej by dzieem iluminatora, zdobicego rkopis.
Najstarszy protoekslibris polski Znak wasnociowy arcybiskupa gnie添nieskiego  Jarosawa ze Skotnik w formie malowanego herbu Bogoria, umieszczony na pierwszej karcie  Biblii  z 1373r. Obecnie znajduje si  w Bibliotece Kapitulnej w Gnie添nie.
Superekslibris Z czasem protoekslibris przeksztaci si  w superekslibris czyli herb, wzgldnie monogram wytaczany metalowym tokiem na zewntrznej stronie okadki ksi甜ki.
SUPEREKSLIBRIS Marii Leszczyskiej, kr坦lowej Francji wytoczony na modlitewniku z 1731,  z herbami Francji  i Rzeczypospolitej [z herbem Leszczyskich Wieniawa porodku] zwieczonymi koron kr坦lewsk.
Superekslibris kr坦lewski Stanisawa Augusta Poniatowskiego  z tarcz piciopolow, z herbami Polski  i Litwy (z 1775r.)
Ekslibris waciwy 2. po. XV w. i wiek XVI to rozw坦j sztuki drukarskiej i techniki graficznej. Rytowanie ekslibris坦w za pomoc rylc坦w na drewnianym klocku, nastpnie odbijanie na kartkach papieru i wklejanie do ksi甜ki stao si w Europie bardzo popularne.
Pierwszy posiadacz ekslibrisu w.: Hans Igler, niem. kapelan klasztorny  Drzeworytowy ekslibris datowany na  ok.1450r.   (wg E. Chwalewika, autora ksi甜ki Ekslibrisy polskie XVI  XVIIw.)
Najstarszy polski ekslibris waciwy Drzeworyt herbowy z 1516r., nale甜cy do Prymasa Polski Macieja Drzewickiego herbu Cioek. Wykonany by prawdopodobnie w oficynie H. Wietora.
Tematyka   ekslibris坦w Podzia wg M. J. Wojciechowskiego: Ekslibrisy o treci przedmiotowej:  Znakowe (heraldyczne),  nawizujce do tradycji, np. herb lub godo Ilustracyjne , wskazujce na pochodzenie bibliofila, jego nazwisko, zaw坦d lub zainteresowania czy pasje Narracyjne , zawierajce r坦甜ne treci, czsto  o charakterze anegdotycznym  Ekslibrisy o treci abstrakcyjnej, posiadajce kompozycje r坦甜nych form geometrycznych
Ekslibris wsp坦czesny, opr坦cz napis坦w literowych, przedstawia bogaty i r坦甜norodny wachlarz motyw坦w rysunkowych, kt坦rych temat zale甜y od zawodu, zainteresowa i zamiowa waciciela ksigozbioru albo osoby, dla kt坦rej wykonywany jest ksigoznak. Ekslibrisy mog posiada tak甜e r坦甜ne instytucje, poczwszy od bibliotek, poprzez uczelnie, muzea, koczc na innych plac坦wkach, kt坦re pragn mie w swych zasobach zbi坦r ksi甜ek.  Aby stworzy dobry ekslibris, potrzebna jest umiejtno syntetycznego mylenia oraz trafne powizanie symboli i znacze tworzcych alegoryczny portret danej osoby bd添 instytucji.
Przykad ekslibrisu znakowego
Wybrane ekslibrisy ilustracyjne:
油
油
油
油
油
油
油
油
油
油
油
油
Zakoczenie Do XIX w. ekslibris by zwizany wycznie z ksi甜k. 2. poowa XIX w. i w. XX to wzrost roli znaku ksi甜kowego i jego wartoci artystycznej. Rozw坦j kolekcjonerstwa sprawi, 甜e ekslibris sta si samoistnym dzieem sztuki graficznej. Organizowane s midzynarodowe konkursy i wystawy ekslibris坦w. Saw europejsk szczyci si Midzynarodowe Biennale Ekslibrisu Wsp坦czesnego  w Malborku.
Bibliografia: Encyklopedia wiedzy o ksi甜ce.Red. A. Binkenmajer, B. Kocowski,  J. Trzynadlowski. Wrocaw 1971 Ekslibrisy Krzysztofa Kmiecia w Dworku Biaoprdnickim. Krak坦w 2004 Kmie K.: Ekslibrisy. Stargard 2005 Kmie K., Pyka W.: Ekslibrisy wierszem pisane. Warszawa 2005 Kmie K.: Roliny lecznicze w Panu Tadeuszu. Pozna 2005 Wojciechowski M. J.: Ekslibris godo bibliofila. Wrocaw 1978 www.sztuka.pl www.republika.pl/mojeksiazki/ekslibris.htm www.seweryn.zanet.pl www.republika.pl/jbw98 oprac. Krystyna Leniaska

