ERGENLER İLE İLETİŞİM
- 1. ERGENLER İLE İLETİŞİM CĠHANGĠR ACAR MEV KOLEJĠ REHBERLĠK SERVĠSĠ
- 2. Ergenlik dönemi, biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal açıdan bir gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir.
- 3. ERGENLIK NE ZAMAN BAŞLAR ? Kızlarda 8-13 yaş arasında (ortalama 11-11,5 yaş), Erkeklerde 9-14 yaş arasında (ortalama 11,512 yaş) başlar.
- 4. FİZİKSEL GELİŞİM Boy ve kilo artışı hızlıdır, Yüzde sivilceler ortaya çıkar, kıllanma olur Terleme artar, cinsiyet özellikleri belirginleşir Vücut direncinde azalma olur, İştahta artış gözlenir,abur cubur yeme merakı artar, El ve ayaklarda hızlı büyüme olur (Bu durumda çocuk vücudunu tam olarak kontrol edemez. Örn: sakarlık ) Bedensel değişimin artması çocuklarda bir takım fizyolojik rahatsızlıklara neden olabiliyor.(bel ağrıları, bacak ağrıları....)
- 5. AİLE İLİŞKİLERİ Ergenlerin bu dönemde ailelerine olan bağımlılıkları azalır. Hiçbir Ģey beğenmez, sürekli Ģikayet edecek bir Ģeyler bulurlar. Eve istediği zaman girip çıkmak ister. Ailesinin en ufak bir eleĢtirisine büyük tepkiler verir. Kendine yöneltilen eleĢtirileri kabul etmez, sürekli eleĢtirmeyi sever.
- 6. AİLE İLİŞKİLERİ Anne babasının beğenileriyle alay eder. Boş vermişlik içindedir. Anne babasının düşüncelerini eskimiş bulur. Onlardan öğrenecek hiçbir şeyi kalmamış sanır. Aileyle fikir bazında çatışma , isyankar tutum bu dönemde artar. Bu dönemde aileye büyük bir görev düşer. Aile bu davranışların bir süre sonra geçeceğini bilmeli ve sabırlı davranmalıdır.
- 7. SOSYAL GELIŞIM Ergen, toplumda saygınlık kazanmaya ve statü sahibi olmaya gereksinme duyar. Toplumsal uyum geniĢ ölçüde bu gereksinimin karĢılanmasına bağlıdır. Toplumsal uyum zamanla kazanılmaktadır. Bu evrede birey kendi cinsinden oluĢturduğu grup içinde faaliyetlerini düzenlemeye çalıĢır
- 8. SOSYAL GELIŞIM ArkadaĢlarının kendisi için ne düĢündüğü çok önemlidir. Bu dönemde ergenler kendi aralarında arkadaĢ grupları oluĢtururlar. Bu grupların kendi aralarında yazısız kuralları vardır. Kurallarına uyan kiĢileri gruplarına alırlar.
- 9. SOSYAL GELIŞIM Erkeklerin kurdukları gruplar daha kalabalıktır, iliĢkiler yüzeyseldir. Kızlardan oluĢan gruplar daha küçüktür, iliĢkiler ise daha sıkıdır. Ailesi içinde geçimsizlik ve dengesizlik olan ergenlerde, bir baskı hakim ise masum arkadaĢ grupları yerine çeteye yönelir.
- 10. DUYGUSAL DURUMLAR Karamsarlık, duygu durumunda Kolay değişiklikler Ufacık bir nedenle ağlamalar, Alınganlık, huzursuzluklar artabilir,içe kapanma Erkekler kızlara göre sinirlidirler. Duygularını bağırarak, ağlayarak, el - kol hareketleri yaparak belli eder. Küçük bir kırıklık ergeni kimse tarafından sevilmiyor inancına götürür.
- 11. KAYGILAR Sağlıkla ilgili kaygılar: Yeterli uyuyamamak, gevĢeyip rahatlayamamak, sakarlık, bedensel görünüm, gerginlik, güzel ya da yakıĢıklı olamadığını düĢünmek, kısa boylu olmak... Kişilik ile ilgili kaygılar: Kendini aĢağı görme, kendisine güveni olmamak, kendisini yetersiz görmek, sık sık öfkeye kapılmak, küçük Ģeylere üzülmek, olayları çok ciddiye almak.... Aile ve ev yaşamına ilişkin kaygılar: Kendisine ait bir odasının olmaması, cinsel sorunlarını ailesi ile paylaĢamaması, arkadaĢları ile dıĢarı çıkamaması, çocuk yerine konmak, ailesinin arkadaĢ çevresine,tercihlerine, isteklerine karıĢması, özgürlüğünün kısıtlanması....
