際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Energjia llojet

Download as PPTX, PDF
Klodjan Hoxha
Klodjan Hoxha

1

1 of 29
Downloaded 114 times
LLOJET E ENERGJISE DHE BURIMET E SAJ Punoi: Kletia Sula
T谷 kuptojm谷 konceptin energji T谷 analizojme llojet dhe burimet e saj T谷 shpjegojm谷 zbatimet ne jet谷n e p谷rditshme dhe teknik谷 OBJEKTIVAT
CSHT ENERGJIA ? LLOJET E ENERGJIS METODAT E PRFITIMIT T ENERGJIS SHNDRRIMI I ENERGJIS TERMODINAMIKA BURIMET E ENERGJIS MBROJTJA E MJEDISIT ENERGJIA N JETN E PRDITSHME PRFUNDIME PRMBAJTJA E PROJEKTIT
Energjia (fjala vete rrjedh nga greqishtja energos q谷 do t谷 thot谷 n谷 pun谷) n谷 fizik谷, 谷sht谷 aft谷sia e nd谷rveprimit t谷 nj谷 sistemi me nj谷 tjet谷r. Energjia ka t谷 b谷j谷 edhe me fuqin谷 e k谷rkuar p谷r t谷 l谷vizur apo zhvendosur nj谷 pesh谷 n谷 nj谷 larg谷si t谷 caktuar. Sa m谷 e r谷nd谷 t谷 jet谷 pesha ose sa m谷 e gjat谷 larg谷sia, aq m谷 shum谷 energji nevojitet. Ka shum谷 lloje energjish: energji kimike nga fosilet djeg谷se, energji elektrike nga shfryt谷zimi i fuqis谷 se ujit, energji diellore, energjia e er谷s, energji termale, dhe energji b谷rthamore nga ndarja e atomit. Nj谷sia e energjis谷 谷sht谷 xhauli me shenj谷 "J", p谷r nder t谷 Xhejms Xhaulit. SHT ENERGJIA ?
LLOJET E ENERGJIS Energjin谷 p谷rreth nesh e gjejm谷 n谷 forma t谷 ndryshme. Nd谷r format m谷 t谷 p谷rhapura jan谷 : 1. Energjika b谷rthamore (nga ndarja e atomit) 2. Energjia kinetike 3. Energjia potenciale 4. Energjia kimike 5. Energjia elektrike 6. Energjia termike 7. Energjia diellore
Energjia kinetike 谷sht谷 aft谷sia e trupave q谷 t谷 kryejn谷 pun谷 p谷r shkak se kan谷 nj谷 shpejt谷si t谷 caktuar. P谷r ta llogaritur energjin谷 kinetike t谷 trupit me mas谷n , i cili l谷viz me shpejt谷si , b谷het llogaritja e pun谷s, e cila nevojitet q谷 forca ta nxitoj谷 trupin n谷 ndonj谷 rrug谷 nga gjendja e qet谷sis谷 deri n谷 gjendjen me shpejt谷si . Pra, madh谷sia e energjis谷 kinetike 谷sht谷 e barabart谷 me pun谷n e cila 谷sht谷 kryer n谷 m谷nyr谷 q谷 trupi ta ket谷 fituar shpejt谷sin谷 . energjia kinetike do t谷 jet谷: ENERGJIA KINETIKE
N谷 qoft谷 se trupi kryen pun谷 negative at谷her谷 energjia kinetike e tij zvog谷lohet . N谷 qoft谷 se mbi trup kryhet puna pozitive, at谷her谷 energjia kinetike e tij zmadhohet . N谷 rast se puna 谷sht谷 e barabart谷 me zero , at谷her谷 energjia e trupit mbetet konstante.
