ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Senioren van de Toekomst (SenTo)
Food and Biobased Research – Wageningen UR
Esmée Doets
1 oktober 2015
 Geur en in mindere mate
smaakvermogen nemen gemiddeld af
bij het ouder worden
(Hummel et al. 2007, Landis et al. 2009, Rawson et al. 2011....)
 Grote verschillen tussen personen in
afname
(Koskinen et al. 2003, Thomas-Danguin et al. 2003...)
 Afname lijdt niet tot een algemene
voorkeur voor producten met een
versterkte smaak
(Forde & Delahunty 2002, Koskinen et al. 2003, Kremer et al. 2007,
Essed et al. 2009...)
Wat weten we over de effecten van
veroudering op smaak en geur?
Individuele kenmerken
Product kenmerken Ambiance
(fysiek & sociaal)
Wat is het SenTo panel?
 Actief netwerk van ca 800 gezonde senioren
 Zelfstandig wonend
 Leeftijd tussen de 55 en 90 jaar
 Beschikking over e-mail en internet!
 Doel: inzicht krijgen in smaakvoorkeuren en
productbeleving bij senioren
 Fundamenteel en toegepast onderzoek
SenTo – Standaard metingen
● Basis data set (demografie, leefstijl, gezondheid,
voedingsgewoonten...)
● Ondervoedingsstatus
● MNA, BMI, kuit- en bovenarmomtrek
● Smaak vermogen (taste strips)
● Geur vermogen (sniffin’ sticks)
● Cognitieve test
Kenmerk Gemiddelde
Leeftijd 65.9 jaar (SD: 5.8) (n=683)
Lengte 172.3 cm (SD: 8.9)
Gewicht 76.4 kg (SD: 14.4)
Geslacht 41.8% man vs. 58.2% vrouw
Alleenstaand
6.8%
Getrouwd/
Samenwonend
81.4%
Gescheiden
6.1%
Weduwe/
Weduwnaar
5.7%
SenTo Algemene kenmerken
Uitstekend
22%
Goed
60%
Redelijk
15%
Matig
3%
Slecht
0.1%
Hoe zou u uw gezondheid
beoordelen?
7.95±0.76
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Gemiddeldescore
Hoe tevreden bent u met
uw leven?
Zelf ervaren gezondheid
Geslacht (vrouwen>mannen) beinvloedt smaak score;
leeftijd beïnvloedt geur score
Smaak- en geurvermogen van SenTo
Smaak strips Sniffin’ sticks
TDI
Threshold,
Discrimination,
Indentity
16 geuren, T: 3 pennen, hoogste concentratie;
D: 3 pennen, afwijkende; I: 1 pen, 4 opties
Zoet, zout, zuur, bitter, 4 concentraties,
(toenemende concentraties)
Normaal en beperkt geurvermogen
Cut-off waarde
Normaal
geurvermogen
Beperkt
geurvermogen
Beschrijving van panel aan de hand van
emoties
 4 vragenlijsten
● Emoties gerelateerd aan maaltijdmomenten
(EsSense Profile emotion terms)
● Rol van gezondheid en smaak bij kiezen van
producten (Health and Taste attitude scales)
● Acceptatie van bekende en onbekende producten
(Food neophobia en Food fussiness scores)
● Functionaliteit van een maaltijd
● Bijv. ‘geeft me energie’, ‘is ontspannend’, of
‘geeft me een verveeld gevoel’
Roininen et al., 1999; Pliner & Hobden, 1992;
Wardle et al., 2001; Thomson et al., 2010
Segmenten op basis van emoties
Den Uijl et al. 2014
Mevrouw Jansen (50%) Genoeglijk gemiddeld
 Gematigde emoties, gezondheid en
smaak belangrijk, geen
verrassingen
Meneer de Jager (25%) Uitdagende avonturier
 Genieter, op zoek naar nieuwe
ervaringen
Mevrouw de Roos (12.5%) Tevreden genieter
 Gezelschap aan tafel is belangrijker
dan bijzonder eten
Meneer Zuurbier (12.5%) Onverschillige criticus
 negative emoties bij eten, grootste
risico op ondervoeding
Onderzoek met vitale senioren
Mogelijkheden en voorbeelden met het SenTo panel
Online vragenlijsten
Hoe aantrekkelijk vindt u dit product er uit zien?