- 12. KAYGILAR Sosyal ilişkilerine yönelik kaygılar: Yeni tanıĢtığı insanlarla nasıl konuĢacağını bilememe, yeterince arkadaĢ edinememek.... Din ahlak konularındaki kaygıları: Ölüm korkusu, din konusunda daha fazla bilgi istemek, neyin doğru neyin yanlıĢ olduğunu bilememek... Okulla ilgili kaygıları: Dikkatini toplayamama, çalıĢma yöntemini bilememe, çalıĢırken hayal kurma, derse kendisini verememe, çalıĢmak isteyip de çalıĢamama, kendisini derste ifade edememe, etkili bir programının olmaması, not kaygısı, sınav kaygısı, uzun bir süre kendisini TV’den alamama, zaman kaybı.... Meslek seçimi ile ilgili kaygılar: Hangi mesleği seçeceğini bilememek, yeteneklerinin ilgilerinin ne olduğunu bilememek, ailesinin meslek seçimine karıĢması....
- 19. İLETİŞİM Kişiler arası iletişim; kişilerin birbirlerine bilinçli veya bilinçsiz olarak iletmek istedikleri duygu ve düşüncelerini aktardıkları bir süreçtir.
- 20. İLETİŞİM Kim Kaynak Ne Söyledi Hangi Yolla Mesaj Kanal Ne Etkisi Oldu Geri Bildirim Kime Alıcı
- 22. Sivas Rehberlik ve AraĢtırma Merkezi
- 23. APATİK OLMAK Ġlgisizlik, duyarsızlık, hiçbir Ģeye ilgi göstermeme, duygusuz olma. AĢırı biçimi insanı depresyona götürebilir.
- 24. SEMPATİK OLMA Diğer insanların duyguları ile aĢırı ilgilenmektir. Bazı insanlar sempatik olabilmek için kendi duygularını önemsemezler. BaĢkaları için yaĢarlar. BaĢkalarına karĢı aĢırı ilgilidirler. Oldukça kırılgan olurlar.
- 25. EMPATİK OLMA Apatiklik kavramı ile sempati arasında bir duygudur. KiĢiyi sahiplenmeksizin ilgi gösterir.Onun dünyasına bakıĢ açısına karıĢmaksızın kimliğini kaybetmeksizin yaĢamaktır. Onun duygularını hisseder ama onun duyguları ile yaĢamaz.
- 26. EMPATİK OLMA
- 27. İLETİŞİMİ KOLAYLAŞTIRAN ETKENLER Edilgin Sessizlik Kapı Aralayıcılar Ve KonuĢmaya Çağrı Etkin Dinleme
- 28. EDİLGEN SESSİZLİK Sessizlik, karĢımızdaki kiĢiye gerçekten kabul edildiğini duyumsatan ve bizimle duygularını daha fazla paylaĢması için onu yüreklendiren, çok güçlü sözsüz bir iletidir. Duraklamalarda, gerçekten dinlediğimizi göstermek için sözlü ya da sözsüz belirtiler vermekte yarar olabilir. Kabul tepkileri (baĢ sallamak, gülümsemek, kaĢ çatmak, vb.) uygun zamanda kullanılırsa, anlatanı gerçekten duyduğumuz mesajını verirler.
- 29. KAPI ARALAYICILAR Bazı insanlar konuĢmayı sürdürmek için yüreklendirilmeye gereksinim duyabilir. Bu tür bir destekleme için verilen mesajlara, kapı aralayıcılar denir; "Bu konuda daha fazla bir Ģey söylemek ister misin?“ "Ġlginç, devam etmek ister misin?"....gibi mesajlar, doğru kullanıldığında iletiĢimin sürmesine yardımcı olabilir
- 30. ETKİN DİNLEME KonuĢmaktan çok konuĢturmaya yöneltmek. KarĢılıklı-dengeli söz almak. Aktif dinlemenin sonucunda özetleme yapılır. Bu kiĢiye ilgilenildiği hissini verir.
- 31. ETKİN DİNLEME Baba bak ben ne yaptım! Devam et canım seni dinliyoru m
- 33. Kırgınlık “Sen” dili, karĢıdaki tarafından kendi kiĢiliğine saldırı olarak algılanır ve kırıcıdır. ĠletiliĢimde araya engeller koyar ve iliĢkiye zarar verir.
- 34. Kırgınlık “Ben” dili, hislerinizi genç çocuğunuzu suçlamadan ya da ilişkinize zarar vermeden boĢaltmanıza yardımcı olur.