P谷rve巽 energjis谷 kinetike, t谷 cil谷n e shkakton l谷vizja, trupi mund ta ket谷 edhe energjin谷 potenciale, e cila 谷sht谷 pasoj谷 e pozit谷s s谷 tij ndaj trupave t谷 tjer谷 apo pasoj谷 e konfiguracionit t谷 trupit, p谷rkat谷sisht e sistemit t谷 trupit. Trupat kan谷 energji potenciale p谷r shkak t谷 veprimit reciprok t谷 tyre. Ashtu trupi me mas谷n , i ngritur n谷 lart谷sin谷 mbi sip谷rfaqen e Tok谷s, ka nj谷 energji potenciale t谷 caktuar dhe 谷sht谷 i aft谷, q谷 duke zbritur nga ajo lart谷si, t谷 kryej谷 nj谷 pun谷 t谷 caktuar. Ngjash谷m, susta elastike ka energji potenciale dhe, duke u kthyer n谷 pozit谷n ekuilibruese, mund t谷 kryej谷 pun谷. Var谷sisht nga forca e cila vepron n谷 trup, dallohen k谷to lloj energjish potenciale: t谷 gravitetit, elastike, elektrostatike dhe magnetike. ENERGJIA POTENCIALE
ENERGJIA POTENCIALE E GRAVITETIT ENERGJIA POTENCIALE E SUSTS ELASTIKE Q谷 t谷 llogariteet energjia potenciale e trupit n谷 fush谷n e gravitetit n谷 sip谷rfaqen e Tok谷s, supozohet se grimca me mas谷n zhvendos et n谷 fush谷n e gravitetit t谷 Tok谷s. Puna e forcave t谷 r谷ndimit 谷sht谷 e barabart谷 me ndryshimin e dy funksionese t谷 pozit谷s. Funksioni quhet energjia potenciale e gravitetit t谷 trupit n谷 lart谷sin谷 h: Q谷 t谷 deformohet ndonj谷 trup, p谷r shembull susta apo shkopi, nevojitet q谷 n谷 t谷 t谷 veprohet me nj谷 forc谷, p谷rkat谷sisht t谷 kryhet nj谷 pun谷 . Trupi i deformuar do t谷 p谷rftoj谷 nj谷 energji potenciale n谷 llogari t谷 pun谷s . Supozojm谷 se trupi n谷 form谷 t谷 shkopit zgjatet p谷r shkak t谷 veprimit t谷 forc谷s, e cila rritet nga vlera zero deri n谷 nj谷far谷 vlere . Puna e kryer 谷sht谷 e barabart谷 me sip谷rfaqen e trek谷nd谷shit:
Energjia b谷rthamore 谷sht谷 energji e fituar me metodat e fusionit t谷 kontrolluar n谷 nd谷rtesa qendrore t谷 Centrale B谷rthamore. Shtetet e Bashkuara t谷 Amerik谷s jan谷 furnizuesit m谷 t谷 m谷dhenj t谷 energjis谷 b谷rthamore p谷r q谷llime komerciale. SHBA-ja ka m谷 shum谷 se 100 centrale t谷 li巽ensuara b谷rthamore dhe n谷 vitin 2006, k谷to centrale gjeneronin rreth 20% t谷 prodhimit energjitik n谷 vend, duke p谷rmbushur 9% t谷 nevojave t谷 vendit me energji. Franca ka m谷 shum谷 se 50 centrale b谷rthamore q谷 sigurojn谷 79% t谷 prodhimit energjitik. Franca 谷sht谷 eksportuese e konsiderueshme e energjis谷 elektrike n谷 vendet t谷 tjera. Kina ka 11 reaktor谷 b谷rthamor谷, por nevojat n谷 vend jan谷 kaq t谷 m谷dha, sa kjo infrastruktur谷 n谷 vitin 2005 p谷rmbushte vet谷m 1% t谷 nevojave t谷 vendit p谷r energji. Gjendje e ngjajshme ndodhet edhe n谷 Indi. Rusia hapi uzin谷n e par谷 b谷rthamore n谷 vitin 1954. Zgjerimi i industris谷 u ngadal谷sua pas katastrof谷s s谷 ernobilit. M谷 2005, reaktor谷t b谷rthamor谷 prodhonin rreth 6% t谷 energjis谷 q谷 konsumohej. Rusia energjin谷 b谷rthamore e sheh谷 ENERGJIA BERTHAMORE
Energjia termike: Energjia e brendshme e sistemit, e barabart谷 me shum谷n e energjive kinetike dhe potenciale t谷 grimcave t谷 sistemit.Ajo mund t谷 prodhohet nga f谷rkimi dhe sjell ndryshim t谷 temperatur谷s s谷 sistemit. Energjia kimike : shuma e energjive t谷 plota te grimcave perberese t谷 molekulave. Energjia kimike e karburanteve dhe e ushqimeve jan谷 format e energjise kimike te depozituara. Energjia elektrike 谷sht谷 energjia e fituar nga rryma e ngarkes谷s elektrike n谷p谷r nj谷 p谷r巽ues elektrik.
