5. THE PROBLEM: Czym s enzymy? Jakie s funkcje enzym坦w? Na czym polega ich dziaanie? Czym jest centrum aktywne enzym坦w? Opisz mechanizm dziaania enzym坦w. Czym s kalorie? Kt坦re zwizki organiczne maj najwiksz warto energetyczn?
6. THE PROBLEM: Czym s enzymy? Jakie s funkcje enzym坦w? Na czym polega ich dziaanie? Czym jest centrum aktywne enzym坦w? Opisz mechanizm dziaania enzym坦w. Czym s kalorie? Kt坦re zwizki organiczne maj najwiksz warto energetyczn? (ok, to nie jest problem)
8. Enzymy biaka katalizujce reakcje zachodzce w 甜ywych organizmach. Dziaaj w kom坦rkach lub poza kom坦rkowo (np. w wietle przewodu pokarmowego).
9. Podzia enzym坦w na klasy Oksydoreduktazy (katalizuj reakcje oksydoredukcji) Transferazy (przeprowadzaj reakcje przenoszenia r坦甜nych grup funkcyjnych) Hydrolazy (katalizuj reakcje hydrolizy) Liazy (przeprowadzaj reakcje niehydrolitycznego odszczepiania r坦甜nych grup chemicznych) Izomerazy (katalizuj reakcje przegrupowa wewntrzczsteczkowych) Ligazy (uczestnicz w powstawaniu nowych wiza chemicznych kosztem energii pochodzcej z hydrolizy zwizk坦w wysokoenergetycznych, np.: ATP, GTP)
10. S biakami penicymi funkcj biokatalizator坦w. Katalizatory te znacznie przyspieszaj specyficzne reakcje chemiczne poprzez obni甜enie ich energii aktywacji. FUNKCJE ENZYMW budulcowa enzymy obni甜aj energi aktywacji umo甜liwiaj szybsze przeksztacenie substratu w produkt peni funkcj biokatalizator坦w * K ataliza - zjawisko zmiany szybkoci reakcji chemicznej pod wpywem dodania do ukadu niewielkiej iloci zwizku chemicznego, zwanego katalizatorem, kt坦ry sam nie ulega trwaym przeksztaceniom lecz tylko tworzy z innymi substratami przejciowe kompleksy.
12. DZIAANIE Enzymy dziaaj tak wewntrz kom坦rek, jak i poza ich obszarem, w pynach ustrojowych, zwikszajc szybko przebiegu r坦甜nego rodzaju reakcji (np. biosyntezy, rozkadu). ENZYMW Pracuj na r坦甜ne sposoby, pojedynczo lub w postaci ukad坦w wieloenzymatycznych (np. ukad oksydazy pirogronianowej), a w坦wczas katalizuj szereg nastpujcych po sobie reakcji. R坦甜ne tkanki cechuj si odmiennymi zestawami enzym坦w, a te mog wystpowa jako aktywne, bd添 w formie proenzym坦w, aktywowanych w momencie, kiedy s staj si potrzebne.
13. CENTRUM AKTYWNE ENZYMW Region, kt坦ry bezporednio wi甜e i oddziauje z substratem, oraz zawiera kluczowe do przebiegu reakcji reszty aminokwasowe, nazywany jest centrum aktywnym. W enzymach centrum aktywne zlokalizowane jest w kieszeni lub szczelinie apoenzymu. Stanowi je grupa aminokwas坦w, kt坦re le甜 blisko siebie w tr坦jwymiarowej czsteczce, cho czsto s od siebie bardzo oddalone w sekwencji.