- 35. ERGEN İLE İLETİŞİM Birey olarak kabul gördüğünü, fikrinin önemsendiğini hisseden ergenle iletişim kurmak son derece kolaydır. Duygu ve düĢüncelerini rahatça ifade edebilmesine izin verin. Duygularını paylaĢın Onunla ve sorunuyla ilgilendiğinizi gösterin. Kendi duygunuzu onunla paylaĢın
- 36. ERGEN İLE İLETİŞİM O andaki soruna yardımcı olmayı gerçekten istemelisiniz. Duyguları ne olursa olsun, sizin duygularınızdan ne denli farklı olursa olsun onun duygularını gerçekten kabul etmelisiniz. Çocuğun duygularını tanıdığına, onlarla baş edebileceğine ve sorunlarına çözüm bulma yeteneğine tam olarak güvenmelisiniz.
- 37. ERGEN İLE İLETİŞİM Duyguların sürekli değil, geçici olduğunu unutmayın. Çocuğunuzu diğerlerinden farklı ayrı bir birey olarak algılamalısınız. Bu “ayrılık” çocuğun kendi duygularının olmasına, nesneleri kendisine göre algılamasına “izin” vermenize destek olur. Çocuğun sorunları olduğunda onun yanında olmalı ancak karışmamalısınız.
- 38. ERGEN İLE İLETİŞİM Ben dilini kullanın Örneğin dışarı çıkmak için direnen bir çocuğa: “Hayır, hemen odana git, sokağa çıkamazsın” (Sen dili) demek yerine, “hava karardığı için sokağa çıkman beni endişelendiriyor. Bu yüzden gitmeni istemiyorum ama, yarın erken saatte arkadaşlarınla birlikte olmana izin verebilirim.” (Ben dili) demeliyiz.
- 39. ERGEN İLE İLETİŞİM Ergenin gelişim özelliklerinin yansıması sonucu oluşan yeni davranışları karşısında serin kanlı olun. Sert ve yıkıcı davranışlarda bulunmayın. Çok konuşup çok bağırmayın. Çünkü onlar yüksek sesle konuşulanları pek duymazlar. Yumuşak ve kesin sözler, onlarda daha iyi iz bırakır.
- 40. ERGEN İLE İLETİŞİM Çocuğunuza sürekli nasihat vermeyin. Onlar nasihatinizden daha çok davranışlarınızdan etkilenirler. “Ben senin yaşında iken....” vb. sözlerle asla kulak asmazlar. Birbirinize karşı saygı ve sevgiyi koruyun. Aranızda saygı ve sevginin azaldığını görmek onları yaralar ve sürekli tedirgin eder.
- 41. Ergen potansiyel suçlu değildir. Ona inandığınız ve güvendiğinizi gösterin. Yanlışlar konusunda hemen suçlayıcı olmayın. Yanlış davranışları üzerinde durarak düzeltin. Ceza vermeden önce mutlaka onu dinleyin. Suçunu aşan cezalar vermeyin. Kendinizle kıyaslamayın. Onları olduğu gibi kabul edin. Yanılma payı bırakın. Küçük yanılgılarını büyük suçmuş gibi başına kakmayın.
- 42. ERGEN İLE İLETİŞİM Yıldırma, korkutma ve sindirme yoluyla davranışları kontrol altına almaya çalışmayın. Yanlışların büyük boyutlara gelmesini beklemeden müdahale edin. Ergene sınır koyma zorluğu bilincinde olun. Kuralların içeriği, uygulanabilirliği ve kuralların değişebilirliği üzerinde ona yardımcı olmaya çalışın
- 43. Davranışlarını kardeş ya da arkadaşlarıyla kıyaslamayın. Çocukların ruh sağlıklarında kalıcı olumsuz etkiler meydana getiren önemli yanlışlarımızdan birisi de kıyaslamaktır. Eleştirileriniz acımasız olmamalı, yapıcı olmalıdır. Tenkitten çok taktir etmek konusunda cömert olmak zorundayız. Eleştirmek gerektiğinde ise, eleştirimizi onun kişiliğine değil, yaptığı davranışa yöneltmek gerekir.
- 44. ERGEN İLE İLETİŞİM Ergene karşı davranışlarınızda kararlı ve tutarlı olun. Kararlı olun; Yani bir şeye hayır demişseniz, ergenin ısrarlarına dayanamayarak evet demeyin. Tutarlı olun; Yani aynı davranış karşısında her zaman, her koşulda aynı tepkiyi verin. Denetleme, engelleme ya da ödül verme konusunda da kararlılık ve tutarlılık ilkesini göz önünde bulundurun.
- 45. ERGEN İLE İLETİŞİM Çocuklarınızın kendi sorumluluklarını üzerinize almayın. Unutmayın sorumluluklarını ne kadar önce üstlenirse o derecede sorumlu bireyler yetiştirebilirsiniz. Yerine getirmek istemediği davranışları, hoşnut olmadığı sorumlulukları gerçekleştirebilmesi için seçenekler sunun. Unutmayın! Kişilerin kendi seçeneklerine katlanması çok daha kolaydır.