Shfryt谷zimi i energjis谷 b谷het m谷 i dobish谷m duke i shfryt谷zuar teknologjin谷 e re. N谷 koh谷n e fundit vazhdojn谷 hulumtimin e metodave t谷 reja p谷r shfryt谷zimin e burimeve alternative t谷 energjis谷. Me termin burimi alternativ i energjis谷 n谷nkuptohen energjia e cila nuk p谷rfitohet nga l谷det e djegshme fosilore. Vazhdimsia e hulumtimeve p谷r metodat e p谷rfitimit t谷 energjis谷 nga burimet e tjera, p.sh : Nga energjia potenciale e ujit, duket e akumuluar ujin nga lumenjt谷, nd谷rtohet hidrocentrale p谷r prodhimin e energjis谷 elektrike. Energjia potenciale e ujit i v谷 n谷 p谷rdorim turbina, pra kjo energji sh谷ndrrohet n谷 energji mekanike. Turbina v谷 n谷 l谷vizje gjenerator谷t t谷 cil谷t energjin谷 mekanike e sh谷ndrrojn谷 n谷 energji elektrike. Nga energjia solare(e diellit) mund t谷 shfryt谷zohet ngrohja e banesave, p谷r centrale elektrike etj. Energjia e er谷s sh谷ndrrohet n谷 energji mekanike, elektrike etj. Koh谷ve t谷 fundit, nj谷 burim alternativ i energjis谷 谷sht谷 Hidrogjeni. Gjat谷 djegies s谷 hidrogjenit n谷 prani t谷 oksigjenit lirohet nj谷 energji me sasi t谷 madhe. METODAT E PERFITIMIT TE ENERGJISE
Dy format e shnd谷rrimit t谷 energjis谷 jan谷 puna dhe nxeht谷sia. Puna A vler谷son shnd谷rrimin e energjis谷 makroskopike t谷 nj谷 sistemi n谷 energjimakroskopike t谷 nj谷 sistemi tjet谷r dhe anasjelltas. Nxeht谷sia Q vler谷son shnd谷rrimin e energjis谷 makroskopike po n谷 energji mikrskopike ,sikurse rasti i shk谷mbimit t谷 energjis谷 termike midis dy trupave me temperatura t谷 ndryshme n谷 kontakt termik. SHNDRRIMI I ENERGJIS
Ligji i par谷 i Termodinamik谷s 谷sht谷: Nxeht谷sia q谷 merr nj谷 sistem shnd谷rrohet n谷 energji t谷 brendshme t谷 sistemit dhe n谷 pun谷 q谷 sistemi kryen ndaj trupave jasht谷 tij : Q = (U2 U1)+ A TERMODINAMIK A
Burimet e energjis谷 i kemi tre llojesh T谷 rip谷rt谷rishme T谷 parip谷rt谷rish me Alternativ谷 BURIMET E ENERGJIS
Burimet e rip谷rt谷rishme t谷 energjis谷 jan谷 burime jo-fosile t谷 energjis谷 t谷 tilla si: 1. Energjia e er谷s 2. Energjia diellore 3. Hidro-energjia 4. Energjia e biomas谷s 5. Energjia gjeotermike 6. Energjia e val谷ve t谷 detit 7. Energjia nga baticat dhe zbaticat 8. Gazi nga mbeturinat BURIMET E RIPRTRISHME
Pjesa m谷 e madhe e energjis谷 s谷 rip谷rt谷rishme vjen drejp谷rdrejt ose t谷rthorazi nga dielli. Rrezet e diellit, ose energjia diellore, mund t谷 p谷rdoret direkt p谷r ngrohje dhe ndricim t谷 sht谷pive dhe nd谷rtesave t谷 tjera, p谷r prodhimin e energjis谷 elektrike, p谷r ngrohje t谷 ujit, ftohje dhe shum谷 p谷rdorime t谷 tjera komerciale dhe industriale. ENERGJIA DIELLORE
Nxeht谷sia e diellit gjithashtu shkakton er谷ra, energjia e s谷 cil谷s kapet nga turbina t谷 er谷s. Pastaj nxeht谷is e er谷s dhe e diellit shkaktojn谷 avullimit e ujit.
Kur uji i avulluar kthehet n谷 shi ose d谷bor谷 dhe rrjedh teposht谷 n谷p谷r lumenj energjia e tij mund t谷 p谷rdoret n谷 hidrocentralet. Hidro-energjia ose energjia e ujit 谷sht谷 energji q谷 prodhohet nga fuqia e ujit. Uji n谷 r谷nie q谷 rrjedh n谷p谷r turbin谷, n谷 gjenerator kthehet n谷 energji elektrike. Kjo quhet hidro- energji.