More Related Content

Ekslibris

  • 1. Ekslibris znak wasnociowy ksi甜ki
  • 2. Wyjanienie pojcia ekslibris Znak wasnociowy w postaci niedu甜ej, artystycznie zaprojektowanej kartki papieru z wkomponowanym godem, graficznym okreleniem lub nazwiskiem waciciela, umieszczanej zwykle na wewntrznej stronie przedniej okadki ksi甜ki. Termin wywodzi si z wyra甜enia ac. ex libris i oznacza dosownie: z ksi甜ek, z ksigozbioru, z biblioteki.
  • 3. Ekslibris i ex libris Piszemy i m坦wimy o ekslibrisie , gdy mamy na myli ozdobn kartk z nazwiskiem lub godem waciciela ksigozbioru, naklejon na jego ksi甜kach Oryginaln pisowni acisk natomiast zachowujemy przy sporzdzaniu napisu na owej ozdobnej kartce, np. Ex libris Anny Nowak (z ksigozbioru Anny Nowak)
  • 4. Rola ekslibrisu Ekslibris by i jest postrzegany jako wyraz szacunku i dbaoci o ksi甜k Wskazuje waciciela Kiedy zabezpiecza przed kradzie甜 Podnosi walory artystyczne i warto kolekcjonersk danego egzemplarza Jest miniaturowym dzieem sztuki graficznej
  • 5. Praekslibris Najstarszy zachowany znak wasnociowy fajansowa tabliczka z ok. 1400r. p.n.e. zawierajca imi faraona egipskiego, Amenophisa III, przymocowana do papirusowych zwoj坦w. Jest przechowywana w zbiorach Biblioteki Muzeum Brytyjskiego w Londynie.
  • 6. Protoekslibris W redniowiecznej Europie znak wasnociowy ksi甜ki pojawia si jako herb rodowy malowany na ksigach rkopimiennych, jeszcze przed wynalezieniem druku. Najczciej by dzieem iluminatora, zdobicego rkopis.
  • 7. Najstarszy protoekslibris polski Znak wasnociowy arcybiskupa gnie添nieskiego Jarosawa ze Skotnik w formie malowanego herbu Bogoria, umieszczony na pierwszej karcie Biblii z 1373r. Obecnie znajduje si w Bibliotece Kapitulnej w Gnie添nie.
  • 8. Superekslibris Z czasem protoekslibris przeksztaci si w superekslibris czyli herb, wzgldnie monogram wytaczany metalowym tokiem na zewntrznej stronie okadki ksi甜ki.
  • 9. SUPEREKSLIBRIS Marii Leszczyskiej, kr坦lowej Francji wytoczony na modlitewniku z 1731, z herbami Francji i Rzeczypospolitej [z herbem Leszczyskich Wieniawa porodku] zwieczonymi koron kr坦lewsk.
  • 10. Superekslibris kr坦lewski Stanisawa Augusta Poniatowskiego z tarcz piciopolow, z herbami Polski i Litwy (z 1775r.)
  • 11. Ekslibris waciwy 2. po. XV w. i wiek XVI to rozw坦j sztuki drukarskiej i techniki graficznej. Rytowanie ekslibris坦w za pomoc rylc坦w na drewnianym klocku, nastpnie odbijanie na kartkach papieru i wklejanie do ksi甜ki stao si w Europie bardzo popularne.
  • 12. Pierwszy posiadacz ekslibrisu w.: Hans Igler, niem. kapelan klasztorny Drzeworytowy ekslibris datowany na ok.1450r. (wg E. Chwalewika, autora ksi甜ki Ekslibrisy polskie XVI XVIIw.)
  • 13. Najstarszy polski ekslibris waciwy Drzeworyt herbowy z 1516r., nale甜cy do Prymasa Polski Macieja Drzewickiego herbu Cioek. Wykonany by prawdopodobnie w oficynie H. Wietora.
  • 14. Tematyka ekslibris坦w Podzia wg M. J. Wojciechowskiego: Ekslibrisy o treci przedmiotowej: Znakowe (heraldyczne), nawizujce do tradycji, np. herb lub godo Ilustracyjne , wskazujce na pochodzenie bibliofila, jego nazwisko, zaw坦d lub zainteresowania czy pasje Narracyjne , zawierajce r坦甜ne treci, czsto o charakterze anegdotycznym Ekslibrisy o treci abstrakcyjnej, posiadajce kompozycje r坦甜nych form geometrycznych
  • 15. Ekslibris wsp坦czesny, opr坦cz napis坦w literowych, przedstawia bogaty i r坦甜norodny wachlarz motyw坦w rysunkowych, kt坦rych temat zale甜y od zawodu, zainteresowa i zamiowa waciciela ksigozbioru albo osoby, dla kt坦rej wykonywany jest ksigoznak. Ekslibrisy mog posiada tak甜e r坦甜ne instytucje, poczwszy od bibliotek, poprzez uczelnie, muzea, koczc na innych plac坦wkach, kt坦re pragn mie w swych zasobach zbi坦r ksi甜ek. Aby stworzy dobry ekslibris, potrzebna jest umiejtno syntetycznego mylenia oraz trafne powizanie symboli i znacze tworzcych alegoryczny portret danej osoby bd添 instytucji.
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 22.
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 30. Zakoczenie Do XIX w. ekslibris by zwizany wycznie z ksi甜k. 2. poowa XIX w. i w. XX to wzrost roli znaku ksi甜kowego i jego wartoci artystycznej. Rozw坦j kolekcjonerstwa sprawi, 甜e ekslibris sta si samoistnym dzieem sztuki graficznej. Organizowane s midzynarodowe konkursy i wystawy ekslibris坦w. Saw europejsk szczyci si Midzynarodowe Biennale Ekslibrisu Wsp坦czesnego w Malborku.
  • 31. Bibliografia: Encyklopedia wiedzy o ksi甜ce.Red. A. Binkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski. Wrocaw 1971 Ekslibrisy Krzysztofa Kmiecia w Dworku Biaoprdnickim. Krak坦w 2004 Kmie K.: Ekslibrisy. Stargard 2005 Kmie K., Pyka W.: Ekslibrisy wierszem pisane. Warszawa 2005 Kmie K.: Roliny lecznicze w Panu Tadeuszu. Pozna 2005 Wojciechowski M. J.: Ekslibris godo bibliofila. Wrocaw 1978 www.sztuka.pl www.republika.pl/mojeksiazki/ekslibris.htm www.seweryn.zanet.pl www.republika.pl/jbw98 oprac. Krystyna Leniaska