- 46. ERGEN İLE İLETİŞİM Bitmek bilmeyen istekleri karşısında önce bütçeniz hakkında bilgi verin, ona bir bütçe ayırın ve onu dilediği gibi kullanmasına izin verin Çocuğunuzun durumunda normalden sapan, süregelen ve yerleşen davranışları fark edin.
- 47. ERGEN İLE İLETİŞİM Ergen ile ilgili konularda (giyimi, aksesuarları, süsü vb.) onun düşünce ve görüşlerini göz önünde bulundurun. Problemlerinizi “ayak üstü” çözmeye kalkışmayın. Problemleri çözmek için özel bir yer ve zaman ayırın.
- 48. ERGEN İLE İLETİŞİM Ailevi konularda; ergeni karara katıp en azından fikrinin alınmasını sağlayın. Toplantılarda başlangıçta çocukların sorunlarının ele alınmasında fayda vardır. Dinlenildiğini ve anlaşıldığını gören çocuklar yetişkinleri dinleme ve anlamada daha istekli olurlar.
- 49. ERGEN İLE İLETİŞİM Sizlerle ilişkileri zayıflayacağı endişesiyle arkadaş ilişkilerini engellemeyin. Arkadaşın vereceği olumsuz etkileri en aza indirgemek için çocuğunuzun arkadaşını tanımaya çalışın ve kontrolü tamamen onlara bırakmayın. Arkadaşlarıyla dışarı çıkmak istiyorlarsa gideceği yer konusunda mutlaka bilgi alın ve kaç saat dışarıda kalabileceğini önceden birlikte belirleyin.
- 50. ERGEN İLE İLETİŞİM Cinsellik konusundaki merakını anlayıĢla karĢılayın ve onu bu konuda bilgilendirin. Siz konuĢmazsanız o konuĢacak birilerini mutlaka bulacaktır.
- 52. ERGEN İLE İLETİŞİM Ergenlik Dönemi sigara, alkol, uyuĢturucu gibi kötü alıĢkanlıklara baĢlama tehlikesinin en yüksek olduğu dönemdir. Bu konuda mutlaka takipçi olun. Onu kötü alıĢkanlıkların zararları hakkında bilgilendirin. UNUTMAYIN! Ergenin kötü alıĢkanlıklara yönelmesinin en büyük nedenlerinden biri aile desteğini yeterince alamayıp ihtiyacı olan kabulü ve desteği dıĢarıda aramasıdır.
- 53. ERGEN İLE İLETİŞİM Öfkeliyken, üzgünken iletişimi dondurun ve onu rahat bırakın. Daha sonra bunun üzerine konuşun. Onunla kaliteli zaman geçirin. Güzel anlar paylaşın, sohbet edin, eğlenin.
- 54. ERGEN İLE İLETİŞİM “SENİ SEVİYORUM” ve” İYİKİ VARSIN” sözlerini korkmadan ve cömertçe kullanın.
- 55. NE YAPMAMALI ONLAR ĠÇĠN ÇOK FAZLA ġEY YAPMA ONLAR ĠÇĠN ÇOK FAZLA ġEY VERME SINIRSIZ ÖZGÜRLÜK AġIRI KORUMA/KURTARMA ONLAR ADINA KARAR VERME AġIRI ELEġTĠRĠ AġIRI HIRS AġIRI HOġGÖRÜ FĠZĠKSEL CEZALAR DUYGUSAL CEZALAR AZARLAMA KIYASLAMA NE YAPMALI ETKĠN DĠNLEME DUYGUSAL DESTEK GÜVENĠLDĠĞĠNĠ HĠSSETTĠRMEK KARAR VERMEDEN ÖNCE ONAY ALMAK AĠLE TOPLANTILARI PROBLEMLERĠ BĠRLĠKTE ÇÖZME/UZLAġMA KENDĠ YETENEKLERĠNĠ TANIMASINA FIRSAT VERME AĞIRBAġLILIK VE NEZAKET DÜġÜNCE VE DUYGULARI PAYLAġMA SORUNLARA SOĞUKKANLI YAKLAġIM
- 56. Aile Öğrenci Okul İyi bir eğitim ancak eğitim kurumu ile ailenin etkin işbirliği ile gerçekleşir. Çocuğunuzun eğitim gördüğü kurumları sıklıkla ziyaret ediniz ve öğretmenleriyle görüşünüz..
- 58. Ğ Ġ ġ Ġ CİHANGİR ACAR MEV KOLEJİ OCAK 2013 acarcihangir@hotmail.com TEL: 05053879419