S谷 bashku me shiun dhe bor谷n, rrezet e diellit b谷jn谷 q谷 bim谷t t谷 rriten. L谷nda organike q谷 p谷rb谷n ato bim谷 njihet si biomasa. Biomasa mund t谷 p谷rdoret p谷r ngrohje, p谷r t谷 prodhuar energji elektrike, karburante p谷r transport ose kimikate. P谷rdorimi i biomas谷s p谷r cilindo nga k谷to q谷llime quhet
Jo t谷 gjitha burimet e rip谷rt谷rishme t谷 energjis谷 vijn谷 nga dielli. Energjia gjeo- termike e kap nxeht谷sin谷 e brendshme t谷 Tok谷s p谷r nj谷 shum谷llojshm谷ri p谷rdorimesh, p谷rfshir谷 prodhimin e energjis谷 elektrike, si dhe ngrohjen dhe
Energjia e val谷ve t谷 oqeanit vjen nga t谷rheqja e gravitacionit t谷 h谷n谷s dhe diellit ndaj tok谷s. Oqeani absorbon energjin谷 diellore, nga energjia e akumuluar mund t谷 p谷rfitohet energji termike dhe energji mekanike nga baticat dhe val谷t
Burimet e rip谷rt谷ritshme: Energjia diellore Uji Era Burimet gjeo-termale Biomasa etj Mbrojtja e mjedisit Ulja e nivelit t谷 p谷rdorimit t谷 l谷nd谷ve djeg谷se fosile Ulja e nivelit t谷 emetimeve t谷 gazeve Rritja e shfryt谷zimit t谷 burimeve t谷 rip谷rt谷ritshme t谷 energjis谷 Ulja e nivelit t谷 CO2 Ulja e nivelit t谷 gazeve ser谷 Ulja e nivelit t谷 mbeturinav e dhe
L谷nd谷t djeg谷se fosile: Th谷ngjilli Nafta Gazi natyror L谷nd谷t djeg谷se nukleare Emetimi i gazrave ser谷: Ndryshimet klimatike Degradimi i mjedisit
Energjia gjen zbatim n谷 fusha t谷 ndryshme t谷 jet谷s s谷 p谷rditshme duke u b谷r谷 nj谷 faktor shum谷 i r谷nd谷sish谷m i zhvillimeve t谷 m谷tejshme t谷 njeriut.
Energjin谷 e gjejm谷 n谷 biologji , ku dim谷 shume mire se cdo sistem natyror apo dhe vete organizmat e gjalle zot谷ron energji t谷 cil谷t n谷 saj谷 t谷 k谷saj energjie q谷 e fitojn谷 nga l谷nd谷 t谷 ndryshme kimike , jan谷 t谷 aft谷 t谷 l谷vizin apo veprojn谷. N谷 gjeologji , veprimtaria e shum谷 elementeve t谷 natyr谷s si t谷rmetet , ortek谷t , l谷vizjet e er谷s etj mund t谷 shpjegohen n谷p谷rmjet konceptit t谷 energjis谷 dhe transformimit t谷 saj.
Fal谷 termodinamik谷s njeriu tashm谷 ka frigoriferin n谷 sht谷pin谷 e tij i cili e ka b谷r谷 m谷 efikase ruajtjen e burimeve ushqimore. Fal谷 termodinamikes njeriu njohu shk谷mbimin termik me t谷 cilin tashm谷 mbrohet nga i ftohti. Me pak fjal谷 me an谷 t谷 termodinamik谷s , njeriu jeton sot komod dhe mbizot谷ron mbi gjallesat e tjera t谷 natyr谷s , t谷 pakt谷n p谷r gjysm谷n e periudh谷s s谷 ekzistenc谷s s谷 tij.
Energjia 谷sht谷 aft谷sia e nd谷rveprimit t谷 nj谷 sistemi me nj谷 tjet谷r Ka shum谷 lloje energjish: energji kimike nga fosilet djeg谷se, energji elektrike nga shfryt谷zimi i fuqis谷 se ujit, energji diellore, energjia e er谷s, energji termale, dhe energji b谷rthamore nga ndarja e atomit. Ajo shfaqet n谷 forma t谷 ndryshme dhe e vecanta e saj 谷sht谷 se energjia as nuk krijohet e as nuk shkat谷rrohet. Ajo thjesht shnd谷rrohet nga nj谷ra form谷 n谷 tjetr谷n PERFUNDIM ET
Shfryt谷zimi i energjis谷 b谷het m谷 i dobish谷m duke i shfryt谷zuar teknologjin谷 e re. Dy format e shnd谷rrimit t谷 energjis谷 jan谷 puna dhe nxeht谷sia. Burimet e energjis谷 i kemi tre llojesh: t谷 rip谷rt谷rishme ,t谷 parip谷rt谷rishme, Alternativ谷 Energjia gjen zbatim n谷 fusha t谷 ndryshme t谷 jet谷s s谷 p谷rditshme duke u b谷r谷 nj谷 faktor shum谷 i r谷nd谷sish谷m i zhvillimeve t谷 m谷tejshme t谷 njeriut.