Weinig
aantrekkelijk
Erg
aantrekkelijk
Producttesten in het sensorische lab
Voorbeeld:
Testen van productverbeteringen
 Standaard vs nieuw
recept
 Aardappelpuree met
zichtbare groene
kruiden
 Stoofpot met
verbeterde smaak
Kremer et al. 2014
Aardappelpuree
Jong Oud normaal
geurvermogen
Oud beperkt
geurvermogen
Stoofpot
Voorbeeld:
Testen van smaakuitdagingen
 Gehaktbal met
verlaagd
zoutgehalte
 Standaard vs nieuw
recept
 Met en zonder
informatie
Gehaktbal
Jong Oud normaal
geurvermogen
Oud beperkt
geurvermogen
Kremer et al. 2014
Focusgroep discussies
 Kwalitatieve
onderzoeksmethode
 In kaart brengen van
wensen en behoeften van
de doelgroep
 Identificeren van nieuwe
potenties voor
productontwikkeling
Voorbeeld: Eiwitverrijkte voedingsmiddelen
Fase Inhoud
Introductie Uitleg van procedure en introductie van deelnemers
Voedingskennis • Individuele taak: “Schrijf alle woorden op waar je aan
denkt bij eiwit en verrijkte voeding”
• Groepsdiscussie
Beperkingen en
motivatie
• Individuele taak: “Schrijf redenen op waarom je wel of
niet eiwitverrijkte voedingsmiddelen zou kopen en
consumeren”
• Groepsdiscussie
Pauze Koffiepauze
Productvoorkeuren • Individuele taak: “Sorteer categorieën van
voedingsmiddelen op de mate waarin ze geschikt zijn
voor eiwitverrijking”
• Groepsdiscussie
Vragenlijst Individuele vragenlijst met demografische gegevens,
gezondheid en bekendheid met functionele
voedingsmiddelen
Van der Zanden et al. 2014
Thuistesten met producten
 Inzicht in interacties tussen intrinsieke en extrinsieke
eigenschappen van een product
 Voorspelling hoe de doelgroep zal reageren op specifieke
voedingsmiddelen, verpakkingen of diensten op de
langere termijn
Voorbeeld: thuisstudie met eiwitverrijkte
dranken
 Dagelijkse consumptie van 1 product op vast tijdstip
 Voor consumptie beoordeling van:
● Verpakking en geur
 Na consumptie van de volledige portie, beoordeling van:
● Waardering van het totale product
● Smaak, mondgevoel en nasmaak
● Bereidheid om het product nogmaals te consumeren
Real-life studies
 Consumentengedrag in (gesimuleerde) real life situaties
 Realistisch inzicht in product keuze en product acceptatie
op de korte of langere termijn
 Effect van intrinsieke (bijv. ingredienten, smaak) en/of
extrinsieke product eigenschappen (bijv. product
verpakking, belichting, positie) op consumenten gedrag
Voorbeeld: Ad libitum inname van (eiwit
verrijkte) dranken in restaurant
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
regular protein
enriched
nutrition
drink
Inname (ml)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Waardering (liking)
one sip
portion
***n.s.
n.s.
Voorbeeld:
Gebruik allergie app in restaurant
 Doel: evalueren van de
gebruiksvriendelijkheid van een
nieuw ontwikkelde app
 Deelnemers stelden een lunch
samen met behulp van de
‘allergiechecker’
Voorbeeld: Haalbaarheid van
gepersonaliseerd voeding en leefstijladvies
 60 senioren, BMI 20-30 kg/m2, inactief >10u per dag
 Advies afgestemd op de persoon
● Spiergezondheid
● Personaliteit en motivatie tot gedragsverandering
 Metingen:
● Lichaamsmetingen
● Bloedwaardes (o.a. cholesterol, glucose, bloeddruk)
● Functionaliteit en kracht
● Vragenlijsten
 Uitkomstmaat: Toepassen van advies door deelnemers
Samenwerking TNO, WUR-LEI en WUR-FBR
Beginmetingen
Opbouw van wetenschappelijke kennis over
voedselbeleving bij vitale ouderen
 Effecten van
veroudering op
sensorische
waarneming,
waardering en
inname van
voedsel.
 De oudere bestaat
niet!
Doets & Kremer 2015
Onderzoek met SenTo
 Specifieke studie populaties
● leeftijd, gezondheid, sociale aspecten, reukvermogen
 Verschillende onderzoekssettings
● Sensorisch lab, thuis, out-of-home
 Diverse onderzoeksmethodes
 Onderzoek op maat!
Leer hoe de ouder wordende consument denkt, kijkt,
vergelijkt, kiest, proeft, waardeert en reageert!
SenTo onderzoek...
.....to be continued.....