14. Mechanizm dziaania enzym坦w OBECNO ENZYMW TOWARZYSZCYCH PRZEMIANOM METABOLICZNYM POWODUJE: -> zwikszenie prawdopodobiestwa zderze midzy reagujcymi czsteczkami -> ustawienie substrat坦w wzgldem siebie tak, aby miejsca tworzcych wiza znalazy si naprzeciw siebie -> napr甜anie wiza w reagujcych czsteczkach, co obni甜a energi aktywacji i pozwala na powstanie nowych wiza i konformacji. NAPR纏ANIE WIZA W KOMPLEKSIE : Substrat wyjania teori indukcyjnego dopasowania, wedug kt坦rej substrat dopasowuje si przestrzennie do centrum aktywnego enzymu, co powoduje niewielkie odksztacenie substratu i centrum, a tym samym naruszenie wiza chemicznych i inicjacj procesu (teoria Koshlanda).
15. Mechanizm dziaania enzym坦w SZYBKO REAKCJI ENZYMATYCZNEJ: Zale甜na od aktywnoci enzymu. PARAMETRY OKRELAJCE AKTYWNO ENZYMATYCZN: -> Midzynarodow jednostka enzymatyczn, kt坦r jest U lub katal, -> aktywno waciwa i liczba obrot坦w. Jednostk aktywnoci enzymu jest katal. Jeden katal w okrelonych warunkach powoduje przemian 1 mola substancji w cigu 1 sekundy. Efektywno dziaania enzym坦w okrela liczba obrot坦w. Jest to liczba czsteczek substratu, kt坦re w jednostce czasu ulegaj przeksztaceniu przy udziale jednej czsteczki enzymu.
16. Mechanizm dziaania enzym坦w AKTYWNO ENZYMW JEST REGULOWANA PRZEZ TAKIE CZYNNIKI, JAK: -> temperatura -> pH roztworu -> st甜enie enzymu i substratu -> inhibitory i aktywatory * Inhibitorami enzym坦w s m.in. cyjanek, kwas jodooctowy, fluorek, luizyt; same enzymy mog tak甜e oddziaywa jak trucizny, jeli znajd si w nieodpowiednim miejscu, np. trypsyna wstrzyknita do krwi lub jad w甜y, pszcz坦, skorpion坦w.
17. 1 kaloria [cal] jest to ilo ciepa potrzebna do ogrzania 1 [g] wody chemicznie czystej o 1 stopie Celsjusza przy cinieniu 1 atmosfery; inaczej: kalorie (czyli d甜ule) to po prostu jednostki energii. Bez energii nie byoby mo甜liwe wykonanie pracy przez czowieka ani jego funkcjonowanie, procesy 甜yciowe. Tak energi posiadaj produkty spo甜ywcze wyra甜an w kaloriach. KALORIE ? Czym s
18. Kt坦re zwizki organiczne maj najwiksz warto energetyczn?
19. Najwiksz warto od甜ywcz maj biaka , czyli jaja, mleko, ryby oraz miso. * Spor坦d produkt坦w rolinnych, biako najbardziej zbli甜one do biaka produkt坦w zwierzcych ma soja. 1 g biaka dostarcza 4 kcal Biako powinno dostarcza 10-20% cakowitej energii diety. Wglowodany powinny dostarcza w sumie ok. 50-60% energii dziennej racji pokarmowej, przy czym ogromn wikszo powinny stanowi wglowodany zo甜one. Wglowodany dzielimy na cukry proste i cukry zo甜one. 1 g wglowodan坦w dostarcza 4 kcal a wic tyle samo co 1 g biaka. warto energetyczna
20. Tuszcze zbudowane przede wszystkim z kwas坦w tuszczowych. Tuszcze dzielimy na nasycona i nienasycone. 1 g tuszczu dostarcza a甜 9 kcal Witaminy s to zwizki organiczne nie bdce 添r坦dem energii dla organizmu, jednak niezbdne do jego prawidowego funkcjonowania. Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w wodzie i w tuszczach. Do podstawowych skadnik坦w od甜ywczych zaliczmy jeszcze: - Skadniki mineralne - Wap - Magnez - 纏elazo - Jod warto energetyczna