More Related Content

Energjia llojet

  • 1. LLOJET E ENERGJISE DHE BURIMET E SAJ Punoi: Kletia Sula
  • 2. T谷 kuptojm谷 konceptin energji T谷 analizojme llojet dhe burimet e saj T谷 shpjegojm谷 zbatimet ne jet谷n e p谷rditshme dhe teknik谷 OBJEKTIVAT
  • 3. CSHT ENERGJIA ? LLOJET E ENERGJIS METODAT E PRFITIMIT T ENERGJIS SHNDRRIMI I ENERGJIS TERMODINAMIKA BURIMET E ENERGJIS MBROJTJA E MJEDISIT ENERGJIA N JETN E PRDITSHME PRFUNDIME PRMBAJTJA E PROJEKTIT
  • 4. Energjia (fjala vete rrjedh nga greqishtja energos q谷 do t谷 thot谷 n谷 pun谷) n谷 fizik谷, 谷sht谷 aft谷sia e nd谷rveprimit t谷 nj谷 sistemi me nj谷 tjet谷r. Energjia ka t谷 b谷j谷 edhe me fuqin谷 e k谷rkuar p谷r t谷 l谷vizur apo zhvendosur nj谷 pesh谷 n谷 nj谷 larg谷si t谷 caktuar. Sa m谷 e r谷nd谷 t谷 jet谷 pesha ose sa m谷 e gjat谷 larg谷sia, aq m谷 shum谷 energji nevojitet. Ka shum谷 lloje energjish: energji kimike nga fosilet djeg谷se, energji elektrike nga shfryt谷zimi i fuqis谷 se ujit, energji diellore, energjia e er谷s, energji termale, dhe energji b谷rthamore nga ndarja e atomit. Nj谷sia e energjis谷 谷sht谷 xhauli me shenj谷 "J", p谷r nder t谷 Xhejms Xhaulit. SHT ENERGJIA ?
  • 5. LLOJET E ENERGJIS Energjin谷 p谷rreth nesh e gjejm谷 n谷 forma t谷 ndryshme. Nd谷r format m谷 t谷 p谷rhapura jan谷 : 1. Energjika b谷rthamore (nga ndarja e atomit) 2. Energjia kinetike 3. Energjia potenciale 4. Energjia kimike 5. Energjia elektrike 6. Energjia termike 7. Energjia diellore
  • 6. Energjia kinetike 谷sht谷 aft谷sia e trupave q谷 t谷 kryejn谷 pun谷 p谷r shkak se kan谷 nj谷 shpejt谷si t谷 caktuar. P谷r ta llogaritur energjin谷 kinetike t谷 trupit me mas谷n , i cili l谷viz me shpejt谷si , b谷het llogaritja e pun谷s, e cila nevojitet q谷 forca ta nxitoj谷 trupin n谷 ndonj谷 rrug谷 nga gjendja e qet谷sis谷 deri n谷 gjendjen me shpejt谷si . Pra, madh谷sia e energjis谷 kinetike 谷sht谷 e barabart谷 me pun谷n e cila 谷sht谷 kryer n谷 m谷nyr谷 q谷 trupi ta ket谷 fituar shpejt谷sin谷 . energjia kinetike do t谷 jet谷: ENERGJIA KINETIKE
  • 7. N谷 qoft谷 se trupi kryen pun谷 negative at谷her谷 energjia kinetike e tij zvog谷lohet . N谷 qoft谷 se mbi trup kryhet puna pozitive, at谷her谷 energjia kinetike e tij zmadhohet . N谷 rast se puna 谷sht谷 e barabart谷 me zero , at谷her谷 energjia e trupit mbetet konstante.