Esmee.doets@wur.nl
Stefanie.kremer@wur.nl

More Related Content

Esmée Doets Sparkling at Sixty

  • 1. Senioren van de Toekomst (SenTo) Food and Biobased Research – Wageningen UR Esmée Doets 1 oktober 2015
  • 2.  Geur en in mindere mate smaakvermogen nemen gemiddeld af bij het ouder worden (Hummel et al. 2007, Landis et al. 2009, Rawson et al. 2011....)  Grote verschillen tussen personen in afname (Koskinen et al. 2003, Thomas-Danguin et al. 2003...)  Afname lijdt niet tot een algemene voorkeur voor producten met een versterkte smaak (Forde & Delahunty 2002, Koskinen et al. 2003, Kremer et al. 2007, Essed et al. 2009...) Wat weten we over de effecten van veroudering op smaak en geur?
  • 3. Individuele kenmerken Product kenmerken Ambiance (fysiek & sociaal)
  • 4. Wat is het SenTo panel?  Actief netwerk van ca 800 gezonde senioren  Zelfstandig wonend  Leeftijd tussen de 55 en 90 jaar  Beschikking over e-mail en internet!  Doel: inzicht krijgen in smaakvoorkeuren en productbeleving bij senioren  Fundamenteel en toegepast onderzoek
  • 5. SenTo – Standaard metingen ● Basis data set (demografie, leefstijl, gezondheid, voedingsgewoonten...) ● Ondervoedingsstatus ● MNA, BMI, kuit- en bovenarmomtrek ● Smaak vermogen (taste strips) ● Geur vermogen (sniffin’ sticks) ● Cognitieve test
  • 6. Kenmerk Gemiddelde Leeftijd 65.9 jaar (SD: 5.8) (n=683) Lengte 172.3 cm (SD: 8.9) Gewicht 76.4 kg (SD: 14.4) Geslacht 41.8% man vs. 58.2% vrouw Alleenstaand 6.8% Getrouwd/ Samenwonend 81.4% Gescheiden 6.1% Weduwe/ Weduwnaar 5.7% SenTo Algemene kenmerken
  • 7. Uitstekend 22% Goed 60% Redelijk 15% Matig 3% Slecht 0.1% Hoe zou u uw gezondheid beoordelen? 7.95±0.76 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gemiddeldescore Hoe tevreden bent u met uw leven? Zelf ervaren gezondheid
  • 8. Geslacht (vrouwen>mannen) beinvloedt smaak score; leeftijd beïnvloedt geur score Smaak- en geurvermogen van SenTo Smaak strips Sniffin’ sticks TDI Threshold, Discrimination, Indentity 16 geuren, T: 3 pennen, hoogste concentratie; D: 3 pennen, afwijkende; I: 1 pen, 4 opties Zoet, zout, zuur, bitter, 4 concentraties, (toenemende concentraties)
  • 9. Normaal en beperkt geurvermogen Cut-off waarde Normaal geurvermogen Beperkt geurvermogen
  • 10. Beschrijving van panel aan de hand van emoties  4 vragenlijsten ● Emoties gerelateerd aan maaltijdmomenten (EsSense Profile emotion terms) ● Rol van gezondheid en smaak bij kiezen van producten (Health and Taste attitude scales) ● Acceptatie van bekende en onbekende producten (Food neophobia en Food fussiness scores) ● Functionaliteit van een maaltijd ● Bijv. ‘geeft me energie’, ‘is ontspannend’, of ‘geeft me een verveeld gevoel’ Roininen et al., 1999; Pliner & Hobden, 1992; Wardle et al., 2001; Thomson et al., 2010
  • 11. Segmenten op basis van emoties Den Uijl et al. 2014 Mevrouw Jansen (50%) Genoeglijk gemiddeld  Gematigde emoties, gezondheid en smaak belangrijk, geen verrassingen Meneer de Jager (25%) Uitdagende avonturier  Genieter, op zoek naar nieuwe ervaringen Mevrouw de Roos (12.5%) Tevreden genieter  Gezelschap aan tafel is belangrijker dan bijzonder eten Meneer Zuurbier (12.5%) Onverschillige criticus  negative emoties bij eten, grootste risico op ondervoeding
  • 12. Onderzoek met vitale senioren Mogelijkheden en voorbeelden met het SenTo panel
  • 13. Online vragenlijsten Hoe aantrekkelijk vindt u dit product er uit zien? Weinig aantrekkelijk Erg aantrekkelijk
  • 14. Producttesten in het sensorische lab
  • 15. Voorbeeld: Testen van productverbeteringen  Standaard vs nieuw recept  Aardappelpuree met zichtbare groene kruiden  Stoofpot met verbeterde smaak Kremer et al. 2014 Aardappelpuree Jong Oud normaal geurvermogen Oud beperkt geurvermogen Stoofpot
