4. Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas
mo ang sumusunod na kaalaman,
kakayahan, at pag-unawa:
2.1 Natutukoy ang gamit at tunguhin ng isip at
kilos-loob sa angkop na sitwasyon
2.2 Nasusuri kung ginamit nang tama ang isip at
kilos-loob ayon sa tunguhin ng mga ito
2.3 Naipaliliwanag ang Batayang Konsepto ng
aralin
2.4 Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang
maipakita ang kakayahang mahanap ang
katotohanang maglingkod at magmahal
8. Ayon sa pilosopiya ni
Sto. Tomas de
Aquino, Ang tao ay
binubuo ng ispiritwal
at materyal na
kalikasan. Kakabit
ng kalikasang ito ay
ang dalawang
kakayahan ng tao.
9. Dalawang Kakayahan ng Tao
Pangkaalamang Pakultad (knowing
faculty)
- Dahil sa kaniyang panlabas at
panloob na pandama at dahil sa isip
kayat siya ay nakauunawa,
naghuhusga, at nangangatwiran.
Pagkagustong Pakultad (appetitive
faculty)
- Dahil sa mga emosyon at dahil sa
kilos-loob
13. Panloob na Pandama
Walang direktang ugnayan sa
reyalidad kayat dumidepende
lamang ito sa impormasyong
hatid ng panlabas na
pandama.
14. Mga Panloob na Pandama
1. Kamalayan pagkakaroon ng
malay sa pandama,
nakapagbubuod at nakapag-
uunawa
2. Memorya kakayahang kilalanin
at alalahanin ang nakalipas na
pangyayari o karanasan
15. Mga Panloob na Pandama
3. Imahinasyon kakayahang
lumikha ng larawan sa kaniyang
isip at palawakin ito
4. Instinct kakayahang
maramdaman ang isang
karanasan at tumugon nang hindi
dumaan sa katwiran
16. Ayon kay Robert Edward Brenan, may
tatlong kakayahan na
nagkakapareho sa hayop at sa tao
Pandama
Pagkagusto (appetite)
Pagkilos o paggalaw (locomotion)
Bagamat parehong taglay ng tao at
hayop ang mga kakayahan, nagkakaiba
ang paraan kung paano nila ginagamit
ang mga ito.
17. Isip
Ayon sa paliwanag ni De Torre
(1980), ang kaalaman o
impormasyong nakalap ng
pandama ng tao ay pinalalawak
at inihahatid sa isip upang
magkaroon ito ng mas malalim na
kahulugan
18. Isip
Ito ay walang taglay na kaalaman o
ideya mula sa kapanganakan ng tao.
Kung ang pandama ay depektibo,
nagkakaroon ito ng epekto sa isip.
Ang isip ay may kakayahang mag
isip, alamin ang diwa at buod ng isang
bagay.
TABULARASA (BLANK SLATE)
19. Isip
Ito ay may kapangyarihang
maghusga, mangatwiran, magsuri,
mag-alaala, at umunawa ng
kahulugan ng nga bagay.
May kakayahan itong matuklasan
ang katotohanan.
20. Masasabing ang hayop ay may
kamalayan sa kaniyang kapaligiran
dahil sa may matalas siyang pakultad
o kakayahan upang kilalanin ang
bagay na nakikita, tunog o kayay
amoy ng kaniyang paligid lalo na kung
ito ay may kaugnayan sa kaniyang
buhay. Mayroon din itong pakiramdam
sa kung ano ang mabuti at masama
para sa kaniyang kabutihan o
kapakanan.
21. May kakayahan din itong
gumawa ng paraan upang
makuha ang kaniyang ninanais.
Samakatwid, ang mga
kakayahang ito ng hayop ay
ginagamit nang walang ibang
kahulugan sa kaniya kundi
upang kumilos para
pangalagaan o protektahan ang
kaniyang sarili.
24. Katotohanan
Ayon kay Fr. Roque Ferriols, ay ang
"tahanan ng mga katoto."
Ibig sabihin, may kasama ako na
nakakita o may katoto ako na nakakita sa
katotohanan.
Ang katotohanan ay sumasakasaysayan
(HISTORICAL) dahil hindi hiwalay ang
katotohanan sa tao, sa mga katoto na
nakaalam nito.
25. Ayon kay Dy, ang isip ay
may Kakayahang magnilay o
magmuni-muni kayat
nauunawaan nito ang kaniyang
nauunawaan.
26. Ang kakayahan ng taong lumayo
o humiwalay sa sariliat gawing
obheto ng kamalayan ang sarili
tungo sa pagsasaibayo sa sarili
na tinatawag na:
SELF-TRANSCENDENCE.
27. Ang isip ay ang kakayahang
kumuha ng buod o esensiya sa
mga partikular na bagay na
umiiral (mag-abstraksiyon).
MAN IS A MEANING MAKER.
30. Ibinibigay ng isip ang katwiran
bilang isang kakayahan upang
maimpluwensyahan ang kilos
loob
Paano dapat gamitin ang isip at kilos-loob ng tao ?
32. Kilos - loob
Umaasa ito sa isip
Ibinibigay ng isip ang katwiran
bilang isang kakayahan upang
maimpluwensiyahan ang kilos-
loob.
36. Kapag pinaglingkuran natin ang iba,
napaaalalahanan tayo na walang
anumang bagay sa buhay na ito ang
nagtatagal maliban sa ugnayang nabuo
natin sa ibang tao at walang mas
mabuting paraan upang makipag-
ugnayan sa iba kundi sa pagtutulungan
lamang para sa KABUTIHANG
PANLAHAT
Paano dapat gamitin ang isip at kilos-loob ng tao ?
37. PAGGANAP
PANUTO: Gamit ang video clip,
Lead India: The Tree, Ilagay ang
inyong sarili sa napanood na
sitwasyon at ibigay ang pasya sa
tanong na: Paano mo
maipapakita ang mataas na
gamit ng Pag-iisip at Kilos-loob?
43. ISIP o KILOS LOOB
__________7. May kakayahan
na matuklasan ang
katotohanan.
__________8. Kumikilos nang
naaayon sa katotohanan.
__________9. Ito ay may
kapangyarihang mag-alaala.
44. ISIP o KILOS LOOB
__________10. Ito ay naaakit sa
mabuti at lumalayo sa masama.
__________11. Ito ay may
kakayahang mag-alaala.
__________12. Sa pamamagitan
nito maaaring piliin ng tao ang
mabuti.
45. ISIP o KILOS LOOB
__________13. Nagbibigay ng
mas malalim na kahulugan ng mga
bagay-bagay.
__________14. Ito ay nagtataglay
ng kakayahang magsuri.
__________15. Ito ay may
kapangyarihang pumili.