  • 8. P谷rve巽 energjis谷 kinetike, t谷 cil谷n e shkakton l谷vizja, trupi mund ta ket谷 edhe energjin谷 potenciale, e cila 谷sht谷 pasoj谷 e pozit谷s s谷 tij ndaj trupave t谷 tjer谷 apo pasoj谷 e konfiguracionit t谷 trupit, p谷rkat谷sisht e sistemit t谷 trupit. Trupat kan谷 energji potenciale p谷r shkak t谷 veprimit reciprok t谷 tyre. Ashtu trupi me mas谷n , i ngritur n谷 lart谷sin谷 mbi sip谷rfaqen e Tok谷s, ka nj谷 energji potenciale t谷 caktuar dhe 谷sht谷 i aft谷, q谷 duke zbritur nga ajo lart谷si, t谷 kryej谷 nj谷 pun谷 t谷 caktuar. Ngjash谷m, susta elastike ka energji potenciale dhe, duke u kthyer n谷 pozit谷n ekuilibruese, mund t谷 kryej谷 pun谷. Var谷sisht nga forca e cila vepron n谷 trup, dallohen k谷to lloj energjish potenciale: t谷 gravitetit, elastike, elektrostatike dhe magnetike. ENERGJIA POTENCIALE
  • 9. ENERGJIA POTENCIALE E GRAVITETIT ENERGJIA POTENCIALE E SUSTS ELASTIKE Q谷 t谷 llogariteet energjia potenciale e trupit n谷 fush谷n e gravitetit n谷 sip谷rfaqen e Tok谷s, supozohet se grimca me mas谷n zhvendos et n谷 fush谷n e gravitetit t谷 Tok谷s. Puna e forcave t谷 r谷ndimit 谷sht谷 e barabart谷 me ndryshimin e dy funksionese t谷 pozit谷s. Funksioni quhet energjia potenciale e gravitetit t谷 trupit n谷 lart谷sin谷 h: Q谷 t谷 deformohet ndonj谷 trup, p谷r shembull susta apo shkopi, nevojitet q谷 n谷 t谷 t谷 veprohet me nj谷 forc谷, p谷rkat谷sisht t谷 kryhet nj谷 pun谷 . Trupi i deformuar do t谷 p谷rftoj谷 nj谷 energji potenciale n谷 llogari t谷 pun谷s . Supozojm谷 se trupi n谷 form谷 t谷 shkopit zgjatet p谷r shkak t谷 veprimit t谷 forc谷s, e cila rritet nga vlera zero deri n谷 nj谷far谷 vlere . Puna e kryer 谷sht谷 e barabart谷 me sip谷rfaqen e trek谷nd谷shit:
  • 10. Energjia b谷rthamore 谷sht谷 energji e fituar me metodat e fusionit t谷 kontrolluar n谷 nd谷rtesa qendrore t谷 Centrale B谷rthamore. Shtetet e Bashkuara t谷 Amerik谷s jan谷 furnizuesit m谷 t谷 m谷dhenj t谷 energjis谷 b谷rthamore p谷r q谷llime komerciale. SHBA-ja ka m谷 shum谷 se 100 centrale t谷 li巽ensuara b谷rthamore dhe n谷 vitin 2006, k谷to centrale gjeneronin rreth 20% t谷 prodhimit energjitik n谷 vend, duke p谷rmbushur 9% t谷 nevojave t谷 vendit me energji. Franca ka m谷 shum谷 se 50 centrale b谷rthamore q谷 sigurojn谷 79% t谷 prodhimit energjitik. Franca 谷sht谷 eksportuese e konsiderueshme e energjis谷 elektrike n谷 vendet t谷 tjera. Kina ka 11 reaktor谷 b谷rthamor谷, por nevojat n谷 vend jan谷 kaq t谷 m谷dha, sa kjo infrastruktur谷 n谷 vitin 2005 p谷rmbushte vet谷m 1% t谷 nevojave t谷 vendit p谷r energji. Gjendje e ngjajshme ndodhet edhe n谷 Indi. Rusia hapi uzin谷n e par谷 b谷rthamore n谷 vitin 1954. Zgjerimi i industris谷 u ngadal谷sua pas katastrof谷s s谷 ernobilit. M谷 2005, reaktor谷t b谷rthamor谷 prodhonin rreth 6% t谷 energjis谷 q谷 konsumohej. Rusia energjin谷 b谷rthamore e sheh谷 ENERGJIA BERTHAMORE
  • 11. Energjia termike: Energjia e brendshme e sistemit, e barabart谷 me shum谷n e energjive kinetike dhe potenciale t谷 grimcave t谷 sistemit.Ajo mund t谷 prodhohet nga f谷rkimi dhe sjell ndryshim t谷 temperatur谷s s谷 sistemit. Energjia kimike : shuma e energjive t谷 plota te grimcave perberese t谷 molekulave. Energjia kimike e karburanteve dhe e ushqimeve jan谷 format e energjise kimike te depozituara. Energjia elektrike 谷sht谷 energjia e fituar nga rryma e ngarkes谷s elektrike n谷p谷r nj谷 p谷r巽ues elektrik.