  • 16. Voorbeeld: Testen van smaakuitdagingen  Gehaktbal met verlaagd zoutgehalte  Standaard vs nieuw recept  Met en zonder informatie Gehaktbal Jong Oud normaal geurvermogen Oud beperkt geurvermogen Kremer et al. 2014
  • 17. Focusgroep discussies  Kwalitatieve onderzoeksmethode  In kaart brengen van wensen en behoeften van de doelgroep  Identificeren van nieuwe potenties voor productontwikkeling
  • 18. Voorbeeld: Eiwitverrijkte voedingsmiddelen Fase Inhoud Introductie Uitleg van procedure en introductie van deelnemers Voedingskennis • Individuele taak: “Schrijf alle woorden op waar je aan denkt bij eiwit en verrijkte voeding” • Groepsdiscussie Beperkingen en motivatie • Individuele taak: “Schrijf redenen op waarom je wel of niet eiwitverrijkte voedingsmiddelen zou kopen en consumeren” • Groepsdiscussie Pauze Koffiepauze Productvoorkeuren • Individuele taak: “Sorteer categorieën van voedingsmiddelen op de mate waarin ze geschikt zijn voor eiwitverrijking” • Groepsdiscussie Vragenlijst Individuele vragenlijst met demografische gegevens, gezondheid en bekendheid met functionele voedingsmiddelen Van der Zanden et al. 2014
  • 19. Thuistesten met producten  Inzicht in interacties tussen intrinsieke en extrinsieke eigenschappen van een product  Voorspelling hoe de doelgroep zal reageren op specifieke voedingsmiddelen, verpakkingen of diensten op de langere termijn
  • 20. Voorbeeld: thuisstudie met eiwitverrijkte dranken  Dagelijkse consumptie van 1 product op vast tijdstip  Voor consumptie beoordeling van: ● Verpakking en geur  Na consumptie van de volledige portie, beoordeling van: ● Waardering van het totale product ● Smaak, mondgevoel en nasmaak ● Bereidheid om het product nogmaals te consumeren
  • 21. Real-life studies  Consumentengedrag in (gesimuleerde) real life situaties  Realistisch inzicht in product keuze en product acceptatie op de korte of langere termijn  Effect van intrinsieke (bijv. ingredienten, smaak) en/of extrinsieke product eigenschappen (bijv. product verpakking, belichting, positie) op consumenten gedrag
  • 22. Voorbeeld: Ad libitum inname van (eiwit verrijkte) dranken in restaurant 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 regular protein enriched nutrition drink Inname (ml) 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Waardering (liking) one sip portion ***n.s. n.s.
  • 23. Voorbeeld: Gebruik allergie app in restaurant  Doel: evalueren van de gebruiksvriendelijkheid van een nieuw ontwikkelde app  Deelnemers stelden een lunch samen met behulp van de ‘allergiechecker’
  • 24. Voorbeeld: Haalbaarheid van gepersonaliseerd voeding en leefstijladvies  60 senioren, BMI 20-30 kg/m2, inactief >10u per dag  Advies afgestemd op de persoon ● Spiergezondheid ● Personaliteit en motivatie tot gedragsverandering  Metingen: ● Lichaamsmetingen ● Bloedwaardes (o.a. cholesterol, glucose, bloeddruk) ● Functionaliteit en kracht ● Vragenlijsten  Uitkomstmaat: Toepassen van advies door deelnemers Samenwerking TNO, WUR-LEI en WUR-FBR
  • 26. Opbouw van wetenschappelijke kennis over voedselbeleving bij vitale ouderen  Effecten van veroudering op sensorische waarneming, waardering en inname van voedsel.  De oudere bestaat niet! Doets & Kremer 2015
  • 27. Onderzoek met SenTo  Specifieke studie populaties ● leeftijd, gezondheid, sociale aspecten, reukvermogen  Verschillende onderzoekssettings ● Sensorisch lab, thuis, out-of-home  Diverse onderzoeksmethodes  Onderzoek op maat! Leer hoe de ouder wordende consument denkt, kijkt, vergelijkt, kiest, proeft, waardeert en reageert!
  • 28. SenTo onderzoek... .....to be continued..... Esmee.doets@wur.nl Stefanie.kremer@wur.nl