  • 12. Shfryt谷zimi i energjis谷 b谷het m谷 i dobish谷m duke i shfryt谷zuar teknologjin谷 e re. N谷 koh谷n e fundit vazhdojn谷 hulumtimin e metodave t谷 reja p谷r shfryt谷zimin e burimeve alternative t谷 energjis谷. Me termin burimi alternativ i energjis谷 n谷nkuptohen energjia e cila nuk p谷rfitohet nga l谷det e djegshme fosilore. Vazhdimsia e hulumtimeve p谷r metodat e p谷rfitimit t谷 energjis谷 nga burimet e tjera, p.sh : Nga energjia potenciale e ujit, duket e akumuluar ujin nga lumenjt谷, nd谷rtohet hidrocentrale p谷r prodhimin e energjis谷 elektrike. Energjia potenciale e ujit i v谷 n谷 p谷rdorim turbina, pra kjo energji sh谷ndrrohet n谷 energji mekanike. Turbina v谷 n谷 l谷vizje gjenerator谷t t谷 cil谷t energjin谷 mekanike e sh谷ndrrojn谷 n谷 energji elektrike. Nga energjia solare(e diellit) mund t谷 shfryt谷zohet ngrohja e banesave, p谷r centrale elektrike etj. Energjia e er谷s sh谷ndrrohet n谷 energji mekanike, elektrike etj. Koh谷ve t谷 fundit, nj谷 burim alternativ i energjis谷 谷sht谷 Hidrogjeni. Gjat谷 djegies s谷 hidrogjenit n谷 prani t谷 oksigjenit lirohet nj谷 energji me sasi t谷 madhe. METODAT E PERFITIMIT TE ENERGJISE
  • 13. Dy format e shnd谷rrimit t谷 energjis谷 jan谷 puna dhe nxeht谷sia. Puna A vler谷son shnd谷rrimin e energjis谷 makroskopike t谷 nj谷 sistemi n谷 energjimakroskopike t谷 nj谷 sistemi tjet谷r dhe anasjelltas. Nxeht谷sia Q vler谷son shnd谷rrimin e energjis谷 makroskopike po n谷 energji mikrskopike ,sikurse rasti i shk谷mbimit t谷 energjis谷 termike midis dy trupave me temperatura t谷 ndryshme n谷 kontakt termik. SHNDRRIMI I ENERGJIS
  • 14. Ligji i par谷 i Termodinamik谷s 谷sht谷: Nxeht谷sia q谷 merr nj谷 sistem shnd谷rrohet n谷 energji t谷 brendshme t谷 sistemit dhe n谷 pun谷 q谷 sistemi kryen ndaj trupave jasht谷 tij : Q = (U2 U1)+ A TERMODINAMIK A
  • 15. Burimet e energjis谷 i kemi tre llojesh T谷 rip谷rt谷rishme T谷 parip谷rt谷rish me Alternativ谷 BURIMET E ENERGJIS
  • 16. Burimet e rip谷rt谷rishme t谷 energjis谷 jan谷 burime jo-fosile t谷 energjis谷 t谷 tilla si: 1. Energjia e er谷s 2. Energjia diellore 3. Hidro-energjia 4. Energjia e biomas谷s 5. Energjia gjeotermike 6. Energjia e val谷ve t谷 detit 7. Energjia nga baticat dhe zbaticat 8. Gazi nga mbeturinat BURIMET E RIPRTRISHME
  • 17. Pjesa m谷 e madhe e energjis谷 s谷 rip谷rt谷rishme vjen drejp谷rdrejt ose t谷rthorazi nga dielli. Rrezet e diellit, ose energjia diellore, mund t谷 p谷rdoret direkt p谷r ngrohje dhe ndricim t谷 sht谷pive dhe nd谷rtesave t谷 tjera, p谷r prodhimin e energjis谷 elektrike, p谷r ngrohje t谷 ujit, ftohje dhe shum谷 p谷rdorime t谷 tjera komerciale dhe industriale. ENERGJIA DIELLORE
  • 18. Nxeht谷sia e diellit gjithashtu shkakton er谷ra, energjia e s谷 cil谷s kapet nga turbina t谷 er谷s. Pastaj nxeht谷is e er谷s dhe e diellit shkaktojn谷 avullimit e ujit.
  • 19. Kur uji i avulluar kthehet n谷 shi ose d谷bor谷 dhe rrjedh teposht谷 n谷p谷r lumenj energjia e tij mund t谷 p谷rdoret n谷 hidrocentralet. Hidro-energjia ose energjia e ujit 谷sht谷 energji q谷 prodhohet nga fuqia e ujit. Uji n谷 r谷nie q谷 rrjedh n谷p谷r turbin谷, n谷 gjenerator kthehet n谷 energji elektrike. Kjo quhet hidro- energji.
  • 20. S谷 bashku me shiun dhe bor谷n, rrezet e diellit b谷jn谷 q谷 bim谷t t谷 rriten. L谷nda organike q谷 p谷rb谷n ato bim谷 njihet si biomasa. Biomasa mund t谷 p谷rdoret p谷r ngrohje, p谷r t谷 prodhuar energji elektrike, karburante p谷r transport ose kimikate. P谷rdorimi i biomas谷s p谷r cilindo nga k谷to q谷llime quhet
  • 21. Jo t谷 gjitha burimet e rip谷rt谷rishme t谷 energjis谷 vijn谷 nga dielli. Energjia gjeo- termike e kap nxeht谷sin谷 e brendshme t谷 Tok谷s p谷r nj谷 shum谷llojshm谷ri p谷rdorimesh, p谷rfshir谷 prodhimin e energjis谷 elektrike, si dhe ngrohjen dhe
  • 22. Energjia e val谷ve t谷 oqeanit vjen nga t谷rheqja e gravitacionit t谷 h谷n谷s dhe diellit ndaj tok谷s. Oqeani absorbon energjin谷 diellore, nga energjia e akumuluar mund t谷 p谷rfitohet energji termike dhe energji mekanike nga baticat dhe val谷t
  • 23. Burimet e rip谷rt谷ritshme: Energjia diellore Uji Era Burimet gjeo-termale Biomasa etj Mbrojtja e mjedisit Ulja e nivelit t谷 p谷rdorimit t谷 l谷nd谷ve djeg谷se fosile Ulja e nivelit t谷 emetimeve t谷 gazeve Rritja e shfryt谷zimit t谷 burimeve t谷 rip谷rt谷ritshme t谷 energjis谷 Ulja e nivelit t谷 CO2 Ulja e nivelit t谷 gazeve ser谷 Ulja e nivelit t谷 mbeturinav e dhe
  • 24. L谷nd谷t djeg谷se fosile: Th谷ngjilli Nafta Gazi natyror L谷nd谷t djeg谷se nukleare Emetimi i gazrave ser谷: Ndryshimet klimatike Degradimi i mjedisit
  • 25. Energjia gjen zbatim n谷 fusha t谷 ndryshme t谷 jet谷s s谷 p谷rditshme duke u b谷r谷 nj谷 faktor shum谷 i r谷nd谷sish谷m i zhvillimeve t谷 m谷tejshme t谷 njeriut.
  • 26. Energjin谷 e gjejm谷 n谷 biologji , ku dim谷 shume mire se cdo sistem natyror apo dhe vete organizmat e gjalle zot谷ron energji t谷 cil谷t n谷 saj谷 t谷 k谷saj energjie q谷 e fitojn谷 nga l谷nd谷 t谷 ndryshme kimike , jan谷 t谷 aft谷 t谷 l谷vizin apo veprojn谷. N谷 gjeologji , veprimtaria e shum谷 elementeve t谷 natyr谷s si t谷rmetet , ortek谷t , l谷vizjet e er谷s etj mund t谷 shpjegohen n谷p谷rmjet konceptit t谷 energjis谷 dhe transformimit t谷 saj.
  • 27. Fal谷 termodinamik谷s njeriu tashm谷 ka frigoriferin n谷 sht谷pin谷 e tij i cili e ka b谷r谷 m谷 efikase ruajtjen e burimeve ushqimore. Fal谷 termodinamikes njeriu njohu shk谷mbimin termik me t谷 cilin tashm谷 mbrohet nga i ftohti. Me pak fjal谷 me an谷 t谷 termodinamik谷s , njeriu jeton sot komod dhe mbizot谷ron mbi gjallesat e tjera t谷 natyr谷s , t谷 pakt谷n p谷r gjysm谷n e periudh谷s s谷 ekzistenc谷s s谷 tij.
  • 28. Energjia 谷sht谷 aft谷sia e nd谷rveprimit t谷 nj谷 sistemi me nj谷 tjet谷r Ka shum谷 lloje energjish: energji kimike nga fosilet djeg谷se, energji elektrike nga shfryt谷zimi i fuqis谷 se ujit, energji diellore, energjia e er谷s, energji termale, dhe energji b谷rthamore nga ndarja e atomit. Ajo shfaqet n谷 forma t谷 ndryshme dhe e vecanta e saj 谷sht谷 se energjia as nuk krijohet e as nuk shkat谷rrohet. Ajo thjesht shnd谷rrohet nga nj谷ra form谷 n谷 tjetr谷n PERFUNDIM ET
  • 29. Shfryt谷zimi i energjis谷 b谷het m谷 i dobish谷m duke i shfryt谷zuar teknologjin谷 e re. Dy format e shnd谷rrimit t谷 energjis谷 jan谷 puna dhe nxeht谷sia. Burimet e energjis谷 i kemi tre llojesh: t谷 rip谷rt谷rishme ,t谷 parip谷rt谷rishme, Alternativ谷 Energjia gjen zbatim n谷 fusha t谷 ndryshme t谷 jet谷s s谷 p谷rditshme duke u b谷r谷 nj谷 faktor shum谷 i r谷nd谷sish谷m i zhvillimeve t谷 m谷tejshme t谷 njeriut.

Editor's Notes

  • #2: Punoi: Kristian Shehu